Föfför

Kapas akkomw

1 Ngenuk en ächengicheng olowe Theofilus: lón makkeei we pwuk me mwan, ngang uwa makkeetiw meinisin usun minne Jesus a poputä le föri me esikuula seni ewe fansoun a popuetä an angang, 2tori ewe rän I a feittä läng, mwirin an atoowu an kapasen öüröür fän manamanen ewe Ngüünmifel ngeni ekkewe mwän I a filiiretä pwe repwe nöün soukünö. 3Lón ekkewe fääik rän mwirin an riäfföü me mäló wón iräpenges, I a pwää ngeni ekkewe soukünö lón ekkóch fansoun. Iwe, a ngeniir chómmóng ölükülükün älelleten ar repwe lükü pwe I a wesewesen manawsäfäl. Lón ekkeei fansoun I a pwäppwä ngeniir o kapas ngeniir usun ekkewe mettóch fänäsengesin ewe mwüün Kot. 4Lón ew ekkeei fansoun ar mwichfengen, Jesus a fitiir le mwöngö o a öllük ngeniir: “Öüsap feilló seni Jerusalem, nge öüpwe witiwiti ewe liffang Semei a pwon pwe epwe tinato reemi. Chechchemeni, Ngang üwa fen üreni kemi usun ei me mwan. 5Pün John a papataisi aramas ren kólik, nge ämi öüpwe papatais ren ewe Ngüünmifel, mwirin chök ekkóch rän seni ikenäi.”

6Iei minne, lupwen ekkewe soukünö ra mwichefengen ren Jesus, ra eisini Jesus o apasa: “Samol, kopwe le eliwinisäfäli ngeni Israel mwüün lón ei fansoun?”

7Nge Jesus a üreniir: “Esap pwal wisemi ämi öüpwe silei ekkewe äwesewesen fansoun are tiichikin kinikinin fansoun ewe Saam a pwisin akkóóta lón an nemenem. 8Nge lupwen ewe Ngüünmifel epwe feittiw wóómi, ämi öüpwe angei ewe manaman. Iwe, öüpwe wisen neii chón pwärätä lón Jerusalem me lón unusen Judea me Samaria, pwal mwo nge ngeni ekkewe kinikinin fönüfan mi toowaweló.”

Jesus a feittä läng(Mark 16:19,20; Luke 24:50-53)

9Iwe, lupwen Jesus a wes le kapas usun ekkeei mettóch, a pwisipwisitä nge iir mi chök nennengeni I. Iwe, och kuchu a sónumi Jesus o uwealó, ina pwata resap chüen küna.

10Iwe, lupwen ra resin le nennetä fän läng, ewe ia Jesus a feitta ie, repwapw chök mäirü pwe rüömön mwän mi üföüf üüf mi pwechepwech ra üütäló ünükküür. 11Iwe, ra apasa: “Ämi ekkeei re Kalili, pwata öüwa ükkü o nennenetä chök fän läng? Ei chök Jesus mi feilló seni kemi o feittä läng, epwe pwal feitto lón chök ei sókkun lapalap usun ämi öüwa küna I an a feittä läng.”

Ewe mwichen iótek lón ewe ruum asan

12Mwirin ekkewe soukünö ra feilló seni ewe chuuk itan Olivet o liwinsäfäliti Jerusalem. Olivet mi chök arap ngeni Jerusalem, pün ina epwe ükükün toowawen meet mi mwüümwütä ngeni emön an epwe sääi lón ränin Sabbat. 13Iwe, lupwen ra tolong lón ewe telinimw, ra feittä lón ewe ruum asan, ikeweia ra kan nónnóm ie. Ikkeei iten chókewe mi chufengen lón ewe ruum: Peter, James, John me Andrew; Filip me Thomas; Bartholomew me Matthew; James nöün Alfios we me Simon ewe äte ekitekit, me Judas nöün James we. 14Ikkeiir meinisin ekkewe ra sópweló le tipeew fengen lón ar likiitü le ikkiótek fiti ekkewe fefin me Mary inen Jesus we me pwiin Jesus kewe.

15Lón ew ränin, ina repwe wor üküükün ipwükü ruwe chón lükü ra chufengen. Iwe, Peter a üüta me leiir o apasa: 16“Ämi pwiipwi kana, epwe chök pwönüetä minne a mak lón ewe taropwe mi pin fänäsengesin Judas, ätewe a emmweni ekkewe chón masen ewe imwenfel pwe repwe aressini Jesus. Iei usun minne a fen nóm lón kapasen oosuni melóóm meren ewe Ngüünmifel a apasa me lón awen David. 17Judas i emön mi ällealong leiich o wor wisan lón ei angang.”

18(A wor ew tännipi mi kamö seni liwinin än ei mwän Judas föfför ingaw. I a turutiw o likopwuropwuretiw o mökkufesen luukan. Iwe, affan meinisin ra seliseliwu lükün. 19Ekkewe aramas meinisin mi nónnóm lón Jerusalem ra silei usun; iei minne, ra eita ngeni ewe tännipi lón pwisin kapasen fönüer, Akel Dama, wewen, Tännipin Chcha.)

20Iwe, Peter a sópwósópwóló le kapas: “Pün iei usun minne a mak lón ewe Pwuken Köölfel: ‘Leenian epwe pöönüló, esap fókkun wor emön epwe ósóói.’ A pwal mak: ‘Emön epwe pwal angei wiisan.’a

21Iei minne, mi öüchchea pwe seni leiin ekkewe mwän mi fiffiti kich lón ekkewe fansoun meinisin ach we Samol mi nónnóm lefiilach, 22poputä seni an we papatais ren John tori ewe rän lupwen a pwisipwisitä seni kich, emön me leiin chókeei epwe fiti kich le chón pwärätä än Jesus manawsäfäl.”

23Iwe, ra filalong rüömön mwän: Josef, ätewe ra pwal kööri ngeni Barsabbas (i ewe ra pwal eita ngeni Justus), me Matthias. 24Iwe, ra iótek o apasa: “Äm Samol, en ka silei letip meinisin, kopwe pwääri ngeni keem menni leiin ekkeei rüömön mwän en ka fen filätä, 25pwe epwe emön soukünö epwe ekkesiwili Judas lón ei angang, i ewe chón afangamä, pün a süüseni keem o feilló ngeni pwükütän lenian.” 26Mwirin, ra üttüüt wór; iwe, ra ütti Matthias. Iwe, Matthias a ällealong leiin ekkewe engol me emön soukünö.

Ewe Ngüünmifel a feitto lón ewe ränin Pentikos

2 Lupwen a tori ewe ränin Pentikos, fisu wiik mwirin än Jesus manawsäfäl seni mäló, ekkewe chón lükü meinisin ra mwich fengen lón ew chök leeni. 2Mwittir chök, och ngüüngü usun och enienin äsäpwääl mi pöchökkül a wareto seni läng; iwe, a ouraló lón unusen ewe imw ia ra móót ie. 3Iwe, a pwä ngeniir chöönmwöngö usun ekkei, nge iir mi pwisin einetfesen. Iwe, ra sootiw wón emön me emön ekkewe aramas. 4Iwe, iir meinisin ra uroló ren ewe Ngüünmifel o ra poputä le kapas lón ekkóch sókkun än aramas kapas, usun ewe Ngüünmifel a emwelielier.

5A wor chón Sus mi nuokkus Kot ra nóm lón Jerusalem lón ei ótun. Ra feitto seni ekkewe mwüü meinisin iä ra chóisä ie. 6Iwe, lupwen ra rongorong ei ngüüngü, ra sääto pwe repwe nengeni ika meet a fis, nge ra fókkun nenneiruk pün emön me emön leiir a rong än ekkewe chón lükü ra kapas lón ar kewe kapas. 7Ra mwaar o mäirü; iwe, ra apasa: “Pwata a iei usun, nge chókkeei meinisin mi kapas, iir chón Kalili? 8Nge meet ei a fis, iei kich sia rong pwe ra kapas lón kapasen en me fönüach kewe sia upwutiw lón? 9Öükich ekkeei chón Parthia me chón Media me chón Elam, aramas seni Mesopotamia, seni Judea, seni Kappadosia, seni Pontus me Asia, 10seni Frykia me Pamfylia me Egypt me ekkewe kinikinin Lybia mi nóm ünükkün Sirene, pwal ekkóch mi wasölato seni Rom (iirippök chón Sus me Sentail mi etiwa ewe lamalam än chón Sus), 11chón Kriit me chón Arabia, kich meinisin sia rong än ekkeei aramas ra kapas lón kapasen fönüach kewe usun ekkewe mettóch mi amwaraar Kot a föri.” 12Iwe, iir meinisin ra chök üütä lón ar mwaar me nenneiruk. Iwe, ra kapas eiis fengen lefiiler o apasa: “Meet wewen ei lapalap?”

13Nge ekkóch me leiin ewe mwichen aramas ra kapasen turunufas o apasa: “Ra ur ren minaföön wain mi ngar.”

Peter a afalafal lón ewe ränin Pentikos

14Mwirin, Peter mi üütä ren ekkewe engol me emön soukünö, a osommóngetä le kapas o apasa ngeniir: “Öüpwe öüselingafichi äi keei kapas ämi aramasen Judea me ämi meinisin mi nónnóm lón Jerusalem. Esap mwääl ämi ekiek ren meet ei a fis. 15Ekkóch leiimi ra apasa pwe ekkeei aramas ra sakaw. Ei esap pwüng, pün iei e kärään chök kulók tiuw lesossor. Aramas rese kan sakaw lón ei ótun. 16Nge iei meet ewe Kot a kapas usun me ren ewe soufós Joel:

17‘Iei meet epwe fis lón ekkewe ränin sópwólón. Kot a apasa: Ngang üpwe niinätiw Ngüni wón aramas meinisin. Iwe nöümi kana mwän me nöümi kana fefin repwe oosuni. Epwe pwal wor künäen nöümi kana ölüwöl, nge epwe wor minne ekkewe chinlap mwän repwe ääni ttan.

18‘Ngang üpwe niinätiw Ngüni wón mwo nge ekkewe amanaw mwän me fefin. Iwe, repwe oosuni.

19‘Ngang üpwe pwääri manaman me asan, fän läng, pwal esissil me fan, wón fönüfan. Chcha me ekkei me ötüötün ekkei.

20‘Ewe akkar epwe wiliti rochopwak, nge maram epwe wiliti chcha me mwen an epwe war ewe rän mi lapalaap me äkkälängeföu lingan, ränin ewe Samol.

21‘Iwe, epwe fis pwe ese lifilifil iö mi kööri iten ewe Samol, epwe küna manaw.’a

22“Ami aramasen Israel, öüpwe öüseling ngeni ekkeei kapas: Kot a ällelletä le pwäraló Jesus ewe chón Nazareth ngeni kemi ren an föri ekkewe manaman me föfför mi amwaraar me esissil me leiimi, usun minne pwisin ämi öüwa fen silei. 23“Iei i Ätewe, a katolong lepöümi fän pwüngün än Kot filätä lón an akkóót me an tüfichin silei mettóch me mwen ar fis. Ämi öüwa chüföluetä Jesus wón ewe iräpenges ren pöün aramas mi tipis o nieló I. 24“Nge Kot a amanawasäfälietä Jesus seni mäló o epichaló I seni ewe manamanen mäló, pün esap tüfich ngeni ewe manamanen mäló an epwe ömwöchätiw Jesus. 25“Pün iei meet David a apasa usun Jesus:

‘Ngang üwa chök küna me mwan ewe SAMOL a nóm mwei fansoun meinisin. Ngang üsap mwökütüküt, pün I a nóm peliifichi.

26‘Iei minne, letipei a pwapwa, nge chönnawei a mwareiti. Fen lapalón, pwal inisi epwe asöösö lón apilükülüköch;

27pwokiten En kosap likitaló ngüni lón ewe leenien sotup, kosap pwal mwüüt ngeni Nöüm we mi Pin pwe epwe kirouwló inisin lón peias.

28En ka äiti ngeniei ewe aal ngeni manaw. En kopwe föri pwe üpwe unusen pwapwa ren óm nóm rei.’a

29Ämi pwiipwi kana, ngang üwa tongeni älleta le apasa ngeni kemi fän apilükülük usun ewe möküren famili David, pwe i esap kapas usun pwisin i lupwen a apasa ekkeei kapas. Pün i a mäló o peias, nge peiasan iei mi chüen nóm ikeei tori ei rän. 30Iei minne, pwokiten David emön soufós, a pwal silei pwe Kot a pwon ngeni i fän ökköpöl pwe epwe amóóta emön me leiin mwirimwirin kana wón an we lenien móótun nemenem pwe epwe I ewe Kraist. 31David a fen küna chök me mwan meet epwe fis me mwirin, ina minne, a kapas usun än Kraist epwe manawsäfäl o apasa pwe Kraist esap nómwetiw lón ewe leenien sotup, pwal inisin esap kirouló. 32Ei Jesus, Kot a amanawa säfälietä, äm meinisin äm äia chón pwärätä usun. 33Pwokiten Jesus a fen tekiatä o nóm peliifichin Kot, pwal pwokiten I a angei meren ewe Saam ewe Ngüünmifel I a pwonei; iei minne, I a niinätiw wóóm meet ei ämi öüwa küna me rong ikenäi. 34Pün David esap feittä läng, nge pwisin i a apasa:

‘Ewe SAMOL a apasa ngeni äi we Samol, “Kopwe móót peliifichi,

35tori äi üpwe föri pwe chón opwutom kana repwe ew leenien pwüün pecheeemw.” ’b

36Iei minne, mi öch pwe meinisin mi nóm lón Israel repwe wesewesen silefichi pwe Kot a föri pwe ei Jesus, iei i ewe ämi öüwa iräpengesi epwe Samol me Kraist.”

Peter a asópwaló an we afalafal

37Iwe, lupwen ekkewe aramas ra rong ei, a el letiper ren. Mwirin, ra apasa ngeni Peter me pwal ekkewe ekkóch soukünö: “Ämi pwiimw kana, meet äm äipwe föri?”

38Nge Peter a apasa ngeniir: “Öüpwe siwili ämi ekiek, kul seni tipis o kul ngeni Kot. Iwe, emön me emön leiimi epwe papatais lón iten Jesus pwokiten ämi kana tipis ra mwusóló. Mwirin, öüpwe angei ewe Ngüünmifel, iei ewe liffang. 39Pün ewe pwon a fänitemi me nöümi kana, pwal mwo nge chókana meinisin mi toowaweló - chókana meinisin ewe Samol ach we Kot a pwisin köörireto ren.”

40Iwe, Peter a pöchökkül le pwärätä o sópweló le peseer ren chómmóng kapas o a apasa: “Öüpwe amanawa kemi seni ei taperen aramas mi tókkóló!”

Mwichefel a mämmäritä

41Mwirin, chókewe mi lükü meet Peter a apasa, ra papatais. Iwe, lón ewe ränin, ina epwe wor ükükün ülüngät ngöröw aramas ra kapacheto ngeni ewe mwichefel. 42Iwe, ra chuungeni ekkewe pwal ekkóch chón lükü o ra likiitü lón minne ekkewe soukünö ra esikuula ngeniir me lón ar chiechifengen, pwal lón ar utuw pilawa ren ar ächchema le föri ewe mwöngö än ach Samol, me lón ar ikkiótek fengen. 43Iwe, ekkewe soukünö ra föri chómmóng esissil mi amwaraar me manaman, nge nuokkus mi wätte a püngütiw wón ekkewe aramas meinsin. 44Iwe, meinisin chókewe mi lükü ra sópweló le chufengen o ra ewiseis fengen wón ekkewe mettóch mi wor rer. 45Ra poputä le amöömöló fönüer me pisekir o ra eineti fengeni moonian wór meinisin, ren ükükün än emön me emön osupwang. 46Rän me rän, ra sópweló lón ar tipeew fengen le chiechifengen lón ewe imwenfel. Ra feilló ngeni imw me imw o utuw pilawa ren ar ächchema le föri ewe mwöngö än ach Samol me mwöngö fengen ewe kametipen tong fän pwapwan me fangafangöchün letiper. 47Ra mwareiti Kot, ra pwal küna chen meren aramas meinisin. Iwe, rän me rän, ewe Samol a apachalong ngeni mwichefel chókana mi lükü o küna manaw.

Peter me John ra echikaratä emön mwän mi pecheemä

3 Iwe, Peter me John ra pwal feittä ngeni ewe imwenfel kulók ülüngät lekuliól pwe repwe fiti ewe mwichen iótek. 2Lupwen ra arap ngeni ewe imwenfel, ra küna emön mwän mi mä pecheen seni chök an upwutiw. Iteiten rän, ekkóch aramas ra soun uweato ei mwän ren asamalapen tittin ewe imwenfel itan ‘Asam Echchipwör’ ren an epwe chök mwärä le tungór seni chókewe mi tolong lón ewe imwenfel. 3Lupwen ätei a küna Peter me John pwe repwe le tolong lón ewe imwenfel, a poputä le tungórer nöün mooni. 4Iwe, Peter me John ra chök newenewen ngeni ätei, nge Peter a apasa: “Kopwe nengeni keem!” 5Ina minne, ätewe a poputa le öüselingöch ngeniir pün a ekieki pwe epwe angei och mettóch seniir.

6Mwirin, Peter a chietä o apasa: “Esap wor reei silifer me kolt, nge minne a wor reei ngang üpwe ngenuk: Lón iten Jesus Kraist ewe re Nazareth kopwe üütä o fätäl!” 7Iwe, Peter a kömwöch pöüifichin ätewe o öütäi. Lón ewe chök ótun pachapachen me kipwinin pecheen ewe mwän kewe ra pöchökkületä. 8Mwirin, ätewe a mwet o üwenewenetä; iwe, a poputä le fätäl. A tolong lón ewe imwenfel fiti Peter me John, nge a fätäl o mwetemwet o mwareiti Kot. 9Iwe, ekkewe aramas meinisin ra küna ätewe an fätäl o mwareiti Kot. 10Mwirin, ra esilla pwe iei i ätewe mi soun mómmóót ren asamalapen tittin ewe imwenfel itan Asam Echchipwör o tuttungór. Iwe, ra fókkun mäirü me mwaar ren minne a fis ngeni ätewe.

Peter a afalafal me wón pwalangen ewe imwenfel itan Pwalangen Solomon

11Iwe, ekkewe aramas meinisin ra sääto reer lón ewe leeni ra eita ngeni Pwalangen Solomon me lón ewe imwenfei, nge ätewe a chök kömwöchüló wón Peter me John. Iwe, iir meinisin ra chök üütäló fän ar mäirü ren ewe mettóch mi amwaraar a fis ngeni ätewe. 12Nge lupwen Peter a küna meet ei a fis; iwe, a apasa ngeni ekkewe aramas: “Ämi aramasen Israel, pwata öüwa mäirü ren meet ei a fis, ika pwata öüwa chök nefótófót ngeni keem, usun itä nge ei mwän a tongeni fätäl ren pwisin äm manaman ika ren äm tupwöl? 13Ewe Kot, än Abraham me Isaak me Jakob, I än ach kewe leewo we Kot, a elingaló Nöün we chón angang Jesus, I ewe ämi öüwa afangamäi o amaamäsini me mwen Pailet, lupwen i a ekiekin epwe omwusaló I. 14Ämi öüwa amaamäsini ewe Emön mi Pin o Pwüng; nge öüwa tungór pwe Pailet epwe umwusaló emön chón niieló aramas. 15Ämi öüwa niieló ewe Pwopwisómwen manaw, nge Kot a amanawasäfälietä I seni mäló. Iei meet äm äia chón pwärätä usun. 16Lükü lón iten Jesus a öpöchökkülätä ei mwän, ämi öüwa pwisin küna o silei pwe i emön mi mä pecheen me mwan. Ewer, ren iten Jesus me ren ach lükü lón I a ngeni inisin ätei an epwe fókkun pöchökkületä me mwen mesemi meinisin.

17Ämi pwiipwi kana, iei ngang üwa silei pwe meet ämi öüwa föri ngeni Jesus, öüwa föri lón ämi wewengaw, usun chök pwal nöümi kewe souemmwen. 18Nge Kot a öpwönüwetä meet ekkewe soufós meinisin ra apasa melóóm usun ewe Messiah, pwe I epwe tolong lón riäfföü. 19Iei minne, öüpwe kul seni ämi kana tipis o kul ngeni Kot pwe öüpwe tongeni limelim seni ämi kana tipis., pün ewe fansoun angasangas epwe wareto seni fän mesen ewe Samol. 20Mwirin, ewe fansoun öüpwe küna söön ngünümi epwe feitto seni fän mesen ewe Samol. Iwe, Kot epwe tiinsäfälieto reemi Jesus ämi we Messiah. 21Pün Jesus epwe chök nóm läng tori ewe ömwüchchülón fansoun mettóch meinisin repwe försäfäl, usun minne Kot a pwon melóóm meren nöün kewe soufós mi pin meinisin. 22Pün Moses a wesewesen apasa ngeni ekkewe semelap: ‘Ewe SAMOL ämi we Kot epwe tiinato emön Soufós usi chök fänitemi, emön seni leiin aramasemi. Öüpwe öüselinga I lón ekkewe mettóch meinisin I epwe apasa ngeni kemi.’a 23Mwirin Moses a pwal apasa: ‘Iwe, epwe fis pwe iteiten iö esap öüselinga ena Soufós, epwe fókkun ninniiló seni leiin nöün Kot kewe aramas.’b

24Iwe, pwal ina chök usun minne ekkewe soufós meinisin ra kapas usun, pün poputä seni Samuel me chókewe mi tapweto mwirin, ra pwal aronga usun meet a fis ikenäi. 25Ämi nöün ekkewe soufós, pwal ämi öüwa pacholong lón ewe pwon Kot a pwon ngeni ämi kewe leewo. Pün Kot a apasa ngeni Abraham: ‘Sókkun aramas meinisin lón fönüfan repwe feiöch ren mwirimwirum we.’c26Lupwen Kot a tiinato Nöün we Chón Angang Jesus, a tiinato i akkomw reemi ämi aramasen Israel pwe epwe efeiöchü kemi o kullu säfäli emön me emön leiimi seni ämi kana föfförün tipis.”

Peter me John ra arees

4 Iwe, lupwen Peter me John ra chüen kakkapas ngeni ekkewe aramas, ekkewe souasór me ekkewe meilapen chón masa ewe imwenfel me ekkewe Sadusi ra sereniir. 2Iwe, ra fókkun lelukochchow pwokiten än Peter me John esikuula ekkewe aramas o afalafal fän tüfichin än Jesus pwüüng pwe mi wor manawsäfäl seni mäló. 3Iwe, ra turufi Peter me John o otururolong lón kalapwuus, nge pwokiten an a fen lekuniólupwin, ra anómwuur tori sorotän ewe rän mwirin. 4Nge chómmóng me leiin chókewe mi rong ewe kapas, ra lükü. Iei popun, iteiten ekkewe chón lükü, ina repwe üküükün limu ngöröw mwän, nge resap älleani ekkewe fefin me semiriit.

Peter me John ra pwärätä me mwen chón ewe mwichen älepwüng

5Iwe, iei meet a fis lón ewe rän mwirin. Nöün ekkewe chón Sus kewe souemwen me ekkewe souakkom me ekkewe sensen öllükün lamalam ra mwichefengen lón Jerusalem. 6Nge Annas, ewe souasor mi lap a nóm reer pwal Kaiafas me John me Alexander me pwal ekkewe ekkóch iir märäärin ewe souasor mi lap. 7Iwe, lupwen ra róngeeló Peter me John lefiiler, ra poputä le kapas eiis ngeniir: “Seni menni nemenem ika lón iten iö ämi öüwa föri ei?”

8Mwirin, Peter, mi ur ren Ngüünmifel, a apasa ngeniir: “Ämi ekkewe souemwenin aramas me souakkomwen Israel, 9äm äia nóm lón köpwüng ikenäi pwokiten äm föri och föfför mi mwirinnö fäniten emön mwän mi mä pecheen? Ämi öüwa mochen silei meet ei mwän a küna pöchökkül ren? 10Iwe, ngang üpwe affata ngeni kemi me aramasen Israel meinisin ämi öüpwe silei, pwe ei mwän mi üütä mwemi ikeei a chikar ren iten me manamanen Jesus Kraist ewe re Nazareth, Ätewe ämi öüwa iräpengesi, nge Kot a amanawa säfäli seni mäló. 11Pün Jesus I ewe Emön ewe taropwe mi pin a kapas usun lupwen a apasa:

“Ewe faaw mi koturuló meremi ämi ekkewe chón köü imw, nge iei a wiliti ewe föülapen föün lepwokuku.’a

12Esap wor ew alen manaw a nóm ren pwal emön, pün esap wor pwal ew iit fän läng Kot a fang ngeni aramas pwe sipwe küna manaw ren.”

Ewe mwichen chón älepwüng ra öllük pwe Peter me John resap afalafal lón iten Jesus

13Iwe, mönün ewe mwichen chón älepwung ra mwaar lupwen ra küna usun tipepworan Peter me John, pün iir mi küna pwe iir aramas resap fiti sukul me äni och sókkun käeö. Iwe, ra pwal esiller pwe iir ekkewe mwän mi piin fiffiti Jesus. 14Nge pwokiten ewe mwän mi chikarsäfäl a ükkü reer ikeweia, iei minne ewe mwichen chón älepwüng resap tongeni ar repwe pölüweni le apasa och. 15Nge ewe mwichen chón älepwüng ra öllüuk pwe Peter me John repwe towu seni ewe leenien mwich. Mwirin, ra pwüngüpwüng fengen lefiiler, 16o apasa: “Meeta sipwe le föri ngeni ekkeei mwän? Pün enletin kich sisap tongeni amaam pwe iir ra föri och manaman mi amwaraar, nge meinisin mi nóm lón Jerusalem ra silei usun. 17Nge eli sia tongeni öüküüretiw ar resap sópweló le emeresfeili ei poraus leiin aramas. Sipwe le öllüküchow ngeniir pwe resap chüen kapas ngeni emön aramas lón iten Jesus.”

18Iei minne, ra köörisäfälieto ekkewe soukünö o öllük ngeniir pwe resap fókkun chüen kapas ika esikuul usun Jesus. 19Nge Peter me John ra pölüweni o apasa ngeniir: “Ämi öüpwe chón öpwüngü are mi pwüng me mwen mesen Kot äm äipwe öüseling ngeni kemi nge sap ngeni Kot, 20pün äm äisap tongeni ükütiw le aporausa usun ekkewe mettóch mi amwaraar äm äia küna o rong.”

21Iwe, chón ewe mwichen älepwüng ra sópweló le eniwokkusu Peter me John, nge mwirin, ra mwüüt ngeniir pwe repwe feilló, pwokiten resap silei epwe ifa usun lóngólóngun ar repwe ettipisir, nge esap fis och parangarang. Pün ekkewe aramas meinisin ra elingaló Kot fäniten ei manaman. 22Pün ewe mwän mi chikaratä, a mä pecheen lap seni fääik ier.

Ekkewe chón lükü ra iótek fäniten ar repwe pwora lón letiper

23Lupwen Peter me John ra komwusowu seni kalapwuus, ra feilló ren chiechier kewe o aporausa ngeniir meinisin minne ekkewe souasór me ekkewe souakkom me leiin aramas ra apasa ngeniir. 24Iwe, lupwen ekkewe chón lükü ra rong ei poraus, ra tipeew fengen lón ar mwelieli ngeni Kot lón iótek o apasa: “Äm Samol, en Kot, ewe ka föri läng me fönüfan, pwal mataw me meinisin minne a wor lóór. 25Ka kapas meren äm we leewo David noum we chón angang fän emmwenien ewe Ngüünmifel o apasa:

‘Pwata chón ekkewe mwüü ra lingeringer, nge pwata ekkewe aramas ra rawei mettóch mi lamwotongaw?

26‘Ekkewe kingen fönüfan ra amolleretä pwe repwe maun, nge ekkewe samol ra mwich fengen pwe repwe üüngeni ewe SAMOL me nöün we Messiah.’a

27Pün enletin iei meet a fis ikeei lón ei telinimw. Pün Herod Antipas me Pontius Pailet ewe kepina, fiti ekkewe Sentail me ekkewe aramasen Israel ra mwich fengen pwe repwe üüngeni Jesus, noum we Chón Angang mi pin, ewe En ka epiti. 28Ra chufengen pwe repwe föri meet minne chök pöum me minne en ka fen öpwüngaló me mwan lón óm akkóót pwe repwe fis. 29Iwe, iei Samol, kopwe rongorong ar ei angangen eniwokkus. Iwe, kopwe mwütätä ngeni noum keei amanaw pwe repwe afalafala óm kapas fän pwora. 30Kopwe eitiewu pöum pwe kopwe echikaratä ekkewe mi samwaw, kopwe pwal föri ekkewe esissil me manaman mi amwaraar ar repwe fis lón iten Jesus, noum we Chón Angang mi pin.”

31Iwe, lupwen ra wes le iótek, ewe leeni ia ra mwich fengen ie a chechchech o iir meinisin ra ur ren ewe Ngüünmifel. Iwe, ra poputä le afalafala än Kot kapas fän pwora.

