Mark

John ewe Soupapatais i ewe chón amollätä ewe aal(Matt. 3:1-12; Luke 7:1-17; John 1:19-28)

1Iei poputän ewe póraus allim usun Jesus ewe Kraist, ewe Nöün Kot, 2usun minne a makketiw meren ewe soufós Isaiah: “Nengeni, Ngang üpwe tiinato neii we chón arong pwe epwe akkomwoto mwom pün i epwe amollätä alom.”a

3“Iei mwelien emön na a kökkö me lón ewe fönüapö o apasa: ‘Öüpwe amollätä alen ewe SAMOL. Öüpwe äwenechara alan kana.’ ”b

4Iwe, John a pwä me lón ewe fönüapö. A afalafal pwe aramas repwe papatais pwe esissilen ar ra kul seni tipis o kul ngeni Kot fäniten omwusomwusen ar kana tipis. 5Iwe, aramasen unusen ewe fönü Judea me aramasen Jerusalem meinisin ra feilló ren John. Lupwen ra pwärätä ar kana tipis; iwe, i a papataisiir lón ewe chaanpwuupwu Jordan. 6John a üföüf üüf mi för seni ünöünen kamel o a önüküni efóch pelit mi för seni ünüchchen maan. Ren anan mwöngö, a ochooch liffichimas me wün chönün chunen. 7Iei meet John a aronga ngeni ekkewe aramas: “Epwe wor Emön epwe feitto mwiri, I a manaman seniei. Ngang üsap fich ngeni äi üpwe pwóretiw o epichi ririin ipwan sandal. 8Ngang üwa papataisi kemi ren kólik, nge Ätena epwe papataisi kemi ren ewe Ngüünmifel.”

John a papataisi Jesus(Mark 3:13-17; Luke 3:21,22)

9Lón ew ränin, Jesus a feitto seni Nazareth lón Kalili. Iwe, I a papatais ren John lón ewe chaanpwuupwu Jordan. 10Iwe, lón chök ewe ótun Jesus a tuutä seni lón ewe kólik, a küna pwe läng a tiletilfesen; iwe, ewe Ngünün Kot a ässitiw wón lón lapalapen emön mwürö. 11Mwirin, och möngüngü a feittiw seni läng o apasa: “En Neii mi ächengicheng. Ngang üwa unusen pwapwa reemw.”

Jesus a küna sóssót meren Satan(Matt. 4:1-11; Luke 4:1-13)

12Lón na chök ótun, ewe Ngünün Kot a emmwenaló Jesus pwe epwe feilló lón ewe fönüapö. 13Iwe Jesus a nóm lón ewe fönüapö fääik rän o a küna sóssót meren Satan. A nóm ren ekkewe maan mwacho, nge ekkewe chón läng ra feitto ren o ra eteneki I.

Jesus a popuetä an angang lón Kalili(Matt. 4:12-17; Luke 4:14,15)

14Mwirin än John a koturulong lón kalapwuus, Jesus a feitto Kalili o afalafala ewe póraus allim usun ewe mwüün Kot. 15A apasa: “Iei ewe fansoun a pwönüetä, pün ewe mwüün Kot a war. Öüpwe kul seni ämi tipis o kul ngeni Kot o lüküw ewe póraus allim.”

Jesus a kööri fömön chón attaw(Matt. 4:18-22; Luke 5:1-11)

16Lupwen Jesus a fäffätäl órun ewe nóómwun Kalili, a küna Simon me pwiin we itan Andrew ra kokkotur nöüür toloia lón ewe nóóm, pun iir chón attaw. 17Iwe, Jesus a apasa ngeniir: “Öüpwe feitto o tapweto mwiri, pün Ngang üpwe föri pwe ämi öüpwe le chón attaw aramas.” 18Lón ewe chök ótun ra mwittir likitaló nöüür kewe cheew o ra tapweló mwirin Jesus.

19Nge lupwen Jesus a fätäleló ekis seni ikeweia, a küna James, ätewe nöün Zebedi, me pwiin we itan John ra pwal nónnóm wón war we o ökkönükünükü le eppinasa nöüür kewe cheew. 20Lón na chök ótun Jesus a küner, a köörir. Iwe, ra likitaló Zebedi, semeer we wón ewe waa ren ekkewe chón angang mi angang fäniten liiwin o ra tapweló mwirin Jesus.

Jesus a ösüüeló emön ngüün mi limengaw(Luke 4:31-37)

21Mwirin, ra feilló lón Kapernaum. Ese mang mwo nge a tori ewe ränin Sabbat. Iwe, Jesus a feilló lón ewe sinakok o a afalafal. 22Iwe, ekkewe aramas ra mwaar ren an afalafal pwokiten an afalafal ngeniir esap usun än ekkewe sensen öllükun lamalam pwe a usun än emön ekaan mei wor an manaman. 23Lón na chök ótun, emön mwän mi nóm lón ewe sinakok nge mi wor emön ngüün mi limengaw wón a pwuchörütä, 24iwe, a apasa: “Kopwe likitikeemiló. Pwal meet popum ngeni keem, en Jesus seni Nazareth? Ka feitto pwe kopwe efeiengawa keem? Ngang mi silei ika en iö. En ewe Emön mi epinipin meren Kot.

25Nge Jesus a öpwüngü i o apasa: “Kopwe fanafaneló o toowu seni ätena.” 26Iwe, ewe ngüün mi limengaw a öpwöükü inisin ewe aramas. Mwirin, a leüommóngetä le pwuchöör o a toowu seni ätewe.

27Ekkewe aramas meinisin ra fókkun mwaar, ina popun ra kapas fengen lefiler o apasa: “Meet ei? Meet sókkun minaföön afalafal ei? Pün ei Mwän a öllük ngeni ekkewe ngüün mi limengaw fän an pwüüng me manaman o ra älleasochisi I.” 28Iwe porausen Jesus a mwittir le chööüfeil leemelen unusen kinikinin lón ewe fönü Kalili.

Jesus a echikaratä inen pwülüwen Peter(Matt. 8:14,15; Luke 4:38,39)

29Iwe, mwirin chök än Jesus me nöün kewe chón käeö ra toowu me lón ewe sinakok, ra fitaaló James me John o tolong lón imwen Simon me Andrew we. 30Nge inen pwülüwen Peter we a chök kókkóón pün a üri och samwaw, nge a wätte pwichikkaren inisin ren. Iwe, ra mwittir üreni Jesus usun. 31Ina popun Jesus a feitto ren neminewe, a kömwöch pöün o äpwätäi. Iwe, ewe pwichikkar a mwittir wes seni neminewe. Mwirin, neminewe a pwäätä o amollätä mwöngöön etiwetiw fäniteer.

Jesus a echikaratä chómmóng aramas(Matt. 8:16,17; Luke 8:40,41)

32Iwe, lekuniólupwinin lón ewe chök rän, lupwen ewe akkar a tupwutiw, a wor aramas ra uwato ren Jesus ekkewe mi samwaw meinisin me ekkewe mi wor önüngaw wóór. 33Iwe, unusen chón ewe telinimw ra mwichiechi fengen ren asamen ewe imw. 34Mwirin, Jesus a echikaratä chómmóng ekkewe mi üriir sókkopaaten samwaw o ösüüeló chómmóng önüngaw, nge I esap mwüüt ngeni ekkewe önüngaw ar repwe apasa och pwokiten iir mi silei ika I iö.

Jesus a afalafal feil leemelen Kalili(Luke 4:42-44)

35Lesossorusich chök lupwen ese mwo räniló, nge Jesus a pwäätä, a toowu lükün o a feilló lón ew leeni ia esap wor aramas ie. Iwe, a iótek ikenan. 36Ekiseló chök mwirin nge Simon me chienan kewe ra feilló pwe repwe kütta Jesus. 37Mwirin, ra küna I o ra üreni: “Meinisin ra eiis en!”

38Nge Jesus a apasa ngeniir: “Öüsipwe feilló ngeni pwal ekkewe ekkóch sóópw mi arapeto pwe Ngang üpwe pwal afalafal ie, pün iei popun äi feitto.” 39Iwe, Jesus a feilló leemelen unusen ewe kinikinin Kalili, a afalafal lón ar kewe sinakok o ösüüeló ekkewe önüngaw seni chómmóng aramas.

Jesus a elimöchüeló inisin emön mwän mi üri keinapaan(Matt. 8:1-4; Luke 5:12-16)

40A wor emön mwän mi üri keinapaan a feitto ren Jesus. A fótopwäsukutiw mwen Jesus o a tungór maamaw ngeni I o apasa: “En ka tongeni óm kopwe elimöchüw inisi, are ka mochen.”

41Iwe, a mwökütüküt letipen Jesus ren an tongei ätewe. Mwirin, Jesus a eitiewu pöün, a attapa ätewe o apasa ngeni i: “Ngang üwa mochen. Kopwe limöchüló.” 42Lón chök ewe ótun Jesus e kapas, ewe keinapaan a mwittir móóló seni ätewe. Iwe, inisin a limöchuló.

43Iwe, Jesus a mwittir tiinaló ei mwän, nge a emmwirichow ngeni i, 44o apasa ngeni: “Kopwe pi pwe kosap fókkun apasa ngeni emön och. Nge kopwe feilló ren ewe souasór o pwääri inisum ngeni i pwe epwe chekii. Iwe, kopwe pwal ääni asór ekkewe mettóch Moses a öllük usun fäniten óm na ka limöch, pwe epwe och pisekin pwärätä ngeniir.” 45Ina mwo nge ätewe a feilló o aporaus feil lepwäpwäló o emeresifeili ei poraus. Ina popun ekis meinisin, Jesus esap chüen tongeni an epwe tolong lón ew telinimw lepwäpwäló, nge a chök nóm lón ekkewe leeni ia ese kan nien wor aramas ie. Iwe, ekkewe aramas ra feitto ren Jesus ikenan seni ekis meinisin.

Jesus a omwusaló tipisin emön mwän mi mwök o echikaratä i(Matt. 9:1-8; Luke 5:17-26)

2Mwirin ekkóch rän, Jesus a pwal liwinsäfäliló Kapernaum. Iwe, aramas ra rong porausan pwe I a nóm lón ew imw. 2Iwe, ese mang mwo nge chómmóng aramas ra mwicheicheto ren, ina pwata resap chüen kuchchufengen ar repwe pwal etiwa ekkóch. Ese mwo nge chüen wor leeni arap ngeni ewe asam. 3Iwe fömön mwän ra war, nge ra mwäreeto emön mwän mi mwök wón och leenien keki pwe repwe uwato i ren Jesus. 4Nge pwokiten resap tongeni ar repwe arap ngeni ewe ia Jesus e nóm ie pwokiten ewe pwiin aramas; ina minne, ra särisäätä ósun asen äwenewenen ewe ia Jesus e nóm ie. Iwe, lupwen ra wes le suukätä eweia, ra öüräätiw ewe leenien keki, nge ewe mwän mi mwök a kóón lón. 5Lupwen Jesus a küna ar lüküw, a üreni ewe mwän mi mwök: “Neii, óm kana tipis ra mwusóló senuk.”

6Iwe, ekkóch ekkewe sensen öllükün lamalam mi mómmóót ikeweia ra ekieki lón letiper: 7“Pwata a iei usun än ei Mwän kapasen turunufas? Iö ekan tongeni omwusaló tipis, nge Kot chök?”

8Nge a chök mwittir kkin me wón Jesus pwe a ina usun ekiekin lón letiper. Iwe, a eisiniir: “Pwata a ina usun ekiekin lón letipemi ren ekkeei mettóch? 9Menni leiin epwe mecheres? Äi üpwe apasa ngeni ewe mi mwök: ‘Óm kana tipis ra mwusóló senuk’ ika äi üpwe apasa: ‘Kopwe pwäätä, angei kiom na o fätäl’? 10Nge fäniten äi üpwe älletäätä pwe öüpwe silei pwe mi wor äi manaman Ngang ewe Nöün Aramas wón fönüfan äi üpwe omwusóló tipis, (Mwirin, Jesus a üreni ewe mi mwök): 11‘Ngang üwa ürenuk, kopwe pwätä, ekii kiom na o feilló lón imwom.’ ” 12Ätewe a mwittir pwäätä, a ekii kian we o feiliwu me mweer meinisin. Ina popun iir meinisin ra ingeló o mwareiti Kot. Iwe, ra apasa: “Sisap kükküna mwo usun ei sókkun me mwan.”

Jesus a kööri chón tipis kana pwe repwe siwili ar ekiek o kul seni tipis (Matt. 9:9-13; Luke 5:27-32)

13Jesus a pwal liwinsäfäliwu ngeni órun ewe nóóm, nge meinisin ekkewe pwiin aramas ra feitto ren. Iwe, a afalafal ngeniir. 14Nge lupwen Jesus a fätäleló, a küna Levi nöün Alfios we a mómmóót ren ewe ofesin takises. Iwe, Jesus a üreni ätei: “Kopwe tapweto mwiri.” Iwe, ätewe a üütä o tapweló mwirin Jesus.

15Iwe, lupwen Jesus a móót ngeni cheepel o mwöngö lón imwen Levi we, a wor chómmóng chón ioni takises me chón tipis ra pwal fiti Jesus me nöün kewe chón käeö le mómmóót, pün a wor chómmóng ei sókkun aramas leiin ekkewe pwiin aramas mi tapweto mwirin Jesus. 16Iwe, lupwen ekkewe sensen öllükün lamalam me ekkewe Farisi ra küna Jesus pwe a fiti ekkewe chón ioni takises me chón tipis le mwöngö, ra üreni nöün kewe chón käeö: “Pwata Jesus a fiti ekkewe chón ioni takises me chón tipis le mwöngö o wün?”

17Nge lupwen Jesus a rong ei kapas; a apasa ngeniir: “Ekkana aramas mi pöchökkül resap osun emön tokter, pwe ekkana chök mi samwaw. Ngang üwa feitto sap ren äi üpwe kööri chón pwüng, nge i ekkewe chón tipis pwe repwe siwili ar ekiek, kul seni tipis o kul ngeni Kot.”

A wor ew kapas eiis ngeni Jesus fäniten öchüün(Matt. 9:14-17; Luke 5:33-39)

18Nöün John kewe chón käeö me nöün ekkewe Farisi kewe chón käeö iir mi kan ökköchüün. Iwe, lón ew rän, ekkóch aramas ra feitto ren Jesus o eisini I: “Pwata iei nöün John kewe chón käeö me nöün ekkewe Farisi kewe chón käeö re kan ökköchüün, nge noum kana chón käeö resap ökköchüün?”

19Iwe, Jesus a apasa ngeniir: “Epwe tongeni öch än chienen ewe mwän epwe öpwüpwülü repwe öchüün lupwen i mi nóm reer? Ükükün langattamen fansoun än ewe mwän epwe öpwüpwülü epwe nóm reer, resap tongeni öchüün. 20Nge lupwen epwe tori ewe fansoun än ewe mwän epwe öpwüpwülü epwe feilló seniir; iwe, epwap ina ótun ar repwe öchüün.

21Esap wor emön ekan teeätä och kamwen mangaku mi fö ese mwo nürüfengen pwe epwe ääni eppinas wón och mangaku mi mes, pün ewe kamwen mangaku mi fö ina epwe nürüfengen o kamw seni ewe mangaku mi mes; iwe, ewe kamw epwe le fen wätteló. 22Esap pwal wor emön ekan akkalöölölong wain mi fö lón leenien wain minen lóóm mi för seni ünüchchen maan, pün ewe wain mi fö ina epwe ömökkü ewe leenien wain minen lóóm. Iwe, ewe wain epwe fen niiló, nge ewe leenien wain epwe taló. Nge sikan chök alöölölong wain mi fö lón leenien wain mi fö.”

Jesus i ewe Samolun ewe ränin Sabbat(Matt. 12:1-8; Luke 6:1-5)

23Iei meet a fis lupwen Jesus me nöün kewe chón käeö ra fätäl lón ekkóch tännipin wiit lón ewe ränin Sabbat. Lupwen ra fäffätäl, nöün Jesus kewe chón käeö ra poputä le kinii ekkewe etin wiit. 24Iwe, ekkewe Farisi ra apasa ngeni Jesus: “Nengeni, pwata iir ra föri minne esap mwüümwütä me lón öllük ach sipwe föri lón ränin Sabbat?”

25Nge Jesus a üreniir: “Öüsap mwo kan äkkälleani ewe wokisin lón ekkewe taropwe mi pin usun meet David a föri lupwen a nóm lón osupwang, nge i me chienan kewe ra echik, 26usun an a tolong lón ewe imwen Kot, lón fansoun Abiathar ewe souasor mi lap; iwe, a mwöngö ewe pilawa minen chök nennengeni mi epinipiniló, esap mwümwütä än emön epwe mwöngö, chiilón chök ekkewe souasor? Iwe, a pwal ngeni chókewe mi fiti i pwe repwe pwal mwöngö.”

27Mwirin, Jesus a pwal üreniir: “Ewe ränin Sabbat e kawor fäniten aramas, nge aramas resap för fäniten ewe ränin Sabbat. 28Iei minne, Ngang ewe Nöün Aramas pwal Ngang Samolun ewe ränin Sabbat.”

Jesus a echikaratä lón ränin Sabbat emön mwän mi mä efóch pöün(Matt. 12:9-14; Luke 6:6-11)

3Jesus a pwal liwinsäfälilong lón ewe sinakok, nge a küna emön mwän mi mä efóch pöün a nóm lón. 2Ina popun ekkewe aramas ra chök ökköürü I pün repwe pii are epwe echikaratä ätei lón ewe ränin Sabbat, pwe epwe wor minne repwe oturu I ren. 3Iwe, Jesus a üreni ewe mwän mi mä efóch pöün: “Kopwe üütä o feitto ikeei mwen ekkeei aramas.”

4Mwirin Jesus a üreni ekkewe aramas: “Ifa usun, mi mwüümwütä me lón öllük än emön epwe föri föfför mi mwirinnö lón ränin Sabbat ika föfförün efeiengaw, angangen seläni manaw ika angangen niniiló?” Nge iir ra chök fanafanaló.

5Jesus a kulufeil o nennengeni ekkewe aramas fän an soong pwal fiti an letipeta ren üleförean letiper. Mwirin, a apasa ngeni ewe mwän: “Kopwe eitiewu poum na.” Iwe, ätewe a eitiewu pöün we o a öchchüló usun chök pwal ewe efóch. 6Iwe, ekkewe Farisi ra toowu, nge ra mwittir poputä le pwüngüpwüng fengen me chienen Herod kewe ar repwe rawei pwe repwe niieló Jesus.

Ew pwiin aramas mi chómmóng ra tapweló mwirin Jesus

7Iwe, Jesus a mwökütüló ngeni órun ewe nóóm fiti fengen me nöün kewe chón käeö. Nge ew pwiin aramas mi chómmóng ra feitto seni Kalili ra tapw me mwirin. Mi pwal wor seni Judea, 8seni Jerusalem, seni Idumea me seni peekilón Jordan pwal seni ewe kinikinin Tayer me Sidon. Ei wätten mwichen aramas ra feitto ren Jesus, pwokiten ra rong usun meinisin porausen minne I a föfföri. 9Iwe, Jesus a üreni nöün kewe chón käeö pwe repwe amollätä efóch waa fänitan, pwokiten än ewe pwiin aramas resap etieppach ngeni. 10Pwokiten än Jesus echikaratä chómmóng aramas, ina pwata meinisin ekkewe aramas mi wor ar samwaw ra äfäräfär fengen ünükkün Jesus ren ar repwe tongeni attapa I. 11Iwe, iteiten fansoun lupwen ekkewe ngüün mi limengaw wón ekkewe aramas ra küna Jesus, ra chappetiw me mwan o pwuchöräsini: “En ewe Nöün Kot!” 12Nge I a fókkun öllüküchow ngeniir pwe resap apasa ika I iö.

