Rom

Paul a kapwong ngeni ekkewe chón pin lón Rom

1 Ei taropwe seniei ngang Paul, emön nöün Jesus Kraist amanaw, üwa kö pwe üpwe emön soukünö o üwa käimwüló fäniten äi üpwe afalafala än Kot we poraus allim. 2Iei ewe poraus allim Kot a fen chök pwonei melóóm meren nöün kewe soufós lón ekkewe pwuk mi pin, 3fänäsengesin Nöün we, Jesus, ewe a upwutiw seni emön mwirimwirin David ren peekin me wón aramas. 4Nge a fataló pwüngün pwe Jesus Kraist ach Samol I ewe Nöün Kot, lupwen Kot a amanawsäfäli I seni mäló lón an manaman ren ewe Ngüünmifel. 5Ren Kraist, Kot a ngeni kich an ümöümöch me ewe wisen soukünö pwe sipwe aporausa ngeni chón ekkewe mwüü ekis meinisin meet Kot a föri fäniteer, pwe iir repwe lükü o älleasochisi I, pwe epwe awarato ling ngeni itan. 6Pwal ämi öüwa pacholong leiin chókana mi kö pwe repwe nöün Jesus Kraist,

7ämi chókana meinisin mi nom Rom, Kot mi tongei kemi o köri kemi pwe öüpwe chón pin.

Ümöümöch me kinamwe epwe tori kemi seni Samach Kot me ewe Samol Jesus Kraist.

Paul a mochen epwe chuuló Rom

8Äkkäewin, ngang üpwe kilisou ngeni äi Kot lón Jesus Kraist fäniten emön me emön leiimi, pwokiten a meresfeil wón unusen fönüfan porausen ämi lükülük lón Kot. 9Pun Kot, I neii chón pwärätä pwe ngang üsap ükütiw le föüni kemi iteiten fansoun lón äi iótek. I ewe ngang üwa angang ngeni ren unusen ngüni ren äi afalafala ngeni ekkóch ewe poraus allim usun Nöün we. 10Iwe, ew me leiin ekkewe mettóch ngang üwa ikkiótek fänitan, pwe epwe wor ew fansoun mi fich, are fän letipen Kot, pwe epwe iei ömwüchülón ai üpwe tongeni feilló reemi.

11Pün ngang üwa fókkun pwositi äi üpwe küna kemi pwe üpwe tongeni atoura ngeni kemi ekkóch liffangen ngüün pwe repwe älisi kemi ämi öüpwe tongeni mämmääritä o pöchökkül lón ewe Samol. 12Wewen pwe ämi me ngang sipwe tongeni öpöchökkülätä letipach fengen lefiilach ren än emön me emön leiich lükülük. 13Iwe, iei ngang üwa mochen pwe ämi pwii kana mi ächengicheng öüpwe silei pwe fän chómmóng ngang üwa amollätá äi üpwe feilló reemi, nge tori iei mi chök wor minne a eppeti äi sääi. Pün ngang üwa mochen üpwe pwal angang leiimi o kinii ekkóch uwa, usun üwa fen föri me leiin ekkewe pwal ekkóch Sentail.

14Ngang emön chón liwinimang ngeni ekkewe sókkopaaten aramas mi sile öörünien me kapasen Kriik me ngeni chókana meinisin resap sile öörünien me kapasen Kriik, pwal ngeni ekkewe mi tipächchem me ngeni ekkewe esap wor ar käeö. 15Iei popun, ngang üwa fókkun mollotä äi üpwe afalafala ewe poraus allim pwal ngeni kemi ämi kana mi nóm lón Rom.

Ewe chón pwüng a manaw ren an lükü

16Pün ngang üsap sääwäsini ei poraus allim usun Kraist, pün iei ewe manamanen Kot epwe amanawa iteiten emön me emön mi lükü, ngeni chón Sus akkomw o pwal ngeni ekkewe Sentail. 17Pün lón ei pöraus allim a pwääló usun än Kot öpwüngaló pwe kich chón tipis mi lükü sia wiliti chón pwüng, I a ämwärätä wóóch ren ach lükü o epwe nónnóm wóch tori sópwólón ren ach lükü, usun minne a mak: “Ewe chón pwüng epwe manaw ren an lükü”.a

Än Kot soong a pwä pwe epwe üüngeni sókkun föfför esepwüng

18Pün Kot mi chök sópweló le pwääri an soong seni läng ngeni aramas meinisin resap meniniti I me föri sókkun föfför ese pwüng, iir chókana mi pwölüeló ewe let ren ar föfför ese pwüng. 19Pün meet aramas ra tongeni silei usun Kot a fen fat ngeniir, pwokiten Kot a fen pwääri ngeniir. 20Pün seni chök ewe fansoun fönüfan a för, aramas ra küna fönüfan me fän läng me meinisin minne Kot a föri. Iwe, a fatafatöch ar küna ekkewe sókósókun Kot sisap tongeni nengeni ren mesach. Ra küna an manaman ese mwüch me sókósókun kewe sókkun Kot, pün ra weweiti seni ekkewe mettóch mi fen för. Iei popun, esap wor minne aramas repwe ääni künetipingen fäniten ar resap silei Kot.

21Ewer, ra fen silei Kot, nge resap mochen fel ngeni I pwe I Kot, resap pwal kilisou ngeni I. Nge ra fen poputä le ekiekietä ekkóch ekiek mi umwes ren meet ra ekieki pwe ina usun Kot. Iwe, a fis pwe ar ekiek a rocholó o umwesiló. 22Ra apasa pwe iir mi tipächchem, nge ra fen wiliti chón umwes. 23Iwe, ekkesiwlilin ar fel ngeni ewe Kot mi ling esap tongeni an epwe mä, ra fel ngeni ekkana uluulul mi för lón lapalapen aramas ika maansüüsü me maanfätäl me maantötö mi tongeni ar repwe mä.

24Iei minne, Kot a esechchireló pwe repwe föri ese lifilifil meet mi enniopwut lón mocheniän letiper pwe repwe föri minne mi ässääw ngeni inisir pwisin lefiiler fengen. 25Nge ekkesiwilin ar lükü meet ra silei mi let usun Kot, ra filätä seni letipeer pwe repwe lükü minne mi chofona. Iei popun, ra fel o angang ngeni ekkewe mettóch Kot a föriir, nge resap fen fel ngeni ewe Chón Föri ekkewe mettóch, I ewe sipwe mwareiti tori feilfeilló chök. Amen.

26Iwe, ren ei popun, Kot a esechchireló pwe repwe föri ekkewe sókkun mocheniängaw mi ässääw. Pun ekkewe mwo fefin nge ra ekkesiwili pwüngün aan inisir fäniten lefiilen mwän me fefin, nge ekkewe fefin ra pwisin lisowu fengen lefiiler. 27Pwal ina chök usun ren ekkewe mwän, pun ra likitaló minne pwüngün föfför mi fich ngeni lefiilen mwään me fefin, nge a fen pwichipwichita letiper ren ar mocheniä fengen lefiiler. Ekkóch mwän ra föri minne mi ässääw ngeni pwal ekkóch mwän. Iwe, ra pwisin angei chappen liwiningawen ar kewe föfför mi mwääl lupwen a tori ótun.

28Iwe, pwal pwokiten iir resap mochen okuchalong le anomwu Kot lon ar ekiek, Kot a esechchireló pwe repwe ääni och sókkun ekiek mi ngaw pwe repwe föri ekkana föfför mi lamwotongaw, 29Iir ra uren sókkun pwüngingaw meinisin, föfföringaw, tipemmóng me ekiekingaw. Ra uren lólówó, nimanaw, fiffiu, otupwutupw me manawen ekiekin efeiengawa aramas. Iir ra soungününgün, 30chón eitengawa aramas, chón opwut Kot, ra mwänesol, ra lamalamtekia, ra sikesik, ra chón ekiekieta le föri minaföön alen tipis, ra älleasolap ngeni semeer me ineer, 31resap sile menin, resap wenechchar lón ar pwon, resap sile tong, resap sile omwusomwus me omwusaló tipis, resap sile kirekiröch. 32Inamwo are iir ra unusen silei än Kot öllük fäniten liwinin tipisin chókana mi föri ekkeei sókkun föfför pwe chókana mi föri ekkeei sókkun föfför ra fich ngeni mäló, nge iir resap chök sópweló le föri ekkeei föfför, nge ra fen pwal tipeew ngeni chókana mi föfföri ekkeei sókkun föfför.

Kot epwe ääni köpwüng wón lóngólóng mi pwüng

2Iei minne, en enan aramas, esap wor minne kopwe ääni künetipingen, ese lifilifil ika en iöön na ka öpwüngü ekkóch. Pün lupwen en ka öpwüngü föfförün ekkóch, ka pwisin ettipisuk, pwokiten en ewe mi öpwüngü föfförün ekkóch, ka föri ekkewe chök pwal mettóch iir ra föri. 2Nge sia silei pwe Kot lón an öpwüngüwel, epwe öpwüngü chókana mi föri ekkeei sókkun föfför alóngólóng wón let. 3Iwe, en enan aramas ka öpwüngü chókana mi föri ekkeei mettóch nge en mi pwal pwisin föri ekkewe föfför ka öpwüngür ren, ka ekieki pwe kopwe tongeni sü seni än Kot köpwüng? 4Mereemw pwe kopwe turunufasei än Kot kirekiröch me songomang me an mósónóttam? Kosap silei pwe än Kot kirekiröch chök a emmweni ngenuk óm kopwe kul seni óm kana tipis?

5Nge pwokiten óm tipepöchökkül me óm kosap mochen kul seni óm tipis, iei minne ka pwisin ochukuchukätä soong fänitom lón ewe ränin soong lupwen än Kot köpwüng mi wenechchar epwe pwääló. 6I epwe öpwüngü emön me emön aramas, alóngólóng wón meet an föfför. 7Kot epwe ngeni chókana mi likiitü le föri meet mi mwirinnö me chókana iir mi kütta ling me iteüöch me minne esap tongeni móróló, manaw esemwüch. 8Nge chókana mi kütta en me pwisin an, chókana resap mochen älleasochis ngeni minne mi let o föri föfför mi ngaw, Kot epwe niinätiw wóór an lingeringer me an soong. 9Epwe wor riäfföü me osukosuk fäniten iteiten emön me emön mi chök sópweló le föri minne mi ingaw, fäniten ekkewe chón Sus akkomw; iwe, pwal fäniten ekkewe Sentail. 10Nge epwe wor ling me iteüöch me kinamwe seni Kot fäniten iteiten emön me emön mi föri minne mi mwirinnö, fäniten ekkewe chón Sus akkomw; iwe, pwal fäniten ekkewe Sentail. 11Pün Kot esap lifilifil aramas.

12Pün meinisin mi föri tipis nge esap wor reer än Kot ewe öllük repwe mäló, inamwo are esap wor reer än Kot öllük mi makketiw. Iwe, meinisin mi föri tipis nge mi wor reer än Kot we öllük, repwe köpwüng ren ewe öllük. 13Pün esap ekkewe chón rongorong ewe öllük ra küna pwüng me fän mesen Kot, nge i ekkewe chón älleasochis le föri ekkewe öllük repwe küna pwüng. 14Pün lupwen ekkewe Sentail esap wor reer än Kot we öllük mi makketiw, nge ra föri meet ewe öllük a apasa, nge esap seni ar silei ewe öllük; iwe, ra pwärätä pwe ra silei minne mi pwüng me minne mi mwääl lón letipeer, inamwo ika esap wor reer ewe öllük. 15Ra pwärätä seni föfförün manaweer pwe än Kot öllük a mak lón letiper, pün pwisin mwelien letipeer a ettipisir lupwen ra föri meet mi mwääl ika fän ekkóch a üreniir pwe ra föri meet mi pwüng. 16Iei usun minne epwe fis lón ewe rän lupwen Kot epwe öpwüngü än aramas ekiek mi mwónómwón ren Jesus Kraist, alóngólóng wón äi we poraus allim.

Chón Sus ra tipis usun chök Sentail

17Iwe, mi pwüng, ka apasa pwe en emön chón Sus. Ka ääni lóngólóng ewe öllük, ka pwal ääni eingeing Kot fäniten ewe lefiil mi öüchchea lefiilemi. 18Ewer, en ka silei meet I a mochen. En ka silei meet mi pwüng me meet mi mwääl, pwokiten ka angei öüröürom seni an öllük. 19Ka pwisin apilükülükü pwe en emön chón emmweni ekkewe mi chuun me en ew saram mi tin fäniten chókana mi pöütüló lón rochopwak lükün Kot. 20Ka ekieki pwe en ka tongeni emiriti ekkewe mi umwes, pwal en emön chón esikuula usun sókkun Kot ngeni ekkewe resap mwo miriit. Pün ka pwisin älleta seni lón än Kot öllük pwe en ka ääni unusen masowen silelap me let. 21Iei minne, en ewe ka wisen afalafala ekkóch, pwata kosap pwisin afalafalók? En ewe ka afalafala pwe aramas resap soolä, nge pwata chök ka soolä? 22En ka apasa: “Öüsap tipisin lisowu”, nge pwata chök ka tipisin lisowu? En ka opwut ekkewe uluulun önümwäl, nge pwata chök ka sooläni masowen ekkewe imwenfel ngeni önümwäl? 23En ka ääni eingeing usun óm silei ewe Öllük, nge pwata ka eitengawa Kot ren óm atai ewe öllük? 24Iei popun, ewe taropwe mi pin a apasa pwe, “iten Kot a uren turunufas me leiin ekkewe Sentail pokitemi.”a

Sirkomsais chök wón an, esap lamwot

25Än chón Sus we angangen öörüni fäniten sirkomsais a chök wor lamwotan ika en mi öpwönüetä än Kot öllük. Nge are en emön chón pwurätiw än Kot öllük; iwe, óm sirkomsais epwe le wiliti pwe sap ew sirkomsais. 26Nge ika emön Sentail esap sirkomsais a älleasochisi än Kot öllük, ifa usun, an we esap sirkomsais esap le fen ällea pwe ew sirkomsais? 27Ätewe esap fis ewe angangen sirkomsais wón inisin, nge a fen öpwönüetä pwüngün ewe öllük, epwe le fen öpwünguk en ewe mi silei usun än Kot we öllük mi makketiw o ka pwal sirkomsais, nge en emön chón ällesolap ngeni ewe öllük.