Ekkewe chón lükü ra chök aea fengen pisekir

32Iwe, ewe mwichen aramas mi lükü ra ääni ew chök tiip me ngüünew. Esap wor emön me leiir epwe apasa pwe an chök wón pwisin inisin ekkewe mettóch a wor ren, pün ra chök aea fengen mettóch meinisin. 33Fän manaman mi lapalaap, ekkewe soukünö ra chök sópweló le pwärätä pwe ewe Samol Jesus a manawsäfäl seni mäló, nge än Kot ümöümöch mi somwoló a nónnóm wór meinisin. 34Esap wor emön me leiir a osupwang, pün iteitan, lupwen iir meinisin ekkewe mi wor fönüer are imwer ra amömöló fönüer ika imwer, ra uwato moonien ekkewe mettóch ra amömöló, 35o iseniretiw ren pecheen ekkewe soukünö. Mwirin, ekkewe soukünö repwap eineti ngeni emön me emön iö mi wor an osupwang.

36Iwe, mi wor emön mwän itan Josef, i ätewe ekkewe soukünö ra pwal kööri ngeni Barnabas (wewen ei iit, Emön äte öpöchökülätä letipen aramas). Ätei i emön seni ewe einangen Levi mi feitto seni ewe fönü Saipros. 37Mi wor ew fönüen ätei, nge a amöömöló. Iwe, a uwato moonian o ngeni ekkewe soukünö fäniten chókana mi osupwang.

Ananias me Safaira ra chofona ngeni Ngüünmifel

5 Nge a pwal wor emön mwän itan Ananias me pwülüwan we itan Safaira ra amöömöló och kinikinin fönüer. 2Iwe, Ananias a uwato och kinikinin ewe mooni ren ekkewe soukünö, nge a apasa pwe ina unusen liwinin ewe fönü. Nge i Ananias a likitätiw fänitan och seni liwinin ewe fönü, nge pwülüwan we mi unusen silei usun.

3Mwirin, Peter a apasa: “Ananias, pwata Satan a ouraló letipom? En ka chofona ngeni ewe Ngüünmifel o ka likitätiw och seni liwinin ewe fönü. 4“Ifa usun, esap fönüom ewe fönü me mwen óm amöömöló? Iwe, mwirin óm ka amöömöló ewe fönü; ifa usun, liwinin we esap nóm fän pwisin óm nemenem? Pwata ka ekiekietä lón letipom ei sókkun föfför? En kosap chofona ngeni aramas, nge i ka chofona ngeni Kot.”

5Mwirin, lupwen chök än Ananias a rong ekkeei kapas, a turuló o mwüchüló an ngasangas. Iwe, nuokkus wätte a tori chókewe meinisin mi rong ei poraus. 6Mwirin, ekkóch ölüöl ra üütä o tükümaló ätewe lón echö chenikam. Iwe, ra uwealó lükün o peiaseni.

7Iwe, ina epwe ülüngät awa mwirin ei, pwülüwen Ananias we a tolong, nge esap silei meet a fis. 8Iwe, Peter a eisini neminewe: “Kopwe üreniei ika iei üküükün ewe liiwin en me pwülüwom we öüwa angei fäniten liwinin fönüwemi we?” Nge neminewe a apasa: “Ewer, fókkun ina üküükün liwinin.”

9Mwirin, Peter a apasa ngeni neminewe: “Pwata ämi öüwa tipeew fengen pwe öüpwe sótuni Ngünün ewe Samol? Nengeni, pecheen chókewe mi peiaseni pwülüom we ikkanaiir ra ü lükün asam. Iir repwe pwal uweekeló.”

10Iwe, lón ewe chök ótun, neminewe a turuló órun pachapachen Peter o mwüchüló an ngasangas. Lupwen ekkewe ölüöl ra tolong o küna pwe neminewe a mäló, ra ekiiewu neminewe lükün o ra peiaseni i ünükkün pwülüwan we. 11Iwe, nuokkus wätte a tori chón unusen ewe mwichefel me meinisin mi rong ekkeei mettóch.

Mwichefel a sópweló le föri chómmóng manaman

12Iwe, ekkewe soukünö ra föri chómmóng esissil me manaman mi amwaraar me leiin ekkewe aramas. Iwe, ekkewe chón lükü meinisin ra mwimwich fengen lón ewe leeni itan “Pwalangen Solomon”. 13Nge esap wor emön a ökkölümwüün an epwe chiechi ngeniir, ina mwo are ekkewe aramas ra fósöch fäniter. 14Iwe, ra chómmóngóló ekkewe aramas mi lükü ewe Samol. A wor mwän me fefin mi lükü ra kapacheto ngeni iteiteer. 15Iwe, a fis pwe aramas ra uwato ekkewe mi samwaw lón ekkewe aal o akkóneretiw lón kieki me leenien keki, pwe lupwen Peter epwe feitto nge nürün inisin chök epwe tori ekkóch leiir. 16Pwal chómmóng aramas ra feitto seni ekkewe sóópw ünükkün Jerusalem o ra uweato ekkewe aramas mi samwaw me chókana mi riäfföü ren ngüün mi limengaw. Iwe, iir meinisin ra chikaratä.

Ekkewe soukünö mi kalapwuus ra ngasewu o sópweló le pwärätä Kraist

17Mwirin, ewe souasór mi lap me chiechian kewe, iir ekkewe Sadusi, ra pwääch fän ar uren lólówóiti ekkewe soukünö. 18Iwe, ra turufi ekkewe soukünö o otururolong lón imwen kalapwuus än aramas ese lifilifil. 19Nge emön nöün ewe Samol chón läng a war lón ewe pwinin, a suuki kewe asamalapen ewe imwen kalapwuus o emmwenawu ekkewe soukünö lükün. Mwirin, a apasa ngeniir: 20“Öüpwe feilló o üütä lón ewe imwenfel o afalafala ngeni ekkewe aramas meinisin ekkewe kapas usun ei porausen manaw.”

21Iwe, mwirin ar ra rong ei, ra tolong lón ewe imwenfel lesossorusich o ra poputä le esikuul. Nge lupwen ewe souasór mi lap me nöün kewe nöüwiis ra war, ra akökkööw fengeni chón ewe mwichen älepwüng fiti ekkewe souakkom meinisin me leiin chón Israel. Mwirin, ra tiitiló lón ewe imwen kalapwuus pwe repwe uwato ekkewe soukünö pwe repwe köpwüng. 22Nge lupwen ekkewe chón masen ewe imwenfel ra feilló ren ewe imwen kalapwuus, ekkewe soukünö resap chüen nóm. Iei popun ra liwinsäfäliló ren ewe mwichen älepwüng, ra aporausa ngeniir, 23o apasa: “Äm äia küna pwe ewe imwen kalapwuus a wesewesen lókkóló, pwal ekkewe chón mas mi chök ükkü ünükkün ekkewe asam, nge lupwen äm äia suuki ekkewe asam, aisap küna emön me lón.” 24Iwe, lupwen ewe souasór mi lap me ewe meilapen kewe chón masen imwenfel me ekkewe samolun leiin souasór ra rong usun ekkeei kapas, ra fókkun umwesimwesiló o erekichouw usun meet epwe fis me mwirin ei.

25Nge mwirin, emön a war, a aporausa ngeniir o apasa: “Ekkewe mwän ämi öüwa otururelong lon imwen kalapwuus ina ra ükkü lón ewe imwenfel o ekkesikuula ekkewe aramas!” 26Mwirin, ewe meilapen chón masa ewe imwenfel fiti fengen me nöün kewe chón mas ra feilló o emmwenato ekkewe soukünö, nge resap pöchökkül le efitikoko ngeniir, pün ra nuokusiti ekkewe aramas ika repwe monei ngeniir faaw.

27Lupwen ra emmwenireto, ra öüütäär mwen ewe mwichen chón älepwüng. Iwe, ewe souasór mi lap a kapas eiis ngeniir, 28o apasa: “Äm äia fen öllüküchow ngeni kemi pwe öüsap sópweló le esikuul lón iten ei aramas. Nge nengeni, ämi öüwa fen okuuweló lón unusen Jerusalem ren ämi ei sókkun esikuul usun Jesus. Iwe, öüwa pwal ekiekin ettipisi keem fäniten än ei Mwän mäló.”

29Nge Peter me ekkewe ekkóch soukünö ra pölüweni o apasa: “Äm äipwe wesewesen älleasochisi Kot mwen aramas. 30“Än äm kewe leewo we Kot a amanawasäfäli Jesus seni mäló, Ätewe ämi öüwa niieló ren ämi eittiwätä I wón efóch iräpenges. 31Mwirin, Kot a etekiatä I o anomwu lepelifichin pwe I ewe popun Samol me Chón Amanaw. Kot a föri ei pwe epwe ngeni ekkewe aramasen Israel ew fansoun fich ar repwe kul seni ar kewe tipis o kul ngeni Kot pwe ar kewe tipis repwe mwusoló. 32Iwe, äm äia wisen chón pwärätä fäniten ekkeei mettóch pwal usun chök ewe Ngüünmifel, I ewe Kot a fang ngeni chókana mi älleasochisi I.”

Kamaliel a apasa kapasen öüröür mi mwirinnö

33Nge lupwen ewe mwichen chón älepwüng ra rong ei kapas, ra fókkun lingeringer o ra rawei ar repwe niieló ekkewe soukünö. 34Mwirin, emön me lón ewe mwichen älepwüng a üütä. I emön Farisi itan Kamaliel, emön sensen öllük mi wor sufölün me ren aramas meinisin. Ätei a öllük ngeniir pwe repwe mwo atoowu ekkewe soukünö lükün ewe leenien mwich lón ekis chök fansoun. 35Mwirin, a üreni chiechian kewe chón älepwüng: “Ämi re Israel, öüpwe tümwünüöchü kemi ren minne öüwa ekiekin föri ngeni ekkeei mwän. 36Pün lón ekkewe fansoun ra ló, a wor ewe aramas itan Theudas a otupwun fööraló pwe i emön mi lap. Ina epwe ükükün föpwükü aramas ra chiechi ngeni. Nge mwirin, i a ninniiló. Iwe, chókewe meinisin mi tapweló mwirin ra toropasfeil. Mwirin, esap chüen wor och mwirimwirin ewe mwökütüküt. 37Mwirin ei, pwal Judas seni Kalili a pwä lón ewe fansoun ällea me makken iten aramas. Ätei a paani chómmóng aramas ar repwe tapweló mwirin. Nge ätei a pwal mäfeiengaw. Iwe, meinisin chókewe mi tapweló mwirin ra toropasfeil. 38Iei popun, iei äi öüröür fäniten meet ei mi fis lón ei fansoun. Ngang üpwe apasa ngeni kemi pwe öüpwe chök likiti ekkewe mwän nge öüsap föri och ngeniir. Pün are ar ei akkóót me föfför a pop seni aramas; iwe, epwe pwal chök taaló. 39Nge are a pop seni Kot; iwe, öüsap tongeni ämi öüpwe öükätiw, pün wewen nge öüwa fen fiu ngeni Kot.”

40Iwe, ra tipeew ngeni än Kamaliel ei öüröür. Iwe, ra kööralong ekkewe soukünö o ra wichiir. Mwirin, ra öllük ngeniir pwe resap fókkun chüen kapassäfäl lón iten Jesus. Iwe, ra mwüüt ngeniir pwe repwe feilló.

41Iwe, ekkewe soukünö ra feilló seni fän mesen ewe mwichen chón älepwüng, nge ra fókkun pwapwa pün ra fich ngeni ar repwe pachelong lón riäfföün itengaw fäniten Jesus. 42Iwe, ra sópweló le esikuul me afalafal iteiten rän lón ewe imwenfel pwal lón imw me imw pwe Jesus iei i ewe Messiah ra kükküta.

Ekkewe soukünö ra filätä füümön mwän pwe repwe wisen chón älillis lón mwichefel

6 Iwe, lón ei fansoun ekkewe mi lükü Jesus ra chómmóngóló. Iwe, ekkewe chón Sus mi fós lón kapasen Kriis ra pweni ekkewe chón wilipósen chón Sus, pwokiten ar tümwününgaw ngeni ekkewe fefin mi lipichsäfäl me leiir lón ewe angangen einetin mwöngö iteiten rän. 2Mwirin, ekkewe engol me rüömön soukünö ra köörato ewe mwichen chón lükü o apasa: “Esap pwüng ngeni keem äm äipwe likiti äm angang ngeni ewe kapasen Kot fäniten äm aipwe saapis wón chepel. 3Iei minne, ämi pwiim kana, öüpwe kütta me leiimi füümön mwän iir mi iteüöch, ra ur ren Ngüünmifel o tipächchem pwe sipwe ewisa ngeniir ei angang, 4nge äm äipwe likiitü ngeni äm angangen iótek me afalafal me esikuula ewe kapas.”

5Iwe, unusen ewe mwichen aramas ra pwapwaiti ei kapas. Ina minne, ra filätä Stifen, emön mwän mi uren lükü pwal ur ren Ngüünmifel, pwal Filip, Prokorus, Nikanor, Timon, Parmenas me Nikolas seni Antiok, emön Sentail mi wililó o etiwa ewe lamalam än chón Sus. 6Iwe, ra emmwenato ekkewe füümön mwän ren ekkewe soukünö. Mwirin, ekkewe soukünö ra iótek fäniter o isettä pöür wór.

7Mwirin, ewe kapasen Kot a chök sópwósópwóló le meresfeil. Iwe, pwal iteiten ekkewe chón lükü ra chök chóchómmóngóló me lón Jerusalem, nge pwal chómmóng me leiin ekkewe souasór chón Sus ra älleasochis ngeni ewe alen lükü.

Ekkóch chón pwäräta mi chofona ra tipimwäl ngeni Stifen pwe a kapasen turunufas

8Iwe, Stifen a uren än Kot ümöümoch me manaman, a föri manaman mi amwaraar me esissil me leiin ekkewe aramas. 9Nge lón ew rän, a wor ekkóch mwän ra popuetä le wiipinepin ngeni Stifen o ra üüngeni i. Ekkeei mwän ra eita ngeniir pwe iir seni ewe Sinakoken Aramas mi Ngas. Iir chón Sus seni Sirene, Alexandria, Silisia me Asia. 10Nge esap wor emön leiir a tongeni okkufu ewe tipächchem me ewe Ngüün Stifen a kapas fän.

11Iei popun ra emichimichi le peseei ekkóch mwän le mwónómwón pwe repwe chofonatä usun Stifen o apasa: “Äm äia rong än ätei apasa kapasen turunufas fäniten Moses me Kot.”

12Iwe, ra etipetipatä letipen ekkewe aramas me ekkewe souakkom me ekkewe sensen öllükün lamalam. Iei minne, ra rang ngeni Stifen o aressini. Mwirin, ra uweeló fän mesen ewe mwichen chón älepwüng. 13Ra pwal atolonga ekkewe chón pwärätä mi chofona mi apasa: “Ei mwän esap ükütiw le kapasen üüngeni ei leeni mi pin me ewe öllükün Moses. 14Pün äm äia rong än ätei apasa pwe ei Jesus seni Nazareth epwe ataeló ei imwenfel o ekkesiwili ekkewe örüni Moses a likitätiw ngeni kich.”

15Iwe, lón ei ótun, chókewe meinisin mi móót lón ewe mwichen älepwüng ra newenewen ngeni Stifen, pwokiten ra küna pwe wón mesan a saramaram usun wón mesen emön chón läng.

Stifen a aporausasäfäli usun än Kot kööri Abraham

7 Mwirin, ewe souasór mi lap a eisini Stifen o apasa: “Ifa usun, mi let ekkeei kapasen otuttur?”

2Iwe, Stifen a pölüweni o apasa: “Ämi pwii me semei kana, öüpwe öüseling ngeniei! Ewe Kot mi ling a pwä ngeni ach we leewo Abraham me lón Mesopotamia me mwen an mwöküt ngeni Haran. 3Iwe, Kot a apasa ngeni Abraham: ‘Kopwe likiti fönüom me määräärum kana o feilló lón ewe fönü ngang üpwe äiti ngenuk.’a

4“Iei popun, Abraham a feilló seni ewe fönüen chón Kaldea o imweim lón Haran tori än saman we a mäló. Mwirin, Kot a amwökütü i seni ikenan o emmwenato ngeni ei fönü ämi öüwa nónnóm lón ikenäi. 5Nge Kot esap ngeni Abraham och inetin me lón ei fönü, esap mwo nge ükükün an epwe chök ipw wón. Kot a pwon pwe feilfeil epwe ngeni Abraham unusen ei fönü pwe fönüan me fönüen mwirimwirin kana, nge ei ótun esap mwo wor nöün Abraham.b 6Nge Kot a pwal üreni Abraham pwe mwirimwirin kana repwe wasööla lón ew fönü esap fönüer, nge chón ewe fönü repwe nöüniir amanaw o eriäfföür lón ükükün föpwükü ier. 7Kot a pwal apasa: ‘Pwisin Ngang üpwe öpwüngü ewe mwüü a nöüniir amanaw. Iwe, mwirin ena, repwe toowu seni ewe fönü o fel ngeniei me lón ei leeni.’c 8Mwirin, Kot a ngeni Abraham ewe pwonen etipeew, nge sirkomsais ina esissilen ei pwon. Iei minne, Abraham a nöüni Isaac o a sirkomsaisi i lón ewe awalüen rän mwirin an upwutiw. Mwirin, Isaac a nöünätiw Jakob, nge Jakob a nöünätiw ekkewe engol me rüömön semelapen ekkewe chón Sus.

9“Iwe, pwokiten nöün Jakob kewe mwän ra lólówóiti Josef, ra amöömöló i pwe epwe emön amanaw lón Egypt. Nge Kot a fiti Josef, 10o a angasawu i seni lón an kewe riäfföü meinisin. Kot a fang ngeni Josef ümöümóch me miriit me fän mesen Farao, ewe kingen Egypt. Iwe, ewe Farao a seikätä Josef pwe epwe kepina lón Egypt o nemeni meinisin akkóóten lón ewe imwen king.

11“Mwirin a wor ew lengita mi efisätä riäfföü lapalaap a tori unusen ewe fönü Egypt me Kanaan, ina minne, ach kewe leewo resap chüen tongeni ar repwe künökün eneer mwöngö. 12Nge lupwen Jakob a rong pwe mi wor mwöngö lón Egypt, a tiinaló ach kewe leewo ngeni Egypt lón äewin ar sääi. 13“Lón oruuwen fansoun ar sääi ngeni Egypt, Josef a pwääri ngeni pwiin kewe ika i iö. Iwe, ewe Farao a pwal silei chón än Josef we famili. 14Mwirin, Josef a tiitiló o köörato Jakob saman we fiti aramasan kewe meinisin pwe repwe feitto ren lón Egypt. Iteiter meinisin, fiik me limmön aramas. 15Iwe, Jakob a feittiw Egypt. Nge, Jakob a mäló me lón Egypt pwal tori nöün kewe mwän meinisin. 16Ra uweei somäär kewe meinisin seni Egypt ngeni Shekem o peiaseniir lón ewe leenien peias Abraham a mööni seni nöün Hamor kewe mwän me lón Shekem wón och öükükün liiwin.

17“Nge lupwen a arapakkan fansoun an epwe le pwönüetä ewe pwon Kot a pwon ngeni Abraham, ekkewe aramasen Israel ra fókkun chómmóngóló me lón Egypt. 18Nge mwirin, pwal emön king lón Egypt a seikitä nge esap silei och usun Josef. 19Ei king a fókkun rawangawei ach kewe aramas o eriäni ekkewe saam me iin pwe repwe oturaló lükün nöür kewe mönukól pwe resap manaw.

20“Iei ewe fansoun Moses a upwutiw. I emön mönukól mi äteöch me fän mesen Kot. Semen me inen Moses kewe ra tümwünü i lón imwer lón üküükün ülüngät maram. 21Nge lupwen ra asópwisekin oturaló Moses lükün, nöün Farao we föpwül a küna; iwe, a uwealó i o fólenätä pwe a usun chök nge wesewesen nöün. 22Iwe, Moses a käeö lón ekkewe sókkun tipächchem meinisin än chón Egypt. A wiliti emön mwän mi lipwäköch lón kapas me lón föfför.

23“Iwe, lón ew ränin, lupwen Moses a fääik ierin, a filätä lón letipan pwe epwe feilló äämwa määräärin kewe, ekkewe chón Israel. 24Lón ei ótun, Moses a küna emön re Egypt a eriäfföwü emön re Israel. Iwe, Moses a peni ewe re Israel mi riäfföü o niieló ewe re Egypt. 25Pün meren Moses pwe pwiin kewe chón Israel repwe weweiti pwe Kot a tiinato i pwe epwe chimanüür, nge resap weweiti. 26Iwe, lón ewe rän mwirin, Moses a pwal äämwasäfäliir, nge a sereni rüömön re Israel ra fiu fengen. A sótuni le ächäfengenir pwe repwe kinamwefengen o apasa: ‘Ätekanan, ämi pwiipwi. Pwata öüpwe pwisin efeiengawa fengeni kemi?’

27“Nge ätewe mi efeiengawa chón órun we a tiini Moses seni o apasa ngeni: ‘Iö a ewisók pwe kopwe samol me souköpwüng wóóm? 28‘Ka mochen pwe kopwe niieiló usun óm we niieló ewe re Egypt nänew?’a 29Iwe, lupwen Moses a rong ei kapas, a sü seni Egypt o a wasööla lón ewe fönü Midian. Me ikenan a nöüni rüömön äät.

30“Iwe, lupwen a luuló fääik ier, emön nöün ewe Samol chón läng a pwä ngeni Moses lón och pwulopwulen ekkei wón efóch irä fölüföl mi kü me lón ewe fönüapö ren ewe chuuk Sinai. 31Lupwen Moses a küna ei, a ekieki ika epwe meet ei. Iwe, lupwen Moses a feilló pwe epwe nengenfichi, möngüüngün ewe Samol a kööwu ren, 32o apasa: ‘Ngang ewe Kot än óm kewe leewo - ewe Kot än Abraham, än Isaak, pwal än Jakob.’b Iwe, Moses a chechchech ren an nuokkus o esap mwenin epwe nengeni.

33“Mwirin ewe SAMOL a üreni Moses: ‘Kopwe pwiliti seni pachapachom ipwom kana sandal, pün ewe leeni ia en ka üütä ie, ew leeni mi pin. 34Ngang üwa wesewesen küna riäfföün neii kewe aramas mi nóm Egypt. Ngang üwa rong ar ngüüngüres; iwe, iei üwa feitto pwe üpwe chimanür. Iei kopwe le feitto pün Ngang üpwe le tiinukeló Egypt.’c

35“Iei i ewe chök Moses, ätewe ra opwuta o apasa ngeni: ‘Iö a ewisók pwe kopwe samol me souköpwüng?’ iei i ätewe Kot a tiinaló pwe epwe emön samol me emön chón chiman fän emmwenien pöün ewe Chón läng mi pwä ngeni i me lón ewe irä fölüföl. 36Iwe, mwirin än Moses föri ekkóch manaman me esissil mi amwaraar me lón Egypt, a emmwenawu ekkewe chón Israel me lón Egypt, a emmweniir lón ewe Setipar pwal lupwen ar ekkeliwinfeil lón ewe fönüapö lón üküükün fääik ier.

37“Iei i ätena Moses ewe e apasa ngeni ekkewe aramasen Israel: ‘Ewe SAMOL ämi we Kot epwe tiinato reemi emön Soufós usi chök, epwe emön seni leiin pwisin aramasemi. Iei i Ätei öüpwe öüselinga.’d 38Iei i ätewe mi nóm ren nöün Kot we mwichen aramas lón ewe fönüapö. I ewe a chón afföör lefiilen ekkewe aramasen Israel me ewe Chón läng mi kapas ngeni me wón ewe chuuk Sinai. I ewe a angei än Kot kewe öllük mi manaw pwe epwe ngeni kich.

39“Nge ach kewe leewo resap mochen älleasochisi i. Ra fen üüngeni i o ra mochen repwe liwinsäfäl ngeni Egypt. 40Ra apasa ngeni Aaron: ‘Kopwe föri ngeni keem ekkóch nöüüm kot mi tongeni emmwenikeem. Pün äm äisap silei meet a fis ngeni ewe Moses mi emmwenikeemiwu seni ewe fönü Egypt.’e41Iwe, lón ena fansoun, ra föri och uluulul usun lapalapen emön liälifföön ätemwänin kowu. Iwe, ra uwato ar asór ngeni ei uluulul önumwäl, o ra efisi apwapwan minne pwisin pöür a föri. 42Nge Kot a kul seniir o essechiireló pwe repwe fel ngeni ewe akkar, maram me ekkewe füüen läng pwe ar kot. Iei usun minne a mak lón ewe pwük makkeien emön ekkewe soufós:

“ ‘Ifa usun, öüwa uwato fänitei ekkewe maan öüwa ääniir asór me ekkewe sókkun asór lupwen ekkewe fääik ier me lón ewe fönüapö, ämi chón Israel?

43Apwi. Öüwa chök föri fäniten nöümi kewe koten ekis. Iei popun öüwa uweifeili ewe imw mangaku leenien uluulul ewe önü Molek me uluulul ewe füü Remfan me ekkewe uluulul önümwäl ämi öüwa föri pwe öüpwe fel ngeniir. Iei popun Ngang üpwe ömwökütü kemiiló pwe öüpwe ooló toowaw lón Babylon.’f

44“A wor ewe imw mangaku ren ach kewe leewo me lón ewe fönüapö, iei ewe pisekin ölükünükün pwärätä. A för usun chök minne Kot a öüröüra ngeni Moses pwe epwe föri lón öükükün ewe chök köük i a küna. 45Nge ach kewe leewo, iir täppin ewe pilóón aramas mwirin, ra uwei ewe imw mangaku lupwen ra fiti Joshua le tolong lón ewe fönü fönüen chón ekkewe mwüü, iir ekkewe Kot a fen tapweereló me mwen ach kewe leewo. Iwe, ewe imw mangaku a nóm reer tori ewe fansoun David. 46Iwe, David a küna chen meren Kot o a tungór pwe epwe öüüwetä ew imwenfel fäniten än Jakob we Kot. 47Nge Solomon a öüüwetä ew imw fäniten Kot.

48“Iwe, nge ewe mi Unusen Tekia esap imweimw lón imwenfel mi för ren pöün aramas, usun chök minne ewe soufós a apasa:

49“ ‘Ewe SAMOL a apasa: “Läng äi leenien móótun king, nge fönüfan leenien pwuun pecheei. Meet sókkun imw ämi öüpwe öüüwetä fänitei? Ifa usun, öüwa tongeni öüüwetä ew leenien asöösö fänitei?

50Ifa usun, sap peii a föri mettóch meinisin lón läng me fönüfan?” ’a

Stifen a ettipisi chón Israel pwe ra üüngeni ewe Ngüünmifel

51“Ämi aramas mi tipeförea, letipemi me selingemi resap sirkomsais, öüwa üüngeni ewe Ngüünmifel fansoun meinisin. Minne ämi kewe leewo ra föri, ämi öüwa pwal föri. 52Menni leiin ekkewe soufós ämi kewe leewo resap niireló? Ra niieló chókewe mi esilefeili melóóm wareton ewe Emön mi Pwüng, ewe Messiah ämi öüwa afangamäi o niieló. 53Ämi öüwa wesewesen fiseetä pwe öüpwe älleasolap ngeni än Kot öllük, inamwo are öüwa angei ewe öllük seni lepöün chón läng.”

Stifen a ninniiló

54Iwe, lupwen ekkewe souemmwenin chón Sus ra rong än Stifen keei kapas, ra lingeringeriti o ngiimwäleiti. 55Nge Stifen, mi uren Ngüünmifel, a sachchetä läng o küna lingen Kot. Iwe, a küna Jesus mi ü peliifichin Kot. 56Iwe a apasa ngeniir: “Nengeni, ngang üwa küna läng a sukkuló, nge ewe Nöün Aramas a üütä lepelifichin Kot!”

57Mwirin, ra fókkun osommóng le pwupwuchöör, nge ra pineeló selinger. Ra cheppök fän ar soong o säpuropur ngeni Stifen. 58Iwe, ra etekinaawu Stifen lükün ewe telinimw o ra poputä le mónei faaw ngeni. Nge ekkewe chón pwärätä ra pwilitätiw üfeer kewe ünükkün pecheen emön ölüöl itan Saul.

59Lupwen ra sópweló le mónei Stifen ngeni faaw, a kökkö o apasa: “Samol Jesus, kopwe etiwa ngüni.” 60Mwirin, Stifen a fótopwäsukutiw, a leüommóng le kökkö o apasa: “Samol, kosap ngeniir chappen ei tipis!” Mwirin an apasa ei, a möürüló o mäló.

8 Iwe, Saul a unusen tipeew ngeni pwe Stifen epwe ninniiló.

Iwe, lón ena fansoun ew riäfföün ninni mi lapalaap a poputä le tori ewe mwichefel lón Jerusalem. Iwe, ekkewe chón mwichefel ra toropasfeil leemelen ekkewe fönü Judea me Samaria, chiilón chök ekkewe soukünö. 2(Ekkóch mwän mi nuokkus Kot ra önükünükü soomän Stifen, ra peiaseni o ra osommóng le kechiw wón). 3Nge Saul a fätälfeil ekis meinisin o poputä le ataatakisi mwichefel. A tolong lón imw me imw o etekinaló mwän me fefin o otururelong lón imwen kalapwuus.