Jesus a filätä ekkewe engol me rüömön chón käeö(Matt. 10:1-4; Luke 6:12-16)

13Mwirin, Jesus a feittä wón ewe chuuk. Iwe, a köörato ren chókewe I pwisin a mochen. Iwe, ra feitto ren. 14Iwe, Jesus a filätä engol me rüömön mwän pwe repwe fiti I, nge I epwe tongeni ökkünöreló pwe repwe afalafal, 15epwe pwal wor ar pwüüng me manaman ar repwe ösüüeló ekkewe önüngaw. 16Iwe, ikkeiir ekkeei engol me rüömön Jesus a filiretä: Simon (ätewe I a pwal eita ngeni Peter), 17James nöün Zebedi we me pwal pwiin we itan John (iir ekkewe Jesus e eita ngeniir Boanerkes, wewen, nöün chopulap). 18Pwal Andrew me Filip me Bartholomew me Matthew me Thomas me James nöün Alfios we pwal Thaddios me Simon ewe re Kanaan, 19me Judas Iskariot, ätewe e afangamä Jesus.

Ew famili ekkewe aramasen lón resap tipeew fengen esap tongeni epwe pwönüetä (Matt. 12:22-30; Luke 11:14-23)

20Lupwen Jesus a liwinsäfäliti ewe imw ia I a nóm ie, ew pwiin aramas ra pwal poputä le mwicheto ren, ina minne esap wor fansoun än i me nöün kewe chón käeö repwe mwöngö. 21Nge lupwen chón an we famili ra rong usun meet a fis, ra feilló pwe repwe lukealó I pwe epwe fitiireló lón imweer, pün ra apasa: “I a umwes.”

22Iwe, ekkewe sensen öllükün lamalam mi feittiw seni Jerusalem ra apasa: “Ewe önü Beelzebub, ewe samolun önüngaw na a wääni I.” Ra pwal apasa: “Ikenaie I a angei me ia an manaman pwe epwe tongeni ösüüeló ekkewe önüngaw. A angei an manaman meren ewe samolun önüngaw.”

23Ina popun Jesus a köörireto ren; iwe, a kapas ngeniir lón porausen äwewe. A apasa: “Epwe ifa usun än Satan epwe pwisin ösüüeló Satan? 24Are ew mwüü epwe kinikin fesen o repwe pwisin üfengen chóón; iwe, ena mwüü esap tongeni epwe pwönüetä. 25Pwal are chón ew famili epwe kinikin fesen o repwe pwisin üfengen; iwe, ena famili esap tongeni epwe pwönüetä. 26Iwe, are Satan epwe üüngeni pwisin mwüün o epwe kinikin fesen; iwe, esap tongeni epwe pöchökkül, nge mwüün epwe ükütiw. 27Ese wor emön ekan tolong lón imwen emön mwän mi pöchökkül o angealó pisekin ika esap lóóm akkomwen fööti ewe mwän mi pöchökkül. Iwe, mwirin epwap angealó pisekin lón imwan we. 28Enlet Ngang üpwe üreni kemi pwe än aramas tipis meinisin me pwal ar kana sókkun kapasen turunufas repwe tongeni mwusóló seniir. 29Nge iö a äsäia ewe Ngüünmifel, esap fókkun mwusóló tipisin, pün i a nóm lón ew önümamaw esap mwüch.”

30Jesus a üreniir ei, pwokiten ar we apasa: “Emön ngüün mi limengaw a wääni I.”

Inen Jesus me pwiin kana(Matt. 12:46-50; Luke 8:19-21)

31Mwirin, pwiin Jesus kewe me inan we ra war, nge ra chök ükkü lükün. Iwe, ra tiitito poraus ren Jesus pwe epwe toowu lükün, pün repwe kapas ngeni. 32Nge a wor ew pwiin aramas mi chómmóng ra móót o rokopwälieló Jesus. Iwe, ra üreni I: “Nengeni, inom we me pwiimw kewe ikkanaiir mi nóm lükün, pün ra küttók.”

33Nge I a pölüweni o apasa: “Iöön inei, ika iöön pwii kana?”

34Iwe Jesus a kulfeil o nengeni ekkewe aramas mi rokopwälieló I nge móót. Iwe, a apasa: “Ikkeiir pwii keei me inei. 35Pün iö a föri letipen Semei; iwe, ina i pwii me fefinei me inei.”

Ewe porausen äwewe usun ewe chón kamwor föün irä(Matt. 13:1-9; Luke 8:4-8)

4Iwe, Jesus a pwal poputä säfäl le afalafal me órun ewe nóóm. Iwe, ekkewe pwiin aramas mi chómmóng ra mwicheto ren Jesus, ina popun I a töötä wón efóch waa o a móót wón me lón ewe säät, nge unusen ekkewe pwiin aramas ra nóm ünifönü, nge ra säpewu ren Jesus leset. 2Mwirin, Jesus a poputä le äiti ngeni ekkewe aramas chómmóng mettóch lón porausen äwewe. A sópweló le afalafal o apasa: 3“Öüpwe rongorong ngeni pwal ei ew porausen äwewe. Nengeni, emön chón fóffót föün irä a feilló pwe epwe amwora fótaan kewe föün irä. 4“Iwe, a fis pwe lupwen an a amwora ekkewe föün irä, ekkóch ra mworotiw ünükkün ewe aal. Iwe, ekkewe machchang ra ässito o äni ekkewe föün irä. 5Ekkóch ekkewe föün irä ra mworotiw lón pwül mi epikón, ewe ia esap koon malüül ie pwülün. Iwe, ekkewe föün irä ra mwittir pwükütä pwokiten ewe pwül esap malüül. 6Nge lupwen akkar a töötä, pwichikaran a keni ekkewe föün irä mi pwük. Iwe, pwokiten esap wor waren ekkewe föün mi pwük, iei popun ra eiolololó o mäló. 7Pwal ekkóch ekkewe föün irä ra mworotiw leiin iräfölüföl. Ekkewe iräfölüföl ra märitä o amwachööw ekkewe föün irä mi pwük. Iwe, resap uwa. 8Nge ekkóch ekkewe föün irä ra mworotiw lón pwül mi mwirinnö. Iwe, ra pwükütä o mämmäritä. Mwirin, ra uwa. Ekkóch ra uwääni ilik, ekkóch wone, nge ekkóch ekkeipwükü.”

9Iwe, Jesua a sópweló le apasa: “Iö mi wor selingan o mochen epwe rong, epwe öüseling o wewe.”

Jesus a äwewei popun ewe porausen äwewe(Matt. 13:10-17; Luke 8:9,10)

10Iwe, lupwen Jesus a emönuló chök, ekkewe engol me rüömön chón käeö me ekkewe mi fiffiti I ra feitto ren o eisini usun ewe porausen äwewe. 11Iwe, Jesus a üreniir: “A fen mwüümwütä ngeni kemi ämi öüpwe silei mwónómwónen ewe mwüün Kot. Nge chókana iir chón lükün, epwe torir ekkeei mettóch meinisin lón porausen äwewe, 12pün epwe pwönüwetä minne ewe wokisin lón ekkewe taropwe mi pin a apasa: ‘Ra küna me küna nge resap memmef, ra rong me rong nge resap wewe. Pün are repwe kulsäfäl, iwe ar kana tipis epwe mwusóló seniir’.”a

Jesus a äwewei ewe porausen äwewe usun ewe chón kamwor föün irä(Matt. 13:18-23; Luke 8:11-15)

13Iwe, Jesus a pwal apasa ngeniir: “Ämi öüsap weweiti ei porausen äwewe? Ika öüsap weweiti ei porausen äwewe; iwe, epwe ifa usun ämi öüpwe tongeni weweiti pwal ekkewe ekkóch porausen äwewe ngang üpwe aporauseer? 14Ewe chón fóffót föün irä ngang üwa kapas usun, i ewe chón uweei ewe kapasen Kot ngeni pwal ekkóch. 15Letipen ekkóch aramas a wewe ngeni ewe pwülün ünükkün aal, ia ewe kapas a mworotiw ie. Lupwen ra rong ewe kapas, Satan a mwittir feitto o angealó ewe kapas mi mworotiw lón letiper. 16Pwal usun chök ekkóch aramas letipeer a wewe ngeni ewe pwül mi epikón, ia ewe kapas a mworotiw ie. Lupwen ra rong ewe kapas, ra mwittir etiwa fän pwapwa, 17nge esap pwük waren ewe kapas lón letipeer, ina popun resap tongeni ar repwe likiitüttam. Mwirin, lupwen a fis riäfföü ika ninni fänäsengesin ewe kapas; iwe, ra mwittir fangatä. 18Pwal letipen ekkóch aramas a wewe ngeni ewe pwülün leiin irä fölüföl, ia ekkewe föün irä ra mworotiw ie. Ikkeiir ekkewe ra rong ewe kapas, 19nge pwokiten öürekin manawen lón ei fönüfan me ämwärären sóssótun wöw me mocheniän mettóch mi mwirinnö ra tolong lón letiper o etiawu ewe kapas. Iwe, iei popun resap uwa. 20Nge letipen ekkóch aramas a wewe ngeni ewe pwül mi mwirinnö ekkewe föün irä ra mworotiw lón. Ikkeiir ekkewe ra rong ewe kapas, ra etiwa o uwa. Ekkóch ra uwääni ilik, ekkóch wone, nge ekkóch ipwükü.”

Anómwu laamp fän ew sepi(Luke 8:16-18)

21Jesus a pwal sópweló le apasa ngeniir: “Ifa usun, ekan wor emön a keni ew laamp o uwalong fän ew sepi ika fän ew peet? Ifa usun, esap anómwu ewe laamp wón leenian? 22Mettóch meinisin mi opoló, repwe pwääpwäló. Mettóch meinisin mi iseiseló le mwónómwónóló, repwe pwääwu lón saram. 23Ese lifilifil ika iöön mi wor selingan o mochen epwe rong, epwe öüseling o wewe.”

24Mwirin Jesus a pwal sópweló le apasa ngeniir: “Öüpwe tümünüwfichi meet öüwa rong iei. Pün öüküükün ämi etiwa ei kapas, pwal ina chök öüküükün tüfich öüpwe angei meren Kot, nge epwe fen lapaló minne epwe ngeni kemi ämi ekkeei mi rong. 25Pün minne a wor ren emön iei, epwe pwal sópwósópw ngeni o kalapaló me mwirin. Nge iö esap wor an iei; iwe, ewe mwo ekis a wor ren nge epwe angangeló seni i.”

Ewe porausen äwewe usun än ekkewe föün wiit määritä

26Iwe, Jesus a pwal sópweló le apasa: “Ewe mwüün Kot a usun chök nónnómwun emön chón atake a amwora ekkóch föün irä lón ew atake. 27A annut lepwin, a pwök lerän, nge ekkewe föün irä ra pwisin chök pwükütä wón ar o mämmääritä. Nge ewe chón kamwor esap weweiti meet a fis. 28Ewe pwül a pwisin föri meet ekkewe föün irä repwe pwükütä ren. Akkomwan, ewe föün irä a pwük o a wor chöön. Mwirin, a wor etin, nge mwirin an a et, ekkewe föün ra masow. 29Nge lupwen ekkewe föün wiit ra masow, ätewe a mwittir angei nöün kama o pöküüw ekkewe irän wiit pwokiten a tori fansoun kinikin.”

Ewe porausen äwewe usun föün ewe irä itan mustard(Matt. 13:31,32; Luke 13:18,19)

30Mwirin, Jesus a pwal apasa: “Meet sipwe tongeni äwewe ngeni ewe mwüün Kot? Ika meet sókkun porausen äwewe sipwe eliosuni ngeni ewe mwüün Kot? 31Ewe mwüün Kot a wewe ngeni eföü föün ewe irä itan mustard. Lupwen sia fótukätiw lón pwül, inamwo ika a fókkun föükükkün seni föün irä meinisin, 32nge lupwen a pwükütä o mämmääritä, a wiliti efóch pötöwöl mi wätte seni kana sókkun irän lón atake meinisin. A wor palan mi wätte ra pwüküwu seni, ina popun ekkewe machchang ra ässito o ra tongeni akkasösö fän nürün.

Jesus a aporausa chómmóng porausen äwewe(Matt. 13:34,35)

33Jesus a aporausa chómmóng porausen äwewe usun chök ekkeei le aronga ewe kapas ngeni ekkewe aramas. A sópweló le kapas ngeniir lón ükükün fansoun ar tongeni le öüseling ngeni. 34Iteiten än Jesus afalafal ngeni aramas, I a chök afalafal lón porausen äwewe. Nge lupwen I a emönüló chök ren nöün kewe chón käeö, I a äwewei ngeniir wewen ekkewe porausen äwewe.

Äsäpwääl me nóó ra rongosich ngeni Jesus(Matt. 8:23-27; Luke 8:22-25)

35Lón ewe chök ränin, lupwen a tori lekuniól, Jesus a üreni nöün kewe chón käeö: “Öüsipwe le sääiló ngeni enan epeek ei nóóm.” 36Iwe, lupwen ra likiti ekkewe pwiin aramas, ra sääiló wón efóch waa nge Jesus a fitiir, usun chök me mwan. Iwe a pwal wor aramas wón ekkóch kükkün waa ra tapw me mwirin. 37Nge mwittir chök, a ngüsitiir och äsäpwääl mi fókkun pöchökkül. Iwe, ekkewe nóó mi wätte ra lütä wón ewe waa, ina pwata ewe säät a löölötä leföön ewe waa. 38Nge Jesus ina a möür mwirin ewe waa, nge a ünnütä wón ew pillu. Iwe, ra föngünätä I o üreni: “Sense, kosap ekieki ach ei sipwe le feiengaw?”

39Iwe, Jesus a pwäätä a fönöü ewe äsäpwääl o üreni ewe mataw: “Fanafanaló. Malasöösötiw!” Mwirin, a sööló ewe äsäpwääl o a fókkun lüwaló.

40Mwirin, Jesus a eisiniir: “Pwata iei me mösökütaami? Esap mwo wor ämi lukülük lóói tori iei?”

41Iwe, a fen fókkun lapaló ar nuokkus, nge ra ürä fengen lefiler: “Epwe iö ei, pwe iei äsäpwääl mwo me mataw nge re rongosich ngeni I?”

Jesus a echikaratä emön mwän ngüün mi ngaw mi wääni(Matt. 8:28-34; Luke 8:26-39)

5Mwirin, ra tori epeek ewe nóóm ren ewe fönü Kerasenes. 2Iwe, lupwen Jesus a chök kärän tiwetiw me wón ewe waa, ese mang mwo nge emön mwän mi wor emön ngüün mi ngaw wón a sääwu seni ekkewe peias pwe epwe souni Jesus. 3Ei mwän a chök nónnóm leiin ekkewe peias. Esap wor emön aramas e chüen tongeni an epwe fööti ätei, sap pwal mwo nge ngeni sein. 4Pün fän chómmóng i a aköökö o fööfö ngeni sein, nge i a mwüüti ekkewe sein o atatakisi ekkewe aköökö. Ese pwal wor emön a pöchökkül an epwe tongeni ömwöchü i. 5Iteitan, lepwin me lerän, i a chök pwupwuchöör fätäl leiin ekkewe peias me pwal wón ekkewe chuuk o pwisin ekinasa inisin ngeni faaw.

6Iwe, lupwen Jesus a chüen nóm ekis toowaw seni, nge ewe mwän a küna. Iwe, a ssä ngeni Jesus o fótopwäsukutiw me mwan. 7Iwe, a pwuchöör o osommóngótä le apasa: “Pwal meet popum ngeniei, en Jesus Nöün ewe Kot mi Unusen Tekia? Ngang üwa ürenuk pwe kopwe ökköpöl Kot pwe kosap eriäfföüei.” 8A apasa ei pün Jesus a fen apasa ngeni: “En enan ngüün mi limengaw, kopwe toowu seni ena mwän.”

9Mwirin, Jesus a eisini: “Ifa itom?” Nge i a pölüweni o apasa: “Itei, Mwichemmóng, pün äm mi chómmóng.” 10Iwe, ekkewe ngüün mi ngaw ra pwal tungór maamaw ngeni Jesus pwe esap ösüüreló seni ewe fönü.

11Lón ei ótun, mi wor epwi pwiin piik mi chómmóng ra mwömwöngö wón ew chukuchukutä mi arapeto ngeni ewe leeni. 12Ina minne, ekkewe ngüün mi ngaw meinisin ra tungór ngeni Jesus o apasa: “Kopwe tiinikemiló ren ekkenan piik pwe äm äipwe tolong lóór.” 13Iwe, Jesus a mwittir mwüüt ngeniir. Iwe, ekkewe ngüün mi limengaw ra toowu seni ewe mwän o ra tolong lón ekkewe piik.(Ekkewe piik ina repwe ükükün ruu ngöröw). Ewe pwiin piik ra likäsässätiw wón ewe pal o turulong lón ewe nóóm. Iwe, ra mwooló lón ewe nóóm.

14Mwirin, ekkewe mi wisen tümwünüw ekkewe piik ra süüló, nge ra aporausa usun lón ewe telinimw mi arapeto pwal lemalen ewe fönü. Iwe, ekkewe aramas ra feilló pwe repwe nengeni meet ewe a fis. 15Ra feitto ren Jesus, nge ra küna ewe mwän önüngaw mi piin wääni me mwan. A mómmóót nge a üföüf o miriitiló. Iwe, ra fókkun nuokkus. 16Iwe, chókewe mi küna meet a fis ra aporausa ngeni ekkewe aramas usun minne a fis ngeni ätewe ngüün mi ngaw mi piin wääni me mwan me usun meet a fis ngeni ekkewe piik. 17Mwirin, ra poputä le peseei Jesus pwe epwe feilló seni lón kinikinin äpärir we.

18Iwe, lupwen Jesus a töötä wón ewe waa, ätewe ewe ngüün mi ngaw mi piin wääni me mwan a tungorei Jesus pwe epwe le fiti. 19Nge Jesus esap mwüüt ngeni i, nge a chök üreni: “Kopwe le feilló lón leeniom ren chiechiom kana o aporausa ngeniir usun ekkewe mettóch mi amwaraar ewe Samol a föri fänitom me usun an a ääni ümöümöch ngenuk.” 20Iwe, ätewe a feilló o poputä le arongafeili leemelen Dekapolis meinisin usun minne Jesus a föri fänitan. Iwe, meinisin ra mwaar.

Jesus a amanawasäfäli emön nengngin o echikara emön fefin(Matt. 9:18-26; Luke 8:40-56)

21Lupwen Jesus a pwal sääisäfäliló wón efóch waa ngeni epeek ewe nóóm, a wor ew mwichen aramas mi chómmóng ra mwicheto ren. 22Iwe, emön mwän itan Jairus, i emön leiin ekkewe meilapen ewe sinakok, a feitto ren Jesus. Iwe, lupwen ätei a küna Jesus, a chappetiw órun pachapachan. 23Iwe, a tungor maamaw ngeni Jesus o apasa: “Neii we kükkün nengngin a chök arap ngeni epwe mäló. Kose mochen kopwe feitto o attapatä wón pwe epwe chikar o manaw.”

24Iwe, Jesus a fitaló ätewe, nge ew pwiin aramas mi chómmóng ra tapweló mwiriir o etieppach ngeni I. 25Iwe, a wor emön fefin leiir esap ükütiw än chcha mi chök tottoowu seni inisin lón üküükün engol me ruu ier. 26Neminei a fókkun riäfföü ren an resin le kütta an älilis seni chómmóng tokter. Pün a olussaló meinisin minne a wor ren, nge esap chikar pwe e fen ngawaló an we samwaw. 27Lupwen neminewe a rong usun Jesus, a feilló mwirin leiin ewe pwiin aramas o attapa üfen Jesus we. 28Pün neminewe a apasa lón an ekiek: “Are ngang üpwe chök tongeni attapa üfan; iwe, upwe chikar.” 29Lón ewe chök ótun neminewe a attapa üfen Jesus we, ewe chcha mi pwuupwu seni a köüló. Iwe, a mefi me lón inisin pwe i a chikar seni an we samwaw.