28Pün emön aramas esap i enletin emön chón Sus pwokiten chök saman me inan iir chón Sus, ika pwokiten chók a fis ngeni inisin än chón Sus we angangen öörünien sirkomsais. 29Emön wesewesen chón Sus, i emön a pwüng letipan me fän mesen Kot. Ew enletin sirkomsais esap fis ren pöküpökün ewe inis, nge i ew ekkesiwilin letip mi fis ren ewe Ngünün Kot, nge esap ren ewe öllük. Iö a ääni ei sókkun ekkesiwil lón manawan a kütta iteüöchün seni Kot, nge sap seni aramas.

Paul a pölüweni ew kapasen üüngeni

3Mwirin, meet chök lamwoten än emön epwe iteni pwe i chón Sus? Ika meet öüchchean än chón Sus we angangen öörünien sirkomsais? 2A wor chómmóng lamwoten än emön epwe i chón Sus lón sókkopaaten peekin. Äkkäewin, iir ekkewe chón Sus ei a katolong fän ar tümwün minne Kot a pwärätä lón an kapas.

3Nge meet ika pwe ekkóch me leiir resap ölükülük? Wewen pwe ar resap ölükülük wón ar pwon epwe le pinei än Kot epwe chüen ölükülük le öpwönüetä minne I a ääni pwon? 4Apw, esap fókkun tongeni epwe ina usun! Enlet, ika mwo iteiten aramas meinisin lón fönüfan repwe chofona, nge Kot mi chök fókkun wenechchar. Usun minne a mak lon ewe taropwe mi pin:

“A leteló pwe en ka pwüng lupwen ka kapas. Ka pwal ääni öpwüngüwel lón óm köpwüng.”b

5Nge ika ach kana pwüngingaw ra pwäriöchüeló än Kot pwüng; iwe, meet sipwe le apasa? Sipwe le tongeni apasa pwe Kot esap pwüng lupwen a soong o ngeni kich chappen ach tipis? (Ngang üwa apasa usun meet ekkóch aramas ra apasa). 6Apw, esap fókkun tongeni epwe ina usun! Pün are Kot esap wenechchar; iwe, epwe ifa usun an epwe tongeni öpwüngü fönüfan? 7Nge pwata chök Kot epwe öpwüngüei o ettipisiei pwe ngang emön chón tipis are äi chofona epwe älisi le pwääraló an let o alapaló an ling? 8Pwata chök sisap le fen apasa: “Sipwe le eneen le föfföringaw pün minne mi mwirinnö epwe fisitä?” Mi fich ngeni än chókana mi apasa ei sókkun kapas repwe önümaamaw. Nge ekkóch ra eitengawaei o tipingeniei pwe iei meet ngang ääni afalafal.

Aramas meinisin ra tipis

9Iwe, meet chök? Öükich ekkewe chón Sus sia mwirinnö seni ekkewe ekkóch? Apwi. Kich sia fen öpwüngaló akkomw pwe aramas meinisin, esap lifilifil are chón Sus ika Sentail, ra chök lölöppöküló, pün iir meinisin ra nóm fän nemenien tipis. 10Usun a makketiw lón ekkewe taropwe mi pin:

“Esap wor emön aramas mi pwüng, apw, esap fókkun wor mwo emön. 11Esap wor emön mi miriit, esap wor emön mi kütta Kot. 12Iir meinisin ra fen tókkóló, iir meinisin ra chök löllöppök lón ar lamwotongaw. Esap wor emön a föri minne mi mwirinnö, esap fókkun wor mwo emön.”a

13“Chiorer a usun chök ew peias mi sukkuló. Ra ööruni ngeni chönnawer kapas likotupwutupw.” “Poisonun serepenit a nóm fän tinnawer.”b

14“Aweer a uren óttek me kapas mi amarasa letip.”c

15“Pecheer ra mwittir le feil ngeni ar repwe össükü chcha. 16Taatakkis me feiengaw a chök fis ekis meinisin ia ra feiló ie. 17Resap silei ewe alen  kinamwe.”d

18“Esap wor nuokkusun Kot me mwen meseer.”e

19Iwe, sia silei pwe meinisin minne ewe öllük a apasa, a awenewen ngeni chókana mi nóm fän nemenien ewe öllük, pün iteiten aw meinisin repwe kesipeló pwe esap wor emön epwe künetipingen, nge epwe pwüngüló pwe unusen fönüfan a tipis me fän mesen Kot. 20Iei minne, esap wor emön aramas epwe pwüngüló pwe i emön chón pwüng me mwen mesen Kot ren an föri meet ewe öllük a mochen. Pün lupwen a fen lapaló ach silei än Kot öllük, a fen pwal fatafatöchüló ach silei pwe kich sisap älleasochisi ewe öllük.

Än Kot pwüng a tori kich ren ach lükü

21Nge iei Kot a pwääri ngeni kich ew aal mi sókkóló pwe sipwe küna pwüng me fän mesan, sap ren ach sipwe älleasochisi ewe öllük, nge i ren ewe aal ewe pwuken öllük me ekkewe pwuken soufos ra pwärätä usun melóóm lóóm. 22Sia wiliti chón pwüng me fän mesen Kot lupwen sia lükü lón Jesus Kraist pwe I a angealó ach kana tipis. Iwe, kich meinisin sia tongeni küna manaw lón ei chök lapalap, esap lifilifil ika kich iö ika meet sia föri. 23Pün aramas meinisin ra tipis o ra üküngaw ngeni ewe lingen Kot. 24Nge iei Kot a öpwüngaló lón an ümöümöch pwe kich sisap tipis pwe epwe iei ew liffang. I a föri ei lón Kraist Jesus, ewe mi angasakicheló ren an angealó ach kana tipis. 25Pün Kot a tiinato Jesus pwe epwe mwärelong fän köpwüngün ach kana tipis o epwe ächääi än Kot soong ngeni kich. Kich sia wiliti chón pwüng meren Kot lupwen sia lükü pwe Jesus a össükaló chaan pwe epwe ääni asór manawan fänitach. Kot a unusen wenechchar o pwüng lupwen I engngiló pwe esap öpwüngü chókewe mi tipis lón ekkewe fansoun lóóm. 26Kot a föri ei lapalap pwe epwe pwäräló an pwüng lón ei fansoun, lupwen I a öpwüngaló pwe emön chón tipis a wiliti emön chón pwüng me fän mesan lupwen i a lükü Jesus.

Esap wor leenien eingeing

27Iwe, meet chök sipwe le tongeni eingeing wón pwe kich sia föri pwe sipwe tiw meren Kot? Esap wor leenien ach eingeing pün ach ngas seni liwinin tipis esap lóngólóng wón ach kana föfför mi mwirinnö. Ach ngasaló seni liwinin tipis a chök lóngólóng wón ach lükü. 28Iei minne, sia älletaló pwe Kot a öpwüngaló pwe emön chón tipis mi lükü a wiliti emön chón pwüng ren an lükü, nge esap ren an föri pwüngün ewe öllük. 29Nge ifa usun Kot, I än ekkewe chök chón Sus Kot? Esap pwal I än ekkewe Sentail Kot? Ewer, pwal I än ekkewe Sentail Kot, 30pwokiten I ewe emön chök Kot mi öpwüngaló pwe aramas repwe wiliti chón pwüng ren ar lükü, ese lifilifil ika iir ekkewe chón Sus mi sirkomsais ika ekkewe Sentail resap sirkomsais. 31Iwe, wewen pwe sia tongeni okkufu ewe öllük ren lükü? Esap fókkun ina usun! Fen pwüngün pwe lupwen sia lükü; iwe, sia enletin öpöchökküla ewe öllük.

Kot a öpwüngaló pwe Abraham a emön chón pwüng ren an lükü

4 Iwe meet sipwe apasa ren Abraham, semelapen ach kewe leewo lón peekin fituk? Meet a fis ngeni fänäsengesin ei kapas eiis usun än emön aramas epwe küna manaw ren an lükü? 2Ifa usun, Kot a öpwüngaló pwe Abraham a wiliti emön chón pwüng, pwokiten an kana föfför mi mwirinnö? Are epwe iei usun, iwe, epwe wor minne i epwe eingeing usun. Nge me mwen mesen Kot, esap wor lóngólóngun än Abraham epwe eingeing. 3Pün meet ewe mi makketiw lón ewe taropwe mi pin a apasa? E apasa: “Abraham a lükü Kot; iei popun, ren an lükü, Kot a öpwüngaló pwe i emön chón pwüng.”a

4Lupwen emön aramas epwe angang; iwe, esap fen ekieki pwe liwinin iei och liffangan, pün iei och liiwin mi fich ngeni fäniten an angang. 5Nge Kot a öpwüngaló pwe emön chón tipis a wiliti chón pwüng, pwokiten an lükü, nge esap pwokiten an angang. 6Usun chök pwal minne David a apasa fäniten an kapas usun feiöchün emön chón tipis Kot a öpwüngaló pwe i emön chón pwüng ren an lükü nge sap ren an angang:

7“Ra feiöch chókewe mi komwusóló seniir chappen ar pwurätiw öllük pwal lupwen ar kewe tipis ra pwal kómóróló. 8A feiöch emön aramas ewe SAMOL esap chüen ämwärätä wón liwinin an kana tipis.”b

Kot a öpwüngaló pwe Abraham a emön chón pwüng ren an lükü me mwen an sirkomsais

9Iwe ifa usun, ei feiöch a feitto fäniten chök ekkewe chón Sus mi sirkomsais, ika pwal fänäsengesin ekkewe Sentail resap sirkomsais? Pün usun sia fen apasa pwe pwokiten än Abraham lükü; iwe, Kot a öpwüngaló pwe i emön chón pwüng. 10Iwe, ifa usun an a köpwüngüló pwe Abraham a emön chón pwüng? Ifa usun, a köpwüngüló pwe Abraham a emön chón pwüng mwirin an a fen sirkomsais ika mwen an esap mwo sirkomsais? Kot a akkomwen etiwa Abraham; iwe, epwapw sirkomsais me mwirin. 11Ei angangen sirkomsais a fis pwe och esissil pwe Abraham a fen lükü, pün Kot a fen etiwa i o öpwüngaló pwe i emön chón pwüng, me mwen an esap mwo sirkomsais. Iei popun pwe Abraham a i ewe semelap lón peekin ngüün fäniten chókana meinisin iir mi lükü, nge resap sirkomsais. A chök köpwüngüló pwe iir chón pwüng meren Kot ren ar lükü. 12Iwe, Abraham pwal i semelapen chókewe ra fen sirkomsais. Nge ar sirkomsais esap föri pwe i semer. Ra chök semeni Abraham are ra tapweló mwirin lón ipwan lón an lükü i a ääni me mwen i a sirkomsais.

Ewe pwon a mwüümwütä pwokiten lükü

13Iwe, iei a fat pwe än Kot we pwon pwe epwe ngeni Abraham me mwirimwirin kana unusen fönüfan pwe fönüeer, esap alóngólóng wón ar älleasochis ngeni än Kot öllük lón manawer, pwe seni chök ewe manawen pwüng mi pop seni lükü. 14Pün are ina pwüngün pwe än Kot pwon a fäniten chókana chök mi älleasochis ngeni ekkewe öllük o ra ekieki pwe iir ra mwirinnö me fän mesen Kot, iwe, wewen pwe esap wor lamwoten lükü. Iwe, ren ei popun, än Kot we pwon ngeni Abraham esap pwal chüen wor öüchchean, 15pwokiten ewe öllük a chök awarato än Kot soong wón chókana mi älleasolap ngeni ewe öllük. Nge ia esap wor ie öllük, iwe, esap wor tipisin pwurätiw öllük.

16Iei minne, än aramas angei meet Kot a pwon a chök alóngólóng wón lükü, pün epwe chök alóngólóng wón än Kot ümöümöch. Iwe, are ewe pwon a chök lóngólóng wón än Kot ümöümöch, mwirin, ekkana mwirimwirin Abraham meinisin repwe angei ei pwon. Ei pwon esap chök fäniten chókana mi kömwöch wón ewe öllük. Ewe pwon a fäniten meinisin mi lükü usun chök Abraham, i semelapach meinisin mi lükü. 17Usun minne a makketiw lón ewe taropwe mi pin, lupwen Kot a üreni Abraham: “Ngang üwa filuketä pwe en kopwe emön semelapen chómmóng mwüü.”c Ei a let me fän mesen Kot, ewe Emön Abraham a lükü, iei i ewe Kot a fang manaw ngeni ekkewe mi mäló, pwal i a tongeni apasa pwe epwe chök fisiffatetä meet esap mwo wor me mwan.

18Lupwen Kot a pwon ngeni Abraham pwe i epwe wiliti semelapen chómmóng mwüü, Abraham a lükü Kot. Kot a pwal apasa, “Mwirimwirum kana repwe fókkun chómmóng, usun chök chómmóngun ekkewe füü,” inamwo are ei sókkun pwon esap fókkun tüfich.a 19Än Abraham lükü esap fókkun kisikiisiló, lupwen a ekieki usun inisin pwe i a chinlapeló an epwe emön saam, usun chök nge a mäló pün a arap ngeni ipwükü ierin, ika lupwen a ekieki usun än Sarah pwülüwan riit pün esap chüen kofichin nöünöü. 20Iwe, iei mwo nge esap chök wor än Abraham tipemwaramwar an epwe lükülükümmang ngeni än Kot we pwon. A pöchökküleló lón an lükü; iwe, ren ei i a enlingaló Kot. 21A fókkun ächiööüaló me lón letipan pwe Kot a tongeni öpwönüwetä meinisin minne I a ääni pwon. 22Iei minne “Kot a öpwüngaló pwe Abraham a emön chón pwüng pwokiten an lükü.”b 23Iei och kapasen let mi fókkun amwaraar, pwe Kot a öpwüngaló pwe Abraham a emön chón pwüng ren an lükü. Nge a makketiw usun sap chök ren pwisin fäniten Abraham, 24nge pwal fänitach öükich, pwe epwe älleta ngeni kich pwe Kot epwe öpwüngaló pwe kich chón pwüng are sia lükü I, ewe mi amanawasäfäli Jesus ach Samol seni mäló. 25Iei i ewe Emön, Kot a wisen atolonga lón mäló, pwokiten ach kewe pwupwungawen tipis, nge a amanawasäfälietä I seni mäló fänäsengesin an epwe öpwüngaló pwe kich sia wiliti chón pwüng ren ach lükü.