Filip a afalafal usun Kraist lón Samaria

4Iei mwo nge ekkewe chón lükü mi sü seni Jerusalem ra fätälfeil ekis meinisin o arongafeili ewe kapas allim usun Jesus. 5Mwirin, Filip a feittiw ngeni ew telinimwen Samaria o aronga ngeni ekkewe aramas usun ewe Messiah. 6Iwe, ewe mwichen aramas ra tipeew fengen le öüseling ngeni meet Filip a apasa, pwokiten ra rong o küna ekkewe manaman i a föri. 7Pün chómmóng ngüün mi limengaw ra toowu seni ekkewe aramas mi chómmóng fän ar leüommóng le pwuchöör, pwal chómmóng ekkewe mi mwök me mi pecheemä ra chikaratä. 8Ina popun, a wor wätten pwapwa lón ewe telinimw.

Simon a siwil manawan o papatais

9Nge mi wor emön mwän itan Simon. Lón chómmóng ier, ätei a föri angangen roong me lón ewe telinimw o einga aramasen Samaria ren an tunosikesik le apasa pwe i emön aramas mi iteföüló. 10Iwe, ekkewe aramasen Samaria, seni ekkewe aramas mi kis tori ekkewe mi iteföüló ra fókkun lükü minne ätei a apasa. Iwe, ra apasa, “Ei mwän a ääni ewe manamanen Kot mi iteni ewe Manaman mi Lapalaap.” 11Aramas ra öüselinga i, pün lón fansoun langattam a amwaarer ren an föri angangen roong. 12Nge lupwen ekkewe aramas ra lükü Filip lupwen a afalafala ewe poraus allim usun ewe mwüün Kot me iten Jesus Kraist, iwe, ra papatais, mwän me fefin. 13Mwirin, Simon a pwal lükü o a paptais. Iwe, a poputä le fiti Filip ekis meinisin ia i a feilló ie. Iwe, a fókkun mwaar lupwen a küna ekkewe manaman me esissil Filip a föri.

Simon a föri och tipis mi fókkun ingaw

14Iwe, lupwen ekkewe soukünö mi nóm Jerusalem ra rong pwe ekkewe chón Samaria ra etiwa ewe kapasen Kot, ra tiinaló Peter me John reer ikenan. 15Iwe, lupwen ra wareló, ra iótek fäniten ekkewe chón Samaria mi chök kärään lükü pwe repwe angei ewe Ngüünmifel. 16Pün ewe Ngüünmifel esap mwo feittiw wón emön me leiir, nge ra chök papatais lón iten ewe Samol Jesus. 17Mwirin, Peter me John ra isettä pöüür wón ekkewe chón Samaria mi lükü; iwe, ra angei ewe Ngüünmifel.

18Lupwen Simon a küna pwe Kot a ämwäratä ewe Ngüünmifel wón ekkewe aramas lupwen ekkewe soukünö ra isettä pöüür wón möküreer; iwe, a uwow ngeniir mooni pwe epwe mööni ei manaman. 19A apasa: “Öüpwe pwal ngeniei ei manaman pwe lupwen ngang üpwe isettä peii wón aramas, iir repwe angei ewe Ngüünmifel.” 20Nge Peter a pölüweni o apasa ngeni i: “Noum mooni epwe fituk le mäfeiengaw lón hell, pwokiten ka ekieki pwe kopwe tongeni mööni än Kot liffang ren mooni! 21Esap tongeni wor inetum ika wisom lón ei mettóch, pün letipom esap wenechchar me fän mesen Kot. 22Iei minne, kopwe siwili óm ekiek o kul seni óm ei föfför mi ngaw, o iótek ngeni ewe Samol. Äreere are I epwe omwusókóló ren óm ääni ei sókkun ekiek mi ngaw lón lelukom. 23Pün ngang üwa küna pwe en ka uren maras o ka ooló lón föötekin tipis.”

24Mwirin, Simon a pölüweni o apasa: “Ämi öüpwe iótek ngeni ewe Samol fänitei, pwe esap wor och leiin ekkeei mettóch öüwa apasa epwe fis ngeniei.”

25Iwe, lupwen än Peter me John ra wes le pwärätä me afalafala än ewe Samol kapas me lón Samaria, ra liwinsäfäliti Jerusalem. Nge ra köüüló lón chómmóng sópwun Samaria o ra pwal afalafala ngeniir ewe poraus allim.

Filip a afalafal ngeni emön ätelipich seni Ethiopia

26Iwe, emön nöün ewe Samol chón läng a kapas ngeni Filip o apasa: “Kopwe üütä o feilló ngeni peliöör ren ewe aal mi feittiw seni Jerusalem ngeni Kaza. (Iei efóch aal lón ew fönüapö). 27Ina minne, Filip a üütä o feilló. Iwe, a chuuri emön mwän seni Ethiopia, i emön ätelipich mi tekia wisan, emön nouwisen lón imwen Kandesi, ewe kiwinen Ethiopia, i a wisen tümwünü än neminnei pisek öüchchea meinisin. Ätei a fen feilló Jerusalem pwe epwe fel, 28nge a liwinsäfäl. Iwe, a mómmóót leföön wan we wóóken o äkkäleani ewe pwuk makkeien ewe soufós Isaia. 29Mwirin, ewe Ngüün a üreni Filip: “Kopwe feilló ren ewe wóóken o ouäreer ngeni le fätäl.”

30Ina minne, Filip a sääló ren ätewe nge a rong än ätewe a äkkälleani ewe pwuk makkeien ewe soufós Isaiah. Iwe, Filip a eisini: “En mi weweiti meet na ke äkkälleani?”

31Nge ätewe a apasa: “Epwe ifa usun äi üpwe weweiti ika esap wor emön epwe öüröüraei?” Iwe, ätewe a tungór ngeni Filip pwe epwe töötä wón ewe wóóken o móót ren.

32Iwe, ikkeei ekkewe wokisin seni lón ewe pwuk mi pin ätewe a äkkälleani:

“I a usun emön siip mi emwen ngeni ewe chón niieló. I a usun emön appanen siip mi chök fanafanaló me mwen ewe chón fichii ünan. I esap suuki awan an epwe apasa och.

33I a tolong lón riäfföü mi ässääw o esap angei pwüngün köpwüng mi pwüng. Iö a tongeni kapas usun mwirimwirin kana? Pün manawan a katoowu seni fönüfan.”a

34Iwe, ewe ätelipich a kööngeni Filip o apasa: “Üpwe eisinuk. Iö ei, ei soufós e apasa ei kapas usun? E kapas usun pwisin i ika usun emön?” 35Mwirin, Filip a suuki awan, iwe, a poputä me wón ekkeei wokisin o afalafala ngeni ätewe ewe poraus allim usun Jesus.

36Iwe, lupwen ra sässääitiw wón ewe aal, ra tori ew leeni mi wor kólik ie. Iwe, ewe ätelipich a apasa: “Nengeni, a wor kólik ikeei. Meet a eppeti äi üpwe papatais?” 37Mwirin, Filip a apasa: “Are ka lükü ren unusen lelukom; iwe, ka tongeni papatais.” Iwe, ätewe a pölüweni o apasa: “Ngang üwa lükü pwe Jesus Kraist I ewe Nöün Kot.” 38Iwe, ätewe a öllük pwe ewe wóóken epwe köüüló. Iwe, iir me rüömön, Filip me ewe ätelipich, ra feittiw lón ewe kólik. Iwe, Filip a papataisi ätewe. 39Iwe, lupwen ra toowu seni lón ewe kólik, Ngünün ewe Samol we a angealó Filip, ina minne, ewe ätelipich esap chüen küna i. Iwe, ewe ätelipich a feilló leal fän an pwapwa. 40Nge Filip a pwä me peliefeng lón ewe telinimw Azotus. I a afalafala ewe poraus allim me ikenan pwal lón iteiten ekkewe telinimw meinisin i a pwereló reer tori a tikeri Seseria.

A siiwil manawen Saul me wón ewe alen Damaskos

9 Nge lón ei fansoun, Saul a chök sópweló le eniwokkusu ekkewe chón tapweló mwirin ewe Samol. A mwo nge apasa pwe epwe niireló. Iwe, a feilló ren ewe souasór mi lap, 2o tungórei pwe epwe makkei ekkóch taropwe ngeni ekkewe souakkomwen ekkewe sinakok lón ewe telinimw Damaskos. Saul a mochen pwe ewe souasór mi lap epwe ngeni i an pwüüng pwe epwe kütta chókewe mi fätäl wón ewe Alen ach Samol. Iwe, are i epwe küna ekkewe chón lükü me ikenan, ese lifilifil ika mwän are fefin; i epwe aressiniir o eliwinisäfäliireto Jerusalem. 3Iwe, lupwen Saul a arap ngeni ewe telinimw Damaskos lón an sääi, lón na ótun, och saram mi saramaram a tinetiw seni läng o tinetiw wón Saul. 4Mwirin, Saul a turutiw lepwül, nge a rong och möngüüngü a apasa ngeni: “Saul, Saul, pwata ka tapweriei?”

5Nga Saul a apasa: “En iö, Samol?” Mwirin, ewe möngüüngü a pölüweni o apasa: “Ngang Jesus, ewe emön en ka tapweri. Mi efeiengaw ngenuk óm kopwe chepeti efóch wóók mi kken.” 6Iwe, Saul a apasa fän an chechchech me nuokkus: “Samol, meet en ka mochen pwe ngang üpwe föri?” Mwirin, ewe Samol a apasa ngeni i: “Kopwe üütä o feilló lón ewe telinimw. Iwe, ina emön epwapw ürenuk meet kopwe föri.”

7Ekkewe mwän mi fiti Saul le sääi ra chök üütäló fän ar mäirü nge resap apasa och, pün ra rong ewe möngüüngü, nge resap küna emön. 8Iwe, lupwen Saul a pwäätä seni wón ewe pwül, a meefi pwe esap chüen tongeni küna mwan. Iwe, chiechian kewe ra chök kömwöch pöün o emmwenalong i Damaskos. 9Mwirin, Saul a nómwóló ikenan, nge esap küna mwan lón üküükün ülüngät rän. Lón unusen ei fansoun, esap mwöngö, esap pwal wün.

10Iwe, mi wor emön chón lükü lón Damaskos itan Ananias. Ewe Samol a kapas ngeni i lón künäan o apasa: “Ananias.” Nge ätei a pölüweni o apasa: “Ngang iei, Samol.”

11Iwe, ewe Samol a üreni Ananias: “Kopwe üütä o feilló ngeni ewe aal mi iteni Wenechchar o eiis me lón imwen Judas we ika mi nóm emön mwan itan Saul seni Tarsus, pün nengeni i a iótek ngeniei iei. 12Ngang üwa pwääri ngeni i me lón künäan emön mwän itan Ananias pwe epwe tolong ren o isettä pöün wón pwe epwe tongeni küna säfäli mwan.”

13Nge Ananias a pölüweni o apasa: “Samol, ngang üwa rong seni chómmóng usun ei mwän, ren üküükün wätten ewe efeiengaw ei mwän a föri ngeni noum kewe chón pin lón Jerusalem. 14Äm aia pwal rong pwe i a angei an mwüümwütä seni ekkewe souakkomwen souasór pwe epwe aressini chókana meinisin mi kööri itom me lón Damaskos.”

15Nge ewe Samol a apasa ngeni Ananias: “Kopwe feilló o föri meet Ngang üwa apasa. Pün Saul emön aramas mi kefilitä pwe epwe uweifeili äi kapas ngeni ekkewe Sentail me ekkewe king, pwal ngeni ekkewe chón Israel. 16Ngang üpwe pwääri ngeni i ifa öükükün an epwe küna riäfföü fänäsengesin itei.”

17Iei popun, Ananias a feilló o tolong lón ewe imw, iwe, a küna Saul. Iwe, a isettä pöün kana wón Saul o apasa: “Pwiipwi Saul, ewe Samol Jesus, ewe mi pwä ngenuk me wón ewe aal lupwen óm we feitto, iei a tiinieito pwe kopwe küna mwom o kopwe pwal ur ren ewe Ngüünmifel.” 18Lón chök ewe ótun, ekkóch mettóch usun ülen iik ra tur seni mesen Saul kewe. Iwe, a mwittir künasäfäli mwan. Mwirin, Saul a pwäätä o a papatais. 19Iwe, mwirin an a mwöngö, a meefi an pöchökkül.

Saul a afalafal usun Kraist me lón Damaskos

Mwirin, Saul a nónnóm ren ekkewe chón lükü lón Damaskos lón ekkóch rän.

20Iwe, a mwittir feilló lón ekkewe sinakok o afalafal usun Jesus pwe I ewe Nöün Kot. 21Mwirin, meinisin mi rong an afalafal ra mäirü o apasa: “Ifa usun, esap iei i ätewe mi eriäfföwü chókewe mi föüni iten Jesus me lón Jerusalem, nge iei popun an a feitto ikeei pwe epwe aressiniir o uweereló ren ekkewe souemmwenin souasór?” 22Nge a lapaló än Saul pöchökkül lón an afalafal, ina minne ekkewe chón Sus mi nom Damaskos resap tongeni ar repwe öppölüwa an älletätä pwe ei Jesus I ewe Messiah.

23Iwe, mwirin an a pwongieló chómmóng rän, ekkewe chón Sus ra rawefengeni pwe repwe niieló Saul. 24Nge a pwä ngeni Saul usun ar we raaw, pwe ra mammasa ekkewe asamalapen tittin ewe telinimw lerän me lepwin, ren ar änenna pwe repwe niieló. 25Nge lón ew pwinin, ekkóch leiin ekkewe chón lükü ra angei Saul o eselätiw lón ew chüük mi wätte me lón ew leeni mi suuk me wón tittin ewe telinimw.

26Iwe, lupwen Saul a wareiti Jerusalem, a sótuni an epwe chiechi ngeni ekkewe chón lükü, nge iir meinisin ra nuokkusiti i. Ra ekieki pwe i a chök otupwun pwomweni pwe i emön chón lükü. 27Nge Barnabas a angei Saul o emmwenaló i ren ekkewe soukünö. Iwe, a pwärätä le äwewei ngeniir usun än Saul a küna ewe Samol me wón ewe aal ngeni Damaskos. Barnabas a pwal üreniir meet ewe Samol a apasa ngeni Saul me usun än Saul a pworacho le afalafal lón iten Jesus me lón Damaskos. 28Mwirin, ekkewe soukünö ra etiwa Saul. Iwe, mwirin ei, Saul a nóm reer lón Jerusalem o a pworacho le afalafal lón iten ewe Samol. 29I a wiipinepin ngeni ekkewe chón Sus mi sile kapasen Kriis, nge ra rawei ar repwe niieló. 30Lupwen ekkewe chón lükü ra silei usun ei, ra uweätiw Saul ngeni Seseria o tiinaló i ngeni Tarsus.

A wor kinamwe lón mwichefel o a mämmäritä

31Mwirin, ra kinamweló ekkewe mwichefel meinisin leemelen Judea, Kalili me Samaria. Iwe, ra pöchökküleló o chómmóngóló. Ra fätäl lón manawen ar nuokkusiti ewe Samol me lón oururuen ewe Ngüünmifel.

Peter a echikaratä Aeneas

32Iwe, a fis pwe lupwen än Peter a sääifeil seni ew leeni ngeni pwal ew leeni, a pwal feittiw ren ekkewe chón pin mi nóm lón ewe telinimw Lydda. 33Me ikenaie a chuuri emön mwän itan Aeneas a chök kókkóón lón kian lón ükükün walü ier pün a mwök. 34Iwe, Peter a apasa ngeni ätei: “Aeneas, Jesus Kraist a echikarókótä. Kopwe pwäätä o önükünükü kiom na.” Lón ewe chök ótun ätewe a pwäätä. 35Iwe, chókewe meinisin mi nóm lón Lydda me Sharon ra kul ngeni ewe Samol lupwen ra küna pwe Aeneas a fätälfeil.

Peter a älisi Dorkas an epwe manawsäfäl

36Mi wor emön fefin chón lükü me lón Joppa itan Tabitha (nge lón kapasen Kriis, ra kööri ngeni Dorkas). Ei fefin a fókkun iteföüló ren an soun föfföri angangen kirekiröch me älisi chón wöwingaw. 37Nge a fis pwe lón ei fansoun, neminnei a samwaw o mäló. Iwe, chiechien neminnei kewe ra önükünükü soomän fäniten peias o ra anómwu i lón ew ruum asan. 38Nge ekkewe chón lükü me lón Joppa ra rong pwe Peter mi nóm Lydda, pwokiten Lydda mi chök arapakkan ngeni Joppa. Iei minne, ra tiinaló rüömön mwän ren Peter o tungórei pwe esap mang an epwe feitto reer.

39Mwirin, Peter a üütä o fitaaló ekkewe mwän. Iwe, lupwen a wareto, ra emmwenätä i ngeni ewe ruum asan. Nge ewe ruum a ur ren fefin mi lipichsäfäl ra kechiw o eppii ngeni Peter ekkewe wääwupw me pwal ekkewe sakkopaten üüf Dorkas a föri lupwen a chüen manaw.

40Nge Peter a üreniir meinisin pwe repwe toowu seni ewe ruum. Mwirin, a fótopwäsukutiw o iótek. Iwe, a kul ngeni ewe soomä o apasa: “Tabitha, kopwe pwäätä.” Iwe, neminewe a suukaló mesan kana, nge lupwen a küna Peter, a pwäätä o móót. 41Mwirin, Peter a eiti ngeni neminewe pöün o älisätä an epwe üütä. Mwirin, a kööralong ekkewe chón pin me ekkewe fefin mi lipichsäfäl o pwääri ngeniir neminewe pwe a manaw. 42Iwe, ei poraus a chööüfeil leemelen Joppa meinisin. Iwe, chómmóng aramas ra lükü ewe Samol. 43Iwe, Peter a nónnóm lón fansoun langattam lón Joppa. A nónnóm ren Simon, emön chón önüwa silin maan.

Kornelius a ökkünöló ekkóch ren Peter

10 Mi wor emön mwän lón Seseria itan Kornelius. I emön meilapen sounfiu a wisen nemeni ipwükü sounfiu. Iei ei kinikin ra eita ngeni pwe Mwichen Sounfiun Italy. 2I emön mwän mi tupwöl me emön mi nuokkusiti ewe Koten Israel, usun chök pwal chón leimwan meinisin. Ätei a fangafangöch le fangeló an älillis ngeni ekkewe chón Sus mi osupwang o ikkiótek ngeni Kot fansoun meinisin. 3Lón ew kuniólun, ina epwe arun kulók ülüngät, a wor och künäen ätei. Lón künäan ei, a küna emön nöün Kot chón läng a tolong ren o apasa ngeni: “Kornelius!”

4Iwe, Kornelius a nengenfichi ätewe lón an nuokkus o apasa: “Meet, äi samol?” Nge ewe chón läng a apasa ngeni i: “Óm kewe iótek me óm kewe föfförün kirekiröch le fangeló óm älillis ngeni chón osupwang ra feittä me mwen Kot o I a chechchemenuk. 5Kopwe tiinaló ekkóch mwän ngeni Joppa pwe repwe kütta emön mwän itan Simon, ra pwal kööri ngeni Peter. 6Ätei a nónnóm ren Simon, emön chón önüwa silin maan, imwan a nóm arosset. Kopwe tungórei pwe epwe feitto o äämwók, pün i epwe urenuk minne kopwe föri.”

7Iwe, lupwen ewe chón läng mi kapas ngeni Kornelius a feilló, Kornelius a köörato rüömön me leiin nöün kewe chón angangen lón imwan me emön sounfiu mi tupwöl me leiin chókewe ra wisen fitifeili Kornelius. 8Iwe, Kornelius a aporausa ngeniir meet a fis, mwirin, a tiinireló Joppa.

9Lón ewe rän mwirin, lupwen nöün Kornelius kewe chón künö ra arap ngeni ewe telinimw, Peter a feittä wón ewe sässärin asan me lón ewe imw pwe epwe iótek, ina epwe órun leólówas. 10Mwirin, Peter a meefi an echik o a mochen epwe mwöngö. Nge lupwen ra amollätä anan, a pwää ngeni Peter och seni Kot. 11A küna läng a sukkuló nge och mettóch usun echö chenikam mi chööwätte mi fööfö lepwokukun me rüänü a ürütiw ren o meresiló lepwül. 12Masowen lón, a wor kewe sakkopaten maan fätäl me maan töötö me maan süüsü. 13Iwe, och möngüüngü a apasa ngeni: “Peter, kopwe üütä o nii ekkeei maan pwe kopwe ochooch.”

14Nge Peter a apasa: “Apwii, Samol! Pün lón unusen manawei, ngang üsap mwöngó och mettóch esap epinipin ika esap mwüümwüta me lón äm chón Sus kewe öllük.”

15Iwe, ewe möngüüngü a pwal oruuwa le kapas säfäl ngeni Peter: “Minne Kot a föri pwe epwe limöch, en kosap eita ngeni pwe a nóm lón tettelin mettóch esap pin.”

16Ei lapalap a fis fän ülüngät. Mwirin, ewe chenikam a ürüsäfälitä ngeni läng.

Ekkewe mi ökkünööto seni Kornelius ra eiis Peter

17Nge lupwen Peter a chüen osukosuk le ekieki lón letipan ika epwe meet wewen ei mettóch mi pwää ngeni i a küna lón künäan, ekkewe mwän mi ökkünööto seni Kornelius ra ü ren asamen ewe tiit o eiis ika ia e nóm ie imwen Simon. 18Ra kökkö o eiis ika iei ewe leeni ia Simon, ewe ra pwal eita ngeni Peter, a nóm ie.

19Lupwen Peter a ekieki usun meet ewe a pwä ngeni lón künäan we, ewe Ngüünmifel a apasa ngeni i: “Nengeni a wor ülümön mwän ra küttók. 20Iei minne, kopwe üütä, kopwe feittiw o fitireló, nge kosap tipemwaramwar, pün ngang ei ü tiinireto.”

21Mwirin, Peter a feittiw ren ekkewe mwän mi ökkünööto ren seni Kornelius. Iwe, a apasa: “Ewer, ngang ätena öüwa kütta. Meet popun ämi ei feitto?”

22Iwe, ra apasa: “Äm aia ökkünööto seni Kornelius, ewe meilapen ipwükü sounfiun Rom. I emön mwän mi pwüng, pwal i emön mi nuokkusiti ewe Koten Israel me iteüöch me ren aramasen Sus meinisin. Fän emmwenien Kot, emön chón läng mi pin a öüröüra ngeni pwe epwe tiiti en pwe kopwe feitto lón imwan we, pwe kopwe aronga ngeni i och poraus.” 23Iei minne, Peter a etiwa ekkewe mwän pwe repwe nöün wasööla lón ewe pwinin. Lón ewe rän mwirin, Peter a fitiireló, nge pwal ekkóch ekkewe chón lükü me lón Joppa ra fiti.

Peter a chuuri Kornelius

24Iwe, ra tori Seseria lón pwal ewe rän mwirin. Lón ei ótun, Kornelius a chök akkawitiir, nge a fen köörato määrärin kana me chiechian kana pwe repwe chuuri Peter. 25Iwe, lupwen Peter a tolong lón ewe imw, Kornelius a souni. Iwe, a chappetiw órun pachapachen Peter o fel ngeni i. 26Nge Peter a öüütäi Kornelius a apasa: “Kopwe üütä, pün ngang pwal emön chök aramas.”

27Iei minne, Kornelius a üütä. Iwe, ra kapas fengen o ra tolong lón ewe imw, nge a küna chómmóng aramas ra mwich fengen. 28Mwirin, Peter a apasa ngeniir: “Ämi öüwa pwisin silei usun, pwe esap mwüümwütä lón än chón Sus öllük pwe emön aramas i emön chón Sus epwe chiechi ngeni ika feilló churi emön aramas seni pwal ew sókkun mwüü. Nge Kot a pwääri ngeniei pwe üsap eita ngeni emön aramas pwe i ese epinipin ika nóm lón tettelin chón limengaw. 29Iei minne, lón ewe chök ótun öüwa tiiti ngang, üwa feitto, nge üsap wiipinepin. Iwe, iei ngang üpwe eiis are meet popun ämi öüwa tiiti ngang?”

30Iwe, Kornelius a apasa: “Rüänü rän a ló, ngang üwa öchüün tori ei ótun, nge kulók ülüngät leólópal, üwa iótek lón imwei ei. Üpwap chök mäirü pwe emön chón läng a ü me mwei fän üfan mi saramaram. 31Iwe, a apasa: ‘Kornelius, óm iótek a pölü, pwal óm kewe föfförün kirekiröch le älisi mi osupwang ra chemetä me mwen mesen Kot. 32Iei minne, kopwe tiinaló ekkóch mwän Joppa pwe repwe köörato Simon ikeei. Ra pwal kööri ngeni ätei Peter. Ätei a nónnóm lón imwen Simon we mi nóm arosset, i ewe chón önüwa silin maan. Lupwen ätei epwe feitto, i epwe kapas ngenuk.’ 33Iei popun, ngang üwa mwittir tiiti en, nge a mwirinnö pwe ka feitto. Iwe, iei minne äm meinisin aia nóm ikeei fän mesen Kot, pwe aipwe rongorong ewe poraus ewe Samol a öllük ngenuk pwe kopwe üreni keem.”

Peter a afalafal usun kinamwe ngeni chón leimwen Kornelius

34Mwirin, Peter a suuki awan o apasa: “Iei üwa meefi pwe mi fókkun enlet pwe Kot esap lifilifil aramas. 35Nge lón iteiten mwüü meinisin, Kot a etiwa ese lifilifil ika iö a nuokkusiti I o föri meet mi pwüng. 36Iwe, fäniten ewe kapas I a tiinato ngeni chón Israel ren afalafalen ewe poraus allimen kinamwe meren Jesus Kraist ( I ewe Samol wón aramas meinisin), 37ämi mi silei meet a fis leemelen Judea meinisin, nge a poputä seni lón Kalili, mwirin än John aronga ngeni ekkewe aramas pwe ra osun ar repwe papatais. 38Öüwa pwal silei pwe Kot a epiti Jesus seni Nazareth ren ewe Ngüünmifel me manaman. Mwirin, Jesus a fätälfeil o föri föfför mi mwirinnö me echikaratä meinisin iir mi nóm lón riäfföü ren ewe devil, pün Kot a nóm ren.

39Iwe, äm ekkewe soukünö äm aia chón pwärätä fäniten ekkewe mettóch meinisin I a föri me lón ewe fönüwen chón Sus pwal lón Jerusalem. Mwirin, ra niieló I ren ar eitiwätä I wón efóch irä. 40Nge Kot a amanawa säfälietä I lón ewe öülüngätin rän o föri pwe epwe pwääló, 41sap ngeni aramas meinisin, pwe ngeni keem chök ekkewe Kot a fen filikeemitä me mwan pwe aipwe nöün chón pwärätä. Äm ekkewe aia fiti I le mwöngö o wün mwirin an manawsäfäl seni mäló. 42Iwe, I a öllük ngeni keem pwe aipwe afalafal ngeni ekkewe aramas ekis meinisin o pwärätä pwe I ewe Emön mi kefilitä meren Kot pwe epwe Souköpwüng wón aramas meinisin, ekkewe mi manaw me mi mäló. 43I ewe Emön ekkewe soufós meinisin ra pwärätä usun o apasa pwe iteiten emön me emön mi lükü I epwe angei omwusomwusen an kana tipis lón manamanen itan.”

Ewe Ngüünmifel a feittiw wón ekkewe Sentail

44Iwe, lupwen Peter a chüen akkapasa ekkeei kapas, ewe Ngüünmifel a feittiw wón chókewe meinisin mi rong ewe kapas. 45Iwe, ekkewe chón Sus iir chón lükü mi fitato Peter ra fókkun mäirü pwokiten Kot a niinätiw an we liffangen Ngüünmifel wón pwal ekkewe Sentail. 46Pün ra rong ar kapas fän emwelieliäen ewe Ngüünmifel o ra mwäreiti Kot.

Mwirin, Peter a chietä o apasa: 47“Epwe wor emön a tongeni eppeti än chókkeei repwe papatais ren kólik, pün iei iir ra angei ewe Ngüünmifel usun chök pwal öükich?” 48Iwe, Peter a öllük ngeniir pwe repwe papatais lón iten ewe Samol Jesus Kraist. Mwirin, Kornelius a tungórei Peter pwe epwe nómwóló reer ekkóch rän.

Peter a kapas usun än Kot ümöümöch me lón Jerusalem

11Lón ei ótun, ekkewe soukünö mi nóm lón Judea ra rong pwe ekkewe Sentail ra pwal etiwa ewe kapasen Kot. 2Iei minne, lupwen Peter a feittä Jerusalem, ekkóch leiin ekkewe chón Sus iir chón lükü ra äniini ngeni, 3o apasa: “En ka tolong lón imwen ekkewe aramas resap sirkomsais o fitiir le mwöngö!”