30Pwal lón na chök ótun, a kkin me wón Jesus pwe och manaman a toowu seni I. Iwe, a säp säfäl me leiin ewe pwiin aramas o apasa: “Iö a attapa üfei keei?”

31Nge nöün kewe chón käeö ra üreni I: “En mi küna pwe ei pwiin aramas ra chök etieppach ngenuk, nge ka eis: ‘Iö a attapaei?’ ”

32Iwe, Jesus a nennefeil pwe epwe küna ika iö we e föri ei. 33Nge pwokiten ewe fefin mi silei meet a fis ngeni, ina minne a feitto fän an nuokkus me chechchech o chappetiw mwen Jesus. Iwe, a aporausa ngeni Jesus unusen enletin minne i a föri me minne a fis ngeni. 34Iwe, Jesus a apasa ngeni neminewe: “Neii fefin, óm lüküw a föri pwe kopwe chikar. Kopwe feilló lón kinamwe, ka chikar seni óm samwaw.”

35Lupwen Jesus a chüen chök kakkapas, nge ra elito ren ewe meilapen sinakok seni lón imwan o apasa: “Noum we nengngin a mäló. Pwata kopwe chüen osukosuka ena Sense?”

36Nge Jesus a chök asarongorong seni minne ra akkapasa, nge a üreni ewe meilapen sinakok: “Kosap nuokkus. Kopwe chök lüküw.”

37Iwe, Jesus esap mwüüt ngeni emön epwe fiti, chiilón chök Peter me James me John pwiin James we. 38Iwe, ra feilló ren imwen ewe meilapen sinakok we. Nge Jesus a küna ewe parangarangen ökürang o a rong än ekkewe aramas leüommóng le kechiw me nguungures. 39Iwe, lupwen Jesus a tolong lón ewe imw, a apasa ngeniir: “Pwata öüwa ökürang me kechiw? Ewe semiriit esap mäló, nge i a chök möür.”

40Iwe, ra takiri Jesus. Nge mwirin än Jesus a atorowu meinisin lükün, a eweinalong semen me inen ewe semiriit kewe me pwal pwisin chienan kewe. Iwe, ra tolong lón ewe ruum ia ewe semiriit mi mäló a nóm ie. 41Mwirin, Jesus a kömwöchuló pöün ewe semiriit o apasa ngeni: “Talitha, kumi” (wewen ei, “Kükkün nengngin, Ngang üwa apasa ngenuk, kopwe pwäätä.”). 42Lón chök ewe ótun, ewe nengngin a pwäätä o a poputä le fätäl, pün i a engol me ruu ierin. Lón ei chök pwal ótun, ekkewe aramas ra fókkun mäirü. 43Iwe, Jesus a fókkun öllüküchow ngeniir pwe esap wor emön epwe silei usun minne a fis. Mwirin, a pwal üreniir pwe repwe kütoto ngeni ewe nengngin minne epwe äni.

Jesus esap tiw me lón Nazareth(Matt. 13:54-58)

6Jesus a feilló seni ewe leeni o a liwinsäfäl ngeni lón pwükütän sopwun we, nge nöün kewe chón käeö ra pwal fitaaló. 2Iwe, lupwen a tori ewe ränin Sabbat, Jesus a afalafal lón ewe sinakok. Iwe, chómmóng ekkewe aramas mi rongorong an afalafal ra mäirü ren o apasa: “Ian ei Mwän a angei me ia ekkeei mettóch? Meet sókkun tipächchem ei I a ääni? Meet a tongeni föri ren ekkeei manaman? 3Esap ätei ewe soukköü imw, nöün Mary we, i pwiin James me Joses me Judas me Simon? Esap ikkeiir fefinan keei mi nóm reech?” Iwe, a fókkun fön letiper ren.

4Iwe, Jesus a üreniir: “A wor sufölün emön soufós ekis meinisin nge chiilón chök me lón pwisin sópwun, leiin pwisin aramasan me pwal lón pwisin an famili.” 5Iwe, Jesus esap tongeni epwe föri och manaman me lón ewe leeni, chiilón chök an a isettä pöün wón ekkóch aramas mi samwaw o echikareretä. 6Jesus a fókkun ereki usun än ekkewe aramas resap lüküw. Nge mwirin, I a pwelifeil leemelen ekkewe sóópw o afalafal.

Jesus a ökkünöw ekkewe engol me rüömön chón käeö(Matt. 10:1,5-15; Luke 9:1-6)

7Iwe, Jesus a köörato ren ekkewe engol me rüömön chón käeö. Mwirin, a poputä le tiinireló nge ra ökkörüömön wón ar. A ngeniir ar manaman pwe repwe tongeni ösüüeló ekkewe ngüün mi limengaw.

8A pwal öüröürer pwe resap uweei och mettóch fäniten ar sääi, chiilón chök efóch wóók. Resap uwoow eneer mwöngö ika ar pwotow ika nöüür mooni lón önüküur kewe, 9nge repwe chök ipweip sandal. Iwe, a pwal apasa: “Öüsap üföüf ökkörüachö wääwupw.” 10Mwirin, a pwal apasa ngeniir: “Lupwen öüpwe tolong lón ew imw, öüpwe chök nónnóm ie tori ämi öüpwe toowu seni ena sóópw. 11Nge are chón ewe leeni resap etiwa kemi, ika resap öüseling ngeni kemi; iwe, lupwen öüpwe toowu seni ena leeni, öüpwe üchükaló pwülün fän pachapachemi pwe epwe och minen pwärätä mi üüngeniir. Enlet, Ngang üpwe apasa ngeni kemi pwe epwe ätittin feiengawen Sodom me Komorrah mwen ena telinimw lón ewe ränin köpwüng.”

12Iwe, ra feilló o arongafeili ngeni ekkewe aramas ra chuuriir pwe repwe siwili ar ekiek, kul seni ar tipis o kul ngeni Kot. 13Ra ösüüeló chómmóng önü ngaw, ra pwal epiti ngeni chómmóng aramas mi samwaw lömmis mi för seni föün olif o echikareretä.

John ewe Soupapatais a ninniiló(Matt. 14:1-12; Luke 9:7-9)

14Iwe, ewe King Herod Antipas a rong usun porausen Jesus, pwokiten ekis meinisin aramas ra kapas usun. Ekkóch ra apasa: “Ina i John, ewe Soupapatais nge a manawsäfäl seni mäló, ina minne a tongeni föri ekkena sókkun manaman.”

15Nge ekkóch aramas ra apasa: “Ätei, i Elijah.” Nge pwal ekkóch ra apasa: “Ätei, i emön soufós usun chök emön ekkewe soufósun lóóm.”

16Nge lupwen Herod a rong usun Jesus, a chök äniichöló le apasa: “Iei i John, ätewe ngang üwa fen üküfaló möküran, nge a manawsäfäl seni mäló.”

17Pün me mwan, Herod a atoowu öllük pwe John epwe arees o föötek lón kalapwuus. Herod a föri ei pwokiten Herodias, pwülüwen Filip pwiin we, pün i a pwülüweni seni Filip pwülüwan we. 18John ewe Soupapatais a apasa ngeni Herod: “Esap mwüümwütä me lón öllük óm kopwe pwülüweni pwülüwen pwiimw we.” 19Iei minne, Herodias pwülüwen Filip we a chök anómwu John lón letipan, pün a mochen pwe epwe niieló, nge esap tongeni an epwe föri, 20pün Herod a meniniti John, pwokiten a silei pwe i emön aramas mi pwüng o pin, iei minne a tümwünüw meet esap feiengaw ren. Herod a efich an epwe öüseling ngeni än John kapas. Iwe, inamwo nge a chök fókkun osukosuk lón letipan iteiten fansoun John a kapas ngeni.

21Iwe, epwe kärään iei än Herodias ótunufich. Lón ränin ächchemen upwutiwen Herod, i a föri ew kametip fäniten nöün kewe nöüwisen mwüü me meilapen sounfiu me ekkewe aramas öüchchea me lón Kalili. 22Lupwen nöün Herodias we nengngin a tolong o pwörük, a ämwälekatä letipen Herod me nöün kewe wasööla mi móót ren. Iwe, ewe king a üreni ewe nengngin: “Kopwe üreniei meinisin minne ka mochen, pün ngang üpwe ngenuk.”

23Mwirin a pwal ökökköpöl ngeni neminewe o apasa: “Ese lifilifil meet en kopwe tungóreei, ngang üpwe chök ngenuk, ika mwo pwe epwe nesópwun mwüi ei.”

24Ina minne neminewe a toowu o üreni inan we: “Meet ngang üpwe le tungór?” Iwe, inan we a apasa: “Kopwe tungór möküren John, ewe Soupapatais!”

25Ese mang mwo nge ewe nengngin a mwittir liwinsäfälilong ren ewe king. Iwe, a tungorei o apasa: “Ngang üwa mochen pwe en kopwe fang ngeniei, iei chök, möküren John, ewe Soupapatais lón ew opwong.”

26Iwe, ewe king a fókkun letipengaw, nge pwokiten an kewe pwon mi fiti ökköpöl me pwal pwokiten chókewe mi móót ren, iei popun esap mochen pwe epwe pööpöni ewe tungór. 27Iei minne, ewe king a mwittir tiinaló emön chón ninni o öllük ngeni pwe epwe uweato möküren John. Iwe, ätewe a feilló o üküfaló möküren John me lón ewe imwen kalapwuus. 28Iwe, a uweato ewe mökür lón ew opwong o ngeni ewe nengngin, nge ewe nengngin a ngeni inan we. 29Lupwen nöün John kewe chón käeö ra rong usun meet a fis, ra feilló o angei soomän John we o peiaseni lón ew peias.

Jesus a amwöngöni ekkewe limu ngöröü mwän(Matt. 14:13-21; Luke 9:10-17; John 6:1-14)

30Mwirin, ekkewe soukünö ra liwinsäfälito ren Jesus o ra aporausa ngeni ekkewe mettóch meinisin, usun minne ra föri me usun meet ra ääni afalafal. 31Iwe, Jesus a üreniir: “Öüpwe feitto, öüsipwe le feilló pwe sipwe ekis asöösö lón ew leeni mi mwónoló seni aramas.” Pün a fókkun chómmóng aramas ra feitto me feilló, ina minne esap wor ekis ar fansoun repwe mwo nge mwöngö.

32Ina minne, ra töötä wón efóch waa, iir chök wón ar, pwe repwe sääiló ngeni ew leeni mi mwónoló seni aramas. 33Iwe nge chómmóng aramas ra küneer lupwen ra sääiló. Iwe, lupwen ra silleniir, a wor aramas seni ekkewe telinimw meinisin ra ssä o akkomweiti ewe leeni mweer. 34Iwe, lupwen Jesus a tiwetiw seni ewe waa, a küna ekkewe pwiin aramas mi chómmóng. Iwe, a fókkun tongeer pün ra usun chök ekkana siip esap wor emön chón maseer. Iwe, a poputä le afalafal ngeniir usun chómmóng mettóch.

35Nge lupwen a otongeni lekuniól, nöün Jesus kewe chón käeö ra feitto ren o apasa ngeni: “Ei leeni mi toowaw seni leenien aramas, nge iei a fen tori lekuniól. 36Kopwe le tiinaló ekkeei aramas pwe repwe feilló lón ekkewe leeni me sóópw mi arapeto pwe repwe en me pwisin kamö minne repwe äni.”

37Nge Jesus a pölüweni o apasa ngeniir: “Ämi öüpwe ngeniir minne repwe mwöngö.” Iwe, ra üreni: “Ka mochen pwe äm äipwe feilló o kamööto pilawa wón ükükün rüöpwükü föün mooni silifer pwe epwe wor minne äm äipwe ngeniir pwe repwe mwöngö?”

38Nge Jesus a üreniir: “Fiteföü kana pilawa mi wor reemi? Öüpwe feilló sótun pii.” Iwe, lupwen ra wes le pii, ra apasa: “A wor limeföü föün pilawa me rüömön iik.”

39Iwe, Jesus a öüröüra ngeniir pwe repwe üreni ekkewe aramas pwe repwe móttiw lón ewe fetil, nge repwe kinikinitiw lón mwalö. 40Ekkewe aramas ra móttiw lón ar kewe mwalö, nge ra äkkäipwükü me ekkelime lón ew me ew. 41Mwirin, Jesus a angei ekkewe limeföü föün pilawa me ekkewe rüömön iik. Iwe, a nennetä läng o tungór än Kot feiöch wón ewe mwöngö. Iwe, a kinikisietiw ekkewe föün pilawa o eneen le ngeni nöün kewe chón käeö pwe repwe eineti ngeni ekkewe aramas. A pwal ineti ekkewe rüömön iik wór meinisin. 42Iwe, iir meinisin ra mwöngö o mötüló. 43Mwirin, ra ioni fengeni lussun ekkewe pilawa me ekkewe iik o ra amasowa engol me ruu chüük mi uretä. 44Iwe, iteiten chókewe mi mwöngö ekkewe pilawa ina repwe üküükün limu ngöröw mwän.

Jesus a fätäl wón mataw(Matt. 14:22-33; John 6:15-21)

45Lón chök ewe ótun, Jesus a üreni nöün kewe chón käeö pwe repwe le töötä wón efóch waa o akkomwoló mwan Bethsaida, epeek ewe nóóm, nge I epwe mwo apwinaló ekkewe aramas. 46Iwe, lupwen a wes le apwinireló, a feittä wón ewe chuuk pwe epwe iótek.

47Lupwen a pwiniló, ewe waa a tik lukalapen mataw, nge Jesus a emönüló chök ünifönü. 48Jesus a küna nöün kewe chón käeö pwe ra pekkus le fötül pün ra echimwa ngeni ewe äsäpwääl. Iwe, ünimweirän, ina epwe lefilen kulok ülüngät me kulok rüänü, Jesus ina a feitto reer, nge a fätäl wón ewe mataw. Iwe, itä lapalapan nge epwe le fätäleló seniir. 49Nge lupwen ra küna Jesus an a fäffätäl wón ewe mataw, ra fókkun pwupwuchöör ren ar rüükö, pün ra ekieki pwe I emön önü. 50Iir meinisin ra rüükö lupwen ra küna Jesus. Nge lón ei chök ótun, Jesus a kapas ngeniir o üreniir: “Öü apworai letipemi! Ngang ei. Öüsap nuokkus!”

51Mwirin, Jesus a töötä rer wón ewe waa, nge ewe äsäpwääl a malasöösötiw. Nge a fókkun selüküló öüküükün ar rüükö me ar nenneiruk ren meet ra küna. 52Pün iir resap mwo weweiti minne a fen fis ren ekkewe föün pilawa pwokiten wewemangen letiper mi föüló, iei popun resap lükülük.

Chómmóng aramas mi attapa Jesus ra chikar(Matt. 14:34-36)

53Lupwen ra sääiló epeek ewe nóóm, ra tori ewe fönü Kennesaret. Iwe, ra emissini waar we ie. 54Nge lupwen ra tiwetiw me wón ewe waa, ese mang mwo nge ekkewe aramas ra silleni Jesus. 55Iwe, ekkewe aramas ra ssäfeil leemelen unusen kinikinin ewe fönü o ra uweato ekkewe mi samwaw wón kieer kana ngeni ekkewe leeni ia ra rong pwe Jesus a nóm ie. 56Ekis meinisin ia Jesus a feilló ie lón ekkewe sóópw, telinimw ika leenien chón atake, ekkewe aramas ra uweato ekkewe mi samwaw o ra ókkóóneretiw lón ekkewe leenien amöömö. Iwe, ra tungór maamaw ngeni Jesus pwe repwe attapa lepwülün chök üfan we. Iwe, chókewe meinisin mi attapa lepwülün üfen Jesus we ra chikaratä.

Limengawen aramas a pop seni lón letip(Matt. 15:1-20)

7Lón ew ränin, lupwen ekkewe Farisi me ekkewe sensen öllükün lamalam mi wareto seni Jerusalem, ra mwicheto ren Jesus, 2ra küna pwe ekkóch leiin nöün Jesus kewe chón käeö ra chök mwöngö nge pöüür mi limengaw, wewen pwe resap föri pwüngün ewe angangen örünien limelim. 3(Pün ekkewe Farisi me ekkewe chón Sus meinisin ra kömwöchünnük wón öörünien ar kewe leewo. Resap tongeni ar repwe mwöngö ika resap mwo föri ei pwomwen örünien töttöl paaw. 4Lupwen ra kan war me lón ekkewe leenien kamö, resap tongeni mwöngö ika resap mwo akkomwen föri ewe angangen öörünien töttöl paaw. Mi wor pwal chómmóng sókkun öörüni ra etiwa seni ar kewe leewo ra chüen chök kömwöch wóór, äwewe chök ren ewe öörünien töttöl kap me leenien alöölö kólik me ekkóch pisek seni piras me pwal leenien móót.)

5Iei popun ekkewe Farisi me ekkewe sensen öllükün lamalam ra eisini Jesus: “Pwata noum kewe chón käeö resap öpwönüetä pwüngün ekkewe öörüni förien ach kewe leewo, pün ra chök mwöngö nge mi limengaw pöüür?”

6Iwe, Jesus a apasa ngeniir: “A fókkun pwüng minne Isaiah a oosuni usumi ämi kana mi manaweni manawen likotupwutupw. Pün iei usun minne a makkei: ‘Ekkeei aramas ra chök asamolun meseniaw ngeniei, nge letiper a toowaw seniei. 7A lamwotongaw ar fel ngeniei, pün ra ekkesiwili äi kewe öllük ngeni pwisin ar kewe käit förien aramas.’a 8Pün öüwa likitaló än Kot kewe öllük, nge öüwa kömwöchünüküló wón än aramas föfförün öörüni, usun limeeti leenien kólik me kap, me pwal ekkana chómmóng sókkun öörüni öüwa föri.”

9Iwe, Jesus a pwal apasa ngeniir: “Öüwa fókkun sipeöch le likitaló än Kot kewe öllük ren ämi öüpwe öpwönüetä föfförün ämi kewe öörüni. 10Pün Moses a apasa: ‘Kopwe asamolu semom me inom’. A pwal apasa: ‘Iö a ótteki saman ika inan epwe ninniiló.’ 11Nge ämi öüwa apasa: ‘Emön aramas a tongeni üreni saman ika inan pwe minne i a amollätä pwe epwe ngeni ewe saam ika iin pwe älilisin meren, iei a “korpan” (wewen, a fen fangeló ngeni Kot). 12“Ren ei sókkun lapalap, öüsap mwüüt ngeni ewe aramas an epwe chüen föri och fäniten saman ika inan. 13Iwe, öüwa föri pwe esap chüen wor öüchchean ewe kapasen Kot fäniten ämi öüchcheani ämi kewe öörüni ämi öüwa äiti ngeni mwirimwirimi kana. Mi pwal wor chómmóng mettóch usun chök ei ämi öüwa föri.”

14Lupwen Jesus a köörato ren ekkewe pwiin aramas, a apasa ngeniir: “Ämi meinisin öüpwe öüseling ngeniei pwe öüpwe wewe. 15Emön aramas esap limengaw ren och mettóch epwe tolong lón awan an epwe äni, pwe epwe fen limengaw ren meet a apasa me föri. Ikkana ekkana mettóch ra elimengawa emön aramas. 16Are mi wor selingen emön o mochen epwe rong; iwe, epwe öüseling o wewe.”