Lükü a wiil lón fansoun riäfföü

5 Iei minne, pwokiten kich sia fen wiliti chón pwüng me fän mesen Kot ren ach lükü, a wor ach kinamwe fengen me Kot, pwokiten meet Jesus Kraist ach Samol a föri fänitach. 2Pwokiten ach lükü, Kraist a emmwenikichelong lón ei leenien feiöch mi fókkun tekia, ia kich sia üppós lón ren ach lükü. Iwe, sia pwapwa lón ach apilükülük pün sia ösüküsükü ach sipwe le ääni ewe lingen Kot. 3Iwe, esap iei chök, nge sia pwal tongeni pwapwa lón ach kana riäfföü pün sia silei pwe riäfföü ra mwirinnö fänitach, pün ra älisi kich ach sipwe käeö tipeppós. 4Nge tipeppós a efisätä älelletan pwe sia mwokos, nge mwokos a efisätä apilükülüköch. 5Nge ei apilükülüköch esap elichipüngü kich pün sia silei usun öüküükün än Kot echeni kich, pwokiten I a fen fang ngeni kich ewe Ngüünmifel pwe I epwe ouraló letipach ren an tong.

Sia küna pwüng ren än Kraist mäló, nge sia manaw ren an manaw

6Pün lupwen kich mi chüen chök nónnóm lón ach lipwäkingaw, Kraist a feitto lón ewe fansoun mi pwüng ngeni o a mäló fänitach kich chón tipis. 7Esap wor emön aramas epwe mochen mäló fäniten emön aramas mi mwirinnö. Nge eli epwe wor emön epwe ókkósópwun an mochen epwe mäló fäniten emön aramas mi fókkun mwirinnö. 8Nge Kot a pwääraló an tong fänitach, ren an tiinato Kraist pwe epwe mäló fänitach, lupwen kich sia chüen chök chón tipis.

9Iwe, fen pwal lapalón, pwokiten iei a köpwüngüló pwe kich sia wiliti chón pwüng me fän mesen Kot ren chaan Jesus; iwe, I epwe pwal fókkun angasakichewu seni än Kot soong. 10Pün lupwen ach we chök chüen chón opwut Kot, nge Kot a pusin ächäfengeni kich me i ren än Nöün we mäló; iwe, pwokiten sia fen chón chäfengen me Kot, iwe, sipwe fókkun ngas seni ewe köpwüng esap mwüchchüló ren än Nöün we manaw. 11Iwe, sisap chök ngas seni ewe köpwüng, nge i kich sia pwal tongeni fókkun pwapwa iei ren meet Kot a föri fänitach meren ach Samol Jesus Kraist. Pün pwokiten minne Jesus a föri fänitach, iei minne, iei sia tufichin chiechi ngeni Kot.

Mäló lón Adam, nge manaw lón Kraist

12Iei minne, usun chök tipis a tolong lón fönüfan ren emön chök aramas, nge mäló a tolong pwokiten tipis, iei popun mäló a meres ngeni aramas meinisin, pwokiten aramas meinisin ra tipis.

13Pün tipis a wesewesen nóm lón fönüfan me mwen a kawor ewe öllük, nge esap chök mwo wor angangen ettipisi emön ren öllük pun esap wor mwo öllük. 14Iwe, inamwo nge seni ewe fansoun Adam tori fansoun Moses aramas ra mäló pün ra tipis. Adam a mäló pwokiten i a tipis ren an esap älleasochisi än Kot öllük. Pwal chókana mwo resap föri ewe tipis usun chök Adam nge ra pwal mäló. Adam a eliosunätä usun ewe Emön epwe war.

15Nge än Kot we liffangen ümöümöch ese kamö esap fókkun löllö ngeni än Adam tipis. Pün chómmóng aramas ra mäló pwokiten tipisin ewe emön aramas. Nge ewe liffangen ümöümöch aramas ra angei seni Kot a fókkun somwosomwoló. Chómmóng aramas ra angei än Kot ei liffangen manaw ren ümöümöchün ei pwal emön aramas, Jesus Kraist. 16Pwal minne än Kot we liffangen ümöümöch a eselipato a sókkóló seni minne än ewe chök emön aramas tipis a eselipato. Pün än Adam tipis a emmweni ngeni kich önümaamaw. Nge kich sia ääni ewe liffangen ümöümöch ese kamö, iei ach tiw meren Kot, inamwo ika a chómmóng ach tipis. 17Pün tipisin ewe chök emön aramas, Adam, a popuw pwe mäló a nemeni kich aramas, nge meinisin mi etiwa än Kot we ümöümöch mi somwoló me ewe liffangen pwüng repwe manaweni ewe manawen pworaiti tipis me mäló ren ei emön chök aramas, Jesus Kraist.

18Ina minne, än Adam we ew chök tipis a eselipato önümaamaw wón aramas meinisin; nge än Kraist we ew chök föfförün pwüng a föri pwe aramas meinisin repwe wiliti chón pwüng me fän mesen Kot o ngeniir manaw. 19Pwokiten emön chök aramas a älleasolap ngeni Kot, a föri pwe chómmóng ra wiliti chón tipis. Nge pwokiten ewe pwal Emön Aramas a älleasochis ngeni Kot, I a föri pwe chómmóng aramas repwe wiliti chón pwüng me fän mesen Kot.

20Än Kot öllük a kawor pwe aramas meinisin repwe küna usun öüküükün ar tipis. Nge ia tipis a lapaló me ia, än Kot ümöümöch a pwal selüküló seni. 21Pün usun chök tipis a nemenem won aramas meinisin o emmweniir ngeni mäló; iwe, pwal ina chök usun ren än Kot we ümöümöch a nemenem pün sia küna pwüng ren o a emmweni ngeni kich ewe manaw esemwüch ren Jesus Kraist ach Samol.

Chón pwüng ra mäló ngeni tipis nge manaw ngeni Kot

6 Iwe, meet sipwe apasa? Sipwe chök sópweló le föri ach kewe tipis sia soun föfföri pwe Kot epwe alapaló le pwääri ngeni kich an ümöümöch me omwusomwusen tipis? 2Esap fókkun tüfich! Pwokiten kich sia fen mäló ngeni tipis; iwe, epwe ifa usun ach sipwe tongeni sópweló le manaw lón tipis? 3Öüsap silei pwe öükich meinisin ekkewe mi lükü sia papatais lón Kraist Jesus o sia wiliti ew chök me Kraist lón an mäló? 4Iei minne, öükich sia fiti Kraist le mäló me peias ren ach papataisilong lón an mäló, pwe pwal usun chök än Kraist a manaw seni mäló ren lingen ewe Saam; iwe, epwe ina chök usun pwal kich sipwe manaweni ew manaw mi fö.

5Pün pwokiten sia fen chuungeni Kraist lón lapalapen an we mäló; iwe, enletin pwal öükich sipwe fiti I lón lapalapen an manawsäfäl. 6Sia silei pwe manawach we manawen lóóm a fen fiti Kraist le iräpenges, iei popun esap chüen wor än tipis nemenem wón manawach, pün sisap chüen nöün tipis amanaw. 7Pün iöön a fen fiti Kraist le mäló, a fen ngas seni fän nemenemen tipis.

8Iwe, pwokiten kich sia fiti Kraist le mäló, sia lükü pwe kich sipwe pwal fiti I lón manawan mi fö. 9Sia enletin silei usun ei, pwokiten Kraist a fen manawsäfäl seni mäló; iwe, esap chüen mäló. Esap chüen wor än mäló nemenem wón Kraist. 10Pün ewe mäló I a määni, I a mäló fäniten an epwe okkufu tipis fän ew chök. Nge ewe manaw I a manaweni, a sópweló le manaw fäniten lingen Kot.

11Iei popun, epwe ina chök usun pwal reemi. Öüpwe lechüüni lón letipemi pwe öüwa wesewesen mäló ngeni tipis, nge öüpwe tongeni manaw fäniten lingen Kot lón Kraist Jesus ach Samol. 12Iei minne, öüsap mwüüt ngeni tipis an epwe nemenem lón inisimi kana inis mi tongeni repwe mä, pün ina öüpwe älleasochisi mocheniän. 13Öüsap sópweló le mwüüt ngeni tipis pwe epwe äeä ekkewe kifetin wón inisimi fäniten föfföringaw. Nge öüpwe fangeló unusen inisimi ngeni Kot, pwokiten öüwa fen ääni ew manaw mi fö. Iwe, öüpwe äeä ekkewe kifetin wón inisimi kana le föri meet mi pwüng fäniten lingen Kot. 14Tipis esap chüen nemenem wóómi, pwokiten ämi öüsap chüen nóm fän öllük mi atolonga kemi fän nemenemen tipis, pün öüwa fen ngas ren än Kot ümöümöch.

Ngas seni fän nemenemen tipis o wiliti nöün Kot chón angang

15Iwe meet? Pwokiten än Kot ümöümöch a angasakicheló seni fän ewe öllük, wewen pwe sia tongeni sópweló le föri tipis? Apw! Esap fókkun ina usun. 16Öüsap silei pwe meet öüwa mwüüt ngeni inisimi pwe epwe älleasochis ngeni, ina meet a nöüni kemi amanaw? Ämi öüwa chón angang ngeni ewe emön ämi öüwa filätä pwe öüpwe älleasochis ngeni. Ika öüwa filätä pwe öüpwe chón angang ngeni tipis; iwe, tipis epwe emmweni ngeni kemi mäló, nge ika öüwa filätä pwe öüpwe älleasochisi ngeni Kot; iwe, epwe emmweni ngeni kemi ewe manawen pwüng. 17Nge kilisou ngeni Kot, pün melóóm ämi öüwa nöün tipis amanaw, nge iei, öüwa älleasochis ngeni ewe sókkun käit mi let ren unusen letipemi Kot a ngeni kemi. 18Iwe, ämi öüwa fen ngas seni tipis, ämi we masta melóóm, nge iei öüwa wiliti nöün pwüng amanaw, nöümi we masta mi fö.

19Ngang üwa kapas lón ei sókkun lapalap ren äi kapas lón porausen äwewe usun masta me amanaw, pwokiten epwe mecheres ämi öüpwe wewe ren. Pün me mwan, ämi öüwa mwüüt ngeni kifetin inisimi kana pwe repwe chón angang ngeni sókkun föfför mi limengaw me föfföringaw mi eselipato pwal chómmóng sókkun föfföringaw. Nge iei öüpwe fókkun filätä pwe öüpwe mwüüt ngeni kifetin inisimi kana pwe repwe chón angang ngeni föfförün pwüng, pwe epwe eselipato ämi öüpwe manaweni manawen pin. 20Pün lón ekkewe fansoun lóóm, lupwen ämi öüwa nöün tipis amanaw, ämi öüsap öüchcheani ämi öüpwe föri meet mi pwüng. 21Meet sókkun uwään feiöch ämi öüwa kinii seni ekkewe mettóch öüwa föriir melóóm? Esap mwirinnö, pün iei ämi öüwa sääw ren ekkewe mettóch öüwa soun föfföriir melóóm. Pün sópwólón ekkewe mettóch, mäló chök. 22Nge iei, ämi öüwa fen ngasaló seni fän nemenemen tipis o öüwa wiliti nöün Kot amanaw. Iwe, a wor uwäämi mi eselipato ngeni kemi ewe manaw mi pin mi sópwolong lón ewe manaw ese mwüch. 23Pün liwinin ach angang ngeni tipis, mäló. Nge än Kot we liffang ese kamö, iei ewe manaw ese mwüch lón Kraist Jesus ach Samol.

Manaw lón Kraist a angasa kich seni ekkewe öllük

7 Ämi pwii kana, öüsap silei pwe a wor än ewe öllük nemenem wón emön aramas lón üküükün fansoun i mi chüen manaw? (Ngang üwa kapas ngeni kemi ämi chókana mi weweiti usun ewe öllük). 2Ngang üpwe ääni och porausen äwewe. Lón öllük, emön fefin a riiri ngeni pwülüwan lupwen pwülüwan we mi chüen manaw. Nge are ewe mwän a mäló; iwe, ewe fefin a pichiló seni ewe öllük i a riiri ngeni pwülüwan we ren. 3Iei popun, lupwen än ewe mwän a chüen manaw, nge neminewe a pwülüweni pwal emön mwän, neminewe a tipisin lisowu. Nge are pwüluwan we a mäló, neminewe a pichiló seni ewe öllük; iwe, esap tipisin lisowu, lupwen epwe pwülüweni pwal emön mwän.

4Iei minne, ämi pwii kana, iei meet wewen äi ei porausen äwewe: Ewe öllük esap chüen ömwöchü kemi fän an nemenem, pwokiten ämi öüwa fen mäló ngeni an nemenem lupwen öüwa fiti Kraist le mäló wón ewe iräpenges. Iwe, iei öüwa pach ngeni ewe Emön, Kot a amanawsäfäli seni mäló. Iei meet a eselipato ämi öüpwe tongeni uwääni uwa mi mwirinnö, wewen, öüwa tongeni föri föfför mi mwirinnö fäniten Kot. 5Pün me mwan, lupwen kich sia nónnóm fän nemenien ewe manawen fituk, ekkewe sókkun mocheniän tipis ra föri ar angang lón kifetin inisich kewe, nge ewe öllük a küpetäätä ekkeei mocheniä mi ngaw mi awora ekkewe föfförün tipis pwe repwe awora uwaar mi eselipato mäló. 6Nge iei, sia fen kepichiló seni ewe öllük o sisap chüen föötek ngeni an nemenem, pwokiten sia fiti Kraist le mäló. Iwe, iei sia tongeni wesewesen angang ngeni Kot, sap lón ewe lapalap minen lóóm ren ach sipwe älleasochisi mesen makken ewe öllük, nge i lón ewe lapalap mi fö ren ewe Ngüünmifel.