4Mwirin, Peter a aporausa ngeniir tichikkin meet a fis o apasa: 5“Lón ew rän, lupwen ngang üwa nóm lón ewe telinimw Joppa, ngang üwa iótek, nge Kot a pwääri ngeniei och lón künäei. Ngang üwa küna och mettóch usun echö chenikam mi chööwätte a ürütiw seni läng, nge a fööfö lepwokukun me rüänü. Iwe, a feittiw reei. 6Lupwen ngang üwa nennelong lón ewe chenikam, üwa küna ekkewe sókkun maan fätäl me maan töötö me maansüüsü resap mwüümwütä ngeni kich pwe sipwe ochooch. 7Iwe, üwa rong och möngüüngü a apasa ngeniei: ‘Peter, kopwe üütä o nii ekkeei maan pwe kopwe ochooch.’

8Nge ngang üwa apasa: ‘Apwi, Samol! Pün esap mwo fän ew äi üpwe ochooch och mettóch esap epinipin ika nóm lón tettelin mettóch mi limengaw me lón ach chón Sus kewe öllük.’

9Nge ewe möngüüngü a pwal pölüweni säfäliei seni läng o apasa: ‘Minne Kot a limeti, en kosap eita ngeni pwe esap epinipin.’ 10Ei a fis fän ülüngät. Mwirin, ewe chenikam me ekkewe mettóch meinisin mi nóm lón ra ürüsäfälitä ngeni läng.

11Nge lón na chök ótun, ülümön mwän mi ökkünööto seni Seseria ra ü mwen ewe imw ia ngang üwa nóm ie. 12Mwirin, ewe Ngüün a üreniei pwe üpwe fitiir, nge üsap tipemwaramwar are mi pwüng äi üpwe fitiir nge iir Sentail. Nge ekkeei wonomön mwän mi lükü ra fitiei. Äm äia feilló o tolong lón imwen ewe mwän mi tiiti äm. 13Iwe, ätewe a aporausa ngeni keem usun än emön chón läng a pwä ngeni i me lón imwan we o apasa ngeni: ‘Kopwe tiinaló ekkóch mwän Joppa o tiiti Simon, ätewe ra pwal eita ngeni Peter, 14pwe i epwe aporausa ngeni kemi ekkewe kapas en me chón leimwom meinisin öüpwe küna manaw ren.’

15Iwe, üwa poputä le aporausa ngeniir ewe porausen manaw, nge lupwen üwa chök kärään poputä le kapas, ewe Ngüünmifel a feittiw wóór, usun chök an feittiw wóóch me lepoputän. 16Mwirin, üwa chechchemeni än ewe Samol kapas, lupwen a apasa: ‘John a papataisi aramas ren kólik, nge ämi öüpwe papatais ren ewe Ngüünmifel.’ 17Are epwe iei usun pwe Kot a fang ngeni ekkeei Sentail ewe chök pwal liffang I a fang ngeni kich lupwen sia lükü ewe Samol Jesus Kraist; iwe, ngang iö pwe üpwe tongeni pölüweni Kot?”

18Iwe, lupwen ekkewe ekkóch ra rong ekkeei kapas, a pölu ar kewe kapasen efitikooko, nge ra poputä le mwareiti Kot o apasa: “Iwe, Kot a pwal fang ngeni ekkewe Sentail ewe feiöch ar repwe kul seni tipis o etiwa ewe manaw ese mwüch.”

Barnabas me Saul ra älillis lón ewe mwichefelin Antiok

19Lón ei ótun, ekkewe chón lükü mi süü seni Jerusalem lón ewe fansoun riäfföü wätte mi poputä lupwen Stifen a ninniló, ra sääi tori Fonisia, Saipros me Antiok en Syria. Ra afalafala ewe poraus allim ngeni chök ekkewe chón Sus. 20Nge a wor ekkóch ekkewe chón lükü seni Saipros me Sairini ra feitto Antiok o ra poputä le afalafal ngeni ekkewe Sentail usun ewe Samol Jesus. 21Iwe, manamanen pöün ewe Samol a fiti iir, iei minne a wor chómmóng leiin ekkeei Sentail ra lükü o kul ngeni ewe Samol.

22Mwirin, ekkeei poraus ra tori selingen chón ewe mwichefel lón Jerusalem; iei minne ra tiinaló Barnabas pwe epwe feilló Antiok. 23Lupwen Barnabas a tori Antiok, a küna älelleten ewe umöümöchün Kot. Iwe, a fókkun uren pwapwa o öpöchökkülätä letipen ekkewe chón lükü. A peseei ngeniir meinisin pwe repwe sópweló le wenechchar ngeni ewe Samol ren pwüngün letiper. 24Barnabas i emön mwän mi mwirinnö, a uren Ngüünmifel o pöchökkül lón an lükü. Iwe, ew mwichen aramas mi chómmóng ra kapacheto ngeni ewe Samol.

25Mwirin, Barnabas a feilló ngeni Tarsus pwe epwe kütta Saul. 26Iwe, lupwen a küna Saul, a emmwenisäfälieto ngeni Antiok. Iwe, iir me rüwömön ra nóm ikenan ren ewe mwichefel lón ükükün ew ier o ra esikuula chómmóng aramas. Iwe, iei äkkäewin an a fis pwe aramas ra eita ngeni ekkewe chón lükü me lón Antiok pwe iir Chón än Kraist.

Chón Antiok ra tiinaló ar älillisin lengita ngeni Judea

27Iwe, lón ekkeei fansoun, a wor ekkóch soufós ra sääi seni Jerusalem o feitto Antiok. 28Emön me leiir itan Akabus. Ätei a üütä lón ew ar kewe mwich o a oosuni fän emmwenien ewe Ngüünmifel pwe epwe wor ew lengita mi fókkun wätte epwe tori unusen ewe kinikinin fönüfan mi nóm fän nemenien ewe mwüün Rom. Ei a fis ünümwüün Siisär Klaudius. 29Iei popun ekkewe chón lükü mi nóm lón Antiok ra öpwüngaló pwe repwe tiinaló och älillis ngeni pwiir kewe chón lükü mi nóm lón Judea. Emön me emön epwe fang alóngólóng wón üküükün an tongeni. 30Iwe, iei meet ra föri o ra tiinaló ar we liffang fän tümwünüen Barnabas me Saul pwe repwe uwealó ren ekkewe souakkomwen ewe mwichefel lón Jerusalem.

Herod a niieló James o kalapwusei Peter

12Iwe, lón na ótun, ewe king Herod Akrippa a poputä le aressini ekkóch seni ewe mwichefel pwe epwe eriäfföür. 2Mwirin, a niieló James pwiin John we ren ketilas. 3Iwe, lupwen Herod a küna pwe a apwapwai ekkewe souakkomwen chón Sus ren minne i a föri, a pwal aressini Peter lupwen ewe chuulapen Pasofer, iei ewe ränin chuulapen mwöngö pilawa ese wor iis lón. 4Iwe, lupwen a aressini Peter, a oturalong i lón kalapwuus o atolonga i fan tümwünüen rüänü mwichen sounfiu, ökköfömön sounfiu lón ew mwich, pwe repwe mammasa. Pün a ekieki pwe epwe atoowu Peter an epwe köpwüng me fän mesen ekkewe aramas mwirin ewe Pasofer.

Emön chón läng a angasawu Peter seni lón kalapwuus

5Nge lupwen Peter a nóm lón kalapwuus, ewe mwichefel a fókkun likiitü le iótek ngeni Kot fänitan.

6Lón ewe pwinin me mwen än Herod epwe atoowu Peter pwe epwe köpwüng, Peter a möür lefiilen rüömön sounfiu, nge i mi fööfö ngeni rüófóch sein mächä. A pwal wor chón mas ren ewe asam ra mammasa ewe imwen kalapwuus. 7Iwe, epwap chök mäirü pwe emön nöün ewe Samol chón läng ina a üütaló ünükkün o och saram a asarama lón ewe imwen kalapwuus. Iwe, ewe chón läng a tukuuw leepekin Peter, a äpwäätäi o apasa: “Kopwe mwittir pwäätä!” Lón ei chök ótun, ekkewe sein mächä ra turutiw seni wón kumwuchun Peter.

8Mwirin, ewe chón läng a üreni Peter: “Kopwe üföüfolong üfom o ipweipwelong ipwom kana sandal.” Iwe, Peter a föri. Mwirin, ewe chón läng a pwal apasa ngeni Peter: “Kopwe äfitti ngenuk üfom na leeaw o tapweto mwiri.” 9Iwe, Peter a feiliwu seni ewe ruumwen föötek o tapweló mwirin ewe chón läng, nge esap silei pwe minne ewe chón läng a föri a wesewesen fis, pün a ekieki pwe an chök onottan lón künäan. 10Lupwen ra luuseni ewe äemönün me ewe örüwömönün chón mas, o ra tori asamalapen ewe tiit mi för seni mächä mi säpe ngeni ewe telinimw, ei asam a chök pwisin sukkuló ngeniir. Iwe, ra feiliwu o feittiw wón ewe aal. Lón ei chök ótun, ewe chón läng a moruk seni Peter.

11Lupwen Peter a órómónnóló, a apasa: “Iei üwa silei pwe mi wesewesen enlet pwe ewe Samol a tiinato nöün chón läng o a angasaeiwu seni lepöün Herod pwal seni meet ekkewe chón Sus ra ösüküsükü pwe repwe föri ngeniei.

12Iwe, lupwen a weweló ren minne a fis ngeni i, a feilló ren imwen Mary, inen John, ätewe ra pwal eita ngeni Mark. Iei ewe leeni chómmóng ra mwich fengen ie o iótek. 13Lupwen Peter a fichifich wón asamen ewe tiit, emön nengngin itan Rhoda a feitto pwe epwe pii ika iö we e fichifich. 14Iwe, lupwen neminnei a silleni mwelien Peter, a fókkun pwapwa, nge esap fen chüen suuki ewe asam pwe a fen sääsäfälilong o esile ngeniir pwe Peter a ü ren asamen ewe tiit.

15Nge ra üreni neminewe: “Ka umwesiló!” Iwe, nge neminewe a chök äniicholó pwe mi pwüng. Iwe ra apasa: “Ina i an we chón läng.”

16Nge Peter a chök sópweló le fichifich. Iwe, lupwen ra feiliwu o suuki ewe asam, ra küna Peter o ra fókkun mäirü. 17Nge i a chök pwom ngeniir wón pöün pwe repwe fanafanaló. Iwe, a aporausa ngeniir meet a fis me usun än ewe Samol a emmwenawu i seni lón ewe imwen kalapwuus. Mwirin a apasa: “Öüpwe feilló o esile ngeni James me ekkewe ekkóch pwiipwi chón lükü usun meet a fis.” Nge i a feilló seni iir o feilló ngeni pwal ew leeni.

18Mwirin, lupwen a räniló, esap fókkun ätittin ewe osukosuk lefiilen ekkewe sounfiu ren meet a fis ngeni Peter. 19Iwe, Herod Akrippa a atoowu ew öllük pwe repwe küttafeili Peter. Nge lupwen resap tongeni küna Peter, Herod a choosani ekkewe chón mas o öllük pwe repwe ninniiló. Mwirin, Herod a feilló seni Judea o feilló ngeni Seseria pwe epwe nónnóm ikenan lón ekkóch fansoun.

Ewe chón opwut än Kot kapas a feiengaw

20Lón ei ótun, Herod a fókkun soong ren ekkewe aramasen ekkewe telinimw Tayer me Sidon. Iei popun, chón ekkeei telinimw ra tiinaló ew mwichen chón tupwuniir pwe repwe föri och angangen kinamwe ngeni Herod, pwokiten ar kewe telinimw ra chök angei eneer mwöngö seni fönüen Herod. Iwe, ra enliapa ngeniir Blastus, emön meilap mi wor wisan lón imwen ewe king pwe repwe pwiipwi ngeni.

21Iei popun, a mwüümwütä ngeniir ew rän pwe repwe chuuri Herod. Iwe, lupwen a tori ewe rän, Herod a fouteló lón foutan fouten king, a móót wón an we leenien móótun king o afalafal ngeni ekkewe aramas. 22Iwe, ekkewe aramas ra eneen le pwupwuchöör o apasa: “Sap mwelien emön aramas, nge i mwelien emön kot!”

23Mwirin, lón ewe chök ótun, emön nöün ewe Samol chón läng a efeiengawa Herod ren och samwaw, pwokiten a etiwa än ekkewe aramas fel ngeni i, nge esap ngeni Kot ewe ling. Iei popun, mwósó ra ocheei lón inisin, iwe, a mäló.

24Nge ewe kapasen Kot a mwittir sópwósópwóló le meresfeil o a wor chómmóng chón lükü mi fö.

25Iwe, lupwen Barnabas me Saul ra äwesi le föri ökkünöör we lón Jerusalem, ra liwinsäfäl ngeni Antiok, nge ra uweei John, ätewe ra pwal eita ngeni Mark pwe epwe fitir.

Barnabas me Saul ra käimwuló fäniten än Kot angang

13 Iwe, a wor ekkewe soufós me sense lón ewe mwichefel lón Antiok en Syria, iter Barnabas, Simeon (a pwal iteni “ewe mwän mi chól”), Lusius seni Sairini, Manaen, (lekükkünün ätei i chiechien Herod Antipas) me Saul. 2Iwe, lón ew ränin, lupwen ekkeei mwän ra fel ngeni ewe Samol o öchüün, ewe Ngüünmifel a apasa: “Öüpwe äimwueló fänitei Barnabas me Saul pwe repwe föri ewe angang Ngang üwa kööriir ngeni.” 3Iwe, mwirin än ekkeei mwän ra eneen le iótek o öchüün; ra isettä pöüür won Barnabas me Saul o tiinireló.

Saul, Barnabas me John Mark ra afalafal lón Saipros

4Iwe, fän ökkünöwen ewe Ngüünmifel, Saul me Barnabas ra feittiw ren ewe leenien ilen siip lón Seleusia, mwirin, ra sääi seni Seleusia o sääi ngeni ewe fönü Saipros. 5Nge lupwen ra nóm lón ewe telinimw Salamis, ra feilló lón än ekkewe chón Sus kewe sinakok o afalafala ewe kapasen Kot. (John Mark a pwal fitiir pwe epwe älisiir).

6Mwirin, ra sääifeil o afalafal leemelen unusen ewe fönü, iwe, ra tori Pafos, ia ra chuuri me ie emön chón Sus sourong, emön soufós chofona itan Bar-Jesus. 7Ätei a nónnóm ren ewe kepina Serkius Paulus, emön mwän mi tipächchem. Ei kepina a tiiti Barnabas me Saul pün a mochen epwe rongorong ewe kapasen Kot. 8Nge Elymas ewe sourong (pün iei wewen iten Bar-Jesus lón kapasen Kriis) a eppetiir o peseei ewe kepina pwe esap öüseling ngeni meet Barnabas me Saul ra apasa. Ätei a sótuni an epwe kulluw seni letipen ewe kepina an epwe lükü. 9Mwirin, Saul, ätewe a pwal iteni Paul, a ur ren Ngüünmifel, o a newenewen ngeni Elymas o apasa: 10“En nöün ewe devil, ka unusen uren otupwutupw me ekisoolä, en chón opwuten meinisin minne mi pwüng. Kosap ükütiw le eitipwórei alen ewe Samol mi wenechchar? 11Iwe, iei kopwe küna pwe ewe Samol a isettä pöün wóóm pwe epwe öpwünguk. Iwe, kopwe chuun o kosap küna ewe akkar lón ew chök fansoun.” Lón ewe chök ótun, och topwutop me rochopwak a feittiw wón Elymas. Iwe, a chök attapfeil o tungór pwe emön epwe kömwöch pöün o emmweni i. 12Lupwen ewe kepina a küna meet a fis, a lükü o a mwaar ren meet i a käeö usun ewe Samol.

Paul a afalafal me lón Antiok en Pisidia

13Iwe iei, Paul me chókewe mi fiti i ra su seni Pafos o ra sääi ngeni Pamfylia o ilengeni Perka. Me ikenan, John Mark a likitiireló o liwinsäfäl ngeni Jerusalem. 14Nge Barnabas me Paul ra feilló seni Perka nge ra sääi ünifönü o ra tori Antiok lón Pisidia. Iwe, lón ewe ränin Sabbat, ra feilló lón ewe sinakok o móttiw. 15Iwe, mwirin ällean ekkewe pwuken Moses me ekkewe pwuken soufós, ekkewe meilapen ewe sinakok ra esileló ew poraus ren Paul me Barnabas o apasa: “Ämi pwiim kana, are mi wor ämi kapasen öüröür fäniteem; iwe, öüpwe feitto o apasatä.

16Iei popun, Paul a üütä, a pwom wón pöün pwe repwe mósónósón o a poputä le apasa: “Ämi re Israel me ämi ekkewe Sentail mi nuokkusiti ewe Koten Israel, öüpwe öüseling ngeniei. 17Ewe Kot, än ekkeei aramasen Israel, a filätä äm kewe leewo o föri pwe repwe ew mwichen aramas mi feffeitä me lón ewe fönü Egypt. Mwirin, I a emmweniirewu seni ewe fönü Egypt fän an manaman mi lapalaap. 18Iwe, lón üküküün fääik ier Kot a engngiló ngeniir lupwen ra siamwüfeil lón ewe fönüapö. 19Mwirin än Kot a okkufu ekkewe fisu mwüü me lón ewe fönü Kanaan, a eineti fönüer kewe ngeni ekkewe chón Israel pwe repwe fönüeni. 20Ei a fis lón üküükün föpwükü lime ier. Mwirin ei, Kot a fang ngeniir ekkewe souköpwüng pwe repwe emmweniir tori fansoun ewe soufós Samuel. 21Nge mwirin ei, ekkewe aramasen Israel ra tungór emön king. Iwe, Kot a ngeniir Saul nöün Kish we mwän. Saul i emön mwän seni ewe einangen Benjamin. I a king lón üküükün fääik ier. 22Nge Kot a asapwilätiw Saul seni ewe wisen king o a seikätä David pwe epwe king, iei i ätewe Kot a pwärätä usun o apasa: ‘Ngang üwa küna David nöün Jesse we mwän, pwe i emön mwän letipan mi wewe ngeni chök letipei, i epwe föri meinisin minne Ngang üwa mochen.’a

23Iwe, seni mwirimwirin ewe mwän David, Kot a awarato ngeni Israel emön Chón Amanaw, Jesus, usun minne I a pwon. 24Nge me mwen än Ätei war, John ewe Soupapatais a fen akkomwen afalafala ngeni ekkewe aramasen Israel meinisin pwe repwe kul seni ar tipis o kul ngeni Kot o repwe papatais. 25Iwe, lupwen a arapakkan ngeni än John epwe äwesaló an angang, a apasa: ‘Ifa usun, öüwa ekieki pwe ngang ewe Messiah? Apwi. Nge öüpwe nengeni, pwe I epwe mwittir waroto mwiri, iwe, ngang üsap fich ngeni mwo nge äi üpwe pwiliti ipwan sandal seni pachapachan.’

26Ämi pwii kana nöün Abraham pwal ämi meinisin ekkana Sentail mi nuokkusiti ewe Koten Israel, ei alen küna manaw a fänitach. 27Ekkewe aramas mi nóm lón Jerusalem me nöüür kewe souakkomw resap silleni pwe Jesus ewe Chón Amanaw. Iteiten ränin Sabbat ra älleani ekkewe kapas ekkewe soufós ra makkeetiw usun Jesus, nge resap weweiti. Ra ettipisi Jesus pwe epwe mäló. Lupwen ra föri ei, ra öpwönüwetä ekkewe kapasen oosuni. 28Resap tongeni küna och popun pwata Jesus epwe mäló, nge ra chök tungórei Pailet pwe Jesus epwe ninniiló. 29Ekkewe chón Sus ra öpwönüetä ekkewe kapasen oosuni meinisin fänäsengesin än Jesus epwe mäló. Mwirin, ra angeätiw Jesus seni wón ewe iräpenges o anómwu lón ew peias. 30Nge Kot a amanawasäfälietä Jesus seni mäló. 31Lón chómmóng rän, Jesus a pwä ngeni chókewe mi fitato I seni Kalili ngeni Jerusalem. Ikkeiir chókewe ra wisen chón pwärätä ngeni ekkewe aramasen Israel.

32Iwe iei, Barnabas me ngang aia nóm ikeei pwe aipwe afalafala ngeni kemi ei poraus mi allim usun än Kot we pwon a pwon ngeni ach kewe leewo. 33Nge iei Kot a öpwönüetä ngeni kich ei pwon öükich mwirimwirir kana ren an a amanawasäfälietä Jesus. Usun chök minne a mak lón ewe örüachöön Köölfel: “En neii Mwän. Ikenäi ngang üwa pwäärukeló pwe En Neii.”a

34Pün Kot a pwon pwe I epwe amanawasäfálietä Jesus seni mäló, pwe inisin esap kirouló lón peias. Ei a makketiw lón ewe taropwe mi pin a apasa: ‘Ngang üpwe ngeni kemi ekkewe feiöch mi pin o let ngang üwa pwon ngeni David.’b

35Iei minne, i a pwal apasa lón pwal echö Köölfel o apasa: ‘En kosap mwüüt ngeni Noum we Emön mi Pin pwe epwe kirouló inisin lón peias.’c

36Ei wokisin esap kapas usun David, pün mwirin än David a angang ngeni pilóón kewe aramas fän letipen Kot, i a mäló o peiaseló. Iwe, inisin a kirouló lón peias. 37Apwi, ei wokisin a mak fänäsengesin pwal emön, iei i ewe Emön Kot a amanawsäfäli pwe inisin esap kirouló.

38Ämi pwii kana, öüpwe öüseling! Ngang üwa mochen üpwe esile ngeni kemi pwe öüwa tongeni küna omwusomwusen ämi kana tipis ren ei Aramas Jesus. 39Pün ekkewe öllükün Moses resap tongeni angasa kemi seni ämi kana tipis. Nge öüwa tongeni küna pwüng me fän mesen Kot are öüwa lükü Jesus. 40Iei minne, öüpwe äfälli kemi. Öüsap mwüüt ngeni meet ekkewe soufós ra kapas usun epwe fis ngeni kemi. Pün ra apasa:

41‘Öüpwe nengeni, ämi chón turunufas. Öüpwe nenneiruk o määfeiengaw! Pün Ngang üpwe föri och föfför lón ränin manawemi. Och föfför ämi öüsap fókkun mochen öüpwe lükü, inamwo are emön epwe äwewei ngeni kemi usun.’ ”d

Feiöch me osukosuk me lón Antiok en Pisidia

42Iwe, lupwen Paul me Barnabas ra toowu seni lón ewe sinakok, ekkewe aramas ra tungór ngeniir pwe repwe pwal liwinsäfälito o sópweló le afalafala ekkeei kapas ngeniir lón ewe ränin Sabbat mwirin. 43Iwe, lupwen ewe mwich a särefesen, chómmóng me leiin ekkewe chón Sus me ekkewe aramas mi achoocho o etiwa ewe lamalamen Sus mi fiti fel lón ewe sinakok, ra tapweló mwirin Paul me Barnabas. Iwe, ätekkeei ra kapas ngeni ekkewe aramas o peseer pwe repwe chök sópweló le likiitü lón ewe ümöümöchün Kot.

44Iwe, lón ewe ränin Sabbat mwirin, arapakkan unusen chón ewe telinimw meinisin ra mwich fengen pwe repwe rongorong ar afalafala än ewe Samol kapas. 45Nge lupwen ekkewe souemmwenin chón Sus ra küna ewe mwichen aramas mi chómmóng, ra uren lólówó. Iei minne, ra poputä le eitengawa Paul o wiipinepin ngeni meet i a apasa.

46Mwirin, Paul me Barnabas ra pölüweniir fän pwora o apasa: “Mi öüchchea pwe ewe poraus allim seni Kot epwe akkomw arong ngeni kemi ämi chón Sus. Nge pwokiten ämi öüsap etiwa än Kot ei kapas o öüwa pwisin öpwüngaló pwe öüsap fich ngeni ewe manaw ese mwüch, iei minne, äm äipwe le kul ngeni ekkewe Sentail.

47Pün iei usun minne ewe Samol a öllük ngeni keem lupwen a apasa: ‘Ngang üwa föri pwe en kopwe ew saram ngeni ekkewe Sentail, pwe kopwe uwealó ewe alen manaw ngeni leesópwun fönüfan.’ ”e

48Iwe, lupwen ekkewe Sentail ra rong ei, ra pwapwa o ra kilisou ngeni ewe Samol ren an we kapas. Iwe, chókewe meinisin mi fil ngeni manaw ese mwüch ra lükü.

49Iei usun, än ewe Samol we kapas a meresfeil leemelen unusen ewe fönü. 50Mwirin, ekkewe souemmwenin chón Sus ra etipetipätä le asonga ekkewe fefin mi achoocho me finesuuföl me pwal ekkewe mwän iir souemwenin ewe telinimw. Iwe, ra arangätä ew mwichen efitikooko pwe repwe üüngeni Paul me Barnabas o ösüüreló seni äpäriir we. 51Nge Paul me Barnabas ra wichikaló pwülün pachapacheer pwe esissilen ar üüngeniir. Mwirin ra feilló ngeni ewe telinimw Ikonium. 52Iwe, ekkewe chón lükü ra sópwósópwóló le uren pwapwa me uren Ngüünmifel.

Chón Sus me Sentail ra ekiekin nii Paul me Barnabas me lón Ikonium

14Iwe, a fis me lón Ikonium pwe Paul me Barnabas ra feilló ppök lón än ekkewe chón Sus we sinakok. Ar afalafal a fókkun fiti manaman; ina minne, ew mwichen aramas mi chómmóng, iir chón Sus me Sentail ra lükü. 2Nge mi wor ekkóch chón Sus resap lükü ra etipetipätä ekkewe Sentail o poisonuw ar ekiek pwe repwe üüngeni pwiir kewe chón lükü. 3Iei minne, Paul me Barnabas ra nónnómóttam lón Ikonium o ra pwora le afalafal usun än ewe Samol ümöümöch. Nge ewe Samol a pwärätä le älleta pwe mi let minne ra ääni afalafal ren an fang ngeniir ar tüfich pwe repwe föri ekkewe esissil me manaman mi amwaraar. 4Nge ekkewe aramasen ewe telinimw ra tipefesen lón ar ekiek, pün ekkóch ra nóm wón peekin ekkewe chón Sus nge ekkóch wón peekin ekkewe soukünö. 5Iwe, a wor ew raaw än ekkóch ekkewe Sentail ppök me pwal ekkóch ekkewe chön Sus fiti fengen me nöüür kewe souemmwen ar repwe cheeri Paul me Barnabas pwe repwe efeiengawer o mónei ngeniir faaw. 6Nge lupwen ekkewe soukünö ra silei usun ei raaw, ra sü ngeni lón ewe kinikinin Lykaonia, ngeni ekkewe telinimw Lystra me Derbe, pwal ngeni ekkewe leeni mi nóm ünükküür. 7Iwe, ra sópweló chök le afalafala ewe poraus allim me lón ekkeei leeni.

Chón Lystra ra ekieki pwe Paul me Barnabas iir ekkóch kot

8Iwe, lupwen Paul me Barnabas ra nóm lón Lystra, ra sereni emön mwän mi ter pachapachan. Mi chök ina usun seni an upwutiw, iei popun esap tongeni fätäl. 9Ei mwän a öüseling ngeni Paul lupwen a kapas. Nge Paul a newenewen ngeni ätei o a kkin me wón pwe a wor än ätewe lükü pwe epwe tongeni chikar. 10Iei minne, Paul a leüommóng le kööri ätewe o apasa: “Kopwe üwenewenetä wón pecheem kana!” Iwe, ewe mwän a üütä wón pecheen o poputä le fätäl.

11Iwe, lupwen ewe mwichen aramas mi öüseling ra küna meet Paul a föri, ra pwuchöörütä o apasa lón kapasen Lykaonia: “Ekkeei mwän iir kot lón inisin aramas!” 12Ra ekieki pwe Barnabas i Zeus än chón Kriis we kot, nge Paul i Hermes, pwokiten i ewe e wisen kakkapas me leiir. 13Ewe imwenfelin Zeus a chök nóm ünükkün ar we telinimw. Iei minne, ewe souasórun ewe imwenfel me ewe mwichen aramas ra uwato ätemwänin kowu me mwärämwär, iwe, ra amollätä pwe repwe asór ngeni ekkewe soukünö me ünükkün asamalapen tittin ewe telinimw.

14Nge lupwen Barnabas me Paul, ra rong usun meet a fis, ra kamwei üfeer ren ar letipengaw o ra säälong leiin ewe mwichen aramas. Iwe, ra osommóngótä le kapas, 15o ürä: “Ämi keei aramas, pwata öüwa föri ei? Äm chök aramas, usun chök pwal ämi. Äm aia feitto pwe aipwe afalafala ngeni kemi ewe poraus allim pwe öüpwe kul seni ekkeei mettóch mi lamwotongaw o kul ngeni ewe Kot mi manaw mi föri läng, fönüfan, mataw, me meinisin mettóch ra nóm lóór. 16Lón ekkewe fansoun ra ló, I a mwüüt ngeni aramasen ekkewe mwüü meinisin pwe repwe föri minne ra mochen filätä pwe repwe föri. 17Iei mwo nge Kot esap chök likitaló an epwe awora chón pwärätä. I a pwääraló an föfför mi mwirinnö ren an fang ngeni kich üüt seni läng me uwään leres, a pwal ngeni kich anach mwöngö me pwapwan lelukach.” 18Iei mwo nge a fókkun weires ngeni Paul me Barnabas ar repwe tongeni eppeti ekkewe aramas pwe resap asór ngeniir.