17Mwirin, Jesus a feilló seni ekkewe pwiin aramas o tolong lón ew imw, nge nöün kewe chón käeö ra kapas eiis ngeni fänäsengesin ewe porausen äwewe i a aporausa. 18Iwe, Jesus a apasa ngeniiir: “Pwal ämi mwo nge öüsap wewe ren? Öüsap silei pwe minne a tolong lón emön aramas seni lükün, esap tongeni an epwe elimengawa i, 19pwokiten esap tolong lón letipan pwe a chök tolong lón chükünkanan, mwirin a kiteewu seni inisin?” (Ren ei, Jesus a pwärätä pwe mwöngö meinisin ra limöch.)

20Mwirin, Jesus a pwal apasa: “Minne a toowu seni lón ekiekin letipen emön aramas, ina meet a föri pwe i epwe limengaw ren. 21Pün ikkeei meet ra toowu seni lón letipen emön aramas: sókkopaaten ekiek mi ngaw, sókkopaaten tipisin lisowu, soolä, nimanaw, tipisin lisowu ngeni mi pwüpwülü, 22tipemmóng me sókkópaaten föfföringaw, pwal otupwutupw, mocheniän fituk mi ässääw, lólówó, eitengawa aramas, lamalamtekia me wewemangen esap wor memmef lón letip. 23Ekkeei mettóch meinisin ra toowu seni lón leetip, ikkeei meet ra elimengawa emön aramas.”

Emön fiin Sentail a feiöch ren an lüküw(Matt. 15:21-28)

24Mwirin, Jesus a üütä, a feilló seni Kalili o a feilló ngeni lón ewe kinikinin Tayer me Sidon. Iwe, a tolong lón ew imw, nge esap mochen än emön epwe silei pwe I a nóm lón. Nge esap tüfich an epwe opoló seni än aramas resap küna. 25Iwe, esap mang mwo nge emön fefin mi wor emön nöün nengngin emön ngüün mi limengaw a wääni, a rong usun Jesus. Iwe, a mwittir feitto o chappetiw órun pachapachen Jesus. 26Ei fefin i emön Sentail, a upwutiw lón ewe fönü Fonisia lón Syria. Neminei a tungór maamaw ngeni Jesus pwe epwe ösüüeló ewe önüngaw seni nöün we nengngin.

27Nge Jesus a üreni neminei: “Sikan nóóm akkomw le amwöngöni en me pwisin nöün semiriit, pün esap mwirinnö ach sipwe angei enen ekkewe semiriit mwöngö o otur ngeni ekkewe appanen kolaak pwe repwe äni.”

28Iwe, neminewe a pölüweni o apasa ngeni Jesus: “Ewer, samol, nge ekkewe mwo appanen kolaak mi nóm fän cheepel, nge ra tongeni äni ekkewe mworomworen mwöngö mi mworotiw seni ekkewe semiriit.”

29Mwirin, Jesus a üreni neminewe: “Pwokiten minne ka ääni pölüwen, kopwe le feilló. Ewe önüngaw a fen toowu seni noum we nengngin.”

30Iwe, lupwen neminewe a liwinló lón imwan we, a küna pwe nöün we nengngin a kóón wón kian we, nge ewe önüngaw a fen toowu seni.

Jesus a älisi emön mi selingepüng me amwemwöch

31Mwirin, Jesus a feilló seni Tayer o a feittä Sidon. Iwe, a feittiw leemelen ewe kinikin Dekapolis pwe epwe pwereto ngeni ewe Nóómwun Kalili. 32Nge ekkóch aramas ra uwato ren Jesus emön mwän mi selingepüng o awemwöch. Iwe, ra tungórei Jesus pwe epwe isettä pöün wón ätei.

33Iwe, Jesus a eweinaló ewe mwän seni ekkewe pwiin aramas. Iwe, a tikilong lón selingen ewe mwän kewe. Mwirin, a attufetiw o attapa chónnawen ewe mwän. 34Mwirin, Jesus a netä läng o a ngasallap o apasa ngeni ewe mwän: “Effatha,” wewen ei fós, “Sukkuló.” 35Iwe, lón ewe chök ótun, selingen ewe mwän kewe ra wääló, nge an fós esap chüen kümwöchümwöch pün a küüküöch le kapas.

36Mwirin, Jesus a öllük ngeni ekkewe aramas pwe resap aporausa ngeni emön usun minne a fis. Iwe, efen öllüküchow ngeniir, nge ra fen alapaló ar aporausa feili ei poraus. 37Iwe, ekkewe aramas mi rong ei poraus ra fókkun ingeló o apasa: “Meinisin minne I a föri ra fókkun mwirinnö. I a mwo nge föri pwe ekkewe mi selingepüng repwe tongeni rong, pwal ekkewe mi awemwöch repwe tongeni kapas.

Jesus a amwöngöw ekkewe rüänü ngöröün aramas(Matt. 15:32-39)

8A pwal wor ew mwichen aramas mi chómmóng ra mwichfengen lón ekkóch rän, nge mwirin esap chüen wor minne re äni. Iwe, Jesus a köörato ren nöün kewe chón käeö o apasa ngeniir: 2“Ngang üwa tongei ei pwiin aramas pwokiten ra nónnómottam rei lón ekkeei ülüngät rän nge esap wor minne ra äni. 3Nge ika üpwe tiinireló ngeni imwer fän ar echik, iwe, ina repwe apwangapwangeló me wón aal pün ekkóch me leiir ra feitto me toowaw.”

4Mwirin, nöün kewe chón käeö ra pölüweni o apasa ngeni: “Ia emön epwe tongeni küüt me ie mwöngö lón ei leeni mi pöön pwe epwe naaf ngeni ekkeei aramas?”

5Nge Jesus a eisiniir: “Fiteföw na pilawa mi wor reemi?” Iwe, ra apasa: “Füüföw.”

6Iwe, Jesus a öüröüra ewe pwiin aramas pwe repwe móttiw lepwül. Mwirin, I a angei ekkewe füüföw pilawa o iótekin kilisou ngeni Kot fäniteer. Iwe, a kinikisiiretiw o ngeni nöün kewe chón käeö pwe repwe wisen eineti ngeni ekkewe aramas. Iwe, ekkewe chón käeö ra eineti ekkewe pilawa ngeni ekkewe pwiin aramas. 7Mi pwal wor reer ekkóch kükkün iik. Iei minne, Jesus a pwal efeiöchür o üreni nöün kewe chón käeö pwe repwe pwal eineti ngeni ekkewe aramas. 8Iwe, ekkewe aramas ra mwöngö o mötüló. Mwirin, ra ioni fengeni lussur kewe o amasowa fisu chüük mi wätte. 9Iwe, iteiten ekkewe aramas meinisin, ina repwe üküükün rüwänü ngöröw. Mwirin, Jesus a tiinireló. 10Lón ei chök ótun, Jesus a töötä wón efóch waa fiti nöün kewe chón käeö. Iwe, ra sääiló ngeni lón ewe kinikin Dalmanutha.

Ekkewe Farisi ra kütta ar repwe küna seni Jesus och manaman(Matt. 16:1-4)

11Iwe, lupwen ekkewe Farisi ra rong pwe Jesus a war, ra feitto pwe repwe wiipinepin ngeni. Iwe, ra sótuni i pwe repwe küna are i a feitto seni Kot. Iei minne, ra apasa ngeni: “Kopwe pwääri ngeni keem och manaman seni läng pwe epwe älelleta ika pwüngün minne en ka akkapasa.” 12Lupwen Jesus a rong ei, a ngasallapatä o apasa: “Pwata ei pilóón aramas a mochen küna och manaman? Enlet, Ngang üpwe apasa ngeni kemi pwe esap wor och manaman epwe tori ei pilóón aramas.” 13Ina pwata Jesus a likitireló o a töötá wón efóch waa o sääiló ngeni epeek ewe nóóm.

Öüpwe äfälli kemi ren än ekkewe Farisi me Herod afalafal mi mwäl(Matt. 16:5-12)

14Nge ekkewe chón käeö ra küna pwe ra möllükaló ar repwe uwoow ener pilawa, pün fókkun eföw chök ewe pilawa a wor reer wón ewe waa. 15Iwe, lupwen ar ra säsääiló ngeni epeek ewe nóómw, Jesus a fönöör o apasa ngeniir: “Öüpwe tümwünüfichi kemi o äfälli kemi ren ewe iis än ekkewe Farisi me ewe iis än Herod.”

16Iwe, ekkewe chón käeö ra poputä le kapas fengen lefiler o apasa: “I a apasa ei pwokiten an esap wor pilawa reech?”

17Nge Jesus a mefi minne ra kapas fengen usun lefiler, iei minne I a eisiniir: “Pwata öüwa öüreki usun an esap wor pilawa reemi? Pwal ämi mwo nge öüsap käeö ika weweiti usun? Ifa usun, lelukemi a tipepöchökkül? 18‘Mi wor mesemi nge pwata öüsap küna? Mi wor selingemi, nge pwata öüsap rong?’a Ifa usun, öüsap fókkun chechchemeni och? 19Meet a fis lupwen äi we kinikisietiw ekkewe limeföw föün pilawa fäniten ekkewe limu ngöröün aramas? Fitu chüük mi ureló ren ekkewe lussun ämi öüwa ioni fengeniir?” Iwe, ra apasa ngeni I: “Engol me ruu.”

20“Meet a fis lupwen üwa kinikisietiw ekkewe füüföw pilawa fäniten ekkewe rüänü ngöröün aramas? Fitu chüük mi wätte ra ureló ren ekkewe lussun pilawa ämi öüwa ioni fengeniir?” Iwe, ra pwal üreni I: “Fisuu.”

21Mwirin, Jesus a eisiniir: “Iwe, ifa usun, öüsap mwo fókkun wewe?”

Jesus a änelói mesen emön mwän mi chuun me lón Bethsaida

22Lupwen ra tori Bethsaida, ekkóch aramas ra uwato emön mwän mi mesechuun ren Jesus o tungór maamaw ngeni I pwe epwe attapa ätewe o echikara. 23Iwe, Jesus a kömwöchüló pöün ewe mwän mi mesechuun o emwenawu i lükün ewe sóópw. Mwirin, Jesus a attufa mesen ewe mwän kewe o isettä pöün wón ewe mwän. Iwe, a eisini ewe mwän: “Mi wor mettóch ka küna?”

24Iwe, ewe mwän a nennefeil o apasa: “Ewer, ngang üwa künökün aramas mi fäffätälfeil, nge ra usun irä.”

25Mwirin, Jesus a pwal isetta säfäl pöün wón mesen ewe mwän kewe. Iwe, ewe mwän a chök neweneweneló, mwirin, mesan kewe ra ööchsäfäl. Iwe, a poputa le fatafatöch an küna mettóch meinisin. 26Mwirin, Jesus a tiinaló ewe mwän lón imwan, nge a üreni: “Kosap liwinló lón ewe sóópw lupwen kopwe feilló lón imwom, kosap pwal üreni emön och me lón ewe sóópw.

Peter a pwärätä pwe Jesus ewe Kraist(Matt. 16:13-20; Luke 9:18-20)

27Iwe, Jesus me nöün kewe chón käeö ra feilló Kalili o feilló ngeni ew ekkewe sópwun lón ewe kinikin Seserea Filippai. Iwe, Jesus a eisini nöün kewe chón käeö me leal o apasa ngeniir: “Äramas rekan apasa pwe Ngang iö?”

28Ra pölüweni o üreni I: “Aramas rekan apasa pwe en John, ewe Soupapatais, nge ekkóch re apasa pwe en Elijah. Pwal ekkóch re apasa pwe en emön ekkewe soufós.”

29Mwirin, Jesus a eisiniir: “Nge ämi, öüwa apasa pwe Ngang iö?” Peter a pölüweni o apasa ngeni: “En ewe Kraist.”

30Iwe, Jesus a fókkun öllüküchow ngeniir pwe resap üreni emön usun.

Jesus a pwisin oosuni usun an mäló me an manawsäfäl(Matt. 16:21-23; Luke 9:21,22)

31Mwirin, Jesus a poputä le üreni nöün kewe chón käeö pwe i ewe Nöün Aramas epwe fókkun fätäl ngeni an epwe tolong lón chómmóng riäfföü, epwe küna kopwut meren ekkewe souakkomwen leiin aramas me ekkewe samolun souasór me ekkewe sensen öllükün lamalam. Iwe, I epwe ninniiló, nge ülüngät rän mwirin, I epwe manawsäfäl. 32Jesus a wesewesen affata ngeniir usun ei lón an kapas. Iwe, lupwen än Jesus a kakkapas ngeni nöün kewe chón käeö usun ei, Peter a eweinaló i lón och leeni o poputä le öpwüngü.

33Nge Jesus a kul o nennengeni nöün kewe chón käeö. Iwe, a öpwüngü Peter o apasa: “Kopwe süüló lükün söküri, Satan. Pün en kosap anómwu óm ekiek wón tipen Kot, pwe ka fiti minne tipen aramas.”

34Mwirin, Jesus a köörato ren ekkewe pwiin aramas me nöün kewe chón käeö o a apasa ngeniir: “Are emön aramas a mochen epwe tapweto mwiri, epwe fókkun pöllüküweló öüchean ekiekin manawan, epwe mwärei an iräpenges o tapweto mwiri. 35Pün iö a lóchcheei le kütta chök pwisin manawan; iwe, epwe pöüt seni manawan. Nge iö a pöllüküweló öüchchean ekiekin manawan fänäsengesi me pwal fäniten ewe Poraus Allim; iwe, epwe amanawa manawan. 36Pün epwe meet lamwotan ngeni emön aramas are epwe fönüeni unusen fönüfan, nge a pöütüló seni manawen ngünün? 37Meet emön aramas epwe tongeni fangaló pwe ekkesiwilin manawen ngünün? 38Pün iö a sääwäsiniei me äi kana kapas me leiin ei pilóón aramas mi uren tipis me atai pwonen lefiler me Kot usun kana chón lisowu mi atai ar pwonen pwüpwülü, pwal Ngang ewe Nöün Aramas üpwe sääwäsini i lupwen üpwe liwinsäfäl lón lingen Semei fiti ekkewe chón läng mi pin.”

9Iwe, Jesus a pwal sópweló le apasa ngeniir: “Enlet, Ngang üpwe apasa ngeni kemi pwe mi wor ekkóch ekkeei aramas mi ükkü ikeei resap mäló tori ar repwe küna ewe mwüün Kot epwe wareto lón manaman mi lapalaap.”

Jesus a wililó me wón ewe chuuk(Matt. 17:1-13; Luke 9:28-36)

2Iwe, wonu rän mwirin, Jesus a eweina Peter, James me John o emmweniiretä wón ew chuuk mi tekia pwe repwe imwuló iir chök wón ar. Iwe ra nengeni Jesus nge a wililó lapalapen wón inisin. 3Üfan kewe ra molupolup o fókkun pwechepwech usun sno, esap wor emön chón soop wón fönüfan a tongeni föri pwe epwe iei usun öüküükün pwechäärikeer. 4Iwe, Elijah me Moses ra pwä ngeniir, nge ra kakkapas ngeni Jesus.

5Mwirin, Peter a chiekäitä o apasa ngeni Jesus: “Rapai, a fókkun mwirinnö pwe sipwe chök nónnóm ikeei. Äm äipwe le öüüwetä ülüngät imw mangaku. Ew fänitom, ew fäniten Moses, ew fäniten Elijah.” 6Peter a apasa ei pwokiten esap silei meet epwe apasa pün ra fókkun nuokkus.

7Iwe, ew kuchu a feitto o önnürureló. Mwirin, och möngüüngü a kööwu me lón ewe kuchu o apasa: “Iei i Neii ei mi ächengicheng. Öüpwe öüseling ngeni I!”

8Mwirin chök, lupwen ra nennefeil, resap chüen küna emön, nge Jesus chök ewe a nóm reer.

9Iwe, lupwen ra feittiw seni wón ewe chuuk, Jesus a üreniir pwe resap aporausa ngeni emön usun ekkewe mettóch ra küna tori an I ewe Nöün Aramas epwe manawsäfäl seni mäló. 10Iwe, ekkewe chón käeö ra fókkun tümwünüfichi minne I a üreniir. Nge ra chök pwisin ekkeiis fengen lefiler meet wewen an we apasa: “manawsäfäl seni mäló”.

11Mwirin, ra eisini Jesus o apasa: “Pwata chök iwe ekkewe sensen öllükün lamalam re apasa pwe Elijah epwe war akkomw?”

12Mwirin, Jesus a pölüweni o apasa ngeniir: “Mi pwüng pün Elijah epwe akkomwen feitto pwe epwe akkóótasäfäli mettóch meinisin. Nge pwata mwo chök iwe e pwal mak lón ekkewe taropwe mi pin pwe ewe Nöün Aramas epwe tolong lón chómmóng riäfföü o küna kopwut? 13Nge Ngang üpwe üreni kemi pwe Elijah a fen war, nge ra föri ngeni i ese lifilifil meet ra mochen, usun minne a fen makketiw fänitan lón ekkewe taropwe mi pin.”

Jesus a echikara emön äät emön ngüün mi limengaw a wääni(Matt. 17:14-21; Luke 9:37-43a)

14Iwe, lupwen ra liwinitiw ren ekkewe ekkóch chón käeö, Jesus a küna pwe a wor ew pwiin aramas mi chómmóng ra pwellieló ekkewe ekkóch chón käeö, nge ra äkkäniini fengen me ekkewe sensen öllükün lamalam. 15Lón chök ewe ótun, lupwen ekkewe pwiin aramas mi chómmóng ra küna Jesus pwe a feitto reer, ra fókkun mäirü, nge ra sääló ren pwe repwe kapwong ngeni.

16Iwe, Jesus a eisini nöün kewe chón käeö: “Meet na öü äkkäniini fengen usun me ekkewe sensen öllükün lamalam?”

17Mwirin, emön me leiin ewe pwiin aramas a pölüweni o apasa: “Sense, ngang üwa uwato reemw neii ei äät pwe kopwe echikara. I esap tongeni an epwe kapas, pün emön ngüün mi ngaw a wääni. 18Iteiten fansoun lupwen ewe ngüün a töötä wón neii ei äät, a oturaló lepwül. Iwe, a pwuropwurowu me lón awan, a pwal assüngürü niin. Üwa üreni noum kewe chón käeö pwe repwe ösüüeló ewe ngüün mi ngaw, nge resap tongeni.”

19Iwe, Jesus a pölüweniir o apasa: “Ämi ew pilóón aramas esap wor ämi lükülük. Epwe ifa langattamen fansoun äi üpwe chök nónnóm ngeni kemi? Epwe ifa langattamen äi üpwe engngiló ngeni kemi? Öüpwe uwato ewe äät reei.”

20Iei popun ra uwato ewe äät ren Jesus. Nge lupwen ewe ngüün a küna Jesus, lón na chök ótun a öpwöükü ewe äät. Iwe, a turuló lepwül o asokopelafätälei, nge a pwuropwurowu me lón awan.

21Iwe, Jesus a eisini semen ewe äät we: “A ifa üküükün langattamen fansoun an fiffis ngeni ätei ei sókkun?” Nge ewe saam a apasa: “A fis ngeni seni chök lekükkünün. 22Fän chómmóng ewe ngüün a pwal oturalong i lón ekkei me lón kólik ren an epwe niieló i. Nge kose mochen kopwe tongekeem o älisikeem. Kopwe föri och are ka tongeni.”

23Iwe, Jesus a eisini ewe mwän: “Meet wewen óm na apasa: ‘Are ka tongeni?’ Mettóch meinisin a tufich are emön aramas a lüküw.”

24Lón ei chök ótun, semen ewe äät we a pwuchöörütä o a apasa ngeni Jesus: “Samol, ngang üwa lüküw. Nge kopwe älisiei lón ai lükülükümmang.”