Tipis a angei an pöchökkül seni ewe öllük

7Iwe meet sipwe apasa? Ifa usun, än Kot we öllük mi tipis? Apw! Esap fókkun ina. Iei fen usun itiitin. Ewe öllük esap tipis, nge i ewe öllük a pwääri ngeniei äi tipis. Pün ngang üsap sótun silei pwe mi tipis mocheniäiti minne än emön, are ewe öllük esap apasa: “Kosap mocheniäiti minne än emön.”a 8Nge tipis a ääni fansoun fich ewe öllük an epwe epiietä sókkopaaten ekiekin mocheniä mi nóm lón manawei. Pün ika esap wor öllük; iwe,esap wor än tipis ena sókkun tüfich. 9Lupwen ngang üsap weweiti meet ewe öllük a mochen; iwe, letipei a meefi kinamwe. Nge lupwen ngang üwa weweiti minne mi let; iwe, üwa silei pwe ngang üwa ataai ewe öllük o ngang emön chón tipis mi nóm fän önümaamaw pwe üpwe mäló. 10Iwe, ewe öllük mi mwirinnö itä epwe äiti ngeniei ewe alen manaw, nge a fen ngeniei ewe chappen tipis mäló. 11Pün tipis a ääni fansoun fich ewe öllük o otupwuei. A angei ewe öllük mi mwirinnö o äeä pwe epwe föri pwe ngang üwa tipisin mäló. 12Nge ewe öllük wón an a pin, a pwüng o mwirinnö.

Ewe öllük esap tongeni angasa emön seni ewe tipis mi imweim lón manawan

13Nge epwe ifa usun an epwe tüfich ei sókkun? Wewen pwe ewe öllük mi mwirinnö a fen awarato mäló ngeniei? Apw. Esap fókkun ina usun! Nge i tipis a föri ei. Tipis a äeä meet mi mwirinnö pwe epwe awarato äi mäló. A iei usun, pwe sipwe tongeni küna pwe tipis a fókkun ingaw. Tipis a äeä än Kot öllük mi mwirinnö fäniten pwisin an ekiek mi ngaw.

14Pün sia silei pwe ewe öllük a sókkuni sókkun ngüün, nge ngang üwa sókkuni sókkun fituk. Tipis a nemeniei usun nge ngang nöün amanaw. 15Ngang üsap fen weweiti minne ngang üwa föri. Pün ngang üwa wesewesen mochen föri meet mi pwüng, nge üsap föri meet mi pwüng. Nge i üwa fen föri meet ngang üwa opwut. 16Ngang üwa fókkun silei pwe meet ngang üwa föri a mwääl; iwe, pwal mwelien letipei mi ngaw a pwärätä pwe ngang üwa tipeew ngeni pwe ewe öllük a mwirinnö. 17Nge ngang üwa lipwäkingaw, pwokiten ewe tipis mi imweimw lóói a popuw ngeniei pwe ngang üpwe föri ekkeei mettóch mi ngaw. 18Pün ngang üwa silei pwe esap wor och mi mwirinnö a imweimw lóói, wewen, lón inisi inisin tipis. Üwa chök tongeni tipeni minne a pwüng, nge üsap küna epwe ifa usun äi üpwe tongeni föri minne a mwirinnö. 19Pün ngang üsap föri minne mi mwirinnö ngang üwa mochen pwe üpwe föri. Nge ngang üwa fen föri minne mi ingaw ngang üsap mochen pwe üpwe föri. 20Nge are ngang üwa föri meet ngang üsap mochen pwe üpwe föri; iwe, esap ngang ei ü föri, pwe ewe tipis mi imweimw lóói a föri.

21Ngang üwa küna pwe iei ew pwüüng mi fis lón manawei, Are mwo ngang üwa mochen föri meet mi pwüng, nge esap mwääl seni, ngang üwa fen föri meet mi mwääl. 22Pün seni lón unusen letipei, ngang üwa pwapwaiti än Kot öllük, 23nge üwa küna pwe a wor pwal och sókkun öllük mi nóm lón kewe kifetin inisi a fiiu ngeni äi ekiek. Ei öllük a wiil o emmweni ngeniei äi üpwe emön amanaw mi föötek ngeni ewe tipis mi chüen nónnóm lón ekkewe kifetin inisi. 24Ngang emön aramas mi riäfföu. Iö epwe angasaei seni ei manaw mi nóm fän nemenien tipis? 25Ngang üwa kilisou ngeni Kot! Pün pölüwan a nóm lón Jesus Kraist ach Samol. Iwe, a iei usun lapalapan: Lón äi ekiek, ngang üwa wesewesen mochen älleasochisi än Kot öllük, nge pwokiten fitukei mi tipis, ngang üwa emön amanaw ngeni tipis.

Ngas seni ewe tipis mi imweimw lóóch a tüfich ren ewe Ngüünmifel

8 Iei minne, iei esap fókkun chüen wor liwinin tipisin chókana mi nóm lón Kraist Jesus, iir chókewe resap chüen fätäl fän emmwenien fituk pwe fän emmwenien ewe Ngüün. 2Pün manamanen ewe Ngüün mi fang manaw a fen angasaeiló lón Kraist Jesus seni ewe manamanen tipis mi eselipato mäló. 3Pün ewe öllükün Moses esap tongeni epwe amanawa kich, pwokiten lipwäkingawen manawen fitukach mi uren tipis. Nge Kot a awora ew akkóót mi sókkóló pwe epwe amanawa kich. I a tiinato pwisin Nöün we lón ew inisin aramas usun chök kich, chiilón chök inisich a uren tipis. Iwe, Kot a ataeló än tipis nemenem wóóch ren an fangaló Nöün we pwe ew asór fäniten ach kana tipis. 4I a föri ei, pün meet mi öüchchea ngeni pwüngün ewe öllük epwe unusen pwönüetä me lón manawach öükich ekkewe sisap chüen tapweló mwirin mochenin fitukach mi tipis, nge i sia tapweló mwirin ewe Ngüün.

5Pün chókana mi chüen nóm fän nemenien ewe manawen fituk ra ekieki usun ekkewe mettóchun fituk, nge chókana mi nóm fän nemenien ewe Ngüün, ra ekieki usun ekkewe mettóch mi apwapwai ewe Ngüün. 6Are ewe ekiek a nóm fän nemenien ewe manawen fituk, a wor mäló, nge are ewe Ngüünmifel a nemeni ewe ekiek, a wor manaw me kinamwe. 7Pün ewe ekiek mi nóm fän nemenien ewe manawen fituk a üüngeni Kot fansoun meinisin. Esap fókkun mochen älleasochis ngeni än Kot öllük, pün esap wesewesen tongeni an epwe öpwönüetä. 8Iei popun pwe chókana mi chüen nóm fän nemenien ewe manawen fituk, resap fókkun tongeni apwapwai Kot.

9Nge ämi öüsap nóm fän nemenien ewe manawen fituk, pün öüwa nóm fän nemenien ewe Ngüün, are elnetin pwe ewe Ngünün Kot a imweim lóómi. Nge öüpwe chechchemeni pwe are ewe Ngünün Kraist esap nónnóm lón emön aramas; iwe, sap i emön nöün Kraist. 10Iwe, are Kraist a nónnóm lóómi; iwe, inamwo are inisimi a mäló pwokiten tipis, nge ngünümi a manaw pwokiten öüwa fen wliti chón pwüng meren Kot. 11Ewe Ngünün Kot mi amanawa säfälietä Jesus seni mäló a imweim lóómi. Iwe, usun chök an amanawa säfälietä Kraist seni mäló, I epwe pwal fangelong manaw lón inisimi kana inis mi tongeni ar repwe mäló ren Ngünün we mi imweimw lóómi.

Sia wiliti nöün Kot ren ewe Ngüünmifel

12Iei minne, ämi pwii kana mi ächengicheng, öüsap teriteriló le föri ese lifilifil meet ewe manawen fituk a peseei ngeni kemi pwe öüpwe föri. 13Pün are öüwa sópweló le nóm fän nemenien fituk; iwe, öüpwe mäló. Nge are öüwa sópweló le ämäälói o kul seni ekkewe föfförun fituk ren manamanen ewe Ngüün; iwe, öüpwe manaw.

14Pün meinisin chón nóm fän emmwenien ewe Ngünün Kot, ikkanaiir nöün Kot. 15Ämi öüsap nuokkus o piireir usun ekkana amanaw. Pün ämi öüwa angei ewe Ngüün mi atolonga kemi lón tettelin nöün Kot, öüwa mwüümwülong lón än Kot famili, iei popun öüwa tongeni köri ngeni Kot: “Abba, Semei.” 16Pün pwisin Ngünün we mi Pin a wisen älleta le pwärätä ngeni ngünüch pwe kich sia nöün Kot. 17Iwe, pwokiten kich sia nöün Kot, sia pwal chón älemwir, sia älemwirini minne än Kot. Meinisin minne Kot a ngeni Kraist Nöün we pwe an, kich sia pwal fiti I le ääni. Nge are sipwe fiti I lón an ling; iwe, sipwe pwal fiti I lón an riäfföü.

Seni riäfföü tori ling

18Nge ngang üwa fókkun älleta pwe ekkeei riäfföü sia nóm lón iei, resap löllö ngeni öüchchean ewe ling I epwe ngeni kich me mwirin. 19Pün förien Kot kana meinisin, ra ösüküsükü o witiwiti ewe rän epwe war lupwen Kot epwe pwääraló iö kana iir wesewesen nöün. 20Pün ekkewe mettóch meinisin Kot a foriir ra wiliti ekkóch mettóch resap tongeni öpwönüweta popun minne ra för ren. Nge sap seni pwisin filier nge i pwokiten Kot a föri pwe epwe fis fiti ei apilüköch i mi küna, 21pwe lón ew rän i epwe angasawu förian kana seni ar fötek ngeni ewe manaw mi chök fätäl ngeni an epwe ngawaló me mäló, pwe meinisin minne i a föri repwe chieneni nöün Kot kana le ääni ewe manawen ngas mi ling.

22Pün sia silei pwe tori iei, unusen förien Kot meinisin ra ngüüngüres o riäfföü fiti metek usun cheuchen faamw. 23Nge, esap förien Kot kana chök ra ngüüngü, pwe pwal pwisin öükich ekkewe sia ääni ekkewe mwen uwään Ngüün, sia pwal ngüüngü leutuch o ösüküsükü ach sipwe pichiló seni metek me riäfföü. Pwal öükich sia ösüküsükü le witiwiti ewe rän lupwen Kot epwe ngeni kich unusen ach pwüüng pwe sipwe le nóm lón tettelin nöün, pwal pacholong inisich kewe mi fö i a pwon ngeni kich. 24Pwokiten kich sia küna manaw; iei ach ei apilükülük pwe sipwe ngasaló. Pün are sia küna minne sia apilükülüküw; iwe, a wes ach apilükülük, pün epwe meet popun än emön epwe chüen epilükülüküw meet i a fen küna? 25Nge are sia apilükülüküw minne sisap mwo küna, sia engngiló le witiwit fänitan.

26Iwe, pwal ina chök usun ren ewe Ngüünmifel pün pwal I a älisi kich lón ach apwangapwang, pün kich sisap silei epwe ifa usun ach sipwe iótek me meet sipwe iótek fänitan. Nge pwisin ewe Ngüünmifel a iótek fänitach ren sókkun ngüüngü mi alóllól, esap tongeni epwe apasawu lón kapas. 27Iwe, ewe Saam mi silei lón leetip meinisin, a silei meet ewe Ngüün a apasa, pün ewe Ngüün a iótek fäniten ekkewe chón pin alóngólóng wón minne letipen Kot.

28Iwe, sia silei pwe mettóch meinisin ra älillis fengen fäniten minne a mwirinnö ngeni chókana iir mi tongei Kot, ngeni chókana iir mi kö alóngólóng wón minne Kot a ääni akkóót. 29Pün iö kana Kot a fen akkomwen sileer, I a pwal fen chök filiireló melóóm, pwe repwe wiliti usun Nöün we, pwe Nöün we epwe ewe mwänichi me leiin pwiin kewe mi chómmóng. 30Iwe, pwal iö kana Kot a akkomwen filiireló melóóm, ikkeiir ekkewe I a köriir. Iö kana I a köriir, pwal ikkeiir ekkewe I a atoowu pwüngüür pwe resap tipis. Iwe, iökana Kot a atoowu pwüngüür pwe resap tipis, ikkeiir ekkewe I a pwal enlingereló.