Ra mónei faaw ngeni Paul

19Mwirin, ekkóch chón Sus ra wareto seni Antiok me Ikonium. Iwe, ra peseei ekkewe aramas pwe repwe üüngeni Paul. Iei minne, ra mónei faaw ngeni Paul, mwirin, ra etekinawu i lükün ewe telinimw, pün ra ekieki pwe a mäló. 20Nge lupwen ekkewe chón lükü ra rakopwälieló Paul, a pwäätä o liwinsäfälilong lón ewe telinimw. Iwe, lón ewe rän miwirin, a fitaló Barnabas ngeni ewe telinimw Derbe.

Paul me Barnabas ra öpöchökülatä letipen ekkewe chón lükü

21Iwe, mwirin än Paul me Barnabas ra afalafala ewe poraus allim ngeni chón ewe telinimw Derbe o asoulengaló chómmóng aramas, ra liwinsäfäliti Lystra, Ikonium me Antiok, 22o öpöchökkülätä manawen ngünün ekkewe chón lükü. Ra fönör pwe repwe likiitü le sópweló lón ar lükü o ra ächchema ngeniir pwe repwe tolong lón chómmóng riäfföu lupwen repwe tolong lón ei mwüün Kot. 23Iwe, Paul me Barnabas ra pwal filätä ekkewe souakkom lón ew me ew ekkewe mwichefel, o iótek fäniter fän öchüün. Mwirin, ra lükürelong fän tümwünüen ewe Samol, ewe iir ra lükü lón. 24Mwirin, ra sääifeil leemelen Pisidia o ra tori Pamfylia. 25Ra pwal afalafal säfäl lón Perka, mwirin, ra feilló ngeni Atallia.

26Iwe, ra liwinsäfäl wón siip ngeni Antiok en Syria, iei ewe leeni ra popuetä me ie ar sääi, pwal iei ewe leeni ra lükürelong me ie fän än Kot ümöümöch fäniten ewe angang iei ra äwesöchchüeló. 27Iwe, lupwen ra tori Antiok, ra emwicha fengeni chón ewe mwichefel o ra repottei ngeniir usun ar we sääi, ra pwal aporausa meinisin minne Kot a föri me usun än Kot a suuki ewe asamen lükü ngeni pwal ekkewe Sentail. 28Iwe, ra nónnóm ikenan ren ekkewe chón lükü lón Antiok lón fansoun langattam.

Ewe fitikoko fäniten ewe angangen sirkomsais

15 Iwe, lupwen Paul me Barnabas ra nóm lón Antiok en Syria, a wor ekkóch mwän ra feittiw seni Judea o esikuula ekkewe chón lükü o apasa: “Are ämi öüsap öpwönüwetä än chón Sus we öörünien lóóm äitien Moses fäniten sirkomsais, iwe, öüsap tongeni küna manaw.” 2Ina minne, Paul me Barnabas ra fókkun pöchökkül le äniini me üppölü ngeniir lón fansoun langattam. Mwirin, ra öpwüngaló pwe repwe le tiinaló Paul me Barnabas ngeni Jerusalem, nge ekkóch me leiin ekkewe chón lükü repwe fitiir, pün repwe kapas ngeni ekkewe soukünö me ekkewe souakkom usun ei kapas eiis. 3Iei minne, ewe mwichefel a tiiniireló, nge ra pwerelong lón Fonisia me Samaria o äämwa ekkewe chón lükü. Ra aporausa ngeniir pwe pwal ekkewe Sentail ra kul seni ar tipis o kul ngeni Kot. Iwe, ra efisätä wätten pwapwa ngeni ekkewe pwiipwi chón lükü meinisin. 4Iwe, lupwen ra tori Jerusalem, ewe mwichefel me ekkewe soukünö me ekkewe souakkom ra etiwer. Iwe, ra aporausa ngeniir meinisin minne Kot a föri mereer.

5Nge ekkóch mwän iir chón ewe mwichen Farisi me mwen ar resap mwo lükü ra üütä o apasa: “Men öüchchea pwe sipwe sirkomsaisi ekkewe Sentail mi lükü pwe repwe öpwönüetä pwüngün än Moses kewe öllük.”

Ewe mwichen älepwüng lón Jerusalem

6Iwe, ekkewe soukünö me ekkewe souakkomwen mwichefel ra mwich fengen pwe repwe nennengenifichi usun ei mettóch. 7Lupwen an a fókkun wätte ar kapasen äniinifengen wón ei mettóch, Peter a üütä o apasa ngeniir: “Ämi pwii keei mwän, öüwa silei pwe lón ekkewe fansoun lóóm, Kot a filieitä me leiich pwe üpwe afalafal ngeni ekkewe Sentail pwe repwe tongeni rong ewe poraus allim seni lón awei o lükü. 8Iei usun Kot ewe mi silei letipen aramas, a önüküchchara pwe I a etiwa ekkewe Sentail ren an fang ngeniir ewe Ngüünmifel, usun chök an fang I ngeni kich. 9Esap asókafeseni lefilach me iir, pün a pwal limeti leluker ren ar lükü. 10Iei minne, pwata öüwa sótuni Kot iei ren ämi isettä efóch öüwafar mi chow wón üwen ekkwe Sentail mi lükü, nge kich mwo me ach kewe leewo nge sisap tongeni ach sipwe mwärelong fan? 11Nge kich sia lükü pwe sia küna manaw ren ümöümöchün ewe Samol Jesus Kraist; iwe pwal ina chök usun reer.”

12Iwe, ra köüüló le kapas usun ei. Mwirin, iir meinisin ra chök fanafaneló o öüseling ngeni Paul me Barnabas ar ra aporausa usun ekkewe manaman me mettóch mi amwaraar Kot a föri merer me leiin ekkewe Sentail. 13Nge lupwen ra ükütiw le kapas, James a üütä o apasa: “Ämi pwii keei mwän, öüpwe öüseling ngeniei. 14Simon a fen aporausa usun än Kot a äkkäewin äämwa ekkewe Sentail pwe epwe angeawu seni leiir ew mwichen aramas fänitan. 15Än ekkewe Sentail ra soulengiló a tippew ngeni meet ekkewe soufós ra oosuni. Pün iei usun minne a mak:

16‘Mwirin ei, ngang üpwe liwinsäfälito. Iwe, ngang üpwe öüwsäfälietä imwen David we imw mangakü mi turuló. Ngang üpwe försäfäli minne a taaló o ngang üpwe öüwsäfälietä.

17Pwe ekkewe lussun aramas meinisin repwe kütta ewe SAMOL pwal pacholong ekkewe Sentail meinisin mi föw itei wór pwe iir neii aramas. Iei alón ewe SAMOL mi föri ekkeei mettóch meinisin.’a

18Kot a silei an kewe föfför seni lón fansoun esepop tori feilfeilló chök.

19Iei minne, ngang üwa öpwüngaló lón äi ekiek pwe sisap osukosuka chókana me leiin ekkewe Sentail ra kul ngeni Kot, 20nge sipwe le chök mak ngeniir pwe repwe ükütiw seni ar repwe mwöngö ekkewe mettóch mi limengaw ren ar ääni asór ngeni ekkewe uluulun önümwäl, repwe ükütiw seni sókkopaaten föfförun lisowu, repwe ükütiw le ochooch fituken maan mi ffór o resap pwal ochooch fituk mi chüen wor chcha lón. 21Pün seni chök lóóm, ra afalafala än Moses kewe öllük me älleanir ngeni chómmóng pilóón aramas me lón ekkewe sinakok iteiten ränin Sabbat lón iteiten telinimw.”

Minne ewe mwichefel lón Jerusalem a öpwüngaló

22Mwirin, ekkewe soukünö me ekkewe souakkom, fiti unusen ewe mwichefel ra pwapwaiti pwe repwe filätä ekkóch me leiin chón ar ei mwich pwe repwe tiiniireló Antiok en Syria fiti Paul me Barnabas pwe repwe repottei meet ei ra öpwüngaló. Ikkeei iten ekkewe mwän ra kefilitä me leiin ekkewe souakkomwen mwichefel: Judas, (ätewe a pwal iteni Barsabas) me Silas.

23Iwe, iei masowen ewe taropwe ra tiin ngeniir: “Äm ekkewe soukünö me ekkewe souakkom me pwiimi kewe chón lükü lón Jerusalem, aia tiinawow ngeni kemi ämi pwiim kana Sentail chón lükü mi nóm lón Antiok, Syria me Silisia, äm kapwong ngeni kemi.

24Äm aia rong pwe ekkóch mwän seni leiim ra tori kemi o osukosuka kemi ren ar käit o omwökütükütü ngünümi ren ar apasa pwe öüpwe sirkomsais o öpwönüetä ekkewe öllük, nge iir resap angei ei sókkun öüröür seni keem. 25Iei minne, mwirin äm chufengen o unusen tipeew fengen wón minne aia öpwüngaló, äm aia ekieki pwe mi mwirinnö fänitem pwe äipwe filätä ekkóch mwän o tiinirewow pwe repwe fiti Barnabas me Paul, pwiich kewe mi ächengicheng, 26iir ekkewe mwän ra fangaló manawer fänäsengesin iten ach we Samol Jesus Kraist. 27Iei minne, aia tiinawow Judas me Silas pwe iir repwe pwal pwisin aporausa ngeni kemi meet aia öpwüngaló fänäsengesin ämi we kapas eiis. 28Pün a mwirinnö meren ewe Ngüünmifel, pwal mereem, pwe äisap anómwu wóómi och mettóch mi chow seni ekkeei mettóch mi lamwot ngeni kemi: 29Öüpwe ükütiw seni ämi öüpwe mwöngö ekkewe mettóch aramas ra piin ääni asór ngeni ekkewe uluulun önümwäl, öüpwe ükütiw seni ämi ochooch fituk mi chüen wor chcha lón, öüpwe ükütiw seni ämi öüpwe ochooch fituken maan mi ffór, öüpwe pwal ükütiw seni sókkopaaten föfförun lisowu. Are öüpwe tümwünü kemi seni ekkeei mettóch; iwe, öüpwe feiöch. Öüle nónnóm.”

Meet a fis me mwirin meet ewe mwichefel Jerusalem a öpwüngaló

30Iwe, ekkewe fömön chón künö ra feilló o ra tori Antiok. Iwe, ra emwichafengeni ekkewe chón lükü o ra atoura ngeniir ewe taropwe. 31Lupwen ra wes le älleani, unusen chón ewe mwichefel ra pwapwa ren ekkewe kapas mi öpöchökkülätä letiper. 32Nge pwokiten Judas me Silas pwal iir soufós, ra öpöchökküla me önüküchara ekkewe pwiipwi chón lükü ren chómmóng kapas. 33Iwe, ra nónnóm ikenan lón ekkóch fansoun. Mwirin, ekkewe pwiipwi chón lükü ra tiinsäfälireló Jerusalem fän kapwongen kinamwe ngeni ekkewe soukünö mi tiinireto. 34Nge Silas a ekieki pwe epwe mwirinnö are epwe nómwóló ikenan. 35Paul me Barnabas ra nómwetiw Antiok pwe repwe älisi ekkewe ekkóch mi wisen esikuul me afalafala än ewe Samol kapas me ikenan.

Paul me Barnabas ra äimwüfesen fänäsengesin John Mark

36Mwirin ekkóch rän, Paul a üreni Barnabas: “Sipwe le liwinsäfäl o äämwa ekkewe pwiipwi chón lükü lón iteiten ekkewe telinimw ia sia aronga ie än ewe Samol kapas pwe sipwe pii are a ifa usuur.” 37Iwe, Barnabas a mochen epwe uweei John, pwal itan Mark, pwe epwe pwal fitir. 38Nge Paul a chök äniicho pwe resap uweei John an epwe fitir, pün i ewe e sü seniir me lón Pamfylia; iwe, esap sópweló le fitir lón ewe angang. 39Ar tipefesen wón ei a fókkun wätte, ina pwata ra äimwüfesen. Barnabas a eweina John o ra sääiló ngeni Saipros, 40nge Paul a filätä Silas pwe epwe fiti. Iwe, ra feilló, nge ekkewe pwiipwi chón lükü ra lükürolong fän än ewe Samol ümöümoch. 41Iwe, Paul me Silas ra sääifeil leemelen Siria me Silisia o öpöchökküla ekkewe mwichefel.

Timothy a chiechi ngeni Paul me Silas

16 Iwe, Paul a akkomwen tori Derbe, mwirin, a feilló ngeni Lystra. Iwe, a chuuri emön chón lükü mi nóm ikenan itan Timothy. Ätei i nöün emön fiin Sus mi lükü, nge saman emön re Kriis. 2Timothy a iteüoch meren ekkewe pwiipwi chón lükü mi nóm Lystra me Ikonium, 3iei popun Paul a mochen pwe ätei epwe le fitiir lón ar sääi. Iei minne, Paul a angei ätei o sirkomsaisi me mwen ar repwe sääi, pwokiten ekkewe chón Sus mi nóm lón ewe kinikinin leeni, pün iir meinisin mi silei pwe saman we emön re Kriis. 4Iwe, lupwen ra sääifeil leemelen ekkewe telinimw, ra atoura ngeni ekkewe chón lükü pwe repwe öpwönüetä ekkewe osomän mi köpwüngüló meren ekkewe soukünö me souakkom lón Jerusalem. 5Iwe, ekkewe mwichefel ra nüküchchareló lón ewe alen lükü o ra chóchchómmóngóló iteiten rän.

Paul a rong ewe kö seni Masedonia

6Mwirin, Paul me Silas ra sääifeil leemelen Frykia me Kalatia, pwokiten ewe Ngüünmifel a eppetiir pwe resap afalafala ewe kapas lón ekkewe kinikinin Asia lón ei fansoun. 7Lupwen ra tori kiänin Mysia, ra sótuni ar repwe feillong Bithynia, nge ewe Ngünün Jesus esap pwal mwüüt ngeniir pwe repwe feilló. 8Ina pwata, ra luuseni Mysia o feittiw ngeni ewe telinimw Troas. 9Iwe, och mettóch mi amwaraar a pwä ngeni Paul lón künäan lón ewe pwinin. Paul a küna emön mwän seni Masedonia, a üütä o tungórmaamaw ngeni o apasa: “Kopwe feitto Masedonia o älisi keem.” 10Iwe, mwirin än Paul a küna ewe mettóch mi amwaraar, äm aia mwittir amollätä äm äipwe le feilló Masedonia, pün äia lükü pwe ewe Samol a kööri keem pwe äipwe afalafala ewe kapas allim ngeniir.

11Iei minne, aia töötä wón efóch waa me lón Troas o sääi wenewen ngeni ewe fönü Samothreis. Iwe, lón ewe rän mwirin, aia tori Neapolis. 12Iwe, äia sääi seni Neapolis tori Filipai, ewe telinimw mi öüchchea me lón ena kinikinin lón Masedonia, pün iei ew leeni mi só ren chón Rom. Äia nónnóm lón ei telinimw ekkóch rän.

13Lón ewe ränin Sabbat, aia feilliwu seni ewe telinimw o feilló ren órun ewe chaanpwupwu, ew leeni äia meefi pwe aramas repwe soun feitto iótek ie. Aia móttiw o kapas ngeni ekkewe fefin mi chufengen ikenan. 14Lydia seni Thyatira i emön leiin ekkeei fefin. Neminnei i emön chón amöömö ewe sókkun mangaku mi parachól o möömmóng. I emön chón fel ngeni Kot. Lupwen neminnei a öüseling ngeni keem, ewe Samol a suuki letipan pwe epwe etiwa meet Paul a akkapasa. 15Mwirin än neminnei me chón leimwan kewe ra papatais, i a tungór ngeni keem o apasa: “Are öüwa öpwüngaló pwe ngang emön mi ölükülük ngeni ewe Samol; iwe, öüpwe feitto lón imwei we o nónnóm ie.” Iwe, i a fókkun eneen le pesekeem tori äm aia föri meet i a apasa.

Paul me Silas ra kalapwuus

16Iwe, lón ew ränin, lupwen äm aia feilló ngeni ewe leenien iótek, aia chuuri emön nengngin amanaw, emön ngüün mi ngaw a wääni, iei minne a tongeni oosuni meet epwe fis. Neminnei a efisätä wätten alen mooni tolong ngeni an kewe masta ren an oosuni minne epwe fis ngeni aramas. 17Ei nengngin a tapweto mwiriimw me Paul, a osommóng le kökkö o apasa: “Ekkeei mwän, iir nöün ewe Kot mi Unusen Tekia amanaw. Ra feitto pwe repwe aronga ngeni kemi usun ämi öüpwe küna manaw.” 18Neminnei a föri ei usun lón chómmóng rän. Nge Paul a fókkun määngawiti, iei popun a kul o apasa ngeni ewe ngününgaw mi wääni neminewe: “Üwa öllük ngenuk lón iten Jesus Kraist pwe kopwe toowu seni neminna.” Iwe, lón ewe chök ótun, ewe ngününgaw a toowu seni neminewe.

19Nge lupwen än neminewe kewe masta ra küna pwe ar apilükülükün alen mooni tolong a ükütiw, ra turufi Paul me Silas o etekiniirelong lón ewe leenien emwicheichen aramas ren ekkewe nöüwiis. 20Iwe, ra emmweniireló ren ekkewe nöüwiis mi tupwuni ewe emperor o üreniir: “Ekkeei mwän, iir chón Sus, nge iir ra fókkun efitikokoi ach ei telinimw. 21Ra esikuula ngeni ekkewe aramas pwe repwe föri ekkewe mettóch mi üüngeni öörünien chón Rom.”

22Mwirin, ewe mwichen aramas ra rangeppökütä o üüngeni Paul me Silas. Nge ekkewe nöüwisen ewe telinimw mi tupwuni ewe emperor ra öllük pwe repwe kamwei seniir üfeer o wichiir ngeni wóók. 23Iwe, lupwen ra wes le wichiir ren chómmóng wichiwich, ra otururolong lón kalapwuus o öllük ngeni ewe chón masen imwen kalapwuus pwe epwe mammasa fichiir pwe rete süüló. 24Mwirin än ewe chón mas angei ei öllük, a atolonga Paul me Silas lukeniföün ewe imwen kalapwuus o ökkükaló pecheer lón ekkewe pwaang lefilen ekkewe chöön paap.

Ewe chón masen imwen kalapwuus lón Filipai a ngas o küna manaw

25Iwe, ina epwe lukenipwin nge Paul me Silas ina ra ikkiótek o kökköölün mwareiti Kot, nge ekkewe ekkóch chón kalapwuus ra ökköüseling ngeniir. 26Repwapw chök mäirü pwe a fis och chechchechin fönü mi wätte. Iwe, unusen lóngólóngun ewe imwen kalapwuus kewe ra chüngüchüng. Lón chök ewe ótun, ekkewe asam meinisin ra sukkuló, nge iteiten ekkewe sein mächä mi fööfö ngeni ekkewe chón kalapwuus ra pwisin pichiló. 27Iwe, ewe chón masen imwen kalapwuus a neló seni an möür, nge a küna pwe ekkewe asamen ewe imwen kalapwuus ra chök sukkuló. Iwe, a ekieki pwe ekkewe chón kalapwuus ra sü. Ina pwata, a üttawu nöün we ketilas pwe itä epwe le pwisin niieló. 28Nge Paul a osommóng le kökkö o apasa: “Kote chök efeiengawók, pün äm ikkeei meinisin mi chök nóm.”

29Iwe, ewe chón masen imwen kalapwuus a kökkö pwe emön epwe uwato och etittin. Iwe, a säälong o chappetiw fän an chechcheech me mwen Paul me Silas. 30Iwe, a emmweniirewu lükün o eiis: “Ätekaan, meet ngang üpwe föri pwe üpwe küna manaw?”

31Nge iir ra pölüweni o apasa: “Kopwe lükü ewe Samol Jesus Kraist; iwe, kopwe küna manaw, en me unusen chón leimwom.” 32Mwirin, ra afalafala än ewe Samol kapas ngeni ätewe me pwal ngeni chókewe meinisin mi nom lón imwan we. 33Iwe, lón chök ewe ótun lón ewe pwinin, ewe chón masen imwen kalapwuus a uwealó ätekewe o limeti kinaser kewe. Pwal lón ewe chök ótun, i me chón an we famili meinisin ra papatais. 34Mwirin, a emmweniirelóng lón imwan we o amwöngöniir. I me unusen chón leimwan kewe ra pwapwa, pwokiten ra lükü Kot.

Paul esap mochen pwe repwe feilló le mwónómwón chök

35Iwe, lupwen a räniló, ekkewe nöüwisen ewe telinimw mi tupwuni ewe emperor ra tiinaló reer ekkóch polis o apasa: “Öüpwe mwüüt ngeni ekkeei mwän repwe feilló.” 36Ina pwata, ewe chón masen imwen kalapwuus a esile ngeni Paul ekkeei kapas o apasa: “Ekkewe nöüwiis mi tupwuni ewe emperor iei ra tiitito pwe üpwe mwüüt ngeni kemi ämi öüpwe le feilló. Iei minne, iei öüpwe le toowu o feilló lón kinamwe.”

37Nge Paul a pölüweni o apasa: “Ra wichi keem le pwääpwäló nge äm aisap mwo köpwüng o ra kalapwusei keem, iwe, fen pwal äm chón Rom. Iwe, iei ra mochen pwe äm aipwe le feilló le mwónómwón? Esap fókkun öch! Pwisin iir repwe feitto o omwusakeemiwu.”

38Iwe, lupwen ekkewe polis ra aporausa ngeni ekkewe nöüwisen ewe telinimw mi tupwuni ewe emperor ekkeei kapas, ra nuokkus lupwen ra rong pwe Paul me Silas iir chón ewe mwüün Rom. 39Iwe, ekkewe nöüwisen ewe telinimw mi tupwuni ewe emperor ra feitto ren ewe imwen kalapwuus o ra omwusomwus ngeni Paul me Silas. Mwirin, ra emmweniirewu lükün o tungór ngeniir pwe repwe feilló seni ewe telinimw. 40Iwe, Paul me Silas ra liwinsäfäliló ngeni imwen Lydia we. Iwe, ra chuuri ekkewe pwiipwi chón lükü o öpöchökkülatä letiper me mwen ar feilló seni ewe telinimw.

Paul a afalafal usun Kraist me lón Tessalonika

17Iwe, Paul me Silas ra sääifeil leemelen Amfipolis me Apollonia o ra tori Tessalonika, ikeweia mi wor ie ew sinakok än ekkewe chón Sus. 2Mwirin, Paul a feilló ren ekkewe chón Sus lón ar we sinakok, usun meet i a soun föfföri. Iwe, lón ülüngät ränin Sabbat, i a äwewei ekkewe taropwe mi pin ngeni ekkewe aramas. 3I a äwewe ngeniir o pwääri ngeniir ekkewe kapasen oosuni usun än ewe Messiah epwe tolong lón riäfföü o manawsäfälitä seni mäló. A apasa: “Ätei Jesus ngang üwa afalafala ngeni kemi usun, iei i ewe Messiah.” 4Iwe, ekkóch me leiin ekkewe chón Sus mi öüseling a siiwil letiper o ra lükü, iwe ra chuu ngeni Paul me Silas, pwal pacholong ew mwichen aramas mi chómmóng iir re Kriis mi nuokkus Kot me pwal chómmóng fefin mi iteföüló me lón ewe telinimw.

Ekkewe chón Sus sap iir chón lükü ra cheeri imwen Jason we

5Nge ekkewe chón Sus esap siiwil ar ekiek, ra lólówó. Iei minne, ra uwato ekkóch mwän mi manawangaw seni ewe leenien amöömö me kamö pisek o ra förätä ew mwichen efitikoko. Iwe, ra efisätä och fitikoko fiti ökürang lón ewe telinimw o ra cheeri imwen Jason we o kütta Paul me Silas pwe repwe etekiniirewu ren ekkewe aramas. 6Nge lupwen resap küneer, ra etekinawu Jason me ekkóch ekkewe pwiipwi chón lükü ren ekkewe meilapen ewe telinimw fän ar osommóng le kökkö o apasa: “Paul me Silas ra efisätä fitikoko wón unusen fönüfan, nge iei ra pwal osukosuka ach ei telinimw. 7Iwe, Jason a mwüüt ngeniir pwe repwe tolong lón imwan we. Iir meinisin ra tipisin üüngeni Siisär, pün ra apasa pwe mi wor pwal emön king itan Jesus.” 8Iwe, ekkewe aramasen ewe telinimw me ekkewe nöüwisen ewe telinimw ra tolong lón fitikooko wätte lupwen ra rong ei poraus. 9Iwe, ekkewe meilap ra echchimwa Jason me pwal ekkewe ekkóch chón lükü pwe repwe püngütiw mooni pwe ölükülükün ar pwon pwe esap chüen wor osukosuk. Mwirin, ra mwüüt ngeniir pwe repwe le feilló.

Paul a angang lón Berea

10Mwirin, ekkewe pwiipwi chón lükü ra mwittir tiinaló Paul me Silas ngeni Berea lón ewe chök pwinin. Lupwen ra tori Berea, ra feilló lón än ekkewe chón Sus we sinakok. 11Nge ekkewe aramasen Berea ra koon miriit lón ar ekiek mwen chókewe lón Tessalonika, pün ra etiwa ewe kapas fän unusen mollotän ar pwapwaiti. Iteiten rän ra pwal küttafichi me lón ekkewe taropwe mi pin ar repwe chekii are mi wesewesen let minne Paul me Silas ra esikuula.

13Nge lupwen ekkewe chón Sus seni Tessalonika ra silei pwe Paul a afalafala ewe kapasen Kot pwal lón Berea, ra pwal feillo ikenan o etipetipa ewe mwichen aramas. 14Lón ewe chök ótun, ekkewe pwiipwi chón lükü ra tiinaló Paul an epwe feilló ngeni arossetin ewe fönü pwe epwe sääi. Nge Silas me Timothy ra chök nómwetiw Berea. 15Iwe, chókewe mi älisiti Paul ra fitaló i tori Athens. Iwe, ra liwinsäfäliti Berea, nge ra uweei och än Paul emmwir fäniten Silas me Timothy pwe repwe chök mwittir feitto ren.

Paul a sereni ekkóch souääk me lón Athens

16Iwe, lupwen Paul a witiwiti Silas me Timothy lón Athens, ngünün a fókkun lingeringeritä ren ekkewe uluulun önümwäl meinisin i a küna ekis meinisin lón ewe telinimw. 17Iei minne, i a feilló lón ewe sinakok o kakkapas ngeni ekkewe chón Sus me ekkewe Sentail mi nuokkus Kot. Iteiten rän, a pwal kapas ngeni chókewe mi wareto lón ewe leenien emwicheichen aramas. 18Iwe, ekkóch ekkewe souääk seni ekkewe mwichen Epikurean me Stoik ra pwal kapas ngeni i. Iwe, ekkóch ra apasa: “Meet ei, ei chón achchupifeil silean a mochen epwe apasa?” Nge pwal ekkóch ra apasa: “Usun itä nge i emön chón afalafal fäniten ekkóch koten ekis,” pwokiten Paul a afalafal ngeniir ewe poraus allim usun Jesus me manawsäfäl. 19Iwe, ra eweina Paul o emmwenaló i ngeni ewe Mwichen Souääk mi mwichfengen wón Areopakus. Iwe, ra apasa: “Mi tüfich äm äipwe silei ika meet sókkun minaföön esikuul ei en ka kakkapas usun? 20Pün en ka aronga ngeni selingeem ekkóch sókkun mettóch mi sókkóló. Iei minne, äm aia mochen silei meet wewen ekkei mettóch.” 21Pün esap wor och minne ekkewe chón Athens meinisin me ekkewe wasööla mi nóm ikeweia ra ollusaló ar fansoun ren me lükün chök ar aporausa me öüseling ngeni ekkóch poraus mi fö.

Paul a afalafal ngeni aramas lón ewe leenien köpwüng wón Areopakus

22Mwirin, Paul a üütä mwen ewe mwichen älepwüng wón ewe Chukuchukutän Ares o apasa: “Ämi ekkeei re Athens, a kkin me wói pwe lón mettóch meinisin, ämi öüwa men fókkun silei lamalam. 23Pün lupwen üwa fätälfeil o ouwasacha le nengeni ekkewe mettóch ämi öüwa fel ngeniir, ngang üwa küna ew róngen asór a wor ekkeei mak wón: “NGENI EWE KOT ESAP WOR EMÖN A SILEI.” Iei minne, ewe Emön Kot ämi öüwa fel ngeni nge öüsap silei, I ewe ngang üwa mochen üpwe aronga ngeni kemi usun.