25Lupwen Jesus a küna pwe ra chómmóngoló ekkewe aramas mi sääto reer; iwe, a öpwüngü ewe ngüün mi limengaw o apasa ngeni: “Ngang üwa öllük ngenuk, en enan ngünün selingepüng me awemwöch, kopwe toowu seni ena äät nge kosap chüen liwinsäfäl ngeni!”

26Mwirin, ewe ngüün a pwuchöörütä, a pwal öpwöükü ewe äät, mwirin o a toowu seni. Iwe, ewe äät a chök kóón nge esap mwökütüküt, usun chök nge emön mi mäló. Iei popun chómmóng leiin ekkewe aramas ra apasa: “Ei äät a mäló.” 27Nge Jesus a kömwöchüló pöün ewe äät o äpwäätäi. Iwe, ewe äät a pwäätä.

28Mwirin, lupwen Jesus a tolong lón ewe imw o emönüló chök wón an, nöün kewe chón käeö ra feitto o poputä le kapas eiis ngen I: “Pwata äm äisap tongeni ösüüeló ewe ngüün mi ngaw?”

29Iwe, Jesus a üreniir: “Ei sókkun ngüün esap tongeni an epwe toowu ren och mettóch pwe ren chök iótek me öchüün.”

Jesus a pwal oosunisäfäli an epwe mäló me manawsäfäl(Matt. 17:22,23; Luke 9:43b-45)

30Mwirin, ra feilló seni ewe leeni o pwereló leemelen Kalili, nge Jesus esap mochen pwe emön epwe silei usun ia ra nóm ie, 31pün I a mochen epwe mwo chök esikuula nöün kewe chón käeö. Iwe, iei meet Jesus a apasa ngeniir: “Iei a fen wor chón afangamäi ewe Nöün Aramas ngeni ekkóch aramas pwe repwe niieló I. Iwe, mwirin an epwe ninniiló, epwe manawsäfäl ülüngät rän me mwirin.” 32Nöün kewe chón käeö resap weweiti an ei kapas, nge ra pwal nuokkus ar repwe kapas eiis ngeni I.

Iö a fókkun lap seni meinisin me lón ewe mwüün Kot(Matt. 18:1-5; Luke 9:46-48)

33Mwirin än Jesus me nöün kewe chón käeö ra tori Kapernaum, ra tolong lón ew imw ia repwe nóm ie. Iwe, Jesus a eisini nöün kewe chón käeö: “Meet ewe ämi öüwa äniini fengen wón lefilemi me leal?” 34Nge ra chök fanafaneló, pün re äniini fengen lefiler me leal ika iöön leiir e koon lap mweer meinisin.

35Iwe, Jesus a móttiw o a köörato ekkewe engol me rüömön ren. Mwirin, a apasa ngeniir: “Are emön a mochen pwe i epwe chón akkomw; iwe, i epwe fen kuukumwir seni meinisin o chón angang ngeni meinisin.”

36Mwirin, Jesus a angei emön kükkün semiriit o öütäi mwer. Iwe, lupwen an a róómi ewe semiriit, a apasa ngeniir: 37“Iö a etiwa emön leiin ekkeei kükkün semiriit lón itei, wewe chök me a etiwäei. Nge iö a etiwäei, esap chök etiwäei, nge a pwal etiwa Semei we mi tiiniei.”

Jesus esap sani eimwümwü(Luke 9:49,50)

38Iwe, John a chietä o apasa ngeni Jesus: “Sense, äm aia küna emön aramas a ösüüeló önüngaw lón itom, nge äm aia üreni pwe epwe ükütiw, pün sap i emön chienem.”

39Nge Jesus a apasa: “Öüsap eppeti i pün esap wor emön mi föri ew manaman lón itei, nge epwe pwal mwittir ääni kapas mi ngaw fänitei me mwirin. 40Pün iö esap üüngeni kich, i a nóm wón ach peekin.”

Ew kapen kólik mi patapat(Matt. 10:40-42)

41“Pün ese lifilifil ika iö a öünu ngeni kemi ew kapen kólik fänitei, pwokiten ämi nöün Kraist chón angang, enlet Ngang üpwe üreni kemi pwe esap fókkun mwölüch seni i liwinin.”

Än Jesus kapasen fön fäniten leenien sóssótun tipis(Matt. 18:6-9; Luke 17:1,2)

42“Nge iö a popuw än emön leiin ekkeei kükkün mi lüküwei pwe epwe chepetek, epwe fen mwirinnö ngeni are epwe riiritä fän üwan eföw föün fööiir mi chou o epwe koturutiw lemataw. 43Are efóch pöum epwe popuw óm kopwe tipis, kopwe pöküweló. Mi fen mwirinnö óm kopwe tolong lón manaw nge en mi ter lap seni an epwe rüófóch pöum, nge kopwe tolong lón ewe hell, lón ewe ekkei esap tongeni an epwe kunuló fän ew, 44iei ewe leeni ia ‘ekkewe wuul mi ocheer resap tongeni repwe mäló, nge ewe ekkei esap kunuló’.a45Are efóch pecheemw epwe popuw óm kopwe tipis, kopwe pöküweló. Mi fen mwirinnö óm kopwe tolong lón manaw nge en mi ter lap seni an epwe rüófóch pecheemw, nge kopwe koturulong lón hell, lón ewe ekkei esap tongeni an epwe kunuló fän ew, 46iei ewe leeni ia ‘ekkewe wuul mi ocheer resap tongeni repwe mäló, nge ewe ekkei esap kunuló’.a 47Are mesom epwe popuw óm kopwe tipis, kopwe olusawu. Mi fen mwirinnö óm kopwe tolong lón ewe mwüün Kot nge eföw chök mesom, lap seni an epwe rüöföw mesom nge kopwe koturulong lón ekkein ewe hell, 48iei ewe leeni ia ‘ekkewe wuul mi ocheer resap tongeni repwe mäló, nge ewe ekkei esap kunuló’.”a

Chón lüküw repwe wewe ngeni Sólt(Matt. 5:13-16; Luke 14:34,35)

49“Pün iö mi mochen epwe tapweto mwiri, epwe tipeni an epwe limelim lón ekkein riäfföü, epwe pwal manaweni ewe manaw mi wewe ngeni ew asór mi nofit ngeni sólt.

50Sólt a mwirinnö. Nge ika pwe ewe sólt esap chüen nekken; iwe meet öüpwe chüen föri ngeni an epwe nekkensäfäl? Öüpwe manaweni ewe manaw mi wewe ngeni öüchchean sólt, öüpwe kinamwe fengen lefilemi.”

Jesus esap mwüütätä mwüüfesenin pwüpwülü(Matt. 5:31-32; 19:1-10; Luke 16:18)

10 Mwirin, Jesus a üütä, a feilló seni ewe leeni o a feilló ngeni ewe kinikinin Judea me peekilón epeek ewe chaanpwuupwu Jordan. Nge chómmóng aramas ra pwal mwicheto ren. Iwe, Jesus a afalafal ngeniir usun meet I a öörüni le föfföri.

2Iwe, ekkóch Farisi ra feitto o kapas eiis ngeni Jesus, pün ra chök mochen repwe sótuni. Ra apasa: “Mi mwüümwütä lón öllük än emön mwän epwe mwüü seni pwülüwan?”

3Iwe, Jesua a pölüweni o apasa ngeniir: “Meet Moses a ääni öllük ngeni kemi usun mwüüfesen?”

4Ra pölüweni o apasa: “Moses a mwüütätä än emön mwän epwe makkei ngeni pwülüwan we echö taropwen mwüüfesen, mwirin, epwe tiinaló neminewe.”

5Nge Jesus a pölüweni o apasa ngeniir: “Moses a makkei ei öllük fänitemi pwokiten förean letipemi mi ngaw. 6“Nge än Kot akkóót fäniten pwüpwülü a pwä seni chök le poputän an föri mettóch meinisin, pün Kot a ‘föriir emön mwän me emön fefin’.b 7Iei minne, emön mwän epwe likitaló saman me inan o pach ngeni pwülüwan, 8iwe, ekkewe rüömön ra wiliti ew chök fituk.’ Iei usun, iir resap chüen rüömön, pwe ra chök ew fituk.c 9Ina minne, meet Kot a riifengeni, esap wor emön aramas epwe aimwufeseniir.”

10Me mwirin, lupwen Jesus me nöün kewe chón käeö ra chök imwuuló lón ewe imw, ra pwal poputä le kapas eiis ngeni I wón pwal chök ewe kapasen mwüüfesen. 11Iwe, Jesus a üreniir: “Ese lifilifil ika iöön chök mwän a mwüü seni pwülüwan, nge a pwülüweni pwal emön fefin, ewe mwän a tipisin lisowu ngeni neminewe. 12Nge are emön fefin a mwüü seni pwülüwan, nge a pwülüweni pwal emön mwän, neminewe a tipisin lisowu.”

Jesus a efeiöchüw ekkewe kükkün semiriit(Matt. 19:13-15; Luke 18:15-17)

13Lón ew ränin, ekkóch aramas ra uwato ren Jesus nöüür kewe kükkün semiriit pwe i epwe isettä pöün wóór. Nge ekkewe chón käeö ra äniini ngeniir o üreniir pwe resap aosukosuka Jesus. 14Nge lupwen Jesus a küna meet a fis, a fókkun letipengaw ren. Iwe, a apasa ngeni nöün kewe chón käeö: “Öüpwe mwüüt ngeni ekkewe semiriit pwe repwe feitto rei, nge öüsap eppetiir, pün ikkeiir ekkewe sókkun repwe chóóni ewe mwüün Kot. 15Enlet, Ngang üpwe üreni kemi pwe iö esap etiwa ewe mwüün Kot usun emön kükkün semiriit, esap tolong lón. 16Iwe, Jesus a róómi emön me emön ekkewe semiriit, a isettä pöün wóór o a fókkun eneen le efeiöchür.

Ewe nöüwiis ölüwöl mi pisekisek(Matt. 19:16-22; Luke 18:18-23)

17Lupwen Jesus a chök kärän fätäleló wón ewe aal, emön mwän a sääto ren o fótopwäsukutiw me mwan. Iwe, a eisini Jesus: “Sense mi mwirinnö, meet ngang üpwe föri pwe üpwe ääni ewe manaw ese mwüch?”

18Iwe, Jesus a üreni ätewe: “Pwata ka kööri ngeniei pwe Ngang mi mwirinnö? Esap wor emön mi mwirinnö pün fókkun Kot chök, I ewe Emön mi mwirinnö. 19En ka silei ekkewe öllük: ‘Kosap lisowu’, ‘Kosap nimanaw’, ‘Kosap soolä’, ‘Kosap chofona lón óm pwärätä’, ‘Kosap otupwu seni aramas minne ar’, ‘Kopwe asamolu somom me inom.’ ”a

20Nge ätewe a pölüweni o apasa ngeni Jesus: “Sense, ngang üwa fen öpwönüetä ekkeei mettóch meinisin seni chök lekükküni.”

21Mwirin, Jesus a newenewen ngeni ätewe, pün a tongei. Iwe, a apasa ngeni ätewe: “Mi wor ew chök mettóch mi öüchchea ka chüen osupwangan. Kopwe feilló, amöömöló pisekum meinisin o fang ngeni ekkewe mi wöwingaw moonian pün epwe wor wöwum lón läng. Mwirin, kopwe feitto, mwärei óm iräpenges o tapweto mwiri.”

22Iwe a wówóngawaló wóówón ätewe ren ei kapas. Iwe, a feilló lón an letipengaw, pwokiten i a fókkun chómmóng pisekin.

23Mwirin, Jesus a nennefeil o apasa ngeni nöün kewe chón käeö: “A men fókkun weires än chokana mi pisekisek repwe tolong lón ewe mwüün Kot!”

24Iwe, ekkewe chón käeö ra fókkun mäirü ren än Jesus kewe kapas. Nge Jesus a chiesäfälitä o apasa ngeniir: “Ämi neii kana semiriit, a men fókkun weires ngeni chokana mi anómwu ar apilükülük wón ar pisekisek pwe repwe tolong lón ewe mwüün Kot. 25Efen mecheres ngeni emön kamel an epwe tolong lón pwangen efóch tikek lap seni än emön aramas mi pisekisek epwe tolong lón ewe mwüün Kot.”

26Iwe, a fókkun fen lapaló än ekkewe chón käeö mäirü ren ekkeei kapas, ina pwata ra kapas eiis fengen lefiler o apasa: “Iwe, iö chök epwe tongeni küna manaw?”

27Nge Jesus a newenewen ngeniir o apasa: “Esap fókkun tüfich ren aramas, nge esap ina usun ren Kot. Pün Kot a tüfich ngeni mettóch meinisin.”

28Mwirin, Peter a poputä le apasa ngeni Jesus: “Nengeni, äm aia likitaló mettóch meinisin o tapweló mwirum.”

29Iwe, Jesus a pölüweni o apasa: “Enlet, Ngang üpwe apasa ngeni kemi pwe esap tiweló mwo emön mi likitaló imwan ika pwiin ika fefinan ika saman ika inan ika pwülüwan ika nöün semiriit ika fönüan fänitei me fäniten ewe poraus ällim, 30an esap angei fän ekkeipwükü liwinin imwan me pwiin me fefinan me inan me nöün semiriit me fönüan fiti riäfföün ninni lón ei fansoun, nge lón ewe fansoun epwe feitto, epwe angei ewe manaw ese mwüch. 31Chómmóng aramas mi akkomw iei repwe kuukumwir me mwirin, nge chókewe mi kuukumwir iei, repwe akkomw me mwirin.”

Öülungätin fansoun än Jesus a oosuni an mäló me manawsäfäl(Matt. 20:17-19; Luke 18:31-34)

32Lón ei fansoun, Jesus me nöün kewe chón käeö ra fätäletä wón ewe aal mi alengeni Jerusalem, nge Jesus a akkakomw mwer. Ekkewe chón käeö ra nenneiruk ren nge ekkewe aramas mi tapweto mwirin ra nuokkus. Iwe, Jesus a eweinaló ekkewe engol me rüömön wón chök ar; mwirin, a poputä le aporausa ngeniir usun ekkewe mettóch repwe fis ngeni I. 33A apasa: “Nengeni, iei sia feittä Jerusalem. Iwe emön epwe afangamäi ewe Nöün Aramas ngeni ekkewe samolun souasor me ekkewe sensen öllükün lamalam. Iwe, repwe öpwüngaló pwe I a tipisin mäló o repwe atolonga I fän nemenemen ekkewe Sentail. 34Repwe turunufasei I o wichi, repwe pwal attufa o niieló I. Iwe, ülüngät rän mwirin, I epwe manawsäfäl.”

Än emön aramas lap a pop seni an riäfföü me an emön chón angang(Matt. 20:20-28)

35Mwirin James me John, nöün Zebedi kewe mwän, ra feitto ren Jesus o apasa: “Sense, äm aia mochen pwe en kopwe föri ngeni keem minne äm äipwe tungórek.”

36Nge Jesus a eisiniir: “Meet ämi öüwa mochen pwe Ngang üpwe föri fänitemi?”

37Iwe, ra üreni Jesus: “Kopwe mwüüt ngeni keem pwe äm äipwe móót reemw lón mwuum mi ling. Emön epwe móót peliifichum, nge emön epwe móót peliimööngum.”

38Nge Jesus a apasa ngeniir: “Ämi öüsap silei meet na öüwa tungór. Öüpwe tongeni ämi öüpwe ünümi masowen ewe kap Ngang üpwe ünümi o papataisiló fän ewe papataisin riäfföü Ngang üpwe papataisiló fan?”

39Ra üreni Jesus: “Äm mi tongeni.” Iwe, Jesus a apasa ngeniir: “Mi pwüng, ämi öüpwe tongeni ünümi masowen ewe kap Ngang üpwe ünümi, öüpwe pwal papataisiló fän ewe papatais Ngang üpwe papataisiló fan. 40Nge esap wisei äi üpwe filätä iöön epwe móót peliifichi ika peliimööngi, pün a chök fäniten chókana a fen amollotä fän iter.”

41Iwe, lupwen ekkewe engol chón käeö ra rong ei poraus, ra poputä le fókkun tipengaw ngeni James me John. 42Nge Jesus a köörireto meinisin ren o apasa ngeniir: “Ämi mi silei pwe lón ei fönüfan, ekkewe king ra men nemenemengaw ngeni aramas, nge ekkewe mi lap me leiir ra kan mochen asóssóta pöchökkülen ar nemenem wón nöüür aramas. 43Nge ei sókkun lapalap esap fis lefilemi. Pün iö a mochen pwe epwe lap me leiimi, epwe nöümi chón älillis. 44Nge iö me leiimi a mochen pwe epwe chón akkomw, iwe, i epwe amanaw fänitemi meinisin. 45Pün Ngang mwo ewe Nöün Aramas nge üwa feitto, sap ren än aramas repwe angang ngeniei. Ngang üwa feitto pwe üpwe wisen angang ngeni aramas o fangeló manawei pwe liwinin kepichilón tipisin chómmóng aramas.”

Jesus a ännelói mesen ewe mi mesechuun itan Bartimaeus(Matt. 20:29-34; Luke 18:35-43)

46Iwe iei ra tori Jeriko. Nge lupwen Jesus me nöün kewe chón käeö fiti ew mwichen aramas mi chómmóng ra fätälewu seni Jeriko, emön mwän mi mesechuun itan Bartimaeus, nöün Timaeus, ina a mómmóót leepekin ewe aal o tutungór. 47Lupwen ätei a rong pwe iwe i Jesus ewe re Nazareth; iwe, a osomóngetä le kökkö o apasa: “Jesus, Nöün David, kopwe tongeei.”

48Chómmóng leiin ekkewe aramas ra üreni pwe epwe fanafanaló. Nge ätewe a fen osomóngetä seni mwan le kökkö o apasa: “Nöün David, kopwe tongeei.”

49Iwe, Jesus a chök üütäló o apasa pwe repwe köörato ätewe ren. Iwe, ra kööri ewe mwän mi mesechuun o apasa ngeni “Kopwe pwapwa. Kopwe üütä pün I a kööruk.” 50Iwe, ätewe a otur seni üfan we üföüfen lükün, a üütääsini o feitto ren Jesus.

51Iwe, Jesus a chietä o eisini ätewe: “Meet ka mochen pwe Ngang üpwe föri fänitom?” Nge ewe mwän mi mesechuun a apasa ngeni Jesus: “Sense, ngang üwa mochen pwe üpwe küna mwei.”

52Mwirin, Jesus a apasa ngeni ätewe: “Kopwe feilló, óm lüküw a angasók.” Lón ewe chök ótun, ätewe a küna mwan. Iwe, a feilló mwirin Jesus wón ewe aal.

Jesus a tolong lón Jerusalem(Matt. 21:1-11; Luke 19:28-40; John 12:12-19)

11Lupwen Jesus me nöün kewe chón käeö ra arap ngeni Jerusalem, ra tori ekkewe sóópw Bethfachi me Bethany sooso ngeni ewe chukun Oliv. Iwe, Jesus a ökkünöweló rüömön nöün kewe chón käeö, 2o a üreniir: “Öüpwe feilló lón ewe sóópw mi nóm mwemi. Lupwen öüpwe chök kärän tolong lón na sóópw, ina öüpwe küna emön liäliföön dongki mi fööfö, ese wor mwo emön a wakkaawa. Öüpwe epichi i o emwenato ikeei. 3Nge are emön epwe eisini kemi: ‘Pwata öüwa föri ei sókkun?’ Iwe, öüpwe chök apasa: ‘Ewe Samol a osupwangen an epwe wawa ei dongki, nge ina epwapw chök mwittir eliwini säfälieto ikeei.’ ”

4Iwe, ekkewe chón käeö ra feilló o küna ewe liäliföön dongki mi üütä ünükkün ewe aal, nge mi fööfö ren asamen ew imw. Iwe, ra epichi. 5Nge ekkóch aramas mi ükkü ikeweia ra apasa ngeni ekkewe chón käeö: “Meet na öüwa föri? Pwata öüwa epichi ena liäliföön dongki?” 6Iwe, ra üreni ekkewe aramas meet kewe Jesus e apasa ngeniir. Iwe, ekkewe aramas ra mwüüt ngeniir. 7Ra emmwenato ewe liäliföön dongki ren Jesus o óletaló üfeer kewe wón. Iwe, Jesus a móótetä wón. 8Mwirin, chómmóng aramas ra emeresaló üfeer kana wón ewe aal, nge ekkóch ra pöküpöküto palen irä seni ekkewe irä o emeresiireló lón ewe aal.