Esap wor och epwe tongeni äimwü kich seni än Kot tong

31Iwe, meet sipwe tongeni apasa usun ekkeei mettóch mi amwaraar? Are Kot a peni kich, iwe, iö epwe tongeni pölüweni kich? 32Pwokiten Kot esap omwochü seni kich pwisin Nöün we, nge a fen fangeló I fänäsengesich meinisin, iwe, ifa usun, Kot ewe mi fangaló Kraist fänitach, esap pwal fang ngeni kich mettóch meinisin? 33Iö epwe ettipisi kich öükich ekkewe Kot a pwisin filikichetä fänitan? Kot epwe ettipisi kich? Apwi! Pwisin Kot ewe a atowu pwüngün pwe kich sisap tipis. 34Iö epwe ngeni kich liwinin ach tipis? Kraist Jesus epwe ngeni kich liwinin ach tipis? Apwi, pün I ewe emön a mäló fänitach, nge fen pwal lapalón I a manawsäfäl fänitach. Iwe, I a móót peliifichin Kot, ewe leenien chón iteföüló mi tekia o a iótek fänitach. 35Ifa usun, mi wor och mettóch epwe tongeni äimwü kich seni än Kraist we tong? Ifa usun, wewen pwe Kraist esap chüen tongei kich are sia nóm lón riäfföü ika weires ika ninni ika echik ika seleló ika feiengaw ika nuokkusun mäló? 36Pün iei usun minne a makketiw lón ewe taropwe mi pin:

“Äm aia nóm lón feiengawen ninni iteiten rän fänäsengesum. Äm aia wewe ngeni ekkewe siip mi ammol ngeni ar repwe ninniló.”a

37Iwe, nge lón ekkeei mettóch meinisin, a unusen selüküló ach pwora pwokiten Kraist ewe mi tongei kich. 38Pün ngang üwa fókkün älleta pwe esap wor och mettóch epwe tongeni äimwü kich seni än Kot tong. Mäló esap tongeni, pwal manaw esap tongeni. Ekkewe chón lang resap tongeni, ekkewe önüngaw resap pwal tongeni. Ach nuokkus fäniten ikenäi, ach öürek usun lesor, pwal ekkewe mwo manamanen hell nge resap tongeni atoowawaló än Kot tong seni kich. 39Esap wor och mettóch mi nóm ökkömwüchülón me asan ika och mettóch mi nóm ökkömwüchülón me fan, esap pwal wor och mettóch me leiin förien Kot kana epwe tongeni äimwü kich seni än Kot we tong mi nóm lón Kraist Jesus ach Samol.

Än Paul letipeta ren än chón Israel resap etiwa Kraist

9 Ngang üwa kapas enlet me fän mesen Kraist, ngang üsap chofona. Pwal pwisin mwelien letipei me ewe Ngüünmifel ra älletätä pwe meet ngang üwa apasa a let, 2pwe letipei a uren lólilen me riäfföü esap ükütiw, 3fänäsengesin pwii kana chón Sus, iir chón fönüei kewe lón peekin fituk. Pün ngang üwa äneän pwe amwo pwe ngang üpwe tongeni önümamaw o käimwüló seni Kraist, ika ina meet epwe tongeni amanaweer. 4Iir ekkewe aramasen Israel, Kot a filiretä pwe repwe tolong lón tettelin nöün. Kot a pwääri an ling ngeniir, a föri ngeniir an kewe pwonen etipeew o ngeniir an we öllük. A wor reer ewe ótun mi fich pwe repwe fel ngeni Kot o angei an kewe pwon mi amwaraar. 5Ar kewe leewo iir nöün Kot aramas mi iteföüló, nge pwal pwisin Kraist i emön chón Sus fänäsengesin an sókkuni sókkun aramas. Iwe, Kraist I Kot, ewe mi nemeni mettóch meinisin, I ewe Kot sipwe mwareiti tori feilfeiló chök. Amen.

Minne a fis mi fiti pwüngün än Kot kapas

6Iwe, ifa usun, wewen pwe Kot a lipwäkingaw le öpwönüwetä an pwon ngeni ekkewe chón Sus? Apwi, pün sap chón Israel meinisin iir mwirimwirin Israel. 7Pwal pwokiten iir mwirimwirin Abraham, esap föri pwe iir wesewesen nöün Abraham. Pün ewe taropwe mi pin a apasa: “Mwirimwirin Isaak chök ikkanaiir repwe ällea pwe iir mwirimwirum.”b 8Wewen ei pwe ekkana mwirimwirin Abraham iir upwun lón tipen fituk, sap iir nöün Kot, nge ekkana semiriit iir upwun lón masowen pwon, ra ällea pwe iir wesewesen mwirimwirin Abraham. 9Pün iei meet än Kot we pwon a apasa: “Ngang üpwe feitto pwal lón äwenewenen ei chök fansoun lón ewe ier epwe etto, nge Sarah epwe le nöüni emön äät.”c

10Iwe, esap iei chök. Pwal Rebekah a nöüni nöün kewe lippwe me wón emön chök mwän, iei i ach we leewo Isaak. 11Nge me mwen än ekkewe lippwe resap mwo upwutiw, me mwen ar resap mwo föri och mi mwirinnö are och mi ngaw, neminnei a angei ew poraus seni Kot. (Ei poraus a älletätä pwe än Kot filätä a alóngólóng wón pwisin an akkóót, 12pün esap alóngólóng wón ach angang mi mwirinnö ika angang mi ngaw, nge epwe chök alóngólóng wón ewe a wisen kökkö). Iei ewe poraus Kot a üreni neminewe: “Noum we mi wätte epwe angang ngeni ewe mi kis.”d 13Usun chök minne a makketiw lón ewe taropwe mi pin: “Ngang üwa tongei Jakob, nge ngang üwa opwut Esau.”e

Minne a fis mi fiti än Kot wenechchar

14Iwe meet sipwe apasa? Kot a föri minne esap wenechchar? Enleti apw! 15Pün iei meet Kot a apasa ngeni Moses:

“Ngang üpwe ümöümöch ngeni iöön ngang üwa filätä pwe üpwe ümöümöch ngeni. Ngang üpwe tongei iöön ngang üwa filätä pwe üpwe tongei.”f

16Iei minne, ach angei än Kot pwon esap alóngólóng wón pwisin ach mochen ika wón ach angang weires fänitan. Pün Kot a pwääri an tong ngeni iöön I a filätä. 17Pün ewe taropwe mi pin a apasa pwe Kot a üreni Farao: “Ngang üwa filuketä fäniten wesewesen ei popun, pwe üpwe pwääraló äi manaman me wóóm, iwe, epwe iei usun pwe iteüöchchün itei epwe meresfeil wón unusen fönüfan.”a18Iei minne, tipen Kot chök ika iö I a mochen epwe pwääri an ümöümöch ngeni, nge pwal tipan chök ika iö I a mochen epwe etipeföreai pwe esap mochen öüseling.

19Iwe, ina emön me leiimi epwe üreniei: “Iwe, pwata chök Kot a ettipisi aramas are resap öüseling? Ifa usun, iir resap föri meet I popuw ngeniir pwe repwe föri? Iö epwe tongeni üüngeni minne letipan?” 20Apwi, kosap fen apasa ena, pwe kan en iöön, en emön aramas pwe kopwe wiippin ngeni Kot? Ifa usun, epwe tüfich än och mettóch mi för epwe üreni ewe a wisen föri i: “Pwata ka föriei pwe epwe iei usi?” 21Lupwen ewe chón för sepi seni pwül a föri ekkóch sepi, ifa usun, esap wor an pwüüng an epwe föri seni chök och löllölün pwül, ew sepi fäniten leenien ofout mi ling, nge pwal ew sepi fäniten leenien koturulong piipi?

22Iei usun Kot, pün I a wor an pwüüng an epwe pwääraló an soong me an manaman, nge a pwal wor an pwüüng an epwe fókkun engngiló ngeni chókana I a soong ngeniir o ra chök fich ngeni ar repwe feiengaw. 23A pwal wor än Kot pwüüng an epwe niinätiw wöwüng lingan wón chókewe I a fen amolleeretä pwe iir mönün an ümöümöch, 24ikkeeir öükich, chókewe I a filikichetä, sap seni leiin ekkewe chón Sus chök pwe pwal seni leiin ekkewe Sentail. 25Usun chök minne I a pwal apasa lón ewe pwuken Hosea fänäsengesin ekkewe Sentail:

“Chókewe sap iir neii aramas, iei ngang üpwe le kööri ngeniir, ‘Neii Aramas’. Neminewe ngang üsap echeni me mwan, üpwe le kööri ngeni ‘Achengicheng’. ”b

26“Iwe, epwe pwönüetä me lón ewe leeni ia Kot a apasa ngeniir melóóm ei itiitin fós: ‘Ämi sap neii aramas’. Me ikenan, I epwe le apasa, ‘Ämi nöün ewe Kot mi Manaw.”c

27Iei meet ewe soufós Isaiah a pwal ääni kökkö fänäsengesin ekkewe chón Israel:

“Inamwo are ekkewe aramasen Israel repwe usun chómmóngun föün pien arosset, nge ekkóch chök lussun me leiir repwe küna manaw. 28Pün I ewe SAMOL epwe öpwüngü ekkewe aramas wón fönüfan, nge epwe chök fókkun mwittir.”d

29Iwe, usun chök Isaiah a pwal oosuni o apasa:

“Are pwe ewe SAMOL mi Unusen Manaman esap amanawa ekkóch me leiich; iwe, sipwe fókkun unusen rosoló, usun chök Sodom, sipwe pwal chök appöön Komorrah.”e

Usun nónnómwun Israel iei

30Iwe, meet sipwe le apasa usun ekkeei mettóch? Iei meet sipwe apasa: Sipwe apasa pwe ekkewe Sentail ra küna pwüng meren Kot ren ar lükü, inamwo are resap kütta I. 31Nge ekkewe chón Sus, iir ekkewe mi angang weires ren ar repwe küna pwüng meren Kot ren ar föri ekkewe öllük, nge resap küna pwüng. 32Iwe pwata resap küna pwüng? Pwokiten ra kükküta ar repwe küna pwüng meren Kot ren ar föri ekkewe öllük me föfför mwirinnö, nge resap lóngólóng wón lükü. Iwe, ra chepetek wón ewe föün chepetek. 33Usun chök minne a mak lón ewe taropwe mi pin:

“Nengeni, Ngang üwa anómwu lón Zion eföü faaw epwe efisätä än chómmóng aramas repwe chepetek, pwal ew achaw pün epwe föri pwe repwe turuló. Nge iö mi lükü I, esap lichippüng.”f

Israel a osun ewe porausen manaw fäniten aramas meinisin

10 Ämi pwii kana, mochenin letipei me äi iótek ngeni Kot fäniten chón Sus pwe repwe küna manaw. 2Pún ngang üwa tongeni pwärätä usur pwe iir ra fókkun tilikken fäniten Kot, nge ar tilikken esap chök alóngólóng wón enletin unusöchün weweöch. 3Pün resap weweiti än Kot we aal fäniten minne aramas repwe küna pwüng ren me fän mesan. Nge ra chök kömwöchüló wón pwisin ar alen minne repwe küna pwüng ren me fän mesen Kot ren ar sótuni le föri pwüngün ekkewe öllük, pün resap mochen atolonger fan minne Kot a föri pwe repwe küna pwüng ren. 4Pün ewe öllük a ükütiw me wón Kraist, pwokiten lón Kraist a pwönüetä popun an kawor ewe öllük, pwe meinisin mi lükü I ra küna pwüng meren Kot.

5Pün iei meet Moses a makkei usun än emön aramas mochen epwe küna pwüng me fän mesen Kot alóngólóng wón an älleasochi ngeni ekkewe öllük: “Emön aramas mi kütta an epwe küna pwüng ren an älleasochisi ekkewe öllük epwe manaw ren an älleasochisi ekkewe öllük.”a 6Nge ewe alen küna pwüng mi feitto seni Kot mi lóngólóng wón lükü a apasa: “Kosap apasa lón letipom, ‘Iö epwe feittä läng?’ Wewen, ren an epwe emmwenätiw Kraist seni läng. 7Ika ‘Iö epwe feittiw lón ewe leeni mi alóllól?’ Wewen, ren an epwe emmwenätä Kraist seni mäló.”b8Ewe alen küna manaw mi feitto seni ach lükü Kraist, iei ewe poraus kich sia afalafal usun, mi chök mecheres ämi öüpwe tori. Pün iei meet ewe taropwe mi pin a apasa:“Ewe poraus a chök kkan ngenuk, pün a nóm lón awom me lón letipom!”c 9Pün are kopwe pwäräta ren awom pwe Jesus I ewe Samol o lükü lón letipom pwe Kot a amanawa säfälietä I seni mäló; iwe, kopwe küna manaw. 10Pün emön aramas a küna pwüng me fän mesen Kot ren an lükü lón letipan, nge a küna manaw ren an pwärätä ren awan. 11Pün ewe taropwe mi pin a apasa ngeni kich: “Ese lifilifil ika iö a lükü I esap fókkun lichippüng.”d12Iwe, esap wor sakkofesenin lefiilen chón Sus me Sentail. Pün iir meinisin ra ääni emön chök Samol mi nemenem wór meinisin, I a fangafangöch wöwün ngeniir meinisin mi kööri I. 13Pün “ese lifilifil ika iö a kööri iten ewe SAMOL epwe küna manaw.”e

14Iwe, epwe ifa usun ar repwe kööri I pwe epwe amanaweer ika resap mwo lükü I? Nge epwe ifa usun ar repwe lükü I, are resap mwo rongorong usun I? Iwe, epwe ifa usun ar repwe rongorong usun I, ika esap mwo wor emön epwe afalafal ngeniir? 15Iwe, epwe ifa usun än emön epwe feilló o afalafal ngeniir, ika esap mwo ökkünöló? Iei wewen meet ewe a mak lón ewe taropwe mi pin: “A ifa me öchchün pachapachen ekkana mi wareto pwe repwe afalafala ewe poraus allimen kinamwe, iir ekkewe mi arongato ewe poraus mi apwapwa fäniten ekkewe mettóch mi mwirinnö!”f

16Iei mwo, nge sap chök iir meinisin ra etiwa ewe poraus allim. Ina popun Isaiah a apasa: “SAMOL, iö a lükü äm porausen esilesil?”g 17Iei usun, lükü a feitto seni ach öüseling ngeni ewe poraus allim, iei ewe poraus allim usun Kraist, nge minne sia rong a feitto seni ewe kapasen Kot. 18Nge ngang üwa apasa: “Ifa usun ren ekkewe chón Sus, resap mwo rong ewe poraus? Ewer, ra fen rong, pün iei usun minne a mak lón ewe taropwe mi pin:

“Ewe poraus seni förien Kot kana a fen meresfeil ngeni aramas meinisin. Pwal ar kapas a tori unusen fönüfan.”h