24I ewe Kot mi föri fönüfan me ekkewe mettóch meinisin mi nóm lón. Pwokiten I ewe Samolun läng me fönüfan, iei minne, I esap imweimw lón imwenfel förien pöün aramas. 25Esap osun och älillis seni aramas, pün esap osupwangen och mettóch. Pün I wón inisin a fang ngeni aramas meinisin ar manaw, ngasangas me mettóch meinisin ra osupwangan. 26Seni emön chök aramas, I a föri chón ekkewe mwüü meinisin wón unusen fönüfan. I a fen filätä chök me mwan menni mwüü epwe üütä me menni epwe taaló. I a pwal filätä öüküükün kiänin ekkewe mwüü. 27Kot a mochen pwe aramas repwe kütta I. Iwe, eli lupwen repwe kütta I, repwe tongeni küna I. Nge Kot esap toowaw seni emön me emön leiich. 28Pün lón Kot, sia manaw, sia mwökütüküt, sia fis. Usun chök alon emön nöümi kewe soukööl a apasa: ‘Pün kich pwal mwirimwirin Kot.’

29Iei minne, pwokiten mi enlet pwe kich mwirimwirin Kot, men öüchchea ach sisap ekieki usun Kot pwe I och uluulun önümwäl mi för seni kolt ika silifer ika faaw förien ekkana sousilelap angangen wón paaw. 30Mi enlet pwe lón ekkewe fansoun lóóm, Kot a engngiló le nenneseni än aramas wewengaw usun ekkeei mettóch. Nge iei, Kot a öllük ngeni aramas, ekis meinisin pwe repwe kul seni ekkewe uluulun önümwäl o kul ngeni I. 31Pün I a fen filätä ew rän pwe epwe öpwüngü unusen fönüfan fän öpwüngüwen ren ewe Aramas I a fen filätä. Iwe, Kot a älletätä ngeni aramas meinisin ika iöön ei Aramas, ren an amanawasäfäli I seni mäló.”

32Iwe, lupwen ekkewe aramas ra rong än Paul kapas usun än emön aramas mi mäló a manawsäfäl, ekkóch ra takir, nge ekkóch ra apasa: “Äm aia mochen pwe aipwe pwal öüseling säfäl ngenuk me mwirin wón ei mettóch.” 33Ina ükütiwen än Paul kapas ngeniir. 34Nge ekkóch ekkewe mwän ra chiechi ngeni Paul o ra wiliti chón lükü. Emön me leiir itan Dionysius, i emön mönün ewe mwichen soupwüng Aeropakus, pwal emön fefin itan Damaris me pwal ekkóch.

Paul a angang lón Korint

18Mwirin ekkeei mettóch, Paul a feilló seni Athens o feilló ngeni Korint. 2Iwe, a küna emön chón Sus itan Akwila a üpwutiw me lón Pontus. Ätei e kärään chök feitto seni Italy, i me pwülüwan we itan Prisilla, pwokiten Klaudius a öllük pwe ekkewe chón Sus meinisin repwe toowu seni Rom. Paul a feitto reer, 3nge pwokiten i a ääni ewe sókkun angang iir ra pwal ääni, ina minne, i a nónnóm reer o angang, pün ar angang iir chón för tento. 4Iwe, iteiten ränin Sabbat, Paul a awora an fansoun ar repwe äkkäwewe fengen me ekkewe aramas lón ewe sinakok. A sótuni le peseei ekkewe chón Sus me chón Kriis.

5Mwirin än Silas me Timothy ra wareto seni Masedonia, Paul a fangaló unusen an fansoun le afalafal me pwärätä ngeni ekkewe chón Sus o üreniir: “Ewe Messiah ämi öüwa kükkütä ina I Jesus. 6Nge lupwen ekkewe chón Sus ra üüngeni Paul o apasatä kapasen turunufas ngeni, a wichikaló pwülün üfan ngeniir o apasa: “A pwisin ukemi are öüsap küna manaw, nge esap tipisi. Seni iei feilló, ngang üpwe le feilló ngeni ekkewe Sentail.”

7Iwe, Paul a feilló seni ikenan o feilló lón imwen emön mwän itan Justus, i emön mi fel ngeni Kot, imwan a chök arap ngeni ewe sinakok. 8Mwirin, Krispus, ewe meilapen ewe sinakok a lükü ewe Samol fiti chón leimwan meinisin. Pwal chómmóng ekkewe chón Korint mi öüseling ngeni Paul ra lükü o papatais.

9Lön ew pwinin, ewe Samol a kapas ngeni Paul lón künäan o apasa: “Kosap nuokkus. Kopwe chök sópweló le kapas. Kosap fanafaneló, 10pün Ngang mi fituk. Iwe, esap wor emön epwe cheeruk an epwe efeiengawók; pün mei wor chómmóng neii aramas lón ei telinimw.” 11Iwe, Paul a sópwósópwóló le nóm ikenan lón ükükün ew ier me wonu maram o a esikuula ewe kapasen Kot me leiir.

12Nge lupwen Kallio a angei wisan seni ewe mwichen älepwüng pwe epwe kepinan Akaia, ekkóch ekkewe chón Sus ra tipeew fengen o üüngeni Paul. Iwe, ra uwealó Paul ngeni ewe leenien köpwüng. 13Ra ettipisi Paul o apasa: “Woleei a peseei ekkewe aramas pwe repwe fel ngeni Kot lón ekkóch sókkun lapalap mi ngaw ngeni ewe öllük.”

14Nge lupwen Paul a poputä le kapas, Kallio a säp ngeni ekkewe chón Sus mi ettipisi Paul o apasa: “Öüpwe öüseling, ämi kanan chón Sus. Are ei mettóch epwe fäniten och föfför mi mwäl ika och tipis; iwe, ngang üpwe öüchcheani äi üpwe öüseling ngeni kemi. 15Nge pwokiten ei osukosuk a chök fäniten ekkóch kapas ika ekkóch iit me ämi öllükün Sus; iwe, ämi öü pwisin atawei. Ngang üsap mochen üpwe chón öpwüngü ekkeei sókkun mettóch.” 16Iwe, Kallio a ösüürewu seni lón ewe leenien köpwüng. 17Mwirin, ewe mwichen chón efitikooko meinisin ra turufi Sosthenes, ewe meilapen ewe sinakok, o ra wichi i me mwen ewe leenien köpwüng. Nge Kallio ese pwal äkkäfälli mwo ekis usun ekkeei mettóch.

Paul a liwiniti Antiok en Syria

18Iwe, Paul a chüen chök mwo nónnómóttameló lón ekkóch rän lón Korint me mwirin ei. Mwirin, a likiti ekkewe pwiipwi chón lükü o seres ngeni Syria, nge Prisilla me Akwila ra fiti. Paul a fichieló meeten möküran me lón Senkria alóngólóng wón och öörünien chón Sus, pün a föri usun pwüngün och pwon. 19Iwe, lupwen ra tori ewe leenien ilen siip lón Efisos, Paul a likitätiw Prisilla me Akwila ikenan, nge i chök wón an a feilló lón ewe sinakok o ra äkkäwewe fengen me ekkewe chón Sus. 20Iwe, ra tungórei Paul pwe epwe nónnómóttameló reer, nge esap tipeni. 21Nge a likitiir o apasa: “Ngang üpwe fókkun achoocho ngeni äi üpwe fiti ewe ränin chuulap lón Jerusalem. Nge are fän letipen Kot, üpwapw liwinsäfäliti kemi. Iwe, a seres seni Efisos. 22Iwe, lupwen Paul a ileiti Seseria, a feittä Jerusalem o kapwong ngeni ewe mwichefel ikenan. Iwe mwirin, a liwinsäfälitiw Antiok.

23Nge mwirin än Paul a nónnóm Antiok lón ekkóch fansoun, a liwinsäfäl o feilló seni ew leeni tori pwal ew leemelen ewe kinikinin Kalatia me Frykia pwe epwe äämwa ekkewe chón lükü meinisin o öpöchökkülätä letiper o älisiir pwe repwe mämmääritä lón ewe Samol.

Apollos a afalafal lón Efisos

24Iwe, mi wor emön chón Sus itan Apollos, mi üpwutiw me Alexandria a feitto Efisos. I emön mwän mi tipächchem o angöch le kapas, a pwal wor an tüfich lón ekkewe taropwe mi pin. 25A fen wor än ei mwän käeö lón ekkewe mettóch usun ewe Samol. Iei popun, a kapas ngeni ekkewe aramas fän mwasangasangen letipan me pwüngüöchchün ekkewe mettóch i a apasa me esikuula usun Jesus. Nge i a chök silei usun än John we angangen papatais. 26Apollos a poputä le kapas fän pwora me lón ewe sinakok. Nge lupwen Akwila me Prisilla ra öüseling ngeni ätei, ra eweinaló i ekis o ra äwewefichi ngeni i usun ewe alen Kot.

27Nge lupwen Apollos a mochen epwe feilló ngeni Akaia, ekkewe pwiipwi chón lükü lón Efisos ra peseei ngeni. Iwe, ra mak ngeni ekkewe chón lükü lón Akaia o ra tungóreer pwe repwe etiwa i. Iwe, lupwen Apollos a tori Akaia, a men wätte an älillis ngeni chókewe mi lükü ren ewe ümöümöchün Kot. 28Pün i a fókkun maamaw le öppölüwa ekkewe chón Sus meinisin me mwen ekkewe aramas. A älelleta seni ekkewe taropwe mi pin o äwewe ngeniir pwe Jesus I ewe Messiah ra kükküta.

Paul a öüröüra engol me rüömön nöün John chón käeö

19Iwe, a fis, pwe lupwen Apollos a nóm lón Korint, Paul a sääifeil leemelen ekkewe kinikinin fönü asan. Mwirin, a tori Efisos, ia a küna me ie ekkóch chón käeö. 2Iwe, a eisiniir: “Ifa usun, öüwa etiwa ewe Ngüünmifel lupwen öüwa lükü?” Nge iir ra pölüweni o apasa ngeni: “Apwi. Äm aisap weweiti meet na ka apasa. Äm äisap mwo rorrong are mi wor emön Ngüünmifel.”

3Mwirin, a pwal eisiniir: “Are ina; iwe, meet chök sókkun papatais ämi öüwa papatais lón?” Iwe, ra pölüweni o apasa: “Lón än John we angangen papatais.”

4Mwirin, Paul a apasa: “John a papataisi aramas ren ewe angangen papataisi chókewe mi pwärätä ar mochen pwe repwe kul seni tipis o kul ngeni Kot. Pwisin John wón inisin a apasa ngeni ekkewe aramas pwe repwe lükü Jesus, iei i ewe Emön i a apasa pwe epwe wareto mwirin.” 5Lupwen ra rong ei, ra papatais lón iten ewe Samol Jesus. 6Nge lupwen Paul a isettä pöün kana wóór, ewe Ngüünmifel a feittiw wóór; iwe, ra poputä le kapas lón kapasen ekis o ra pwääri me äwewei mwónómwónen ewe kapasen Kot. 7Ina repwe engol me rüömön ekkewe mwän meinisin.

Paul a nóm ruu ier lón Efisos o afalafal

8Mwirin, lón ükükün ülüngät maram Paul a feilló lón ewe sinakok o a maamaw le akkafalafal. Ra äkkäwewe fengen me ekkewe aramas o a eneen le peseer fäniten ekkewe mettóch usun ewe mwüün Kot. 9Nge a föüló letipen ekkóch me leiir, iei minne resap mochen lükü, nge ra fen kapas mi ngaw fäniten ewe Aal me mwen ewe mwichen aramas mi chómmóng. Iei minne, Paul a feilló seniir nge a uweeló ekkewe chón lükü. Mwirin, a poputä le afalafal iteiten rän lón än Tyrannus we leenien esikuul. 10Iwe, ei a sópwósópwóló le fiffis lón ükükün ruu ier. Iei minne, ekkewe aramas mi nóm leemelen Asia, chón Sus ppök me chón Kriis, ra rong ewe kapas än ewe Samol Jesus.

Ekkewe manaman ra enlingaló iten Jesus

11Iwe, Kot a fang ngeni Paul an tüfich pwe epwe föri ekkóch manaman mi fókkun amwaraar, 12pwe ika mwo repwe angei än Paul kewe töttölün moonoon me chechchen üfan le angang o isettä wón ekkewe aramas mi samwaw; iwe, ar kewe samwaw ra wes seniir, nge ekkewe ngüün mi ngaw mi nóm wóór ra toowu seniir.

13Nge a pwal wor ekkóch chón Sus, iir chón amwööngün mi fätälfeil seni ew leeni tori pwal ew, ra sótuni ar repwe föüni iten ewe Samol Jesus wón chókewe ngününgaw mi wääniir. Iei meet ra ääni kapas ngeni ekkewe ngününgaw: “Ngang üwa öllük ngenuk fäniten Jesus, i ewe Paul a afalafal usun, pwe kopwe toowu.” 14Füümön mwän nöün Skeva, emön chón Sus nge i souasór mi lap, ra föri ei sókkun föfför. 15Iwe, lupwen ra sótuni ei wón emön mwän emön ngününgaw mi wääni, ewe ngününgaw a pölüweni o kapas ngeniir: “Ngang üwa silei Jesus, ngang üwa pwal silei Paul. Nge ämi iö?” 16Mwirin, ewe mwän, ewe ngününgaw mi wääni, a mwetetä wóór o fókkun pöchökkül le fiu ngeniir. Iei popun, ra süüwu seni lón ewe imw nge ra seleló o kinas.

17Ei poraus a meresfeil ngeni meinisin ekkewe chón Sus me ekkewe chón Kriis mi nóm Efisos. Iwe, iir meinisin ra nuokkus, nge iten ewe Samol Jesus a lapaló suufölün. 18Iwe, chómmóng me leiin ekkewe mi lükü ra feitto o pwärätä ar kewe tipis me ekkewe föfför mi ngaw meinisin ra piin föri. 19Pwal chómmóng me leiir mi piin föri angangen roong ra ionifengeni nöür kewe pwuken roong o keniireló me mwen ekkewe aramas meinisin. Mwirin, ra apacha fengeni üküükün liwinin ekkewe pwuk; iwe, ra küna pwe üküükün kapachalapan, lime ngöröw föün silfer. 20Iei usun, än ewe Samol kapas a meresfeil fän manaman me pöchökkül.

Demetrius a popuw än ekkewe chón Efisos we fitikoko

21Mwirin än ekkeei mettóch ra pwönüetä, Paul a ekiekietä, fän emmwenien ewe Ngüünmifel, pwe epwe feilló leemelen Masedonia me Akaia me mwen an epwe feilló Jerusalem. A apasa: “Mwirin ei, ngang üpwe fókkun feilló Rom.” 22Iwe, Paul a tiinaló Timothy me Erastus, chiechian kewe rüwömön pwe repwe akkomwoló mwan Masedonia, nge i a nómwoló lón Asia ekkóch fansoun.

23Nge lón ena fansoun, a fis och wätten fitikooko lón Efisos fänäsengesin ewe Aal. 24A poputä ren emön mwän itan Demetrius, emön chón för pisek seni silifer, i a wisen föri ekkewe kükkün uluulun imwenfelin ewe önüfefin Diana. Esap ätittin ewe alen mooni tolong ngeni chómmóng chón silelap angangen wón paaw fäniten ei angang. 25Ätei a köörifengeni ekkewe chón silelap angangen wón paaw meinisin fiti pwal ekkewe ekkóch chón angang mi föri ei sókkun angang usun chök iir, o a üreniir: “Ämi ekkeei mwän, öüpwe silei pwe a wor ach feffeitän wiil ren ei angang. 26Pwal sópwósópwólón, ämi öüwa pwisin küna o rong pwe Paul a peseei le paani me atókkóló chómmóng aramas, sapw chök lón Efisos nge pwal arapakkan ngeni leemelen Asia meinisin, pün a apasa pwe ekkewe uluulun kot mi för seni pöün aramas resap wesewesen kot. 27Iwe, esap ach ei chök peekin angang a feiengaw an epwe le turulong lón itengaw, nge pwal ewe imwenfelin ewe önulap fefin Diana epwe le öücheangawaló. Ei önü fefin mi iteföüló chón Asia meinisin me chón fönüfan ra fel ngeni epwe le sapwilitiw seni lingan.”

28Iei ótun, lupwen ekkewe aramas ra rong ei, ra fókkun lingeringer o ra poputä le pwupwuchöör o apasa: “A lapalaap nöün chón Efisos we önüfefin Diana!” 29Iwe, unusen lón ewe telinimw a uren parangarang. Ekkewe aramas ra kiippökülong lón ewe leenien katol urumwot me emwicheich o ra turufi Kaios me Aristarkus, iir chón Masedonia, chienen Paul le sääifeil. 30Paul a mochen feilló leiin ewe mwichen aramas, nge ekkewe chón lükü resap mwüüt ngeni i. 31Mwirin, ekkóch me leiin ekkewe nöüwisen ewe leeni iir chiechien Paul, ra tiitiló ren o ra eneen le tungór ngeni pwe esap efeiengawa manawan an epwe feilló lón ewe leenien katol urumwot me emwicheich.

32Nge lón ewe ótun, unusen ewe mwichen aramas ra fókkun fitikooko o ökürang. Pün ekkóch ra pwuchöörütä o apasa och, nge ekkóch ra pwuchöörütä o apasa pwal och. Nge chómmóng ngeni me leiir resap silei meet popun ar nóm ikenan. 33Iwe, ekkewe chón Sus ra angei Alexander me leiin ewe mwichen aramas, o ra öüütäi mweer. Nge ekkóch me leiir ra kökkö o öüröüra ngeni minne epwe apasa. Iwe, Alexander a pwomw wón pöün pwe repwe fanafanóló pün a mochen äwewei ngeni ekkewe aramas usun meet a fis. 34Nge lupwen ewe mwichen aramas ra silleni pwe i emön chón Sus, iir meinisin ra chieppöküta o ääni kökkö ei chök ew küükün kapas lón ükükün ruu awa: “A lapalaap nöün chón Efisos we önüfefin Diana!”

35Iwe, mwirin än ewe mayor seni ei telinimw a amósónósónätiw ewe mwichen aramas, a apasa: “Ämi ekkeei re Efisos, menni aramas esap silei pwe ei telinimw Efisos a wisen chón tümwünü ewe imwenfelin ewe önülap fefin Diana me uluulun we mi turutiw reech seni läng? 36Iei minne, pwokiten ikkeei ekkóch mettóch mi let esap wor emön a tongeni epwe amaam pwe esap pwüng, mi mwirinnö ämi öüpwe mósónósónóló o öüsap atapwanapwan le föri och mettóch. 37Ämi öüwa uweato ekkeei mwän ikeei, nge iir resap sooläni och mettóch seni ewe imwenfelin önümwäl, resap pwal apasatä kapasen üüngeni ach we önüfefin. 38Iei minne, are mi wor minne Demetrius me chienan kewe chón silelap angangen wón paaw repwe oturu emön aramas wón; iwe, mi wor ekkewe rän ra suuk fäniten köpwüng, mi pwal wor ekkewe souköpwüng mi kefilitä seni ewe mwichen älepwüng ra tongeni ääni köpwüng. Ra tongeni uwato reer minne ra ääni otuttur fengen lefiiler wón. 39Nge are mi pwal wor minne öüwa mochen me lükün ei; iwe, a tongeni an epwe atawe me lón ew mwich mi fiti pwüngün tettelin öllük. 40Pün enletin sia nóm lón feiengaw ren ewe mwüün Rom are emön epwe ettipisi kich wón tipisin efitikoko fäniten minne a fis ikenäi, pwokiten esap wesewesen wor och popun sipwe tongeni pwärätá ngeni ewe mwüün Rom fäniten ei emwicheich fengen mi kókkótóngaw.” 41Iwe, lupwen a wes le apasatä ekkeei mettóch, a äseraló ewe mwich.

Paul a sääi ngeni Kriis

20 Mwirin an a ükütiw ewe fitikooko, Paul a köörato ren ekkewe chón lükü. Iwe, a kapwong ngeniir o kapasen emwirimwir ngeniir. Mwirin, a feilló ngeni Masedonia. 2Iwe, lón än Paul sääi, i a öpöchökkülätä letipen ekkewe chón lükü leemelen ekkewe leeni meinisin ia i a pwereló ie. Mwirin a sääitiw ngeni Kriis. 3Iwe, a nónnóm ikenan ülüngät maram. Nge lupwen Paul a amollätä an epwe sääi ngeni Syria, a silei pwe ekkóch chón Sus ra rawei pwe repwe niieló i. Iwe, Paul a ekiekietä pwe epwe liwinsäfäliló leemelen Masedonia. 4Iwe, mi wor ekkóch mwän ra fiti Paul le sääi. Sopater, nöün Pyrrhus seni Berea, pwal Aristarkus me Sekundus seni Tessalonika, Kaios seni Derbe, Timothy me Tykikos me Trofimus seni Asia. 5Ekkeei mwän ra akkomwoló mweem o witikeem lón Troas. 6Lupwen chök a mwüch ewe fansoun chuulapen Pasofer, äm aia fiti efóch siip seni Filipai lón Masedonia. Iwe, mwirin limu rän äm äia ileiti Troas, ia äia nónnóm ie lón ew wiik.

Paul a angang lón Troas

7Iwe, lón ewe äewin ränin ewe wiik, lupwen ekkewe chón lükü ra mwicheto pwe äipwe utuw pilawa fäniten ächchemen ewe mwöngön ach Samol, Paul a poputä le afalafal ngeniir o sópwósópwóló tori lukenipwin, pün a fen mollotä ngeni an epwe sääi lón ewe rän sorotän. 8Nge a wor chómmóng laamp mi tin lón ewe ruumw asan ia aia mwich fengen ie. 9Iwe, a wor emön ölüöl itan Eutykus a mómmóót lón ew asammwacho, nge a tori an mochen möür. Nge lupwen Paul a sópwósópwóló chök le kakkapas, ätei a möürüchouló; iwe, a turutiw seni wón ewe öülüngätin sässär. Ra ekietä ätei nge i a fen mäló. 10Iwe, Paul a feittiw, a chappeló wón ewe ölüöl o róómi. Mwirin, a apasa: “Öüsap osukosuka kemi, pün ätei mi chüen manaw.” 11Mwirin, a liwinisäfälitä, a utuw ewe pilawa o ra mwöngö. A kakkapasattam ngeniir tori a räniló. Mwirin, a feilló. 12Iwe, ra emmwenaló ewe ölüöl ngeni imwan nge fän wätten ar pwapwa pün a chüen manaw.

Paul a feilló seni Troas ngeni Miletus

13Iwe, äm äia akkomwoló wón siip o seres ngeni Assos, nge Paul a mochen epwe pwereló ünifönü ngeni Assos. 14Iwe, lupwen Paul a chuuri keem me lon Assos, a töötä reem wón ewe waa, o äm äia sääi ngeni Mitylene. 15Äm äia sääi seni ikenan o sortän ewe rän äm äia tori äwenewenen Chios. Ew rän mwirin, äia rikiló ngeni Samos, nge sorotän ewe rän mwirin, äia tori Miletus. 16Pün Paul a filätä pwe esap köüüló lón Efisos lón ei fansoun, pwokiten esap mochen epwe attama an fansoun lón Asia, pün i a pächchew an epwe nóm Jerusalem lón ewe ränin Pentikost, are epwe tüfich.

Paul a emwirimwir ngeni ekkewe souakkomw seni mwichefel Efisos

17Iwe, seni lón Miletus, Paul a tiinaló emön chón künö ren ekkewe souakkomwen ewe mwichefel lón Efisos o tungór ngeniir pwe repwe feitto pün repwe chufengen. 18Iwe, lupwen ra wareto ren, a üreniir: “Ämi öüwa silei meet sókkun manaw ngang üwa manaweni me leiimi, seni ewe äkkäewin rän ngang üwa ipweri Asia tori iei. 19Ngang üwa föri än ewe Samol angang fän tipetekisón, ewer, pwal fiti chómmóngun supwun chönün mesei. Ngang üwa engngiló fän ekkewe riäfföü mi fis ngeniei seni än ekkewe chón Sus angangen rawangaw. 20Nge ngang üsap ömwöchü seni kemi och mettóch mi älillisöch, pwe üwa aronga ngeni kemi usun ewe Samol, üwa esikuula kemi lón mwicheichen aramas pwal lón imw me imw. 21Üwa önüküchara le pwärätä ngeni ekkewe chón Sus me pwal ekkewe Sentail pwe repwe kul seni ar kana tipis o kul ngeni Kot, repwe pwal lükü ach Samol Jesus Kraist.

22Nengeni, iei ngang üpwe feilló Jerusalem, nge üwa fen fööföló ren ewe Ngüün pwe üpwe chök föri minne wisei, nge usap silei meet epwe fis ngeniei me ikenan, 23chiilón chök, ewe Ngüünmifel a pwääri ngeniei me lón iteiten ekkewe telinimw o apasa pwe kalapwuus me riäfföü ra souniei. 24Nge esap wor och leiin ekkeei mettóch epwe ekisaló letipei pwe epwe eppetiei. Ngang üsap pwal ekieki öüchchean manawei, pün ngang üwa mochen äwesöchüeló fän pwapwa äi ei kitir me ei angang üwa angei meren ewe Samol Jesus, pwe üpwe pwärätä ngeni ekkóch ewe poraus allim usun amwaraaren än Kot ümöümöch me tong.

25Iwe, iei ngang mi silei pwe ämi meinisin ekkewe üwa fätäl feil leiimi o afalafala ngeni kemi ewe mwüün Kot, öüsap chüen küna nó mesei. 26Iei minne, ngang üwa pwärätä ngeni kemi ikenäi pwe ngang üwa ölükülük. Ngang üwa ngasewu seni fän chappen chaan aramas meinisin. 27Pün ngang üsap erikirik seni äi üpwe aronga ngeni kemi unusen minne Kot a mochen fänitemi. 28Iei minne, öüpwe pwisin mammasaöchüw kemi me ewe mwichen siip meinisin, ewe Ngüünmifel a filikemiitä me leiir pwe öüpwe wisen chón tümwünü. Öüpwe chón fóóleni ewe mwichefelin Kot, I a mööni ren pwisin chaan. 29Pün ngang mi silei, pwe mwirin äi üpwe feilló seni kemi, ekkewe chón afalafal chofona mi wewe ngeni wolif mi mwacho repwe feitto leiimi o resap fókkun ätitini ar efeiengawa ewe mwichen siip. 30Epwe pwal wor ekkóch aramas seni pwisin leiimi repwe üütä o ämwälaló ewe kapas mi let fäniten ar repwe etekinaló ekkóch chón lükü pwe repwe tapweló mwiriir. 31Iei minne, öüpwe masafichi o chemeni pwe lón ekkewe ükükün ülüngät ier ngang üwa nóm reemi, üsap ükütiw le fönöw emön me emön leiimi fän chönün mesei lepwin me lerän.

32Iwe iei, ämi pwii kana chón lükü, ngang üwa lükü kemi ngeni Kot pwal ngeni an kapasen ümöümöch mi tongeni an epwe efeffeitäi kemi o ngeni kemi ämi apilükülük pwe ämi chón älemwir fiti chókana meinisin I a äimwüreló pwisin fänitan. 33Ngang üsap mocheniäiti nöün emön silifer ika kolt ika üfen emön. 34Ewer, ämi öüwa pwisin silei pwe pwisin peii keii ra angang o awora ngeniei minne ngang üwa osupwang wón me pwal meet chókana mi fitiei ra osupwangan. 35Lón iteiten mettóch meinisin, ngang üwa pwääri ngeni kemi lón äi föfför usun ämi öüpwe tongeni älisi ekkewe mi wöwingaw ren ämi angang weires. Öüpwe chemeni ekkewe kapas ewe Samol Jesus a pwisin apasa: ‘Fangeló a koon wätte feiöchün lap seni angei.’ ”

36Lupwen Paul a wes le apasatä ekkeei kapas, a fótopwäsukutiw, iwe, iir meinisin ra iótek fengen. 37Iwe, ra poputä le kechiw. Ra róómi Paul o eneen le mitii. 38Ra fókkun lólilen, pwokiten i a apasa pwe resap chüen künasäfäli mesan. Mwirin, ra fitaaló Paul tori eweia epwe fiti siip me ia.

Ekkóch kapasen esilesil usun feiengaw fäniten än Paul sääi ngeni Jerusalem

21Iwe, mwirin äm aia wes le kapwong fengen me ekkewe souakkowen Efisos, aia seres wenewen ngeni Kos. Lón ewe rän mwirin, aia tori Rhodes, nge seni ikenan aia sääi ngeni Patara. 2Iwe, äia küna efóch siip me Patara epwe sääiló Fonisia; iei minne äia töötä wón o fitaaló. 3Lupwen aia küna Saipros, aia pwereló peliimööngün o seresiló ngeni Syria. Iwe, aia ileiti Tayer pün ewe siip epwe atöötiw osan pisek ikenan. 4Äm aia tiwetä ünifönü o aia küna ekkóch chón lükü me ikenan. Iwe, äia nónnóm reer ükükün fisu rän. Ekkewe chón lükü ra eneen le üreni Paul pwe esap feittä Jerusalem pün ewe Ngüün a pwääri ngeniir meet epwe fis. 5Lupwen a tori sópwólón ekkewe fisu rän, aia liwinsäfäl ngeni ewe siip. Nge iir meinisin fiti pwülüwer kewe me nöür kewe ra fitikeemitiw tori arosset. Mwirin, äia fótopwäsukutiw o iótek. 6Mwirin, äm äia kapwong fengen o äimwufesen. Iwe, äm aia töötä wón ewe siip, nge iir ra liwinsäfäliló lón leenier.