9Iwe, ekkewe aramas mi akkomw mwen Jesus me ekkewe mi tapweto mwirin ra mwemweir o apasa: “Hosana! ‘A feiöch Ätewe mi feitto lón iten ewe SAMOL.’a 10A feiöch ewe mwüü epwe wareto, mwüün ach we leewo David. Hosana ngenuk en ewe mi nóm pekitä lón läng !”

11Iwe, Jesus a tolong lón Jerusalem o feilló lón ewe imwenfel. A fätälfeil o nennengenifichi ekkewe mettóch meinisin. Nge pwokiten an a lekunióleló, i me nöün kewe engol me rüömön chón käeö ra feilló Bethany.

Ewe irä fiik esap uwa(Matt. 21:18,19)

12Iwe, lupwen a sorotä ewe rän mwirin, ra feilló seni Bethany, nge Jesus a mefi an echik. 13Iwe, Jesus a nenneló toowaw nge a küna efóch irä fiik mi umwuum chöön. Iwe, a feilló ren pwe epwe pii are epwe mwan küna eföw uwaan. Iwe, lupwen a tori ewe irä, a küna pwe chöön chök, pün esap iei ótun än ekkewe irä fiik repwe uwa. 14Mwirin, Jesus a apasa ngeni ewe irä fiik: “Esap wór emön epwe chüen kinii eföw uwa senuk fän ew.” Iwe, nöün kewe chón käeö ra rong an apasa ei kapas.

Jesus a limeti ewe imwenfel(Matt. 21:12-17; Luke 19:45-48)

15Iwe, lupwen ra tori Jerusalem, Jesus a feilló lón ewe imwenfel o poputä le ösüüweló ekkewe aramas mi ääni ewe imwenfel leenien amöömö me kamö. A lupenätä ekkewe cheepel än ekkewe chón ekkesiwili mooni pwal ekkewe leenien móót än ekkewe chón amöömö. 16Iwe Jesus esap chüen mwüüt ngeni emön an epwe uwato och pisekin amöömö lón ewe imwenfel. 17Mwirin, Jesus a afalafal ngeni ekkewe aramas o apasa: “Ifa usun, esap mak ei lón ewe pwuk mi pin: ‘Imwei epwe iteni ew imwen iótek fäniten chón ekkewe mwüü meinisin’? Nge ämi öüwa ewili ngeni ei imwenfel pwe epwe ew ‘fööimw leenien chón soolä’.”a

18Lupwen ekkewe sensen öllükün lamalam me ekkewe samolun souasór ra rong usun meet Jesus a föri; iwe, ra poputä le kütta alen ar repwe tongeni niieló Jesus pün ra nuokusiti I pwokiten ekkewe aramas ra mwaar ren an afalafal.

19Iwe, lupwen a tori lekuniól, Jesus me nöün kewe chón käeö ra feilló seni ewe telinimw.

Ewe lesen seni ewe irä fiik mi pwaseló(Matt. 21:20-22)

20Iwe, lesossorun ewe rän mwirin, lupwen ra pwereló wón ewe aal ren ewe irä fiik Jesus a önümaamawa, ekkewe chón käeö ra küna pwe ewe irä fiik a pwaseló seni waran tori asan. 21Iwe, Peter a chemeni meet Jesus a apasa ngeni ewe irä fiik lón ewe rän mwan. Iwe, a üreni Jesus: “Sense, ka küna! Ewe irä fiik en ke önümaamawa a pwaseló.”

22Mwirin, Jesus a pölüweni o apasa ngeni ekkewe chón käeö: “Öüpwe anómwu ämi lükülük wón Kot. 23Pün enlet Ngang üpwe apasa ngeni kemi pwe iö epwe apasa ngeni ei chuuk: ‘Kopwe mwöküt seni ikeei o turulong lón ewe mataw’, nge esap wor tipemwaramwar lón letipan pün a lüküw pwe ekkewe mettóch a apasa repwe fis; iwe epwe chök tongeni fis minne a apasa. 24Iei minne, Ngang üpwe apasa ngeni kemi pwe mettóch meinisin minne öüpwe tungór lón ämi iótek, nge öüwa lüküw pwe öüpwe angeiir, repwe tori kemi.”

Manawen omwusomwus a öüchchea ngeni iótek

25“Iwe, lupwen öüpwe üütä pwe öüpwe iótek, nge mi wor och mettóch minne öüwa chow ngeni emön ren, akkomw öüpwe omwusaló tipisin, pwe Sememi lón läng epwe pwal omwusaló ämi kewe tipis. 26Nge are öüsap omwusaló än emönnewe tipis; iwe, Sememi we lón läng esap pwal omwusaló ämi kewe tipis.”

A wor kapas eiis usun än Jesus pwüüng me manaman(Matt. 21:23-27; Luke 20:1-8)

27Mwirin, ra pwal liwinsäfäliló Jerusalem. Iwe, lupwen Jesus a fäffätäl lón ewe imwenfel, ekkewe samolun souasór, ekkewe sensen öllükün lamalam me ekkewe souakkomwen leiin aramas ra feitto ren. 28Iwe, ra eiisini Jesus: “Ka angei seni ia óm pwüüng me manaman iei ka ösüüweló ekkewe chón amöömö pisek seni lón ei imwenfel? Iö a ngenuk ei sókkun pwüüng me manaman?”

29Nge Jesus a pölüweni o apasa ngeniir: “Ngang üpwe pwal eisini kemi ew kapas eiis. Öüpwe ngeniei pölüwan, mwirin, Ngang üpwap üreni kemi ika ia üwa angei me ia äi pwüüng me manaman pwe üpwe föri ekkeei mettóch. 30Ia a pop seni ie ewe angangen papatais John e föfföri? E pop seni läng ika seni aramas? Öüpwe pölüweni äi ei kapas eiis.”

31Iwe, ra poputä le kakkapas fengen lefiler o üräfengen: “Are sipwe apasa, ‘A pop seni läng’, iwe, ina epwe apasa, ‘Pwata chök öüsap lüküw i?’ 32Nge are sipwe apasa, ‘A pop seni aramas’, iwe, sia nuokkusiti ekkewe aramas pün iir meinisin ra öpwüngaló lón ar ekiek pwe John i wesewesen emön soufós.”

33Iei minne ra pölüweni Jesus o apasa ngeni: “Äm äisap silei.” Mwirin, Jesus a pölüweni o apasa ngeniir: “Iwe, Ngang üsap pwal üreni kemi ika seni menni pwüüng me manaman Ngang üwa föri ekkeei mettóch.”

Ewe porausen äwewe usun ekkewe soutännipin irän wain mi föfföringaw(Matt. 21:33-45; Luke 20:9-19)

12 Mwirin, Jesus a poputä le aporausa ngeniir ekkóch porausen äwewe. A apasa: “Emön mwän a fótuki ew an tännipin irän wain. Iwe, a tiieló pwellin ünükkün, a pwal tuuw ew wäissönun chönün ekkewe föün irän wain mi pwuupwu, o a öüüwetä ew leenien mammas. Mwirin, a mwüüt ngeni ekkóch soutännipin irän wain pwe repwe akkaatiw ewe tännipi, nge repwe mömmöönätiw ngeni. Iwe, ewe mwän a sääiló ngeni ew fönü mi toowaw. 2Iwe, lupwen a tori fansoun kinikin uwa, ewe mwän minne an ewe tännipi a ökkünöweló emön nöün amanaw ren ekkewe soutännipi pwe epwe angei ekkóch uwään ekkewe irän wain seni ekkewe soutännipi pwe wiisan. 3Nge ekkewe soutännipi ra turufi ewe amanaw o wichi. Mwirin, ra tiinsäfälieló i fän an ösöülapö. 4Iwe, ewe mwän minne an ewe tännipi a pwal tiinaló ren ekkewe soutännipi pwal emön amanaw. Nge ra mónei faaw ngeni ewe amanaw o ekinasa möküran. Iwe, ra turunufasei o tiinsäfälieló. 5Mwirin, ewe mwän a pwal tiinaló pwal emön amanaw, nge ekkewe soutännipi ra niieló i. Iei usun meet ra föri ngeni pwal chómmóng amanaw. Ra wichi ekkóch o niieló ekkóch.

6Ömwüchchülón, ewe chök emön e chüen nóm ren ewe minne an ewe tännipi, pwisin nöün we chök, ätewe i a fókkun echeni. Iwe, a tiinaló i reer pün a apasa: ‘Repwe meninniti neii ei.’

7Nge ekkewe soutännipi ra ürä fengen lefiler: ‘Iei i ätewe epwe älemwiri ewe minne an ei tännipi. Öü etto, öüsipwe le niieló ätei, pwe sipwe ääni minne i epwe älemwirini. 8Iwe, ra turufi ewe naaw o niieló i. Mwirin, ra oturawu i lükün ewe tännipin irän wain.

9Iwe, meet ewe minne an ewe tännipin irän wain epwe föri? I epwe feitto o niieló ekkewe soutännipi o fangaló ewe tännipi ngeni pwal ekkóch aramas. 10Öüsap mwo äkkälleani ei wokisin me lón ewe pwuk mi pin?: ‘Ewe faaw ekkewe chón köwü imw ra pöütaló, iei a fen wiliti ewe föün lepwokuku mi öüchchea. 11Iei sókkun än ewe SAMOL föfför mi fókkun amwarar me mwen mesach.’ ”a

12Iwe, ekkewe souemmwenin chón Sus ra mochen repwe turufi Jesus pün ra silei pwe I a chök ökküw ngeniir ei porausen äwewe, nge ra nuokusiti ewe pwiin aramas. Ina minne ra likitaló I o feilló seni.

Ngeni Siisär minne an(Matt. 22:15-22; Luke 20:20-26)

13Mwirin, ekkewe souemmwen ra tiinaló ekkóch ekkewe Farisi me ekkóch chiechien Herod kewe ar repwe sótuni le rawei ar repwe awooi Jesus lón an kapas. 14Iwe, lupwen ra war, ra apasa ngeni Jesus: “Sense, äm aia silei pwe en ka wenechchar, nge kosap apaap, pün en kosap päipäifeil lón óm ekiek ren óm nennengeni mesen aramas. Ka afalafala usun letipen Kot alóngólóng wón let. Ifa usun, mi mwüümwütä me lón öllük än emön epwe püngütiw takises ngeni Siisär ika esap mwüümwütä? 15Sipwe püngütiw ach takises ika sisap püngütiw?” Nge a chök kkin me wón Jesus usun ar manaweni manawen likotupwutupw, ina pwata a üreniir: “Pwata öüwa sótuni ämi öüpwe likottupwuwei? Öüpwe uwato rei eföw kana föün mooni silifer pwe üpwe katol.” 16Iwe, ra uwato eföw föün mooni silifer. Mwirin, Jesus a eisiniir: “Liossun iö ei me iten iö ei wón ei mooni?” Ra üreni Jesus: “Liossun me iten Siisär.”

17Iwe, Jesus a pölüweni o apasa ngeniir: “Öüpwe ngeni Siisär ekkewe mettóch än Siisär, nge öüpwe ngeni Kot ekkewe mettóch än Kot.” Iwe, ra fókkun ingeló ren.

Ekkewe Sadusi ra kapas eiis usun manawsäfäl(Matt. 22:23-33; Luke 20:27-40)

18Mwirin, ekkóch leiin ekkewe Sadusi ra feitto ren Jesus. (Ekkewe Sadusi iir ekkewe re apasa pwe aramas resap manawsäfäl seni mälo). Iwe, ra eisini Jesus o apasa: 19“Sense, Moses a makkei ew öllük fänitach pwe ‘are pwiin emön mwän a mäló nge esap wor nöün me wón pwülüwan we; iwe, pwiin ewe mwän mi mäló epwe pwülüweni ei fefin pwe epwe oupwätiw mwirimwirin pwiin we mi mäló.’b 20Iwe, mi wor füümön pwiipwi mwän. Ewe mwänichi a pwüpwülü, nge lupwen a mäló esap wor nöün. 21Mwirin, ewe örüwömönün a pwülüweni pwal ewe chök fefin pwülüwen pwiin we mi mäló. Iwe, ätewe a pwal mäló, nge esap pwal wór nöün. Iwe, iei usun meet a pwal fis ngeni ewe öülümönün. 22Iwe, iir meinisin ekkewe füümön pwiipwi ra pwülüweni neminewe, nge resap nöünöü me wón. Ömwüchülón, ewe fefin a pwal mäló. 23Iei minne, lón ewe ränin manawsäfälin sotup, lupwen ekkewe pwiipwi repwe manawsäfäl, iwe, iöön leiir epwe le pwülüweni neminewe? Pün iir me füümön ra pwüpwülü ngeni ewe fefin.”

24Iwe, Jesus a pölüweni o apasa ngeniir: “Esap iei popun ämi öüwa mwääl? Pwokiten ämi öüsap silei masowen ekkewe pwuk mi pin me manamanen Kot. 25Pün lupwen ekkewe sotup repwe manawsäfäl, resap chüen ökköpwüpwülu pün resap pwal chüen pwüpwülu, pün repwe le wewe ngeni ekkewe chón läng mi nóm läng. 26Nge fänäsengesin pwüngün ekkewe mi mäló nge repwe manawsäfäl, ifa usun, öüsap mwo älleani me lón makkeien Moses we pwuk, lón ekkewe wokisin usun ewe irä mi pwulopwulen ekkei lupwen Kot a kapas ngeni Moses, nge a apasa: ‘Ngang än Abraham we Kot, än Isaak we Kot me än Jakob we Kot’?a 27Pün Kot esap än ekkewe mi mäló Kot pwe I än ekkewe mi manaw Kot. Iei popun ämi öüwa fókkun mwäliló.”

Ekkewe ruu öllük mi lap seni meinisin(Matt. 22:34-40)

28Mwirin, emön leiin ekkewe sensen öllükün lamalam a war nge a rong ar kakkapas fengen. A küna usun angangöchchün Jesus le pölüweni minne ekkewe Sadusi ra ääni kapas eiis. Iwe, a eisini Jesus: “Ifa ewe öllük a koon öüchchea seni meinisin?”

29Jesus a pölüweni ätewe o apasa: “Iei ewe öllük a koon öüchchea seni meinisin: ‘Kopwe öüseling en Israel. Ewe SAMOL ach Kot, I ewe Emön chök SAMOL. 30Kopwe tongei ewe SAMOL óm we Kot ren unusen letipom, ren unusen ngünum, ren unusen ekiekum, me ren unusen pöchökkülom.’ Iei ewe äkkäewin öllük mi öüchchea.b 31Nge iei ewe oruuwan mi chök pwal wewe ngeni: ‘Kopwe tongei chón órum usun chök óm pwisin tongek.’ Esap wor pwal och öllük a lap seni ekkeei.”c

32Iwe, ewe sensen öllükün lamalam a üreni Jesus: “Mi pwüng minne ka apasa, sense. Mi let minne ka apasa pwe ‘mi wor emön chök Kot. Esap fókkun wor pwal emön kot me lükün pün I chök.’d 33Än emön aramas epwe tongei Kot ren unusen letipan, ren unusen an ekiek, ren unusen ngünún me ren unusen an pöchökkül, pwal an epwe tongei chón órun usun chök an tongei pwisin i, a öüchchea lap seni an epwe ääni ekkewe asóren keek me ekkewe sókkun asór meinisin.”

34Iwe, lupwen Jesus a küna pwe ätei a miriit lón an kapas; iwe, a üreni: “Kosap toowaw seni ewe mwüün Kot.” Mwirin ei, esap wor emön epwe chüen kapas eiis ngeni Jesus.

Meet öüwa ekieki usun Kraist?(Matt. 22:41-46; Luke 20:41-44)

35Ekiseló chök mwirin, lupwen Jesus a esikuul lón ewe imwenfel, a poputä le apasa: “Pwata ekkewe sensen öllükün lamalam ra apasa pwe nöün David ewe Kraist? 36Nge iwe pwisin David e apasa ren ämefien Ngüünmifel ngeni: ‘Ewe SAMOL a apasa ngeni äi we Samol: Kopwe móót lepeliifichi tori üpwe föri pwe kopwe ääni leenien ipwetä chón oputom kana.’e 37Pwisin David a kööri ngeni Kraist, ‘Samol’. Iwe, epwe ifa usun itiitin än ewe Kraist epwe pwal nöün David?” Iwe, ekkewe aramas mi chómmóng ra saani le öüseling ngeni Jesus.

Jesus a kapas pöchökkül usun ekkewe aramas mi manaweni manawen likotupwutupw (Matt. 23:1-36; Luke 11:37-52; 20:45-47)

38Pwal ikkeei ekkewe ekkóch mettóch Jesus a apasa ngeni ekkewe aramas lupwen a afalafal ngeniir. A apasa: “Öüpwe äfälli kemi ren ekkewe sensen öllükün lamalam mi saani ar repwe fätälfeil fän üfer üüf mi langattameetiw, ra pwal saani än aramas repwe kapwong ngeniir o kööri ngeniir iit mi osuuföl me lón ekkewe leenien amöömö. 39Ra pwal saani ar repwe móót wón ekkewe leenien meilap me lón ekkewe sinakok, pwal ar repwe nóm lón ekkewe leenien chón iteföüló me lón ekkewe chuulap. 40Ra alamwota osupwangen ekkewe fefin mi mäseniir pwülüwer kana, pün ra emichimichi seniir masowen lón imwer kewe ren ar otupwun eingaló ar tupwöl le alangattama ar iótek. Iir ekkeei repwe angei köpwüngür mi wätte.”

Rüöföü mooni kapa nöün emön fefin mi mä pwülüwan(Luke 21:1-4)

41Iwe, Jesus a feilló o móttiw äwenewenen ewe leenien uwowlong mooni me lón ewe imwenfel. Iwe, a kakkatol ekkewe aramas ra uwowlong mooni lón ewe leenien mooni. Chómmóng aramas mi pisekisek ra püngülong wätten mooni. 42Mwirin, emön fefin mi wöwingaw mi määseni pwülüwan a feitto o püngülong rüöföü kükkün föün kapa, ina epwe üküükün senis ew.

43Iwe, Jesus a köörato ren nöün kewe chón käeö o a üreniir: “Enlet, Ngang üpwe üreni kemi pwe a fókkun wätte minne ei fefin mi wöwingaw mi määseni pwülüwan a püngülong lón ewe leenien mooni lap seni minne ekkewe aramas meinisin ra püngülong. 44Pün iir meinisin ra püngülong ekis chök minne a somwoló seni meet mi chómmóng a wor reer. Nge neminei a püngülong meinisin minne a wor ren seni lón an osupwang, o a fangaló unusen minne a manaw seni.”

Jesus a oosuni taalón ewe imwenfel(Matt. 24:1,2; Luke 21:5,6)

13Mwirin, lupwen Jesus a toowu seni ewe imwenfel, emön nöün kewe chón käeö a üreni I: “Sense, ka küna. A ifa me lingeöchün ekkeei imw me wätten föün etippeer keei.”

2Iwe, Jesus a pölüweni o apasa ngeni: “Ka küna ekkeei imw mi wätte? Esap wokkor mwo eföw föün ekkeei imw epwe lóngótä wón pwal eföw, pün iir meinisin repwe taropassetiw.”