19Iwe, ngang üwa pwal apasa: “Nge ifa usun, ekkewe aramasen Israel resap mwo wesewesen weweiti?” Ewer, ra fen weweiti, pün lón mwo ewe fansoun Moses, nge Kot a apasa:

“Ngang üpwe föri pwe öüpwe lólówó ren äi efeiöchüw chón ekkewe pwal ekkóch mwüü. Ngang üpwe asoonga kemi ren äi efeiöchüw ekkewe Sentail esap wor ar miriit.”i

20Iwe mwirin, Isaiah a fókkun pwora le kapas fäniten Kot o apasa:

“Ekkewe aramas resap küttaei, ra künaei. Ngang üwa pwäärieiló ngeni chókana resap eiis Ngang.”j

21Nge Kot a apasa fänäsengesin ekkewe chón Israel:

“Lón unusen ewe rän, Ngang üwa eitiewu peii lón äi tungór ngeniir, nge ra chök sópweló le älleasolap ngeniei o üüngeniei.”k

Kot esap pöütaló chón Israel meinisin. Mi chüen wor ew lussun mwichen aramas mi chókükkün

11Iwe, üpwe mwo pwal kapas eiis: Ifa usun, Kot a pöütaló nöün kewe aramas, ekkewe chón Sus? Enleti apw! Pün pwisin pwal ngang emön re Sus, emön mwirimwirin Abraham, seni ewe einangen Benjamin. 2Kot esap fókkun pöütaló nöün kewe aramas I a filiiretä seni lepoputän. Ämi mi chechchemeni meet ewe taropwe mi pin a apasa usun ei? Ewe soufós Elijah a lal ngeni Kot usun ekkewe aramasen Israel o apasa: 3“SAMOL, ra fen niieló noum kewe soufós o ataetiw óm kewe róngen asór. Iwe, ngang chök lussun, nge iei ra pwal küttaei pwe repwe pwal angei manawei.”a 4Nge öüwa chechchemeni meet Kot a pölüweni ngeni Elijah? A apasa: “Sap en emön chök lussun. Ngang üwa chüen anómwu fänitei fisu ngöröw mwän resap mwo fótopwäsuk ngeni ewe önü Baal”b 5Iwe, pwal ina chök usun ren lón ei fansoun, pün sap ekkewe chón Sus meinisin ra kul seni Kot. Mi wor ew lussun mwichen aramas mi chókükkün ra küna manaw, alóngólóng wón än Kot ümöümöch ren an filiiretä. 6Nge ika ra küna manaw ren än Kot ümöümöch, mwirin, ar küna manaw esap alóngólóng wón pwisin ar angang mi mwirinnö. Pün ika repwe küna manaw alóngólóng wón ar föfför; iwe, än Kot ümöümöch esap chüen enletin ümöümöch.

7Iei popun, ren ei lapalap, chómmóng leiin ekkewe chón Sus resap küna än Kot ümöümöch iir ra tilikken le kükküta. Ekkóch chök leiir ra küna än Kot ümöümöch, iir chókewe Kot a filiiretä. Nge ekkewe lussun, ra öpöchökkülaló letiper; 8usun chök minne a mak lón ewe taropwe mi pin:

“Kot a ngeniir ewe ngünün chouchou. Iwe, tori ikenäi I a ochunaló meser pwe resap tongeni küna mweer, a pwal pineeló selinger pwe resap tongeni ar repwe rongorong.”c

9David a pwal kapas usun chök ei mettóch lupwen a apasa:

“Ar cheepel, mi wor chómmóng mwöngö wón epwe wiliti ew leenien likottup me och chünnumei, pün ra ekieki pwe ra nónnómöch; epwe ew leenien chepetek me och alen köpwüng ngeniir.”d

10“Meseer kana epwe rocholó pwe resap tongeni küna mweer, pwal sökürüür epwe ppwór fóchófóch.”e

11Iwe, üpwe pwal kapas eiis: “Ifa usun, nöün Kot kewe aramas ra chepetek o turuló, nge resap chüen pwäätäsäfäl? Enleti apw! Nge fen pwokiten än ekkewe chón Sus pwuupwungaw, iwe, ewe alen manaw a tori ekkewe Sentail pwe epwe alóllónätä ekkewe chón Sus pwe repwe lólówóiti ekkewe Sentail o mochen repwe ääni ewe alen manaw pwisin fäniteer. 12Iwe, ika pwe ekkewe Sentail me chón fönüfan ra wöw lón peekin ngüün, pwokiten än ekkewe chón Sus resap mochen etiwa än Kot we alen küna manaw, iwe, epwe le fen ifan me selükülón ewe feiöch chón fönüfan repwe ääni lupwen ekkewe chón Sus repwe le unusen etiwa än Kot we alen küna manaw!

13Nge ngang üwa apasa ekkeei kapas ngeni kemi ämi kana Sentail, pwokiten Kot a filieitä pwe ngang üpwe emön chón künö ngeni kemi ämi ekkewe Sentail. Ngang üwa mochen alapaló äi kapas usun ei, 14pün ngang üwa mochen kütta och sókkun lapalap pwe üpwe föri pwe ekkewe chón Sus repwe lóllóletä ren meet ämi ekkewe Sentail öüwa ääni, pwe ekkóch me leiir repwe tongeni küna manaw. 15Pün ika ren än ekkewe chón Sus koturuló, iei meet fönüfan a chääsäfäl ngeni Kot ren; iwe, epwe le fen ifa me amwararan lupwen repwe siwili ar ekiek o kul ngeni Kot. Wewen pwe epwe le fis manaw fäniten chókana mi mäló! 16Pün are ewe ekis mechchin pilawa mi amas emön a ääni asóren mwen uwa a pin; iwe, unusen ewe pilawa mi amas meinisin a pwal pin. Pwal are ekkewe waaren efóch irä ra pin; iwe, ekkewe palan ra pwal pin. Iwe, pwokiten Abraham me pwal ekkewe ekkóch semelapen chón Sus ra pin, iwe, mwirimwiriir kana repwe pwal pin.

17Nge ekkóch me leiin ekkewe chón Sus mi wewe ngeni palen ewe irä olif ra kuputiw. Iwe, en enan Sentail mi wewe ngeni palen ewe irä olif minen leiin pötöwöl ka chök fótolong leiin ekkewe ekkóch palen ewe irä olif mi öüchchea. Iei popun ka pwal fitiir le angei feiöchün ewe chönün seni waaren ewe irä olif mi öüchchea, ikkeei ekkewe feiöch Kot a pwon ngeni Abraham me mwirimwirin kana. 18Iwe, kopwe äfälliik pwe kosap tunosikesik usun óm fótolong lón leenien chókewe mi wewe ngeni kewe palen irä olif mi kuputiw. Nge are kopwe sikesik; iwe, kopwe chemeni pwe en chök efóch palan, nge waaren ewe irä kewe me ewe populapan resap manaw senuk. 19Iwe, itä ina kopwe apasa: “Ekkewe palan ra pöküpöküló, pün ngang üpwe fótolong.” 20Mi pwüng meet na ke apasa, nge kopwe chechchemeni pwe ekkewe palan, ikkeiir ekkewe chón Sus, ra pöküpöküló, pwokiten ar resap lükü Kot, nge en ka üütä pwokiten óm lükü. Iwe, kosap lamalam tekia, nge kopwe fen nuokkus ren meet epwe tongeni fis. 21Pün are Kot esap ächchika ekkewe wesetän palen ewe irä; iwe, I esap pwal ächchikók.

22Iei minne, kopwe ekieki usun än Kot kirekiröch me an soong mi ken. A pwääló kenin an soong ngeni chókewe mi älleasolap, nge a pwääri an kirekiröch ngenuk are kopwe sópweló le nónnóm lón an kirekiröch. Pün are kosap; iwe, kopwe pwal pöküpöküló. 23Iwe, pwal ina chök usun ren ekkewe chón Sus. Are repwe kul seni ar lükülükümmang; iwe, Kot epwe pwal fótukisäfäliirelong wón ewe irä, pün a wor an manaman an epwe tongeni fótukisäfäliirelong. 24Pün are Kot a mochen epwe angeuk en ewe palan mi pöküpök seni ewe irä olif minen leiin pötöwöl, pün ina poputän nónnómwum, o fótukukolong wón an we irä olif mi mwirinnö, nge esap iei poputän nónnómwum; iwe, epwe le fen ifan me an pwapwaiti an epwe fótukisäfälielong ekkewe wesewesen poputän palan, iir ekkewe chón Sus, wón ewe irä olif ia ra pop seni ie.

25Pün ngang üwa mochen pwe ämi pwii kana öüpwe weweiti usun ei mettóch mi mwónómwón, pwe öüsap lamalamtekia o poputä le tunosikesik. Pün a chunneló mesen letipen ekkóch ekkewe chón Sus tori an epwe unusoló iteiten ekkewe Sentail repwe feitto ren Kraist. 26Iwe ina ótun, chón Israel meinisin repwapw küna manaw. Öüwa chemeni meet a mak lón ewe taropwe mi pin usun ei?:

“Ewe chón chiman epwe feitto seni Zion. Iwe, I epwe okullu chón Israel seni ar föfföringaw meinisin. 27Mwirin, Ngang üpwe öpwönüwetä äi pwon ngeniir o angei seniir ar kewe tipis.”a

28Chómmóng leiin ekkewe chón Sus iei ra chón opwut ewe poraus allim. Nge ei a fis fäniten ämi feiöch, pün Kot a fang an kewe liffang ngeni kemi ämi kana Sentail. Iwe, inamwo nge ekkewe chón Sus ra chüen chök nöün Kot aramas mi fil, pwokiten an we pwon ngeni Abraham, Isaak me Jakob. 29Pün än Kot kewe liffang me an kökkö resap tongeni siiwil. 30Melóóm, ämi ekkewe Sentail öüwa chón älleasolap ngeni Kot, nge lupwen ekkewe chón Sus resap mochen etiwa än Kot ümöümöch, Kot a pwääri an ümöümöch ngeni kemi. 31Iwe, iei ekkewe chón Sus ra älleasolap ngeni Kot; iwe, än Kot ümöümöch a tori kemi ämi ekkewe Sentail. Nge lón ew rän, Kot epwe pwal ümöümöch ngeni ekkewe chón Sus, usun chök an ümöümöch ngeni kemi. 32Pün Kot a föötekini aramas meinisin lón pwisin ar älleasolap, pwe I epwe tongeni pwääri an ümöümöch ngeniir meinisin.

33A ifa me amwararen ach ei Kot! A ifa me alóllólun wöwün me tipächchemen me silelapen Kot! A ifa me an esap fókkun wor emön a tongeni weweiti usun minne I a öpwüngaló, ese pwal wor emön a tongeni tori öüküükün an kana föfför!b

34“Pün iö a tongeni silei än ewe SAMOL ekiek? Ika, iö a tongeni an epwe chón öüröüra Kot?”c

35“Ika, iö a akkomw le fang ngeni Kot och, pwe I epwe wisen liwinisäfäli ngeni?”d

36Pün mettóch meinisin ra pop seni Kot, mettóch meinisin ra fis ren manamanen Kot o ra för fäniten lingen Kot. Kot epwe ling tori feilfeilló chök. Amen.

Nónnóm lón tipen Kot

12 Iei minne, pwokiten än Kot ümöümöch, ngang üwa tungór ngeni kemi ämi pwii kana pwe öüpwe fangeló inisimi pwe epwe ew asór mi manaw o pin epwe tongeni tiw meren Kot, pwe epwe iei ämi angangen fel ngeni Kot lón peekin ngüün. 2Iwe, öüsap öppirüw manawen me öörünien ei fönüfan, nge öüpwe mwüüt ngeni Kot epwe ekkesiwili manawemi ngeni manawen emön aramas mi fö ren an epwe ekkesiwili lapalapen ämi ekiek. Mwirin, öüpwe tongeni silei meet Kot a mochen pwe öüpwe föri. Iwe, öüpwe tongeni silei usun mwirinnöön me apwapwan me unusöchchün letipen Kot.

Angang ngeni Kot ren ekkewe liffangen tüfichin Ngüün

3Pün pwokiten ewe ümöümöch Kot a fang ngeniei pwe ngang üpwe emön nöün soukünö, ngang üpwe apasa ngeni emön me emön leiimi pwe öüsap ekiekin etekiatä en me pwisin i lap seni meet mi pwüng ngeni. Nge öüpwe wenechchar lón ämi ekieki usun öüküükün öüchcheami, alóngólóng wón öüküükün ewe lükü, Kot a eineti ngeni emön me emön. 4Pün usun chök inisich a wor ekkewe chómmóng kifetin wón, nge ew me ew ekkewe kifet resap wewe fengen ar angang, 5iwe, pwal ina chök usun rech, pün inamwo are sia chómmóng, nge kich sia ew chök inis lón Kraist. Kich meinisin, öükich ekkewe kifetin wón ewe ew chök inisin Kraist, nge a sakkofesen minne emön me emön leiich a föri, nge emön me emön leiich a osun än ekkewe pwal ekkóch älillis. 6Iwe, pwokiten a wor rech ekkewe liffangen tüfich mi sakkofesen alóngólóng wón ewe ümöümöch Kot a fang ngeni kich, iei minne, sipwe aea ekkewe tüfich. Are a wor ren emön ewe liffangen tüfich an epwe afalafal, epwe aea ena tüfich lón ewe lapalap mi fich ngeni öüküükün ewe lükü a wor ren. 7Are a wor ren emön ewe liffangen tüfich pwe epwe angang ngeni ekkóch; iwe, epwe aea ewe tüfich le angang ngeniir. Are emön a angei ewe liffangen tüfich an epwe esikuul, epwe aea an tüfich le esikuul. 8Are emön a angei ewe liffangen tüfich an epwe öpöchökkülätä letipen aramas, epwe wisen öpöchökkülätä letipen aramas. Are emön a angei ewe liffangen tüfich an epwe fang, iwe epwe fangafangöch. Are Kot a ngeni emön ewe liffangen tüfich an epwe chón emmweni aramas, iwe epwe achoocho le emmweni aramas. Are a wor ren emön ewe liffangen tüfich an epwe ääni kirekiröch ngeni ekkóch, iwe epwe ääni kirekiröch ren unusen pwapwan letipan.