7Aia sópweló äm sääi seni Tayer; mwirin aia ileiti Ptolemais. Aia kapwong ngeni ekkewe pwiipwi chón lükü o nónnóm reer ew chök rän. 8Lón ewe rän mwirin, aia sääi seni Ptolemais o feilló ngeni ewe telinimw Seseria. Äia feilló lón imwen Filip we o nónnóm ren. Ätei i ewe chón föri ewe angangen asoulengaló aramas, pwal i emön leiin ekkewe füümön mwän mi kefilitä pwe repwe chón einet mwöngö. 9A wor fömön nöün ei mwän föpwül resap tori mwo mwän, iir ra tongeni pwääri me äwewei minne a mwónómwón.

10Lupwen aia nónnóm ikenan lón ekkóch rän, emön mwän itan Akabus mi ääni ewe liffangen oosuni a wareto seni Judea. 11Lupwen ätei a chuuto reem, a angei än Paul we peelit, a fööti ngeni pwisin pöün me pecheen o apasa: “Iei meet ewe Ngüünmifel a apasa: ‘Epwe iei usun än ekkewe chón Sus lón Jerusalem repwe fööti ewe aramas minne an ei peelit o repwe atolonga i lepöün ekkewe chón Rom.’ ”

12Lupwen aia rong ei, äm ekkewe mi fiti Paul le sääi me ekkewe chón lükü seni ewe leeni, aia tungór mamaaw ngeni i pwe esap feittä Jerusalem. 13Nge Paul a pölüweni o apasa: “Meet wewen ämi ei öüwa kechiw? Öüwa ataatakisi letipei. Pün ngang üwa fen mollotä, sap chök äi üpwe kalapwuus me lón Jerusalem nge pwal äi üpwe mäló fäniten ewe Samol Jesus.” 14Iwe, lupwen a fat ngeni keem pwe i esap tongeni piiteló reem, aia ükütiw, nge aia chök apasa: “Minne letipen ewe Samol epwe fis.”

15Mwirin ekkeei rän, aia önükünükü pisekiim o feittä Jerusalem. 16Nge pwal ekkóch me leiin ekkewe chón lükü seni Seseria ra fitikeem o emmwenikeemiló ngeni Mnason pwe epwe awasööla keem. Ätei i seni Saipros, emön chón lükü seni chök lóóm.

17Iwe, lupwen äia tori Jerusalem, ekkewe pwiipwi chón lükü ra fókkun pwapwa le etiwakeem. 18Lón ewe rän mwirin, Paul a fiti keem le feilló chuuri James, nge ekkewe souakkomwen mwichefel meinisin ra nóm. 19Lupwen Paul a wes le kapwong ngeniir, a aporausa ngeniir usun tichchikin ekkewe mettóch Kot a föri me leiin ekkewe Sentail ren ewe angang i a föri.

20Iwe, lupwen ra rong usun, ra mwareiti ewe Samol. Mwirin, ra apasa ngeni: “Pwiipwi, en ka silei ika fitu ngöröu me leiin chón Sus ra lükü, nge iir meinisin ra chüen ekitekit fäniten ewe öllükün Moses. 21Pwiich keei chón Sus mi lükü ikeei lón Jerusalem ra fen rong o silei usum pwe en ka esikuula ekkewe chón Sus meinisin mi nóm leiin ekkewe Sentail pwe repwe pöütaló ekkewe öllükün Moses. Ra rong usun óm apasa pwe nöür kana resap sirkomsais, resap pwal fiti pwüngün ekkewe ekkóch öörüni än chón Sus. 22Iwe, meet sipwe föri? Pün ekkewe chón Sus mi lükü repwe le fókkun rong pwe ka war. 23Iei minne, kopwe föri meet ei äipwe ääni öüröür ngenuk. Mi wor fömön mwän mi nóm ikeei ra atolonger fän ew pwon o ra amollätä pwe repwe reipööpöló meeten mökürer. 24Kopwe fitaaló ekkeei mwän ren ewe imwenfel o chuungeniir lón ewe angangen öörünien limelim. Kopwe pwal möönätiw fäniter ewe öükükün liiwin ar repwe reipööpöló meeten mökürer. Iwe, ekkewe aramas meinisin repwe silei pwe ese pwüng ekkewe mettóch ra rong usum, nge pwisin en mi pwüngüöch nónnómwum, pwal en ka aleasochis le öpwönüetä ekkewe öllük än chón Sus. 25Nge fänäsengesin ekkewe Sentail mi lükü, aia fen mak ngeniir lón ewe taropwe minne äia fen öpwüngaló, pwe iir repwe chök ükütiw seni ar repwe mwöngö ekkewe mettóch aramas ra piin ääni asór ngeni ekkewe uluulun önümwäl, repwe ükütiw seni ar repwe ochooch fituk mi chüen wor chcha lón, repwe ükütiw seni ar ochooch fituken maan mi ffór o repwe ükütiw seni ekkewe sókkun föfförün lisowu.”

Paul a arees me lón ewe imwenfel

26Mwirin, Paul a tipeew ngeni ar we tungór. Iwe, lón ewe rän mwirin, Paul a fiti ekkewe mwän le föri ewe angangen öörünien limelim o a tolong lón ewe imwenfel. Mwirin, a esile ngeniir ineet ekkewe ränin limelim repwe wes, pün lón na ótun repwe ääni asór fäniten emön me emön leiir.

27Iwe, lupwen a arapakkan än ekkewe fisu rän repwe le sópw, ekkewe chón Sus seni Asia ra küna Paul me lón ewe imwenfel. Iwe, ra etipetipätä ew mwichen aramas mi efitikooko ngeni Paul. Iwe, ra turufi Paul, 28nge ra leüommóng le kökkö: “Ämi re Israel, öü feitto älisikeem! Iei i ewe mwän mi esikuula ekkewe mettóch mi üüngeni aramasach o üreni aramas meinisin pwe resap älleasochis ngeni än chón Sus kewe öllük. I a pwal apasatä kapas mi üüngeni ewe imwenfel. Iwe, pwal och, a pwal mwo nge elimengawa ei leeni mi pin ren an emmwenalong ekkewe Sentail lón.” 29(Ra apasa ei pün ra akkomwen küna Trofimus, emön Sentail seni Efisos, a fiti Paul me lón ewe telinimw. Iwe, ra ekieki pwe Paul a lukealong ätei lón ewe imwenfel).

30Iwe, a fis och parangarang lón unusen ewe telinimw. Ekkewe aramas ra sääfengen o turufi Paul. Iwe, ra etekinawu i seni lón ewe imwenfel. Mwirin, ra mwittir esipaló ekkewe asam. 31Iwe, lupwen ra ekiekin repwe le niieló Paul, ewe poraus a tori ewe meilapen engöröw sounfiun Rom pwe unusen ewe telinimw Jerusalem a nóm lón wätten fitikooko. 32Lón ewe chök ótun, ätei a kööri nöün kewe sounfiu me ekkóch ekkewe meilapen ipwükü sounfiu o ra säätiw ren ewe mwichen aramas. Nge lupwen ekkewe aramas ra küna ewe meilapen engöröw sounfiu me ekkewe sounfiu, ra ükütiw le wichii Paul.

33Iwe, ewe meilapen engöröw sounfiu a fätäl ngeni Paul o aressini. Iwe, a öllük pwe repwe fööti ngeni rüófóch sein. Mwirin, a eisini ekkewe aramas ika iö we me meet i a föri. 34Nge ekkóch me leiin ewe mwichen aramas ra ääni pwupwuchöör och nge pwal ekkóch ra ääni pwupwuchöör och. Iwe, lupwen esap tongeni fat ngeni leten meet ewe a fis pwokiten ewe fitikoko, a öllük pwe repwe uwealó Paul lón ewe leenien sounfiu. 35Iwe, lupwen Paul a tori ekkewe natöötä, ewe mwichen aramas mi efitikooko ra fókkun sarawaraw, iei popun ekkewe sounfiu ra ekitiwei Paul o mwärei wón afareer pwe repwe eppeti i seniir. 36Iwe, ewe mwichen aramas ra likatattapweto me mwirin nge pwupwuchöör o apasa: “Niieló ätei! Niieló ätei!”

Paul a kapas ngeni ewe mwichen aramas mi efitikooko lón Jerusalem

37Mwirin, me mwen chök än ekkewe sounfiu repwe le emmwenalong Paul lón ewe leenien sounfiu, Paul a üreni ewe meilapen engöröw sounfiu: “Kose mochen üpwe kapas ngenuk?” Nge ewe meilapen sounfiu a mäirü o apasa: “Ka sile kapasen Kriis?

38Sap en ewe re Egypt mi popuetä och angangen üüngeni mwüü lón ekkewe fansoun ra ló o a emmwenawu rüänü ngöröw aramas lón ewe fönüapö, iir chón ewe mwichen chón maun orukoruk?”

39Nge Paul a apasa: “Ngang emön re Sus seni Tarsus lón Silisia. Ngang emön chón wilipósen ew telinimw esap kükkün iteföülón. Üpwe tungór ngenuk ika kose mochen kopwe mwüüt ngeniei pwe üpwe kapas ngeni ekkeei aramas.”

40Iwe, ewe meilapen sounfiu a tipeew ngeni pwe Paul epwe kapas. Iei popun, Paul a üütaló wón ekkewe natö o a pwomwo ngeni ekkewe aramas pwe repwe fanafanaló. Iwe, lupwen iir meinisin ra fanafanaló, Paul a poputä le kapas ngeniir lón pwisin ar kapasen Arameik o apasa:

22“Ämi pwii kana me semei kana, öüpwe öüseling ngeni äi keei kapas pwe üpwe pwisin peniei me mwemi ikenäi.”

2Lupwen ra rong pwe i a kapas ngeniir lón kapasen Arameik; iwe, a fen lapaló ar mósónósónóló.

Mwirin, Paul a apasa: 3“Ngang wesewesen emön re Sus, üwa upwutiw me lón Tarsus lón Silisia, nge üwa mämmääritä me lón ei telinimw Jerusalem o fiti sikuul órun pecheen Kamaliel. A fókkun tichchik äi käeö ach kewe öllükün Sus me ach kewe öörüni, o üwa fókkun tilikken le osuufölü Kot lón mettóch meinisin üwa föri usun chök pwal ämi meinisin ikenäi. 4Ngang üwa eriäfföwü ekkewe aramas mi fiti ei Aal. Ekkóch me leiir ra ninniiló pwokitei. Ngang üwa aressini mwän me fefin o otururelong lón imwen kalapwuus. 5Pwisin pwal ewe souasor mi lap me meinisin chón ewe mwichen älepwüng iir souakkomw ra tongeni pwärätä pwe ei a let. Pün ngang üwa angei ekkewe taropwe seniir ngeni pwiir kewe lón Damaskos mi mwüütätä ngeniei pwe üpwe turufi ekkewe chón lükü mi nónnóm ikenan o eliwinireto Jerusalem nge iir mi fööfö ngeni sein pwe repwe köpwüng.

6Iwe, a fis pwe lupwen üwa nóm wón ewe aal arap ngeni Damaskos, ina epwe leólówas, och saram mi saramaram seni läng a mwittir sarameló me ünükki. 7Iwe, üwa turutiw lepwül nge üwa rong och möngüüngü a apasa ngeniei: ‘Saul, Saul, pwata ka tapweriei?’

8Nge ngang üwa pölüweni o apasa: ‘Samol, en iö?’

Iwe, I a pölüweni o apasa ngeniei: ‘Ngang Jesus seni Nazareth, ewe emön en ka eriäfföwü.’ 9Iwe, ekkewe mwän mi fitiei ra wesewesen küna ewe saram o ra nuokkus, nge resap weweiti ewe möngüüngü mi kapas ngeniei.

10Iwe, üwa apasa: ‘Samol, meet ngang üpwe föri?’ Nge we Samol a apasa ngeniei: ‘Kopwe pwäätä o feilló Damaskos. Iwe, emön epwapw ürenuk me ikenan meet ngang üwa fen akkóóta fänitom pwe kopwe föri.’ 11Nge pwokiten äi üsap chüen tongeni küna mwei ren saramaramen lingen ewe saram, iei minne, chókewe mi fitiei ra kömwöch peii o emmweniei; iwe, üwa tori Damaskos.

12Iwe, mi wor emön mwän itan Ananias a nóm ikenan. I emön mwän mi nuokkus Kot o älleasochis ngeni ekkewe öllükün Moses. I a pwal iteüöch meren ekkewe chón Sus meinisin mi nóm Damaskos. 13Ätei a feitto rei o üütäló ünükki. Iwe, a apasa ngeniei: ‘Pwiipwi Saul, kopwe küna mwom.’ Iwe, lón ewe chök ótun, üwa netäi ätewe o üwa tongeni küna.

14Mwirin, i a üreniei: ‘Ewe Kot än ach kewe leewo a filuketä pwe en kopwe silei letipan, kopwe pwal küna ewe Emön mi Pwüng o rong möngüüngün an kapas. 15En kopwe nöün chón pwärätä le uweifeili an kapas ekis meinisin o esile ngeni aramas meinisin meet ka küna me rong. 16Iwe, pwata ka witiwit iei? Kopwe pwäätä o papatais, óm kana tipis ra fen limelimeló pwokiten ka fen kööri iten ewe Samol.’

17Iwe, lón ew ränin, mwirin äi liwinsäfäliti Jerusalem, ngang üwa iótek lón ewe imwenfel, nge a pwä ngeniei och künäei. 18Lón künäei we, üwa küna Jesus nge a apasa ngeniei: ‘Kopwe mwittir toowu seni Jerusalem iei chök, pün ekkewe aramas ikeei resap lükuuk lupwen kopwe apasätä ewe kapas mi let óm kopwe pwärätä ngeniir usi.’

19Nge ngang üwa apasa: ‘Samol, iir ra wesewesen silei pwe ngang üwa kalapwusei me wichii chókewe mi lükuuk lón iteiten ekkewe sinakok meinisin. 20Iwe, lupwen Stifen noum we chón pwärätä a ninniiló, pwal ngang üwa ükkü ikewe ren äi tipeew ngeni an epwe ninniiló. Ngang üwa pwal tümwünü üfen chókewe ra pwilitiretiw lupwen ra mónei Stifen ngeni faaw.’

21“Mwirin, I a apasa ngeniei: ‘Kopwe feilló, pün Ngang üpwe tiinukeló toowaw seni ikeei ren ekkewe Sentail.’ ”

Än Paul a emön chón wilipósen Rom a älisi i

22Iwe, ekkewe aramas ra öüseling ngeni Paul tori a apasa ei kapas. Mwirin, ra poputä ar leüommóng le pwupwuchöör o apasa: “Niieló ätei me wón fönüfan, pün esap fich ngeni an epwe manaw!”

23Mwirin, ra sópweló le pwupwuchöör o kamwei üfeer kewe, ra pwal apparasätä pwül lón äsäpwääl. 24Iwe, ewe meilapen engöröw sounfiu a öllük pwe repwe uwealong Paul lon ewe leenien sounfiu. A pwal apasa pwe repwe wichii nge etittina pwe epwe pwärätä an tipis. Ewe meilapen sounfiu a mochen silei meet popun ekkewe chón Sus ra lingeringeriti Paul. 25Nge lupwen ra achóppaló Paul o föötätiw ngeni ekkóch fööfö pwe repwe wichii, Paul a apasa ngeni ewe meilapen ipwükü sounfiu mi ükkü ren: “Ifa usun, mi mwüümwütä ngeni kemi lón öllük pwe öüpwe wichii emön aramas i emön chón wilipósen Rom, nge esap mwo pwüngüló lón köpwüng pwe i a tipis?”

26Lupwen ewe meilapen ipwükü sounfiu a rong ei, a feilló o üreni ewe meilapen engöröw sounfiu: “Kopwe tümwünüöchü minne ka föri, pün ei mwän i emön chón wilipósen Rom.”

27Mwirin, ewe meilapen engöröw sounfiu a feitto o kapas ngeni Paul: “Kopwe ureniei, en emön chón wilipósen Rom?” Nge Paul a apasa: “Ewer. Wesewesen ngang emön chón wilipósen Rom.”

28Iwe, ewe meilapen engöröw sounfiu a apasa: “Ngang üwa angei mwüümwütän äi üpwe emön chón wilipósen Rom ren äi pwüngütiw wätten mooni.” Nge Paul a apasa: “Ngang üwa emön chón wilipósen Rom seni chök äi upwutiw.”

29Lón chók ewe ótun, chókewe itä repwe etittina Paul ra märeseni lupwen ra rong pwe i emön chón wilipósen Rom. Nge ewe meilapen engöröw sounfiu a nuokkus, pwokiten an a fen öllük pwe repwe fööti Paul o wichii.

Paul a föri pwe ewe mwichen älepwüng epwe kinikinfesen

30Iwe, lón ewe rän mwirin, ewe meilapen engöröw sounfiu a epichaló seni Paul fööfön kewe, nge a öllük ngeni ekkewe souakkomwen leiin souasór me chón ewe mwichen soupwüng meinisin pwe repwe mwichfengen. Iwe, a öllük pwe repwe emmwenato Paul fän meseer pün a mochen silefichi enletin meet popun än ekkewe chón Sus ra ettipisi i.

23 Mwirin, Paul a newenewen ngeni ewe mwichen soupwüng o apasa: “Ämi pwii keei mwän, ngang üwa manaweni ew manaw lón unusen mwelien letipei mi mwirinnö me fän mesen Kot tori ei rän.” 2Lón ewe chök ótun, ewe souasór mi lap itan Ananias a öllük ngeni chókewe mi üütä ünükkün Paul pwe repwe pisiri awen Paul. 3Nge Paul a apasa ngeni ewe souasór mi lap: “Kot epwe pisiruk, en nan mi usun ekkaan etiip mi pwül nge ra peinitipwech! Meet sókkun souköpwüng en pwe ka pwisin ataai ewe öllük ren óm apasa pwe repwe wichiiei?”

4Iwe, chókewe mi ü órun Paul ra apasa: “Pwata a ina usun lapalapen óm kapas pöchökkül le eitengawa nöün Kot we souasór mi lap?”

5Mwirin, Paul a apasa: “Öüpwe omwusaeiló ämi pwii kana, ngang üsap silei pwe ätenan ewe souasór mi lap; pün mi makketiw lón ewe taropwe mi pin: ‘Kosap kapas mi ngaw fäniten emön mi nemeni aramasom.’ ”a

6Nge Paul a meefi pwe ekkóch chón ewe mwich iir Sadusi nge pwal ekkewe ekkóch iir Farisi. Iei popun, a osommóng le kapasewu ren ewe mwichen soupwüng o apasa: “Ämi pwii kana mwän, ngang emön Farisi, pwal äi kewe leewo meinisin iir Farisi. Ngang üwa üütä ikeei lón köpwüng fäniten äi apilükülüküw ewe manawsäfäl seni mäló!” 7Iwe, lupwen chök an apasa ei, a fis och äniini lefiilen ekkewe Farisi me ekkewe Sadusi. Iwe, ewe mwichen älepwüng a kinikinfesen. 8Pün ekkewe Sadusi ra apasa pwe esap wor manawsäfäl seni mäló, ese pwal wor chón läng are ngüün. Nge ekkewe Farisi ra lükü worer meinisin.

9Mwirin, a fis och wätten ökürangen äniini. Iwe, ekkóch ekkewe sensen öllükün lamalam seni leiin ewe mwichen Farisi ra üütä o wiipinepin le apasa: “Äm äisap küna och mi mwäl ren ei aramas. Eli emön ngüün are emön chón läng a kapas ngeni i. Iwe, sisap fiu ngeni Kot.” 10Nge lupwen a lapaló ewe äniini, ewe meilapen engöröw sounfiu a öllük ngeni ekkewe sounfiu pwe repwe feittiw o angeawu Paul seni leiir o uwealong lón ewe leenien sounfiu, pün a nuokkus are repwe fen pwilifeseni inisin Paul.

Emön tettelin nöün Paul a pwääri ewe rawangaw

11Nge lón ewe pwinitiwan, ewe Samol a ü ünükkün Paul o apasa: “Kopwe pwapwa, Paul, pün usun óm ka pwärätä usi ngeni ekkewe aramas ikeei lón Jerusalem, ina usun óm kopwe pwal afalafala ewe poraus allim me lón Rom.”

12Iwe, lupwen a räniló, ew mwichen chón Sus ra mwicheich fengen o önüküchchara fengeni lefiiler ren ew pwon o apasa pwe resap mwöngö are wün tori ar repwe niieló Paul. 13Ina repwe lap seni fääik aramas ra wiifengeni ei rawangaw. 14Ra feitto ren ekkewe souasór mi lap me ekkewe souakkom o apasa: “Äm äia önüküchchara fengeni lefiilem ren ew pwon mi lapalaap pwe äisap mwöngö och tori äm äipwe niieló Paul. 15Iei minne, ämi me ewe mwichen soupwüng öüpwe üreni ewe meilapen engöröw sounfiu pwe epwe eliwinisäfälieto Paul ren ämi we mwichen älepwüng lesor. Öüpwe tipin föri pwe itä nge öüpwe pwal sópweló le etittinafichi ämi angangen choosa wón. Nge äm äipwe mollotä pwe äipwe niieló i me mwen an epwe tori ewe leeni.”

16Iwe, lupwen emön äät nöün mongeen Paul we a rong usun ei raaw ar repwe operi Paul pwe repwe niieló, a feilló o tolong lón ewe leenien sounfiu o aporausa ngeni Paul.

17Mwirin, Paul a köörato ren emön leiin ekkewe meilapen ipwükü sounfiu o apasa: “Kopwe emmwenaló ei ölüöl ren ewe meilapen engöröw sounfiu, pün mi wor och mettóch epwe üreni.” 18Iwe, ätewe a eweina ewe ölüöl o emmwenaló i ren ewe meilapen engöröw sounfiu o apasa: “Paul, ewe chón kalapwuus a köörieito ren o tungór ngeniei pwe üpwe emmwenato ei ölüöl reemw. A wor minne ätei epwe apasa ngenuk.”

19Mwirin, ewe meilapen engöröw sounfiu a kömwöch pöün ewe ölüöl, a emmwenaló ekis o eisini nge i chök: “Meet na ka mochen kopwe üreniei?”

20Iwe, ätewe a apasa: “Ekkóch ekkewe chón Sus ra tipeew fengen pwe repwe tungórek pwe kopwe uweätiw Paul ngeni ewe mwichen soupwüng lesor, nge iir repwe tipin föri pwe itä nge repwe pwal küttafichi unusen porausan. 21Nge kosap öüseling ngenir, pün a lap seni fääik me leiir ra ekiekin operi Paul, iir ekkewe mwän ra önüküchchara fengeni lefiiler ren ew pwon pwe resap mwöngö are wün tori repwe niieló Paul. Iwe, iei ra fen mollotä o witiwiti óm kopwe pwon ngeniir pölüwen ar ei tungór ngenuk.”

22Iwe, ewe meilapen engöröw sounfiu a mwüüt ngeni ewe ölüöl pwe epwe feilló, nge a öllük ngeni i: “Kosap üreni emön pwe ka pwääri ngeniei ekkeei mettóch.”

Ewe meilapen engöröw sounfiu a tiinaló Paul ren Felix

23Iwe, ewe meilapen engöröw sounfiu a köörato rüömön meilapen ipwükü sounfiu o apasa: “Öüpwe amollätä rüöpwükü sounfiu, fiik chón wawa óris, me rüöpwükü chón uwow siles pwe repwe feilló Seseria kulók tiu lepwinei. 24Repwe pwal awora ekkóch óris fäniten Paul pwe epwe waawa o öüpwe tümwünüfichi le atouraló i ngeni ewe kepina Felix.”

25Mwirin, ewe meilapen engöröw sounfiu a makkei echö taropwe ngeni ewe kepina lón ei itiitin kapas:

26“Ngang Klaudius Lysias, üwa kapwong ngenuk en ewe mi unusen ämmäfen, kepina Felix.

27Ekkewe chón Sus ra turufi ei mwän o arap ngeni chök repwe niieló i. Ngang üwa feitto fän mwichen sounfiu o chimanü i, pün üwa silei pwe i emön chón wilipósen Rom. 28Üwa emmwenato i mwen ar we mwichen soupwüng, pwokiten üwa mochen üpwe silei popun ar ettipisi i. 29Iwe, üwa küna pwe ra ettipisi i fäniten ekkóch kapas eiis lón ar kewe öllükün lamalam, nge esap wor och minne ra ettipisi wón an epwe fich ngeni epwe mäló ren are kalapwuus. 30Nge lupwen emön a esile ngeniei pwe ekkewe chón Sus ra rawei pwe repwe niieló ei mwän, ngang üwa mwittir tiinawow i reemw. Ngang üwa pwal üreni ekkewe chón ettipisi i pwe repwe uwato ar kewe kapasen otuttur mwom. Kole nóm.”

31Iei popun, lón ewe pwinin, ekkewe sounfiu ra öpwönüetä minne ewe meilapen engöröw sounfiu a öllük ngeniir. Ra angei Paul o uwealó i ngeni Antipatris. 32Lón ewe rän mwirin, ekkewe sounfiu ra liwinisäfäliti ewe leenien sounfiu, nge ekkewe chón waawa oris ra sópweló le fiti Paul tori Seseria. 33Iwe, lupwen ra tori Seseria, ra atoura ewe taropwe ngeni ewe kepina Felix, nge ra pwal emmwenato Paul ren. 34Iwe, lupwen ewe kepina a wes le älleani ewe taropwe, a eisini Paul ika menni fönü i a feitto seni. Iwe, lupwen a silei pwe Paul a feitto seni Silisia, 35a apasa: “Üpwap öüseling ngenuk lupwen ekkewe chón ettipisuk ra pwal war.” Mwirin, ewe kepina a öllük pwe repwe anómwu Paul lón ewe leenien meilap Herod a öüüwetä.

Tertullus a ettipisi Paul wón tipisin üüngeni mwüü

24Iwe, mwirin limwu rän, Ananias ewe souasor mi lap a feittiw Seseria fiti ekkewe souakkom me pwal emön souöllük mi angangöch le kapas itan Tertullus. Ätekkeei ra pwärätä ngeni ewe kepina minne ra oturu Paul wón. 2Iwe, lupwen ra köörato Paul, Tertullus a poputäni an kapasen otuttur o apasa ngeni ewe kepina: “En ewe mi unusen ämmäfen, äm ekkewe chón Sus aia küna pwe fänitom äm äia ääni pwapwan wätten kinamwe, pwal feffeitän feiöchün ei mwüü a fis pwokiten óm angangöch le silei minne epwe fis lón kan fansoun repwe feitto. 3Äm äia pwäräta le etiwa usun ei ekis meinisin pwal iteiten fansoun meinisin ren unusen äm kilisou ngenuk, en ämmäfen Felix. 4Iwe, ngang üsap mochen äi üpwe echipwangók, nge üwa chök mochen tungórek ika kose mochen kopwe öüseling ngeni ekkóch chök kapas seni keem, ika pwe en mi mwüütätä.

5Pün äm äia küna pwe ätei i emön äteefitikooko, emön mwän mi soun efisätä parangarang leiin ekkewe chón Sus leemelen unusen fönüfan pwe repwe efitikooko o üüngeni ewe mwüün Rom. Pwal i chón mweii ewe och mwichen lamalam mi mwääl ra eita ngeni chón Nazareth. 6Ätei a pwal sótuni an epwe elimengawa ewe imwenfel, nge äm äia turufi o mochen pwe epwe köpwüng alóngólóng wón pwisin äm öllük. 7Nge Lysias, ewe meilapen engöröw sounfiu a feitto o angei ätei seni lepöüüm fän pöchökkül, 8o öllük ngeni ekkewe chón ettipisi ätei pwe repwe feitto reemw. Lupwen kopwe pwisin choosanifichi ätei, ka tongeni älleta ekkeei mettóch meinisin äm äia ettipisi i wón.”

9Mwirin, ekkewe pwal ekkóch chón Sus ra pwal tippew ngeni än Tertullus kewe kapasen otuttur o älisätä le apasa pwe ekkeei mettóch ra pwüng.

Paul a pwisin penni i me mwen Felix

10Mwirin än ewe kepina a chimwe ngeni Paul pwe epwe kapas, Paul a chietä o apasa: “Ngang üwa fókkun pwapwa äi üpwe pwisin pölüweni ekkeei kapas fänitei, pwokiten üwa silei pwe en ka emön sou köpwüngün ei mwüün Sus lón chómmóng ier. 11En ka tongeni kopwe pwisin kütta letan pwe ngang üwa feittä Jerusalem esap lap seni engol me ruu rän ra ló, äi üpwe fel ngeni Kot. 12Resap künaei me lón ewe imwenfel äi äniini ngeni emön, ngang üsap pwal aranga ew mwichen aramas me lón ew sinakok ika me lón alen ewe telinimw. 13Ekkeei mwän resap tongeni älleta usun ekkewe mettóch iir ra ettipisiei wón pwe ngang üwa föri. 14Nge ngang üpwe pwärätä ngenuk pwe ngang üwa föri pwüngün ewe Aal, iei meet iir ra eita ngeni pwe ew lamalam mi mwääl. Ngang üwa fel ngeni ewe Kot än äi kewe leewo. Ngang üwa kömwöchünnük lón äi lükü ekkewe mettóch meinisin ra mak lón ekkewe pwuken öllük me ekkewe pwuken soufós. 15Ngang üwa anówmu äi apilükülük lón Kot, usun meet ekkeei mwän ra pwal föri, pwe Kot epwe amanawsäfäli seni mäló ekkewe chón pwüng me ekkewe chón pwüngingaw. 16Iwe, pwokiten mi pwüng ei, pwisin ngang üwa achoocho ngeni iteiten fansoun meinisin pwe esap wor mengiringirin letipei me mwen Kot me aramas meinisin.