Jesus a alapalapa usun minne epwe fis lón ewe fansoun sópwólón(Matt. 24:3-14; Luke 21:7-19)

3Ekiseló chök mwirin, lupwen Jesus a mómmóót wón ewe chukun Oliv o sässäpengeni äwenewenen ewe imwenfel, Peter, James , John, me Andrew ra feitto ren, iir chök wón ar o ra eisini: 4“Kopwe üreni keem ika ineet repwe fis ekkeei mettóch? Iwe, epwe pwal meet esissillen lupwen ekkeei mettóch meinisin repwe pwönüwetä?”

5Iwe, Jesus a chietä le pölüweniir o apasa: “Öüpwe nengenifichi pwe esap wor emön epwe otupwu kemi. 6Pün chómmóng aramas repwe war lón itei o apasa: ‘Ngang ewe Kraist.’ Iwe, repwe otupwaló chómmóng aramas. 7Nge lupwen öüpwe rong usun maun a fis me porausen an epwe wor maun, öüsap nuokkus pün ekkeei sókkun mettóch repwe fókkun akkomwen fis, nge esap chök mwo tori ewe fansoun sópwólón. 8Pün fönü me fönü repwe üfengen, mwüü me mwüü repwe maun fengen. Iwe, epwe pwal wor chechchechin fönü lón chómmóng kinikinin fönüfan. Epwe pwal fis lengita me chómmóng sókkun osukosuk. Nge ekkeei mettóch meinisin repwe usun chök poputän metekin faamw.

9Nge öüpwe pwisin tümwünüfichi kemi pün ina repwe afangamä kemi lón ar kana mwichen soupwüng, repwe pwal wichi kemi me lón ekkewe sinakok. Öüpwe küna otuttur me mwen ekkewe kepina me king fänäsengesi pwe ämi öüpwe wisen neii chón pwärätä ngeniir. 10Iwe, ewe poraus allim epwe akkomwen esilesil feil ngeni chón ekkewe mwüü meinisin. 11Nge lupwen repwe aressini kemi o oturu kemi lón köpwüng, öüsap öürek ika amollätä le akkóóta lón ämi ekiek minne öüpwe apasa. Nge öüpwap apasa minne a tolong lón ämi ekiek lón ewe chök ótun, pün esap ämi ewe öüpwe kapas pwe ewe Ngüünmifel.

12Emön mwän epwe pwisin afangamä pwiin an epwe mäló, emön saam epwe afangamä nöün. Ekkewe naaw repwe üüngeni semeer me ineer o föri minne repwe mälo ren. 13Ämi öüpwe küna kopwut meren aramas meinisin fänäsengesin itei. Nge iö a likiitü tori lesópwólón, epwe manaw.”

Ewe fansoun riäfföü mi lapalaap(Matt. 24:15-28; Luke 21:20-24)

14“Iwe, lupwen öüpwe küna pwe ewe ‘angangen turunufas mi enniopwut’, ewe soufós Daniel a kapas usun, a üütä eweia esap fich ngeni an epwe üütä ie (ewe chón ällea epwe pwisin weweiti meet wewen ei), iwe, chókana mi nóm lón Judea repwe sü ngeni ekkewe chuuk. 15Iö mi nóm lón ew imw wón ewe sässärin asan, esap chüen töötiw lón ewe sässärin fan, esap mwo nge tolong an epwe angei och seni lón imwan we. 16Pwal iö mi nóm lón an atake esap liwinló lón imwan an epwe angei üfan. 17Nge feiengawen ekkana fefin mi pwoopwo me ekkana fefin mi chüen oupwu nöüür lón ekkana ränin! 18Öüpwe ikkiótek pwe ämi fansoun sü esap sereni ewe ótun patapat. 19Pün lón ekkana rän, epwe fis riäfföü esap wor och riäfföü epwe wewe ngeni seni lepoputän än Kot föri mettóch meinisin tooto tori ei fansoun, esap pwal wor ew me mwirin.

20“Nge are ewe Samol esap achókükkünüweló ekkewe ränin riäfföü; iwe esap wor emön aramas epwe manaw. Nge fänäsengesin ekkewe mi ffil I a filiir, iei popun I a achókükkünüweló ekkewe rän. 21Mwirin, are emön epwe üreni kemi: ‘Nengeni, Kraist iei a nóm ikeei’ ika ‘Nengeni, Kraist ina a nóm ikenan’, öüsap lüküw i. 22Pün kraist chofona me soufós chofona repwe war o pwääri ngeni kemi chómmóng esissil me manaman, pün repwe otupwu pwal ekkewe mi fil, are epwe tüfich. 23Nge öüpwe tümwünüfichi kemi. Iei popun Ngang üwa atawei le üreni kemi ekkeei mettóch meinisin me mwen ar repwe fis.”

Usun waren ewe Nöün Aramas(Matt. 24:29-31; Luke 21:25-28)

24“Nge lón ekkana rän, mwirin ewe fansoun riäfföü, akkar epwe rocholó, pwal maram esap chüen tin. 25Ekkewe füün läng repwe turutiw seni läng, nge ekkewe manamanen lón ekkewe läng repwe mwökütüküt.

26Mwirin, meinisin repwe küna ewe Nöün Aramas epwe wareto lón ekkewe kuchu fän manaman me ling. 27Mwirin, I epwe ökkünöweló nöün kana chón läng pwe repwe emwichato nöün kewe mi fil seni ekkewe rüänu pelien äsäpwääl seni ökkömwüchülón fönüfan pwal seni ökkömwüchülón läng.”

Ewe porausen äwewe usun ewe irä fiik(Matt. 24:32-35; Luke 21:29-33)

28“Iwe, öüpwe käeö seni ei porausen äwewe usun nónnómwun ewe irä fiik. Lupwen ekkewe fönup ra kärään chök pwüküwu, nge chöön kana ra chök kärään fasarewu, öüwa chök silei pwe a arap fansoun rääs. 29Iwe epwe ina usumi, lupwen öüpwe küna pwe ekkeei mettóch ra fis, öüpwe silei pwe ewe fansoun än ewe Nöün Aramas liwinsäfäl a arapeto, a chök nóm órun asam. 30Enlet, Ngang üpwe üreni kemi pwe ena pilóón aramas resap mäló tori än ekkeei mettóch meinisin repwe pwönüetä. 31Läng me fönüfan repwe taaló, nge äi kana kapas resap fókkun taaló.”

Esap wor emön a silei ränin me kulókun än Jesus epwe war(Matt. 24:36-44)

32“Nge ren ränin are kulókun än ekkeei mettóch repwe fis, esap wor emön aramas a silei, ekkewe chón läng mwo mi nóm läng me ewe Naaw nge rese pwal silei, pün ewe Saam chök a silei. 33Öüpwe tümwünüfichi, öüpwe mammasa o ikkiótek pün ämi öüsap silei ineet ena fansoun epwe war. 34Än ewe Nöün Aramas liwinsäfäl a tongeni wewe ngeni porausen emön mwän a feilló wón ew fönü toowaw. Lupwen epwe le toowu seni imwan, a ewisa ngeni nöün kewe amanaw pwe repwe wisen nikinikitiw. A ngeni emön me emön en me wisan o öllük ngeni ewe chón mammasa ewe asamalap pwe epwe mammasafichi ewe fansoun an epwe liwinsäfäl.

35Iei minne, öüpwe tümwünöch pün öüsap silei ineet ewe mastan imw epwe war. Esap let ika epwe war lekuniól ika lukenipwin, lupwen än ätämwänin chukó kökkö ika lesossor. 36Pün öüsap silei are epwe warekkäi, iwe, ina epwe sereni kemi lón ämi möür. 37Iwe, meet keei Ngang üwa üreni kemi, üwa üreni aramas meinisin. Öüpwe mammasafichi.”

Ekkewe samolun souasór me ekkewe sensen öllükün lamalam ra rawei ar repwe niieló Jesus (Matt. 26:1-5; Luke 22:1,2; John 11:45-53)

14Iei a ruu rän me mwen ewe Pasofer me ewe Chuulapen Mwöngö Pilawa esap nofit ngeni iis. Iwe, ekkewe samolun souasór me ekkewe sensen öllükün lamalam ra kütta ew fansoun fich ar repwe turufi Jesus le mwónómwón pwe repwe niieló I. 2Nge ra apasa: “Sisap föri ei lupwen ewe chuulap pwe ina epwe fis och wätten fitikoko än ekkewe aramas.”

Jesus a kepit me lón Bethany(Matt. 26:6-13; John 12:1-8)

3Lón ei ótun, Jesus a nóm Bethany lón imwen Simon, ätewe mi piin üri keinapan. Lupwen Jesus a móót ngeni cheepelin mwöngö, emön fefin a war fän ew an lömmis mi pwokkus esap nofit, a för seni och wölüwöl itan nard, nge ei löö a fókkun mömmóng. Ei löö a nóm lón ew ruume mi för seni och faaw itan alabaster. Ewe fefin a ömökkaló afaren ewe ruume o niinätiw ewe löö wón möküren Jesus.

4Nge ekkóch leiin ekkewe aramas mi nóm reer ra määngaw ren neminewe o üra fengen lefiler: “Pwata a iei me solapen ei löö? 5Pün i a tongeni amöömöló ei löö wón üküükün ülüpwükü föün mooni silifer o fangeló moonian ngeni ekkewe mi wöwingaw.” Iwe, ra fókkun emitingawa ewe fefin.

6Nge Jesus a apasa: “Öü emwen seni neminnei. Pwata öü pwal osukosuka neminnei? I a föri ei föfför mi mwirinnö ngeniei. 7Ekkana mi wöwingaw repwe chök nónnóm remi. Iwe, öüwa tongeni föri ämi föfför mi mwirinnö ngeniir ineet chök öüwa mochen. Nge Ngang, usap nónnómwottam ngeni kemi. 8Neminnei a föri üküükün minne i a tongeni. I a atawei chök le chenifi inisi me mwen äi üpwe peias. 9Enlet, Ngang üpwe üreni kemi pwe ekis meinisin ia aramas repwe afalafala ie ei porausen manaw me lón unusen fönüfan, repwe pwal aporausa usun minne ei fefin a föri pwe iei ächechcheman.”

Judas a tipeew ngeni pwe i epwe afangamä Jesus fäniten mooni(Matt. 26:14-16; Luke 22:3-6)

10Mwirin, Judas Iskariot, i emön leiin ekkewe engol me rüömön chón käeö a feilló ren ekkewe samolun souasór pwe epwe afangamä Jesus ngeniir. 11Iwe, ra pwapwa lupwen ra rong minne i a üreniir o ra pwon ngeni pwe repwe uwoow ngeni i mooni. Iwe, Judas a poputä le kütta ew fansoun mi fich an epwe afangamä Jesus.

Jesus me nöün kewe chón käeö ra fiti ewe Pasofer(Matt. 26:17-25; Luke 22:7-12; John 13:21-30)

12Lón äewin ränin ewe Chuulapen Mwöngö Pilawa esap nofit ngeni iis, iei ewe rän ekan ninniiló ewe appanen siip fäniten ewe ränin Pasofer, nöün Jesus kewe chón käeö ra eisini I: “Ia ka mochen pwe äm äipwe feilló o amollätä ie fänitom ewe mwöngön Pasofer?”

13Iwe, Jesus a ökkünöweló rüömön nöün kewe chón käeö o üreniir: “Öüpwe feilló lón ewe telinimw. Iwe, ina emön mwän epwe chuuri kemi, nge epwe uwei ew leenien kólik. Öüpwe tapweló mwirin. 14Iwe, menni chök imw i a tolong lón, ämi öüpwe pwal tolong lón o üreni ewe minne imwan na: ‘Iei alon ewe Sense: Ifa ena ruumwen wasöölä ia Ngang me neii kewe chón käeö äipwe tongeni mwöngö fengen ie ewe mwöngön Pasofer?’ 15Iwe, pwisin ena mwän ina epwe äiti ngeni kemi ew ruumw wätte mi nóm asan, a fen mollotä pisekin lón. Ina ena leeni öüpwe amollätä ie ewe Pasofer fänitach.”

16Iei popun ekkewe rüwömön chón käeö ra akkomwoló o ra tori ewe telinimw. Iwe, ra küna ekkewe mettóch meinisin usun chök meet ewe Jesus a üreniir. Iwe, ra amollätä ewe mwöngön Pasofer ikenan.

17Iwe, lupwen a tori lekuniól, Jesus me ekkewe engol me rüömön chón käeö ra wareiti ewe leeni. 18Lupwen ra móót ngeni cheepel o mwöngö, Jesus a apasa: “Enlet, Ngang üpwe üreni kemi pwe emön leimi ekkeei mi fitiei le mwöngö epwe afangamäei.”

19Iwe, ekkewe chón käeö ra poputa le letipengaw. Iwe, emön me emön leiir a eisini Jesus o apasa: “Esap fen ngang na?”

20Nge Jesus a üreniir: “Emön neei, i emön leiimi ekkeei engol me rüömön. I ewe emön mi ottuk reei lón ewe sepi. 21Pün iei Ngang ewe Nöün Aramas üpwe le feilló usun chök minne a makketiw fänitei lón ekkewe taropwe mi pin. Nge feiengawen ewe aramas a afangamäei Ngang ewe Nöün Aramas. Epwe fen mwirinnö ngeni ena aramas are esap fen upwutiw.”

Jesus a popuetä ei mwöngö än ach Samol(Matt. 26:26-30; Luke 22:15-20; 1 Korint 11:23-25)

22Lupwen ar ra mwömwöngö, Jesus a angei och pilawa o a tungór än Kot feiöch wón. Mwirin, a kinifeseni o eineti ngeni nöün kewe chón käeö. Iwe, a apasa: “Öüpwe angei o mwöngö. Iei inisi.”

23Mwirin, Jesus a pwal angei ewe kap. Iwe, a iótekin kilisou ngeni Kot fänitan o a ngeni nöün kewe chón käeö. Iwe, iir meinisin ra wün seni ewe kap.

24Iwe, Jesus a apasa ngeniir: “Iei chaai, a niiniló fäniten chómmóng aramas, pwe iei ölükülükün ewe pwon mi fö. 25Enlet, Ngang üpwe üreni kemi pwe Ngang üsap chüen wün seni uwään ewe irän wain tori ewe fansoun lupwen Ngang üpwe wün lón och sókkun lapalap mi fö me lón ewe mwüün Kot.”

26Iwe, lupwen ra wes le ääni echö kööl, ra feiliwu ngeni ewe chukun Oliv.

Jesus a oosuni än Peter epwe amaam i(Matt. 26:31-35; Luke 22:31-34; John 13:36-38)

27Mwirin, Jesus a üreniir: “Ämi meinisin öüpwe chepetek rei o süseniei lepwinei, pün iei meet a mak lón ewe taropwe mi pin: ‘Ngang üpwe awata ewe Chón fóól siip. Iwe, ekkewe siip repwe toropasfeil.’a

28Nge mwirin äi üpwe manawsäfäl, üpwe akkomwoló mwemi Kalili.”

29Nge Peter a apasa ngeni Jesus: “Ika mwo pwe iir meinisin repwe chepetek o sü senuk, ngang chök üsap sü senuk.”

30Iwe, Jesus a üreni Peter: “Enlet, Ngang üpwe ürenuk iei pwe wesewesen lepwinei, me mwen än ewe ätemwänin chukó epwe kökkö fän ruu, en kopwe amaam Ngang fän ülüngät.”

31Nge Peter a fen chök ouucholó le apasa: “Are mwo ngang üpwe fituk le mäló, üsap fókkun amaam en!” Iwe, pwal iei chök usun minne iir meinisin ra apasa.

Jesus a iótek me lón ewe tännipi Kethsemani(Matt. 26:36-46; Luke 22:39-46)

32Mwirin, ra tori ew leeni itan Kethsemani ia a wor ie ew tännipin ewe irä olif. Iwe, Jesus a üreni nöün kewe chón käeö: “Öüpwe mómmóót ikeei, nge Ngang üpwe feilló iótek.” 33Nge a eweina Peter, James, me John pwe repwe fiti. Iwe, Jesus a poputä le letipeta me lólilen. 34Mwirin, Jesus a üreniir: “A fókkun selüküló öüküükün än Ngüni letipeta, arap ngeni üpwe mäló ren. Öüpwe nónnóm ikeei nge öüpwe chök fitiei le mammasafichi.”

35Iwe, I a feilló ekis chök peekiló o chappetiw lepwül. Iwe, a iótek pwe are epwe tüfich; iwe, epwe ämmwet seni I ei fansoun riäfföü. 36Iwe, a apasa: “Abba, Semei, ka tufich ngeni mettóch meinisin. Kose mochen kopwe angei seniei ei kapen riäfföü. Iwe, nge esap fis minne Ngang üwa tipeni, pwe epwe fis minne en ka tipeni.”

37Mwirin, I a liwinito nge a küna nöün kewe ülümön chón käeö pwe ra möür. Iwe, a üreni Peter: “Simon, ka möür? Kosap tongeni óm kopwe nenneló o fitiei le mammasa lón ew chök kulók? 38Öüpwe mammasa o iótek, pün öüte tolong lón sóssót. Pün ewe ngüün mi fókkun mochen, nge ewe inis a apwangapwang.”

39Iwe, Jesus a pwal liwinsäfäliló o iótek nge a ääni ekkewe chök pwal itiitin kapas a ääni me mwan. 40Nge lupwen I a liwinito, a küneer pwe ra pwal möürsäfäl, pün a choutiw öppwönün meser kewe. Iwe, resap silei meet repwe ääni pölüwen ngeni Jesus.

41Mwirin, Jesus a pwal wareto fän öülüngätin o üreniir: “Ämi mi chök chüen möür me asöösö? Iwe, a naf. Iei a tori ótun, pün nengeni, iei a fen wor chón afangamäeilong Ngang ewe Nöün Aramas lepöün ekkewe chón tipis. 42“Öüle pwäätä, öüsipwe le feilló. Nengeni, ewe chón afangamäei iei a war.”

Jesus a arees me lón Kethsemani(Matt. 26:47-56; Luke 22:47-53; John 18:2-12)

43Lón ena chök ótun, lupwen Jesus a chüen chök kakkapas, Judas ewe emön leiin ekkewe engol me rüömön chón käeö a war, nge ew pwiin aramas mi chómmóng fän nöüür kewe ketilas me fän wókuur ra fitaato. Ra wareto meren ekkewe samolun souasór me ekkewe sensen öllükün lamalam me ekkewe souakkomwen leiin aramas.

44Ewe chón afangamä Jesus a fen ngeniir och esissil o apasa: “Ewe emön ngang üpwe mitii, ina i ätena. Öüpwe turufi I o etekinaló, nge epwe wor chón mas. 45Iwe, lupwen ra wareto, Judas a mwittir fätäl ngeni Jesus o apasa: “Rapai, Rapai”, nge a föri pwomwen ewe mitimitin tong ngeni Jesus. 46Mwirin, ra turufaló Jesus o kömwöchüló wón. 47Nge emön me leiin chókewe mi ü ikewe a üttawu nöün we ketilas o pöküw ngeni nöün ewe souasór mi lap we amanaw, nge a chök küüw ew selingan o pöküweló.

48Mwirin, Jesus a chietä o eisiniir: “Ifa usun, ämi öüwa wareto fän nöümi kana ketilas me fän wókumi kana pwe öüpwe turufiei, usun nge öüpwe turufi emön chón soolä? 49Iteiten rän Ngang üwa nóm reemi lón ewe imwenfel o esikuula kemi, nge öüsap turufiei. Nge iei, ei a fis pwe epwe pwönüwetä minne ekkewe pwuk mi pin ra apasa.” 50Iwe, nöün Jesus kewe chón käeö meinisin ra sü seni o likitaló.