Sókkuni sókkun emön souleng

9Ämi tong epwe fókkun enlet. Öüpwe opwut minne a ngaw. Öüpwe kömwöchünnük wón minne a mwirinnö. 10Öüpwe echenifengeni kemi lefiilemi lón ewe sókkun tongen lefiilen pwiipwi. Öüpwe akkomwa ekiekin emön me emön leiimi lón menin. 11Lupwen öüpwe angang ngeni ewe Samol, öüpwe angang weires, nge öüsap chipwang. Öüpwe mwasangasang ren ämi angang ngeni I. 12Öüpwe pwapwa fäniten minne Kot a akkóóta fänitemi, öüpwe engngiló lón ämi riäfföü, öüpwe sópweló le likiitü lón iótek. 13Öüpwe lepöüfich ngeni nöün Kot kewe chón pin lón ar osupwang, öüpwe aöörüni ngeni kemi ämi öüpwe etiwa waasöla lón imwemi ren ämi amwöngöniir ika awora leenier le möür lepwin.

14Are aramas ra eriäfföwü kemi pwokiten ämi souleng, öüsap óttekiir. Öüpwe tungór pwe Kot epwe efeiöchchüür. 15Lupwen ekkóch ra pwapwa, öüpwe fitiir le pwapwa. Are ra lólilen, öüpwe fitiir lón ar letipeta. 16Öüpwe tipeew fengen lefiilemi. Öüsap föri föfförün aramas mi tekia, nge öüpwe chiechi ngeni chókana mi tekisón. Iwe, öüsap ekieki pwe öüwa silei mettóch meinisin.

17Öüsap liwinisäfäli än emön ngaw ngeni ngaw. Öüpwe öüchcheani ämi öüpwe föri minne mi mwirinnö me mwen mesen aramas meinisin pwe repwe küna pwe ämi öüwa sile menin. 18Öüpwe manaweni manawen kinamwe ngeni aramas meinisin, are mi tüfich, lón üküükün ämi tongeni. 19Ämi kana mi ächengicheng, öüsap fókkun pwisin angei chappen minne emön a föri ngeni kemi, nge öüpwe fen wääsi ngeni leenien än Kot soong. Pün mi mak lón ewe taropwe mi pin: “Wisei chök ewe angangen ngeni aramas chappen tipis. Ngang üpwe wisen ngeni aramas chappen ar tipis” alon ewe SAMOL.a 20Nge kopwe föri meet ewe taropwe mi pin a apasa:

“Are chon opwutom a echik, kopwe ngeni anan mwöngö, nge are a kaaka, kopwe ngeni ünüman kólik. Pün ren ei, kopwe ochukuchukätä mwolien ekkei wón möküran, nge ewe SAMOL epwe ngenuk liwinum.”b

21Kosap kuf ren meet mi ngaw, nge kopwe okkufu meet mi ngaw ren föfför mi mwirinnö.

Anómwu kich fän än mwüü nemenem

13Iteiten emön me emön aramas epwe anómwu fän än ekkewe nöüwiisen mwüü nemenem. Pün esap wor än ekkewe nöüwiis nemenem chiilón chök ika epwe mwüümwütä seni Kot, nge ekkewe nöüwiis mi wor, ra kefilitä meren Kot. 2Iei minne, emön mi üüngeni nöüwiis, a üüngeni minne Kot a akkóóta. Nge chókana mi üüngeni nöüwiis ra pwisin awarato köpwüng wór. 3Pün ekkewe nöüwiisen mwüü resap och minen eniwokkus ngeni chókewe mi föri minne mi mwirinnö, nge i ngeni chökewe chök mi föfför ingaw. Ifa usun, öüwa saani ämi öüsap niweiti emön nöüwiis? Iwe, öüpwe föri meet mi mwirinnö, pün ewe nöüwiis epwe mwareiti kemi. 4Pün emön nöüwiis i nöün Kot chón angang ngenuk fäniten minne epwe mwirinnö ngenuk. Nge are ka föri och mi ngaw; iwe, kopwe nuokkus pün i esap alamwotongawa popun an ukkuwow ketilas. Pün nöüwiis i nöün Kot chón angang, i ewe a wisen ngeni aramas chappen ar tipis an epwe awarato än Kot soong wón ewe chón föfföringaw. 5Iei minne, öüpwe fókkun atolonga kemi fän än nöüwiis nemenem, esap chök pwokiten ämi ekieki usun än Kot soong, nge pwal fänäsengesin ewe mwelien letip.

6Iwe, pwokiten ei wewe, öüpwe pwal püngütiw ämi takises, pün ekkewe nöüwiis iir nöün Kot chón angang ra angei liwiniir pwe repwe tongeni sópweló le föri ekkewe angang Kot a ewisa ngeniir pwe repwe föri. 7Iei minne, öüpwe möönätiw meinisin äwenewenen meet öüwa liwinimmang ngeniir. Öüpwe püngütiw ämi takises ngeni iö a wisen angei takises, öüpwe püngütiw ämi takisesin pisek ngeni chón angei takisesin pisek, öüpwe meniniti chókewe mi wor meniniir, öüpwe awora suufölün chókewe mi wor ämmäfeniir.

Tongei chón órum

8Öüsap liwinimmang ngeni emön och mettóch, chiilón chök, ewe liwinimmangen tong fengen lefiilemi, pün emön mi tongei pwal ekkóch a öpwönüetä ewe öllük. 9Pün ekkewe öllük: “Kosap lisowu”, “Kosap nimanawei aramas”, “Kosap soolä”, “Kosap mocheniä” are pwal ekkewe ekkóch öllük, iir meinisin ra chök pinükfengen lón ewe ew chök öllük e apasa: “Kopwe tongei chón órum usun chök óm pwisin tongek.”a 10Pün emön aramas mi ääni tong esap föri och mi mwääl ngeni chón órun. Iei minne, lón ei wewe, tong a öpwönüetä ekkewe öllük meinisin.

Öüpwe üföüfolong sókkun Kraist, nge öüpwe pwilitätiw sókkun ewe manawen fituk

11Iwe, iei meet popun öüpwe föri minne mi pwüng, pwokiten öüwa weweiti ei fansoun pwe iei a wesewesen tori kulókun ach sipwe le pwäätä seni möür. Pün ewe ömwüchchülón kinikinin ach küna ngas a arapeto ngeni kich iei lap seni ewe ótun lupwen sia kärään lükü. 12A arap ngeni chök än ewe pwiin epwe le mwüch, nge rän epwe le war. Iei minne, sipwe le pöütaló ekkewe sókkun föfförün lón rochopwak, nge sipwe üföüfolong ewe pisekin maun itan manaw mi pwüng, usun chókana mi nóm lón saram. 13Sipwe tümwünüfichi pwüngün fäffätälin manawach pün öükich chón lerän. Sisap chóóni mwichen apwapwa mi fiti angangen lisowu me ünüpwuch. Sisap manaweni manawen kiechu me manawen einimwei. Sisap pwal manaweni manawen koum fengen me lólówó fengen. 14Nge öüpwe chök sópweló le öüföüfa ngeni kemi ewe Samol Jesus Kraist pwe I epwe nemeni kemi. Iwe, öüpwe ükütiw le ekieki usun alen ämi öüpwe öpwönüetä mocheniän fitukemi.

Ewe öllük fäniten ngas

14Ren ekkana souleng mi apwangapwang lón ar lükü, öüpwe etiweer, nge öüsap äniini ngeniir fäniten meet ra ekieki pwe mi pwüng ika mi mwääl. 2Pün emön aramas a lükü pwe a mwirinnö an mwöngö sókkopaaten mettóch meinisin, nge emön mi apwangapwang lón an lükü a chök tongeni mwöngö kewe sókkun mwöngön lón atake. 3Ewe emön mi ekieki pwe a mwirinnö an epwe mwöngö sókkopaaten mwöngö, esap esiita ewe emön a chök mwöngö kewe mwöngön lón atake. Nge ewe emön esap mwöngö kewe sókkopaaten mwöngö, esap ekieki pwe i a mwirinnö mwen ewe emön esap lifilifil minne a mwöngö, pün Kot a etiwa. 4Pün itä en iö pwe kopwe öpwüngü nöün Kot chón angang? Iir ra nóm fän än ewe Samol nemenem, iei popun I epwe üreniir ika ra pwüng ika ra mwääl. Nge enletin pwe än ewe Samol manaman epwe älisi nöün kewe chón angang pwe repwe föri meet mi pwüng.

5Iwe, pwal ina chök usun, pün ekkóch aramas ra ekieki pwe ew rän a pin lap seni pwal ew rän, nge ekkóch aramas ra ekieki pwe rän meinisin ra chök löllöppök. Emön me emön aramas epwe pwisin älleta lón an ekiek minne i a lükü usun ei mettóch. 6Chókana mi öüchcheani ew rän fäniten ar repwe fel ngeni ewe Samol, ra föri pwe repwe afóna ewe Samol. Chókana mi mwöngö ekkewe sókkun mwöngö meinisin, ra mwöngö fäniten ar repwe afóna ewe Samol, pwokiten ra kilisou ngeni Kot ren me mwen ar mwöngö. Nge chókana resap mwöngö ekkewe sókkun mwöngö meinisin, ra pwal mochen apwapwai letipen ewe Samol o kilisou ngeni Kot. 7Pün esap wor emön leiich a manaw pwisin fanitan echók, ese pwal wor emón leiich a mäló pwisin fanitan. 8Lupwen sia manaw, sia manaw pwe sipwe föri minne ewe Samol epwe pwapwa ren. Nge lupwen sipwe mäló, sipwe feilló o nónnóm ren ewe Samol. Iei minne, ese lifilifil ika sia manaw are mäló, kich sia nöün ewe Samol. 9Pün iei popun än Kraist a mäló o manawsäfäl, pwe I epwe än chókewe mi manaw Samol me pwal än chókewe ra fen mäló Samol.

10Nge pwata chök ka öpwüngü pwal emön pwiimw souleng? Ika pwata ka esiita pwiimw souleng? Kopwe chechchemeni pwe emön me emön leiich sipwe üütä me mwen ewe leenien móótun köpwüng än Kot. 11Pün a mak lón ewe taropwe mi pin:

“Ewe Samol a apasa, ‘Mwo manawei, pwäsuk meinisin repwe fótópwäsuk ngeniei. Pwal chönnaw meinisin repwe älletätä pwe ngang Kot.’ ”a

12Ewer, epwe ina usun, pün emön me emön leiich epwe pwisin pwärätä föfförun manawan ngeni Kot.

13Iwe, iei popun sisap chüen öpwüngü fengeni kich lefiilach, nge sipwe le filätä ach sisap anómwu och leenien chepetek ika och eppet lón alen emön pwiich souleng.

Ewe öllük fäniten tong

14Ngang üwa silei, üwa pwal älleta lón ewe Samol Jesus pwe esap wor och mwöngö wón pwisin an a ngaw ach sipwe mwöngö. Nge ika emön aramas a lükü pwe mi ngaw; iwe, meren ewe aramas, a ngaw ngeni an epwe mwöngö. 15Nge are emön pwiimw souleng a letipengaw pwokiten meet ka äni; iwe, kosap chüen fätäl lón föfförün tong. Kosap efeiengawa pwiimw we Kraist a maló fänitan, ren meet ka äni. 16Iei minne, kopwe tümwünü pwe kosap mwüüt ngeni meet en ka ekieki pwe mi mwirinnö, pwe aramas repwe kapas fänitan pwe mi ngaw. 17Pün ewe mwüün Kot esap lóngólóng wón meet sia äni are ünümi pwe wón ach manaweni ew manawen pwüng me kinamwe me pwapwa lón Ngüünmifel. 18Are emön a angang ngeni Kraist lón ei sókkun ekiek, i a apwapwai letipen Kot. Iwe, aramas repwe pwal tipeew ngeni.

19Iei minne, öüsipwe fókkun lóchcheei ekiekin meet mi efisätä kinamwe lón mwichefel pwal meet emön me emön epwe feffeitä ren. 20Öüsap ataeló än Kot angang fänäsengesin mwöngö. Chechchemeni pwe mwöngö meinisin ra limöch, nge a chök ngaw än emön aramas epwe äni och mettóch are ewe mwöngö epwe föri pwe pwal emön aramas epwe chepetek ren. 21A mwirinnö are kosap ochooch fituk, are kosap wün wain, are kosap föri och mettóch minne pwiimw souleng epwe chepetek ren ika chou letipan ren, ika epwe apwangapwangeló an lükü ren.

22Ewe lükü ka ääni epwe pwisin óm chök lefiilom me Kot. A feiöch emön aramas esap wor popun an epwe pwisin ettipisi manawan ren an föri och mettóch i mi silei pwe mi pwüng. 23Nge are emön aramas a mwöngö och mettóch nge a tipemwaramwar ren are mi pwüng an epwe mwöngö, i a tipis are a mwöngö, pwokiten i a mwöngö nge esap pop seni an lükü. Pün are emön aramas a föri och mettóch i mi lükü pwe esap pwüng, i a tipis.

Föri meet pwiimw souleng repwe pwapwa ren, nge sap meet pwisin en kopwe pwapwa ren

15Iwe, ekkóch me leiich öükich ekkewe mi pöchökkül lón ach lükü, sia silei pwe ekkeei mettóch rese pwal lifilifil ngeni kich, nge sisap chök fööraló ekkeei mettóch pwe sipwe föri minne pwisin kich sipwe pwapwa ren. Sipwe ekieki usun tipemwaramwaren me nuokkusun chókana mi ekieki pwe ekkeei mettóch ra mwääl. 2Emön me emön leiich epwe ekieki usun meet en me chón órun epwe pwapwa ren. Sipwe föri minne epwe mwirinnö ngeni, pwe i epwe feffeitä lón ewe Samol. 3Pün pwisin Kraist esap ekieki usun minne pwisin I epwe pwapwa ren. Pün iei meet a mak lón ewe taropwe mi pin: “Ekkewe kapasen eitengaw än ekkewe chón eitengawók ra mwärätä wóói.”b 4Ekkeei sókkun mettóch mi makketiw melóóm lón ekkewe taropwe mi pin, ra makketiw fäniten ach sipwe käeö seniir. Pün ra ngeni kich ach apilüköch me pöchökkülen letipach lupwen sia likiitü le witiwiti än Kot kewe pwon.