Emön ölüwöl mi sü

51Mi wor emön ölüwöl a tapweló mwirin Jesus. Esap üföüf och, nge a chök finiti inisin ngeni echö chenikam. Lupwen ra sótuni le turufi ei ölüwöl, 52iwe, a oturaló seni ewe chenikam, nge a sü seniir fän an seleló.

Jesus a ü mwen ewe mwichen soupwüng(Matt. 26:57-68; Luke 22:54,55,63-71; John 18:19-24)

53Mwirin, ra etekinaló Jesus ren ewe souasór mi lap, nge ra fen mwichefengen ekkewe samolun souasór meinisin me ekkewe souakkomwen leiin aramas me ekkewe sensen öllükün lamalam. 54Nge Peter ina mi chök tattapweto mwirin Jesus me toowaw o tolong lón ewe leeni ünükkün imwen ewe souasór mi lap we. Iwe, a móttiw ren ekkewe chón angang o eniti wón ewe ekkei.

55Iwe, ekkewe samolun souasór me unusen chón ewe mwichen soupwüng ra eneen le kütta chón pwärätä ar repwe oturu Jesus pwe repwe niieló I, nge resap küna och minne epwe tipis ren. 56Chómmóng ra chök chofonatä minne ra pwärätä usun Jesus, nge ar kapasen pwärätä resap pwüngüfengen.

57Ekkóch leiir ra üütä o poputä le pwärätä minne mi chofona fäniten Jesus o apasa: 58“Äm äia rong än Ätei apasa: ‘Ngang üpwe ataeló ei imwenfel mi för ren pöün aramas, nge üpwe öüüwetä pwal ew esap för ren pöün aramas lón ülüngät rän.’ ” 59Iwe, pwal mwo ren ei, nge ar kapasen pwärätä esap pwüngüfengen.

60Mwirin, ewe souasór mi lap a üütä, a feillong lefiler o a kapas eiis ngeni Jesus. A eisini I: “Kosap pölüweni meet ei ekkeei aramas ra oturuk wón lón ar keei kapasen pwärätä?” 61Nge Jesus a chök fanafaneló, esap pölüweni. Iwe, ewe souasór mi lap a pwal kapas eiis säfäl ngeni Jesus o apasa ngeni: “En ewe Kraist, Nöün ewe Kot sia wisen mwareiti I?”

62Iwe, Jesus a apasa: “Ewer, Ngang. Ämi öüpwapw künaei Ngang ewe Nöün Aramas lupwen üpwe móót lepeliifichin ewe mi Manaman üpwe wareto lón ekkewe kuchuen läng.”

63Mwirin, ewe souasór mi lap a kamwei pwisin üfan ren an pwärätä pwe a letipengaw o apasa: “Pwal meet sipwe chüen osun ach sipwe sópweló ren le awora chón pwärätä? 64Öüwa fen rongorong ewe kapasen turunufas. Ifa usun pwüngün meremi?” Iwe, iir meinisin ra öpwüngaló pwe a fich ngeni än Jesus epwe ninniiló. 65Iwe, ekkóch ekkewe aramas ra poputä le attufa Jesus. Ra föötaló mesen Jesus ngeni mangaku o öfölü, nge ra apasa ngeni I: “Kopwe esilla o pwärätä ika iö we e öföluk.” Iwe, ekkewe mwo chón mas nge ra pösapei Jesus.

Peter a amaam Jesus o kechiwengaw(Matt. 26:69-75; Luke 22:54-62; John 18:15-18,25-27)

66Lón ei ótun, Peter a nóm soosotiw me lón ewe leeni ünükkün imwen ewe souasór mi lap we, nge emön leiin nöün ewe souasór kewe chón angang föpwül a feitto. 67Iwe, lupwen neminewe a küna Peter an ekkeniti, a newenewen ngeni o apasa: “En pwal chienen Jesus seni Nazareth.”

68Nge Peter a amaam o apasa: “Ngang üsap silei ewe aramas, üsap pwal weweiti meet na ke kapas usun.” Mwirin, Peter a pwerewu ren asamalapen ewe tiit, nge emön ätemwänin chukó a kökkö.

69Ewe föpwül chón angang a künasäfäli Peter; iwe, a poputä le apasa ngeni ekkewe aramas mi ükkü ikeweia: “Ätei wesewesen emön leiir.” 70Nge Peter a pwal amaamsäfäl. Ekiseló chök mwirin, ekkewe aramas mi ükküfeil ikeweia ra üreni Peter: “Enlet i wesewesen en emön re Kalili, pün ngingiin óm kapas a pwärätä.”

71Mwirin, Peter a chietä le kapas. A äneänengawei pwisin manawan o ökköpöl nge apasa: “Ngang usap fókkun silei na aramas ämi öü kapas usun!”

72Lón ei chök ótun a tori oruuwen fansoun än ewe ätämwänin chukó a kökkö. Mwirin, Peter a chemeni ewe kapas Jesus e apasa ngeni i: “Me mwen ewe oruuwen fansoun än ewe ätämwänin chukó epwe kökkö, en kopwe amaam Ngang fän ülüngät.” Iwe, Peter a ngiitä chök nge a fókkun kechiwengaw.

Jesus a köpwüng ren Pailet(Matt. 27:1,2,11-14; Luke 23:1-5; John 18:28-38)

15 Lón chök ewe lesossorusichin, ekewe samolun souasór fiti fengen me ekkewe souakkomw mi wor wiseer me ekkewe sensen öllükün lamalam me unusen chón ewe mwichen soupwüng ra akökkööw ew mwichen pwüngüpwüng mi atapwanapwan. Iwe, ra fööti Jesus o etekinaló I ren Pailet.

2Nge Pailet a eisini Jesus: “En nöün ekkewe chón Sus King?” Iwe, Jesus a pölüweni o apasa ngeni: “Ewer, mi pwüng meet na ke apasa!”

3Iwe, ekkewe samolun souasór ra poputä le oturu Jesus wón chómmóng mettóch. 4Mwirin, Pailet a pwal kapas eiis säfäl ngeni Jesus o apasa: “Esap wor och minne kopwe ääni pölüwen? Nge iei ka küna chómmóngun ekkeei mettóch ra oturuk wón!”

5Nge Jesus esap pwal pölüweni. Ina pwata Pailet a fókkun nenneiruk.

Omwusawu ngenikeem Barabbas(Matt. 27:15-26; Luke 23:13-25; John 18:39-19:16)

6Iteiten fansoun lupwen ei chuulapen Pasofer, öörünien ewe kepina pwe e kan omwusawu emön chón kalapwuus iö ekkewe aramas ra tungór fänitan. 7Iwe, mi wor emön mwän itan Barabbas a fen nóm lón kalapwuus pün i chienen ekkewe aramas ra üüngeni mwüü o niieló aramas lupwen ra efitikoko ngeni ewe mwüü. 8Ewe pwiin aramas ra feittä ren Pailet o üreni pwe epwe föri usun minne i a soun föfföri fäniteer me mwan.

9Iwe, Pailet a pölüweniir o apasa: “Öüwa mochen pwe ngang üpwe omwusa ngeni kemi nöün chón Sus we King?” 10Pün mi kkin me wón Pailet pwe ekkewe samolun souasór ra aressini Jesus pwokiten ar lólówó. 11Nge ekkewe samolun souasór ra etipetipa ewe pwiin aramas pwe repwe üreni Pailet pwe epwe omwusawu Barabbas ngeniir, nge sap Jesus.

12Iwe, Pailet a pwal eiis säfäl o apasa ngeni ekkewe aramas: “Nge ika ngang üpwe omwusa ngeni kemi Barabbas; iwe, meet chök üpwe föri ngeni Ätei ämi öüwa eita ngeni pwe I nöün chón Sus King?”

13Iwe, ra mweiretä o apasa: “Iräpengesi I.”

14Nge Pailet a eïsiniir: “Pwata? Meet sókkun föfföringaw I a föri?” Nge iir ra fen leüommóngótä le kökkö o apasa: “Iräpengesi I.”

15Pailet a mochen föri letipen ewe pwiin aramas, iei minne a omwusa ngeniir Barabbas. Iwe, a öllük pwe Jesus epwe wichiwich ren efóch selin wichiwich mi wor piloom leesópwun. Mwirin, a atolonga Jesus lepöün ekkewe sounfiun Rom pwe repwe le iräpenges I.

Ekkewe sounfiu ra turunufasei Jesus(Matt. 27:27-31; John 19:2,3)

16Iwe, ekkewe sounfiu ra lukealong Jesus lón än ewe kepina we leeni (wewen, iei ewe kinikin ia ekkewe sounfiu chón mas ra nóm ie) o ra köörato unusen ewe mwichen sounfiu. 17Iwe, ra öüföüfa ngeni Jesus echö üüf mi parachól, ra pwal piti epa mwärämwär seni iräfölüföl o ra uwätä wón möküran. 18Mwirin, ra poputä le kapwongen turunufasei Jesus o apasa: “Kapwongen suuföl ngenuk, en nöün chón Sus ei King!” 19Ra pwal eneen le ókkópwuni möküren Jesus ngeni efóch wóók o attufa i. Ra urumwotei le fótopwäsukutiw o chappetiw mwan pwe itä nge ra fel ngeni. 20Mwirin ar turunufasei Jesus, ra pwiliti seni ewe üüf mi parachól o ra öüföüfa ngeni I pwisin üfan kewe. Iwe, ra lukealó pwe repwe iräpengesi I.

Jesus a iräpengesiló(Matt. 27:32-44; Luke 23:26-43; John 19:17-27)

21Mwirin, ra sereni emön mwän itan Simon seni Sairini, semen Alexander me Rufus, a pwereto seni lemal. Iwe, ra eriäni pwe epwe mwärei ngeni Jesus an we iräpenges. 22Iwe, ra lukealó Jesus ngeni ewe leeni itan Kolkotha. Wewen ei iit: Leenien Pöören Mökür. 23Ra sótuni le öünü ngeni Jesus wain mi nofit fengen me ngaas, nge Jesus esap mochen epwe wün. 24Mwirin, ra chüüfölüw Jesus ngeni ewe iräpenges. Iwe, ra inet fengen lefileer wón üfan kewe, nge ra üttüüt wóór ar repwe tongeni filätä meet emön me emön leiir epwe üfeni.

25Kulók tiuw lesossor, ina ótun ra iräpengesi Jesus. 26Iwe, iei ewe kapasen otuttur ngeni Jesus a makketä wón ewe iräpenges: EWE KING NÖÜN CHÓN SUS.

27Ra pwal iräpengesi rüömön chón soolä fiti Jesus. Ra iräpengesi emön lepeliifichin Jesus, nge ewe emön ra iräpengesi i lepeliimöngün. 28Iei a pwönüetä minne ewe pwuk mi pin a apasa: “I a ällealong leiin ekkewe chón pwuurätiw öllük.”a 29Ekkewe aramas mi pwereló seni Jesus, ra kökköngaw ngeni, ra ekkelifechifech o apasa ngeni I: “Ahaa! En ewe kopwe ataeló ewe imwenfel o öüwsäfälietä lón ülüngät rän. 30Kopwe pwisin amanawók o töötiw seni wón ena iräpenges!” 31Iwe, pwal ina chök usun ekkewe samolun souasór me ekkewe sensen öllükün lamalam ra turunufasei Jesus lón ar kakkapas fengen lefiler o apasa: “I a amanawa ekkóch, nge esap tongeni amanawa pwisin I. 32Likit ngeni ei Kraist, ei Kingen Israel epwe töötiw iei chök seni wón ewe iräpenges pwe sipwe küna o lüküw.” Chienen Jesus kewe mwo le iräpenges nge ra pwal kapasen turunufasei I.

Jesus a mäló me wón ewe iräpenges(Matt. 27:45-56; Luke 23:44-49; John 19:28-30)

33Lupwen a tori leólówas, unusen ewe fönü a rocholó tori kulók ülüngät lekuniól. 34Iwe, lón na ótun kulók ülüngät, Jesus a osommóng le kökkö o apasa: “ELOI, ELOI, LAMA SABAKTHANI?” Wewen, “Äi Kot, Äi Kot, pwata ka likitieiló?”

35Lupwen ekkóch ekkewe aramas mi ükkü ikewe ra rong; iwe, ra apasa: “Nengeni, I a kööri Elijah.”

36Iwe, emön me leiir a sääló, a angei och farawa o ottukalong lón och wain mi mwääl. Mwirin, a pachetä ewe farawa wón efóch wóók o a eitietä ren awen Jesus pwe epwe wün, nge a apasa: “Likiti ngeni, sipwe pii are Elijah epwe feitto o angeätiw I me wón ewe iräpenges.”

37Mwirin, Jesus a pwal osommóngetä le pwüchöör; iwe, a ömwüchchüló an ngasangas.

38Iwe, ewe refiref mangaku mi refifeseni lón ewe imwenfel a kamwfesen seni asan tori faan. Iwe, a ku rüepeek. 39Lupwen ewe meilapen ipwükü sounfiu mi ükkü äwenewenen Jesus a küna Jesus an iei usun le pwuchöör o ömwüchchüló an ngasangas; iwe, a apasa: “Enlet ei Mwän, I ewe Nöün Kot!”

40Mi pwal wor ekkóch fefin ra chök nenneto me toowaw, nge Mary Makdalene me Mary inen James ewe mi kis ierin me Joses, pwal Salome ra nóm leiir. 41Lupwen än Jesus nóm lón Kalili, pwal ekkeei fefin ra tapweló mwirin Jesus o eteneki ngeni I minne a ääni osupwang. Mi pwal wor chómmóng fefin mi fitaato Jesus Jerusalem ra pwal nóm ikeweia.

Jesus a peiaseló lón peiasen Josef(Matt. 27:57-61; Luke 23:50-56; John 19:38-42)

42Lupwen a lekunióleló, nge pwokiten iei ewe ränin amollätä, wewen, iei ewe rän me mwen ewe ränin Sabbat, 43Josef seni Arimathea a war. Ätei emön mi iteföüló, i chón ewe mwichen soupwüng, pwisin pwal i a witiwiti waren ewe mwüün Kot. I a ökkönümwün mesemaw le feilló mwen Pailet o tungórei somään Jesus. 44Nge Pailet esap lükülük lupwen a rong pwe Jesus a fen mäló. Iei popun, a tiiti ewe meilapen ipwükü sounfiu chón Rom o kapas eiis ngeni are a fen pwongieló fansoun än Jesus a mäló. 45Iwe, lupwen Pailet a önükünükü fichi usun ei seni ewe meilapen ipwükü sounfiu, a mwütätä ngeni Josef pwe epwe angei somään Jesus. 46Josef a mööni och tükütük mangaku mi pwetete, mwirin, a angeätiw somään Jesus seni wón ewe iräpenges o a finiti I lón ewe mangaku. Iwe, a peiaseni Jesus lón ew peias mi fal lón ew achaw. Mwirin, a pünüweto eföü faaw o pinei ngeni asamen ewe leenien peias. 47Mary Makdalene me Mary inen Joses we mi küna eweia Jesus a peias ie.

Jesus esap nóm ikeei pün a manawsäfäl(Matt. 28:1-8; Luke 24:1-12; John 20:1-10)

16 Lupwen a mwüch ewe ränin Sabbat, Mary Makdalene me Mary inen James we pwal Salome ra ló kamö ar apwokkus pwe repwe feilló o chenifi somään Jesus we. 2Iwe, lesossorusichin chök ewe äewin ränin ewe wiik, ra feilló ren ewe peias lupwen akkar a töötä. 3Ra kakkapas fengen lefiler o apasa: “Iö ei epwe le pünüweló ngeni kich ewe faaw seni asamen ewe leenien peias?”

4Nge lupwen ra nennetä, ra küna pwe ewe faaw a fen pünüpünüló, pün ewe faaw mi fókkun föüwätte. 5Iwe, lupwen ra tolong lón ewe leenien peias, ra küna emön ölüwöl mi üföüf echö üüf mi tam o pwechepwech, nge a mómmóót peliifichin ewe peias. Iwe, ekkewe fefin ra fókkun rüükö.

6Nge ewe ölüwöl a üreniir: “Öüsap rüükö. Ämi öüwa kütta Jesus ewe re Nazareth, ewe a iräpenges. A manawsäfäl! Esap chüen nóm ikeei. Nengeni, iei ewe leeni ia ra iseni I ie. 7Nge öüpwe le feilló o üreni nöün kewe chón käeö, pwal pacholong Peter, ei poraus: Jesus a akkomwoló mwemi Kalili. Iwe, öüpwap küna I me ie, usun I a fen apasa ngeni kemi.”

8Iwe, neminkewe ra mwittir toowu o süüló seni ewe peias fän ar chechcheech me rüükö. Nge resap apasa ngeni emön och pün ra nuokkus.

9Iwe, ekkewe fefin ra mwittir feilló o esile ngeni Peter me chienan kewe ekkeei kapasen öüröür.

10Iwe, mwirin ei, pwisin Jesus a tiinaló ekkewe chón käeö pwe repwe feilló seni öötiw tori lotow fän ewe porausen manaw mi pin, esap tongeni epwe taaló, ewe poraus mi uwato ewe manaw esemwüch. Amen

*[Ekkóch Paipel ra asopwa ei pwuken Mark ren ekkeei wokisin].

Jesus a pwää ngeni Mary Makdalene(Matt. 28:9,10; John 20:11-18)

9Mwirin än Jesus a manawsäfäl,

ünimweiränin ewe äewin ränin ewe wiik, I a akkomwen pwä ngeni Mary Makdalene, iei i neminewe Jesus e ösüüeló seni füümön önüngaw. 10Neminei a feilló o esile ngeni chókewe mi piin fiffiti Jesus, nge iir ra chüen chök letipeta me kechiw. 11Iwe, lupwen ra rong pwe Jesus a manawsäfäl, nge a fen pwä ngeni neminei, resap mochen repwe lüküw ei poraus.

12Mwirin ei, Jesus a pwä ngeni rüömön mwän lupwen ra fätäl wón ewe aal seni Jerusalem pwe repwe feilló lemal. Ekkewe mwän resap silleni Jesus pün a ewilaló lapalapan. 13Nge lupwen ra silleni ika i iö, ra mwittir liwinsäfäliló o aporausa ngeni pwal ekkewe ekkóch chón käeö, nge esap wor emön a lüküür.

Ewe ökkünö mi lapalaap(Matt. 28:16-20; Luke 24:36-49; John 20:19-23; Föfför 1:6-8)

14Pwal ekiseló me mwirin, Jesus a pwä ngeni ekkewe engol me emön chón käeö lupwen ar ra móót ngeni chepel o mwöngö. I a öpwüngür ren ar lükülükümang pwal ren pöchökkülen letiper, pwokiten ar resap lüküw chókewe mi küna I mwirin an a manawsäfäl.

15Mwirin, Jesus a üreniir: “Öüpwe feilló lón unusen fönüfan meinisin o afalafala ewe poraus allim ngeni förien Kot aramas meinisin. 16Iö a lüküw o papatais, epwe manaw, nge iö esap lüküw epwe angei chappen an tipis. 17Iwe, ikkeei ekkeei manaman repwe chök fiffitifeili chókewe ra fen lüküw: repwe ösüüeló ekkewe önüngaw lón itei o repwe kapas lón kana sókkun kapas mi fö. 18Are repwe keki serepenit, pwal ika repwe ünümi och mi poison, resap fókkun feiengaw ren. Repwe tongeni isettä pöüür wón ekkana mi samwaw; iwe, repwe echikareretä.”

Ewe Samol a feittä ngeni peliifichin Kot(Luke 24:50-53; Föfför 1:9-11)

19Iwe, mwirin än ewe Samol Jesus a wes le kapas ngeniir, a feittä läng o móttiw peliifichin Kot. 20Iwe, ekkewe chón käeö ra feilló ekis meinisin o afalafal. Iwe, ewe Samol a fitiir le akkangang o önüküchchara meet ra apasa ren manaman mi chómmóng. Amen.