5Iwe, amwo pwe ewe Kot mi fang ei likiitü me chip epwe mwüüt kemi pwe öüpwe manaw lón unusen ämi tipeew fengen lefiilemi, emön me emön epwe ääni ei sókkun ekiekin Kraist Jesus fengen lefiilemi, 6pwe ämi meinisin öüwa tongeni ääni ew chök möngüüngü le mwareiti o elingaló Kot, Semen ach we Samol Jesus Kraist.

Sipwe enlingappökü Kot

7Iei minne, öüpwe etiwa fengeni kemi lefiilemi usun chök pwal än Kraist a etiwa kemi, pwe Kot epwe lingeló ren. 8Ngang üwa üreni kemi pwe Kraist a feitto o wiliti emön chón angang ngeni ekkewe mi sirkomsais, iir ekkewe chón Sus, pwe epwe pwääraló pwe än Kot kapas mi let, pwe epwe önüküchchara ekkewe pwon I a pwonei ngeni ar kewe leewo. 9Kraist a feitto pwe pwal ekkewe Sentail repwe enlingaló Kot ren an ümöümöch ngeniir. Iei wewen meet ewe soukööl a apasa lupwen a makkeetiw lón ewe taropwe mi pin:

“Ren ei popun, ngang üpwe mwareituk me leiin ekkewe Sentail, ngang üpwe köölün mwareiti itom.”a

10A pwal apasa: “Ämi ekkana Sentail, öüpwe fiti nöün Kot aramas, ekkewe chón Sus, le meseik.”b

11Mwirin, a pwal apasa: “Öüpwe mwareiti ewe SAMOL ämi Sentail meinisin. Öüpwe köölün mwareiti I ämi aramasen fönüfan meinisin.”c

12Iwe, ewe soufós Isaiah a pwal apasa: “Ëpwe wor efóch waaren Jesse, I epwe seikitä pwe epwe nemeni ekkewe Sentail. Ekkewe Sentail repwe anómwu ar apilükülük wón I.”d

13Iwe, ngang üwa iótek ngeni Kot, ewe mi ngeni kemi apilükülüköch, pwe I epwe ngeni kemi unusen pwapwa me uren kinamwe lón ämi lükü I. Amwo epwe somwosomwoló ämi apilüköch ren manamanen Ngüünmifel.

Än Paul sääi seni Jerusalem tori Illyrikum fäniten an angang

14Iwe, pwisin ngang, üwa apilükü pwe ämi pwii kana öüwa pwal uren föfför mi mwirinnö. Öüwa silelapei ekkeei mettóch meinisin, pwe öüwa tongeni pwisin äiti fengeni kemi lefiilemi usuur. 15Iei mwo nge ngang üwa chök fókkun mesemaaw le makkewow ngeni kemi ämi pwii kana ren äi mochen üpwe ächchema ngeni kemi usun ekkóch ekkeei mettóch, pwokiten ewe ümöümöch Kot a fang ngeniei, 16pwe üpwe emön chón angang fäniten Jesus Kraist ngeni kemi ekkewe Sentail, pwe ngang üpwe wisen angang fäniten ewe poraus allim än Kot, pwe ämi ekkewe Sentail öüpwe wiliti ew asór mi tiw meren Kot o epinipiniló meren ewe Ngüünmifel.

17Iei minne, a wor popun äi üpwe sikäsini ekkewe mettóch meinisin Kraist Jesus a föri mereei lón äi angang fäniten Kot. 18Pün ngang üsap pwisin filätä pwe üpwe kapas usun och mettóch, chiilón chök wón meet Kraist a öpwönüetä mereei an epwe emmweni ngeni ekkewe Sentail ar repwe älleasochis ngeni Kot ren äi afalafal me usun nónnómwun manawei me fän meseer, 19mi pwäló ren manamanen ekkewe esissil me ekkewe mettóch mi amwaraar, ren manamanen ewe Ngünün Kot. Ina minne, seni Jerusalem tori Illyrikum pwal ekis meinisin, ngang üwa unusen afalafalafeili ewe poraus allim än Kraist. 20Ngang üwa fen filätä pwe iei meet ngang üwa mochen üpwe föri lón manawei pwe ngang üpwe afalafalafeili ewe poraus allim, nge esap lón ekkewe leeni ia aramas ra fen rong iten Kraist ie, pün üsap mochen äi üpwe köüütä wón förien emön aramas lóngólóng, 21nge usun a fen makketiw lón ewe taropwe mi pin:

“Iir ekkewe resap mwo silei porausan, repwe küna I. Pwal iir ekkewe resap mwo rong usun I, repwe weweiti.”e

Än Paul akkóót pwe epwe chuuló Rom

22Iwe, iei popun üwa fókkun mangaló äi üpwe chuuto reemi, pwokiten ngang üwa afalafal feil lón ekkeei leeni. 23Nge iei, pwokiten esap chüen wor ew leeni ia üpwe angang ie me lón ekkeei kinikin, pwal pwokiten a chómmóng ierin äi witiwit, ngang üwa pwositi äi üpwe feilló reemi. 24Ngang üwa ekiekin sääi ngeni Spain, nge lupwen üpwe feilló, üpwe köüüló Rom pwe üpwe chuuri kemi. Iwe, mwirin äi apwapwaei ren ach sipwe chiechifengen lón ekis chök fansoun, öüpwe pwal älisiei lón äi üpwe sääiló ngeni ikenan. 25Nge me mwen äi üpwe feitto reemi, ngang üpwe mwo feilló Jerusalem pwe üpwe uwealó och liffang ngeni ekkewe chón pin ikenan. 26Pün nengeni, ekkewe chón lükü lón Masedonia me Akaia ra ekiekietä pwe epwe mwirinnö ar repwe awora och älillis fäniten ekkewe chón pin mi nóm Jerusalem, ra osupwang pün ra tolong lón fansoun weires. 27Pwisin iir ra fókkun pwapwa ar repwe föri ei, pwokiten iir ra meefi pwe a wor ar liwinimmang ngeni ekkewe chón Sus. Pün are iir ekkewe Sentail ra angei kewe feiöchün ngüün ren ewe poraus allim seni ekkewe chón Sus; iwe, ra meefi pwe iei wiseer pwe repwe awora ar älillis ngeniir ren feiöchün inis lón peekin mööni. 28Iei minne, lupwen üpwe äwesiöchüeló ei angang le atoura ei mooni o önükünüköchüeló üwään ar ei angang; iwe, üpwapw sääiwow reemi mwen äi üpwe feilló Spain. 29Nge üwa silei pwe lupwen üpwe feilló reemi, üpwe feilló lón uren feiöchün ewe poraus allimen Kraist.

30Iwe, iei ämi pwii kana, ngang üwa tungórei kemi lón iten ach we Samol Jesus Kraist pwe öüpwe fitiei ach sipwe älillis fengen le maun lón ach iótek ngeni Kot fänitei. Öüpwe föri ei, pwokiten ewe Ngüünmifel a ngeni kemi ämi öüpwe tongeei. 31Öüpwe iótek pwe ngang üpwe tongeni ngasewu seni chókana lón Judea resap mwo mochen lükü Kot. Öüpwe pwal iótek ren äi ei angang pwe ekkewe chón lükü lón Jerusalem repwe etiwa ewe liffang ngang üpwe uweato reer. 32Mwirin, are fän letipen Kot, ngang üpwe tongeni feilló reemi fän pwapwan letipei o sipwe öpöchökkülätä letipach fengen lefiilach. 33Iwe, iei, amwo Kot ewe mi fang ngeni kich an kinamwe, epwe nónnóm reemi meinisin. Amen.

Paul a kapas mwirinnö fäniten Fibi

16Ngang üpwe pwärätä ngeni kemi usun mwirinnön fefinach ei Fibi, i emön fiinälisi lón ewe mwichefel lón Senkrea. Neminnei epwe feitto pwe epwe chuuri kemi. 2Iwe, öüpwe etiwa neminnei lón ewe Samol lón ewe lapalap mi fich ngeni ekkewe chón pin. Öüpwe älisi neminnei lón ese lifilifil meet sókkun angang i a mochen seni kemi. Pün neminnei i emön chón älisi chómmóng aramas pwal pacholong pwisin ngang.

Paul a kapwong ngeni ekkóch chón pin lón Rom

3Öüpwe ngeni Prisilla me Akwila äi kapwong, iir chienei chón angang lón äi angang fäniten Kraist Jesus.

4Enletin, iir ra pwisin fangelong manaweer le ämweralong üweer lón feiengaw fänitei. Ngang üwa kilisou ngeniir, nge esap ngang chök pwe pwal meinisin ekkewe mwichefelin Sentail.

5Iwe, öüpwe pwal uweei äi kapwong ngeni ewe mwichefel mi mwimwich fengen lón imweer we. Äi kapwong ngeni chienei ächengicheng Epaenetus, i ewe äkkäemönün mwen-uwa mi akkomw le kul manawan ngeni Kraist me lón Asia kisikiis.

6Äi kapwong ngeni Mary, i neminewe mi angang weires fänitemi.

7Pwal äi kapwong ngeni Andronikus me Junia iir määräri mi fitiei lón kalapwuus. A fókkun wor suufölür me leiin ekkewe soukünö, ra pwal akkomw mwei le etiwa Kraist.

8Öüpwe pwal uweei äi kapwong ngeni Ampliatus, ätewe ngang üwa tongei pün i emön nöün ewe Samol.

9Äi kapwong ngeni Urbanus, chienei chón angang lón Kraist, pwal äi kapwong ngeni Stakys, chienei mi ächengicheng.

10Äi kapwong ngeni Apelles, emön mwän mwirinnö mi pwääló an mwokos lón Kraist. Äi kapwong ngeni chókana iir chón än Aristobulus famili.

11Äi kapwong ngeni Herodion, i emön määräri. Pwal äi kapwong ngeni chón än Narsissus famili ra nónnóm lón ewe Samol.

12Äi kapwong ngeni Tryfena me Tryfosa, iir nöün ewe Samol chón angang. Äi kapwong ngeni Persis, ewe mi ächengicheng, a fókkun angang weires fäniten ewe Samol.

13Äi kapwong ngeni Rufus, ätewe ewe Samol a filawu pwe epwe wesewesen nöüni, pwal äi kapwong ngeni inan we, a usun chök nge pwal emön inei.

14Äi kapwong ngeni Asynkritus, Flekon, Hermes, Patrobas, Hermas me pwal pwiich kana me fefinach mi nóm reer.

15Äi kapwong ngeni Filolokus me Julia, pwal äi kapwong ngeni Nerios me fefinan we, pwal ngeni Olympas tori ekkewe pwal ekkóch chón pin meinisin mi nóm reer.

16Öüpwe kapwong fengen lefiilemi ren ewe kiis mi pin. Än Kraist kewe mwichefel meinisin ra kapwong ngeni kemi.

Än Paul kapasen fön usun chókana mi efisätä kinikinfesen me chepetek

17Iwe, ngang üwa tungór ngeni kemi, ämi pwii kana lón Kraist, pwe öüpwe äfälli kemi ren ekkana aramas mi efisätä kinikinfesen me awosukosuka än aramas lükü ren ar afalafala ekkana sókkun käit mi üüngeni meet öüwa fen käeö. Öüpwe atoowawakemiiló seniir. 18Pün chókana mi iei usun ar föfför resap angang ngeni Kraist ach Samol, nge i ra angang ngeni pwisin minne leluker a mochen. Iwe, ra otupwaló ekkewe sókkun aramas mi lipwäkingaw ren ar kapas mi mwotowtow me kapasen apaatä. 19Nge meinisin aramas ra rong usun porausen ämi älleasochis ngeni ewe Samol, iei minne ngang üwa pwapwa reemi. Nge ngang üwa mochen pwe ämi öüpwe silelap lón meet mi mwirinnö, nge öüpwe lipwäkingaw lón meet mi ngaw.

20Iwe, ewe Koten kinamwe epwe mwittir chök apachchätiw Satan fän pachapachemi. Umöümöchün ach Samol Jesus Kraist epwe nónnóm reemi. Amen.

21Timothy, chienei ei chón angang, pwal Lusius me Jason me Sosipater, iir määräri,

ra tiinawow ar kapwong ngeni kemi.

22Tertius ewe mi wisen makkei ei taropwe a kapwong ngeni kemi lón ach Samol.

23Kaios a kapwong ngeni kemi. Ngang üwa waasöla ren ätei, nge pwal ewe mwichefel a mwimwich fengen ikeei lón imwan ei. Erastus, ewe chón wisen iseni monien ei telinimw, a kapwong ngeni kemi. Pwal Quartus, i emön pwiich souleng, a kapwong ngeni kemi. 24Ümöümöchün ach Samol Jesus Kraist epwe nónnóm reemi meinisin. Amen.

25Sipwe mwareiti Kot ewe mi tongeni öpöchökküla kemi usun chök minne ewe poraus allim a apasa. Iei ewe poraus allim usun Jesus Kraist me an we akkóót fänitemi ekkewe Sentail, ew akkóót mi chök mwónómwón seni lepoputän fansoun. 26Nge iei ei mwónómwón a kärään pwääló o esilesil ngeni ekkewe Sentail meinisin ekis meinisin pwe repwe lükü o älleasochisi Kraist, usun minne ekkewe soufós ra oosuni pwal usun minne ewe Kot ese mwüch a öllük. 27Sipwe mwareiti ewe emön chók Kot, I chök mi unusen tipächchem o epwe lingeló tori feilfeilló chök ren Jesus Kraist. Amen.