17Mwirin ekkóch ier, ngang üwa liwinsäfälito Jerusalem pwe üpwe üweato ngeni chón fönüei ei ewe älillis fäniten ekkewe mi osupwang o ääni äi kewe asór ngeni Kot. 18Lepwonen äi föri ei, ekkewe chón oturuei ra künaei me lón ewe imwenfel, lupwen ngang üwa äwesaló ewe angangen öörünien limelim. Esap wor ew mwichen aramas a nóm ünükki, esap pwal wor och parangarang. 19Nge ekkóch chón Sus seni Asia ra nóm ikenan - itä epwe öch are repwe pwisin nóm ikeei me mwomw pün repwe pölüweni are mi wor och minne repwe oturuei wón. 20Kopwe eisini ekkeei mwän mi nóm ikeei meet föfför mi mwääl ewe mwichen älepwüng än chón Sus ra küna pwe üwa mwääl wón, 21chiilón chök ren och mettóch ngang üwa apasa lupwen üwa üütä leiir o leüömmóng le apasa: ‘Ngang üwa köpwüng fän mesemi ikenäi, pwokiten ngang üwa lükü lón ewe manawsäfälin sootup.’ ”

Felix a ürüüweló an fansoun fich

22Nge lupwen Felix a rong ekkeei mettóch, a öükätiw ewe köpwüng o apasa: “Lupwen Lysias, ewe meilapen engöröw sounfiu epwe feittiw, üpwap atoowu pwüngün ei köpwüng.” Felix i emön mi wor an silelap me weweiti usun ewe Aal. 23Iwe, a öllük ngeni ewe meilapen ipwükü sounfiu pwe epwe mammasa Paul, nge epwe mwüüt ngeni an epwe wor an mecheres. A pwal üreni pwe esap eppeti chiechien Paul kewe ar repwe tümwünü ngeni an osupwang ika chuuto ren.

24Iwe, mwirin ekkóch rän, Felix a feitto i me Drusilla pwülüwan we, i emön fiin Sus. Felix a tiiti Paul pwe repwe emmwenato i ren. Iwe, i me pwülüwan we ra öüseling ngeni Paul lupwen a aporausa ngeniir usun an lükü lón Kraist Jesus. 25Nge lupwen Paul a sópweló le äwewei usun pwüng, tipeppós me usun ewe fansoun köpwüng epwe wareto, Felix a nuokkus o a apasa: “Kopwe le mwo feilló iei, nge lupwen epwe wor äi fansoun mi fich; iwe, üpwap kökköörisäfäluk.” 26Lón chök pwal ewe ótun, Felix a ösüküsükü än Paul epwe uwow ngeni mooni pwe an liffangen emichimich pwe epwe omwusaló i. Iei minne, i a tiiti Paul fän chómmóng o asoos ngeni.

27Nge lupwen a luuló ruu ier, Porkius Festus a siwili Felix lón ewe wisen kepina. Pwokiten Felix a mochen kütta itan meren ekkewe souemmwenin chón Sus, iei minne a likiti Paul an epwe nóm lón kalapwuus.

Festus a tipeew ngeni an epwe tiinaló Paul ren Siisär

25Iwe, ülüngät rän mwirin än Festus a tori Seseria pwe epwe poputäni wisan we wisen kepina, a feilló ngeni Jerusalem. 2Iwe, ekkewe souemmwenin leiin souasór me ekkóch ekkewe souemwenin chón Sus ra chuuri i o oturu Paul ren. Ra awora och kapasen pesepes ngeni Festus, 3o tungór ngeni fäniten Paul, pwe epwe tiinaló i ngeni Jerusalem. Nge ra fen rawei ar repwe operi i o niieló me leal. 4Nge Festus a pölüweni pwe Paul epwe chök kalapwuus Seseria, nge i epwe liwinsäfäliló ie mwirin ekis chök fansoun mi mwochomwooch. 5Iwe, a apasa: “Iei minne, chókana mi wor ar nemenem me leiimi repwe fitieitiw o oturu ei mwän pwe sipwe pii are mi wor och minne a ääni mwääl.”

6Festus a nónnóm reer lap seni engol rän, mwirin, a liwinsäfälitiw ngeni Seseria. Iwe, lón ewe rän mwirin, a móót wón ewe leenien móótun köpwüng o öllük pwe repwe emmwenato Paul. 7Iwe, mwirin än Paul a war, ekkewe chón Sus mi feittiw seni Jerusalem ra üütä pwellin ünükkün o poputä le apasätä chómmóng kapasen otuttur mi ngaw fänitan, nge resap tongeni älletätä pwe mi pwüng.

8Nge Paul a pwisin pölüweni fänitan o apasa: “Ngang üsap föri och mi mwääl ngeni än ekkewe chón Sus kewe öllük, ika ngeni ewe imwenfel ika ngeni Siisär.”

9Nge Festus a mochen kütta letipen ekkewe chón Sus, iei minne a pölüweni Paul o apasa: “Ifa usun, ka mochen kopwe feittä Jerusalem pwe kopwe köpwüng me mwei ikenan fänäsengesin ekkeei mettóch?”

10Nge Paul a pölüweni o apasa: “Ngang üwa üütä ikeei me mwen än Siisär leenien móótun köpwüng, iei popun ngang üpwe köpwüng ikeei. Ngang üsap föri och mi mwääl ngeni ekkewe chón Sus, usun en ka fókkun silefichi. 11Pün are ngang emön chón föri minne mi mwääl, are ngang üwa föri och mettóch mi fich ngeni äi üpwe mäló; iwe, üsap pölüweni äi üpwe mäló. Nge are esap wor äi tipis, esap wor óm pwüüng ika pwal än emön pwüüng an epwe atolongaei lepöün ekkeei mwän pwe repwe niieiló. Ngang üwa ämmweta äi ei köpwüng ngeni Siisär.”

12Lupwen Festus a wes le kapas ngeni nöün kewe chón öüröür, mwirin, a pölüweni o apasa: “En ka ämmweta ngeni Siisär óm ei köpwüng? Iwe, kopwe feilló ren Siisär!”

Ra emmwenato Paul mwen Akrippa me Bernis

13Iwe, lupwen ra luuló ekkóch rän, King Akrippa me Bernis ra wareiti Seseria pwe repwe föri ar angangen etiwetiwen osuuföl ngeni Festus. 14Iwe, mwirin ar nónnóm ikenan chómmóng rän, Festus a eppietä ngeni ewe king porausen än Paul köpwüng o apasa: “Mi wor emön chón kalapwuus ikeei, Felix a likitätiw an köpwüng fänitei. 15Lupwen üwa nóm Jerusalem, ekkewe souemmwenin leiin souasór me ekkewe souakkomwen leiin chón Sus ra oturu o tungor ngeniei pwe ngang üpwe atoowu pwüngün pwe i a tipis.

16Iwe, üwa mwittir pölüweniir o apasa: ‘Esap iei usun än chón Rom öllük pwe repwe atoowu pwüngün än emön aramas epwe mäló me mwen an epwe chuuri ewe chón otuttur ar repwe ämesemes fengen lón köpwüng o epwe pwal wor fansoun an epwe pwisin pölüweni fänitan ren ekkewe kapasen otuttur ra ettipisi i wón.’ 17Iei minne, lupwen ra mwich fengen, üsap chüen witiwitittameló, pwe lón chök ewe rän mwirin, üwa móót wón ewe leenien móótun köpwüng o öllük pwe repwe emmwenato ewe mwän. 18Iwe, lupwen ekkewe chón otuttur ra üütä, resap oturu i wón ekkewe mettóch itä ngang üwa ekieki pwe repwe oturu i wón. 19Nge ra fen oturu i wón ekkóch kapas eiis usun ar lamalam me usun emön mwän itan Jesus a fen mäló, nge Paul a fókkun tiimaaw le apasa pwe i a manawsäfäl. 20Iwe, pwokiten ngang üwa ekimwaramwar wón pölüwen ekkeei sókkun kapas eiis, ngang üwa eisini Paul are a mochen epwe feilló Jerusalem pwe epwe köpwüng ikenan fänäsengesin ekkeei mettóch. 21Nge Paul a tungór pwe an köpwüng epwe ämmwet ngeni Siisär Aukustus pwe epwe filätä pwüngün, nge i epwe chök nóm lón kalapwuus. Iwe, üwa öllük pwe repwe chök anómwu i lón kalapwuus tori äi üpwe tongeni tiinaló i ren Siisär.”

22Mwirin, Akrippa a üreni Festus: “Ngang ü pwal saani äi üpwe pwisin rongorong ngeni ewe mwän.” Nge Festus a apasa: “Lesor, en kopwe rongorong ngeni i.”

23Ina minne, lón ewe rän mwirin, lupwen Akrippa me Bernis ra war fän fout mi ling fiti wätten angangen etiwetiw, ra tolong lón ewe leenien mwich fiti ekkewe meilapen engöröw sounfiu me ekkewe mwän öüchchea seni ewe telinimw. Iwe, fän än Festus öllük, ra emmwenato Paul. 24Iwe, Festus a apasa: “King Akrippa me ämi ekkeei aramas meinisin mi nóm reech ikeei, ämi öüwa küna ei mwän, pwe iei i ätewe unusen ewe mwichen chón Sus mi nóm ikeei lón Seseria me ekkewe mi nóm Jerusalem ra tungór ngeniei o osommóng le pwärätä pwe esap fich ngeni än ätei epwe chüen manaw. 25Nge lón pwisin äi memmeef, ätei esap föri och mi fich ngeni an epwe mäló ren. Nge pwal pwisin ätei a tungor pwe epwe ämmwet an ei köpwüng ngeni Siisär Augustus. Iwe, üwa öpwüngaló pwe üpwe tiinaló i ren. 26Nge meet ngang üpwe makkeló ren ewe emperor? Pün esap wor och wesewesen kapasen otuttur fänäsengesin ätei. Iei minne, ngang üwa emmwenato i mwemi, nge lapalón mwom King Akrippa, pün wesin ei angangen choosa, epwe wor meet ngang üpwe tongeni makkei. 27Pün merei, esap itiitöch äi üpwe tiinaló emön chón kalapwuus ren ewe emperor, nge esap wor ekkewe tichchikin kapasen otuttur ra oturu i wón.”

Paul a kapas usun nónnómwun manawan me mwen an esap mwo emön chón lükü

26 Mwirin, Akrippa a üreni Paul: “Iei a mwüümwütä ngenuk óm kopwe le pwisin kapas fänitom.” Ina minne, Paul a eitiewu pöün o poputä le pwisin pölüweni ekkewe kapas. A apasa: 2“King Akrippa, ngang üwa ekieki pwe üwa pwapwa, pwokiten ikenäi ngang üpwe le pwisin pölüweni fänitei me mwom fänäsengesin ekkewe mettóch meinisin ekkewe chón Sus ra tipingeniei. 3Nge lapalón, pwokiten en emön ka fókkun silefichi usun än ekkewe chón Sus öörüni meinisin me ekkewe kapas eiis mi weneiti usun nónnómwun ekkewe chón Sus. Iei minne, ngang üwa tungór ngenuk pwe kopwe engngiló le öüseling ngeniei.

4Ekkewe chón Sus meinisin ra silei usun tichchikin äi käeö ngeni nónnómwun chón Sus seni chök le kükküni lupwen äi nónnóm leiin pwisin chón fönüei lón Jerusalem. 5Are ra mochen pwärätä, ra silei usi seni chök lepoputän, pwe nónnómwun manawei, ngang emön Farisi, chón ewe mwichen Farisi mi fókkun tichchik me lón äm lamalam. 6Nge iei ngang üwa ü o köpwüng faniten äi apilükülüküw pwönüwetän än Kot we pwon I a pwonei ngeni äm kewe leewo. 7Enletin, iei popun chón ekkewe engol me ruu einang ra achoocho le fel ngeni Kot lepwin me lerän, pwokiten ra ääni ei chök apilükülük ngang üwa ääni. Nge iei, King Akrippa, ekkewe chón Sus ra oturuei fänäsengesin äi apilükülüküw ei pwon. 8Pwota öüwa ekieki pwe esap tüfich ämi öüpwe lükü pwe Kot a tongeni amanawasäfäli mi mäló?

9Wesewesen pwisin ngang üwa piin ekieki pwe üpwe föri mettóch meinisin ngang üwa tongeni pwe üpwe üüngeni ekkewe chón tapweló mwirin Jesus seni Nazareth. 10Iei meet ngang üwa pwal föri me lón Jerusalem. Üwa angei äi mwüümwütä seni ekkewe souakkomwen leiin souasór o üwa föri pwe chómmóng leiin ekkewe chón lükü lón Jerusalem repwe koturulong lón kalapwuus. Nge lupwen a katoowu pwüngün pwe repwe ninniiló, ngang üwa pwal angei äi ütüüt o tipeew ngeni pwe repwe ninniiló. 11Fän chómmóng ngang üwa awateer me lón ekkewe sinakok o sótuni le eriäniir pwe repwe amaam ar lükü Jesus. Lón wätten äi lingeringeritiir, ngang üwa mwo nge tapweló mwiriir pwe üpwe kütteer lón ekkewe telinimwen chón ekis pwe üpwe niireló.”

Paul a aporausasäfäli usun an a siiwil manawan

12“Lón ew ränin, ngang üwa feilló Damaskos fän ewe nemenem me ökkünö än ekkewe souakkomwen leiin souasór. 13Iwe, en king, ina epwe leólowas, ngang üwa küna me leal och saram seni läng, mi saramaram seni akkar a tinetiw pwellin ünükküüm me chókewe mi fitiei le sääi. 14Iwe, äm meinisin äia turutiw lepwül, nge ngang üwa rong och möngüüngü a kapas ngeniei lón kapasen Arameik o apasa: ‘Saul, Saul, pwata ka eriäfföüei? A weires ngeni óm kopwe chepeti ekkewe wóók mi kken usun ekkan wókun chón tumwun kowu.’

15Iwe, ngang üwa apasa: ‘En iö, samol?’ Nge ewe Samol a apasa: ‘Ngang Jesus, ewe en ka eriäfföwü. 16Nge iei kopwe pwäätä o üütä, pün ngang üwa pwä ngenuk fäniten ei popun, pwe üpwe filuketä óm kopwe emön neii chón angang me chón pwärätä. En kopwe aporausa ngeni unusen fönüfan usun meet a fis ngenuk iei me pwal usun ekkewe mettóch Ngang üpwe pwääri ngenuk me mwirin. 17Ngang üpwe tümwünuk seni ekkewe chón Sus, pwal seni ekkewe Sentail. Ewer, ngang üpwe tiinukoló ren ekkewe Sentail, 18pwe kopwe suuki meseer pün repwe kul seni rochopwak o kul ngeni saram, repwe ngasewu seni fän nemenemen Satan o tolong fän än Kot nemenem. Repwe pwal angei omwusomwusen ar kana tipis o angei inetiir me leiin nöün Kot kewe aramas mi käimwüüló ren ar lüküei.’

Paul a kapas usun nónnómwun mwirin an a siiwil manawan

19“Iei minne, King Akrippa, ngang üsap älleasolap ngeni minne a pwä ngeniei seni läng. 20Ngang üwa akkomwen afalafal ngeni chókewe lón Damaskos, mwirin, ngeni chókana lón Jerusalem me leemelen Judea meinisin, iwe, pwal ngeni ekkewe Sentail. Üwa aronga ngeniir meinisin pwe repwe kul seni ar kana tipis o kul ngeni Kot. Iwe, repwe pwal älleta pwe a siiwil manawer ren ekkewe föfför mi mwirinnö ra föri. 21Iwe, ekkóch leiin ekkewe chón Sus ra aressiniei me lón ewe imwenfel fäniten äi afalafala ei o ra ekiekin niieiló. 22Nge pwokiten Kot a tümwünüei, iei minne, ngang üwa chüen manaw tori ikenäi pwe üpwe tongeni üütä o pwärätä ekkeei mettóch mi let seni ekkewe mi kis tori ekkewe mi lap. Ngang üsap apasa och me lükün chök meet ekkewe soufós me Moses ra apasa pwe repwe fis. 23Ra apasa pwe ewe Messiah epwe tolong lón riäfföü o I epwe ewe äemönün epwe manawsäfäl seni mäló. Ra apasa pwe I epwe uwato ewe saram ngeni ekkewe chón Sus me pwal ngeni ekkewe Sentail.”

Akrippa a pööpöni än Paul tungór

24Iwe, lupwen Paul a chüen chök kapas, Festus a osommóng le apasa: “Paul, ka umwes. Wätten käeö a efisätä óm umwesiló!”

25Nge Paul a pölüweni o apasa: “En ewe mi unusen ämmäfen Festus, ngang üsap umwes. Ngang üwa apasatä ekkeei kapas mi let me weweöch. 26Pwal ewe King Akrippa a silei ekkeei mettóch, iei minne üwa suukchöchöló lón äi kapas me mwan, pün ngang üwa silei pwe i a fen silei usun ekkeei mettóch, pwokiten ra fis ia aramas meinisin ra tongeni küneer me ie. 27King Akrippa, ka lükü ekkewe soufós? Ngang mi silei pwe en ka lükü.”

28Mwirin, Akrippa a apasa ngeni Paul: “Arap ngeni chök óm kopwe peseei lón ei fansoun mwochomwooch pwe üpwe wiliti emön chón lükü Kraist.”

29Iwe, Paul a apasa: “Esap lamwot are epwe lón fansoun mwochomwooch are lón fansoun langattam. Ngang üwa iótek ngeni Kot pwe esap chök en pwe pwal meinisin mi rongorong ngeniei ikenäi repwe tongeni küna manaw o wewe ngeniei, nge chiilón chök ekkeei sein mi fööfö ngeniei.”

30Lupwen Paul apasatä ekkeei mettóch, ewe king me ewe kepina me Bernis me ekkewe pwal ekkóch mi móót reer ra üütä o feilló. 31Iwe, lupwen ra feilló ekis iir chök wón ar, ra kakkapas fengen lefiiler o apasa: “Ei mwän esap föri och mi fich ngeni an epwe mäló ika fööfö.”

32Mwirin, Akrippa a üreni Festus: “Ei mwän a tongeni komwusóló are ese fen ämmweta an ei köpwüng ngeni Siisär.”

Paul a popuetä an sääi ngeni Rom

27 Iwe, lupwen a pwüngüló pwe äm äipwe le sääi ngeni Italy, ra atolonga Paul me pwal ekkóch chón kalapwuus fän tümwünüen emön mwän itan Julius, emön meilapen ipwükü sounfiu i chóón ewe mwich itan “Än Aukustus Mwichen Sounfiu.” 2Äm äia töötä wón efóch siip sein Adramyttium epwe seres ngeni ekkewe leeni mi nóm arossetin Asia. Aia su, nge Aristarkus, emön re Masedonia seni Tessalonika a fiti keem.

3Iwe, lón ewe rän mwirin, aia ileiti Sydon. Nge Julius a fókkun kirekiröch ngeni Paul o mwüütätä ngeni i pwe epwe tiwetä ünifönü o feilló chuuri chiechian kewe pwe repwe awora ngeni meet i a osupwangan. 4Lupwen aia su seni ikenan, aia echimwa ngeni ewe äsäpwääl o a weires ngeni ewe siip an epwe nóm wón koos, iei minne, aia rikiló ngeni efengin Saipros o seres lefiilan me ewe fönü Asia. 5Aia seresiló óróórun Silisia me Pamfylia; iwe, aia ileiti Myra, ew telinimwen Lysia. 6Me ikenan, ewe meilapen ipwükü sounfiu a küna efóch sein Egypt seni Alexandria epwe seres ngeni Italy. Iwe, a atöötä keem wón. 7Äm aia fókkun mang le seres lón chómmóng rän. Fän wätten weires, äia arap ngeni Sinaidus. Nge pwokiten aia echimwa ngeni ewe äsäpwääl, aisap tongeni sópweló äm sääi. Iei minne, aia seresitiw fän chchün Kriit, äwenewenen Salmone. 8Äm aia seresiló arossetin ei leeni fän weires, iwe, aia ileiti ew leeni itan “Leenien ilen waa mi mwón” arap ngeni ewe telinimw Lasea.

9Äm aia nónnómottam ikenan. A fókkun lengingaw o efeiengaw äm äipwe sópweló äm sääi, pwokiten a fen luuló ewe fansoun mwirires. Iei minne, Paul a kapas ngeni ekkewe meilapen ewe waa, 10o apasa ngeniir: “Ämi ekkeei mwän, ngang üwa lükü pwe ach ei sääi epwe le sópwolong lón feiengaw me wätten luus, sap chök ngeni ei siip me wosan pisek, nge pwal ngeni manawach.” 11Iei mwo nge ewe meilapen ipwükü sounfiu mi wisen tümwünü ekkewe chón kalapwuus a öüseling ngeni aloon ewe pölü me ewe souwa mwen an epwe rong ngeni ekkewe mettóch Paul a apasa. 12Iwe, pwokiten ewe leenien ilen siip esap mwirinnö ngeni ar repwe nóm ie lón ewe ótun leefen, chómmóng ngeni ekkewe aramas ra pwal tipeew ngeni pwe repwe le seres seni ikenan o sótuni are repwe tongeni tori Finiks, ew leenien ilen siip órun ewe fönü Kriit o nóm ikenan lón ewe fansoun leefen. Finiks ew telinimw wón ewe fönü Kriit. A wor ew leenien ilen siip mi mwirinnö mi sässäpe ngeni lotowöör me lotowäfeng.

Ewe siip Paul e fiti a tolong lón ew mölümöl

13Iwe, lupwen ewe äsäpwääl a enipweteteto seni öör, ekkewe sääló ra ekieki pwe a fis minne ra mochen. Iei minne, ra wiietä angköön ewe waa o seresiló arap ngeni chök arossetin Kriit. 14Iwe, ese mang mwo nge ewe äsäpwääl a siiwil. Iwe, a ngüsüiti keem och äsäpwäälin mölümöl o a pöönawu ewe siip lemataw. Re kan eita ngeni ei äsäpwääl “Äsäpwäälin Óötiwääfen”. 15Lupwen ewe siip a filong lón ewe mölümöl, esap chüen tongeni an epwe echimwa ngeni, iei minne aia chök likiti ngeni ewe äsäpwääl epwe pööni ewe waa. 16Lupwen aia mwónolong fän chchün ew kükkün fönü itan Kauda, aia achoocho ngeni fän weires le würäätä ewe timma. 17Iwe, lupwen ra wes le etikerätä ewe timma wón ewe siip, mwirin ra äpwelli ngeni ewe siip ekkóch sääl le pwengii ngeni. Nge ekkewe sääló ra nuokkus are ewe siip epwe fanetä wón ewe wooch Syrtis mi nóm arossetin efengin Afrika, iei minne, ra oturätiw ewe angkkö o öüräätiw ewe amara. Iwe, ra mwüüt ngeni pwe äipwe le chök fiti ewe äsäpwääl le pas. 18Lón ewe rän mwirin, ewe mölümöl a chök sópweló le oturfeili wääm we, iei minne, chón ewe waa ra poputä le oturaló lemataw ekkóch utanan kewe pwe repwe äppälätä ewe siip. 19Pwal lón ewe rän mwirin, ra etti ekkóch pisekin wón ewe siip o otururetiw lemataw fiti mettóch meinisin pöüür a seretä wón. 20Lón chómmóng rän, äm aisap tongeni küna ewe akkar ika ekkewe füü, nge ewe mölümöl a chök sópweló le püngüri keem. Iwe, aia fangatä äm apilükülük pwe äipwe chüen manaw. Äm aia ekieki pwe aipwe le mäló.

21Ekkewe aramas resap mwöngö lón fansoun langattam. Mwirin, lón ew ränin, Paul a üütä lefiiler o apasa: “Ämi ekkeei mwän, ika pwe öü fiti äi öüröür; iwe, sisap sótun suu seni Kriit o atolonga kich lón ei feiengaw me wätten luus. 22Nge iei üwa peseei kemi pwe öüpwe apilüköch, pün esap wor emön me leiimi epwe pöüt seni manawan, nge ei chök siip epwe ta. 23Pün lepwinewe chök, emön nöün Kot chón läng, ewe Kot ngang üwa nóm fän nemenian o üwa angang ngeni, a üütä ünükki, 24o apasa: ‘Paul, kosap nuokkus pün kopwe fókkun üütä mwen Siisär, nge nengeni pwe Kot a mwüütätä lón an ümöümöch pwe epwe pwal amanawa chókana meinisin mi fituk lón ei sääi.’ 25Iei minne, ämi keei mwän, öüpwe apilüköch, pün ngang üwa lükü Kot, pwe epwe fis usun minne I a üreniei. 26Iwe, nge sipwe chök fanatä wón ew fönü.”

27Nge lupwen a tori ewe engol me rüänüen pwiin, äm äia chüen chiwölüwöl feil lón ewe matawen Adria lukalapen ewe matawen Mediterranea. Iwe, ina epwe lükenipwin, ekkewe sääló ra mefi pwe aia arap ngeni ew fönü. 28Iwe, ra esenätiw efóch sääl mi wor ochchow wón pwe repwe öükü ükükün alóllólun ikeweia. Iwe, ra küna pwe a üküükün rüwe ngaaf alóllólun. Mwirin äm aia ekis paseló seni ikeweia, ra pwal öüküsäfäli, nge ra küna pwe a chök engol me limu ngaaf alóllólun. 29Mwirin, pwokiten ra nuokkus pwe aipwe le fanatä wón wooch, ra oturätiw fóffóch angkkö me mwirin ewe siip o iótek pwe epwe mwittir räniló. 30Iwe, ekkóch ekkewe sääló ra sótuni ar repwe süüseni ewe siip. Ra öüräätiw ewe timma lón ewe mataw, nge ra tippin föri pwe itä nge repwe esenätiw ekkóch angkkö seni mwen ewe siip. 31Nge Paul a apasa ngeni ewe meilapen ipwükü sounfiu me ekkewe pwal ekkóch sounfiu: “Are ekkeei sääló resap nómwetiw wón ei siip, ämi meinisin öüpwe mäló.” 32Iei popun, ekkewe sounfiu ra pöküw selin ewe timma kewe; iwe, a turuló lemataw.

33Iwe, me mwen an epwe le räniló, Paul a tungór ngeniir meinisin pwe repwe mwöngö. A apasa: “Ikenäi iei engol me rüänüen ränin ämi öüwa chök akkaawit, nge öüsap attapa mwo ekis mwöngö. 34Iei minne, üwa peseei kemi pwe öüpwe chüüni kemi, pün iei meet öüpwe manaw ren. Pün esap fókkun wor emön me leiimi epwe mworoló seni emeet meeten möküran.” 35Iwe, lupwen Paul a wes le apasa ekkeei kapas, a angei och pilawa o iótekin kilisou ngeni Kot me mweer meinisin. Iwe, lupwen a wes le utuwfeseni, a poputä le mwöngö. 36Mwirin, a pöchökkületä letiper meinisin. Iwe, ra pwal en me pwisin angang anan o mwöngö. 37Iwe, üküükün iteiteem meinisin mi fiti ewe siip, rüöpwükü fiik me wonomön. 38Mwirin ar ra mötüló le mwöngö, ra sópweló le äppänätä ewe siip ren ar ra oturätiw ekkewe wiit lemataw.

Paul me chienan kewe ra fanatä órun ewe fönü Malta

39Lupwen a räniló, resap esilla ewe fönü, nge ra chök küna ew nóómw mi wor aroppian. Iwe, ra ekieki are repwe tongeni pwerelong lefiilen ekkewe achaw o äwenalong ewe siip leppi are repwe tongeni. 40Iwe, ra epichi selin ekkewe angkkö o likitiireló le mataw, nge pwal lón ewe chök ótun ra epichi fööfön ekkewe fötülen mwirimwir. Mwirin, ra öürätä ekkewe amaraan mwan pwe ewe äsäpwääl epwe pööniir; iwe, ra äwena ngeniir leppi. 41Nge ewe siip a turutä wón ew ämear mi piepi a nóm lukalapen ewe mataw. Iwe, a fanatä wón. Mwen ewe siip a mwöch o esap chüen tongeni mwökütüküt, nge mwirin we a poputä le mmök ren pöchökkülen ekkewe nóó.

42Iwe, ekkewe sounfiu ra akkóóta pwe repwe le niieló ekkewe chón kalapwuus, pwe esap wor emön leiir epwe ää seniir o süüló. 43Nge pwokiten ewe meilapen ipwükü sounfiu a mochen amanawa Paul, iei minne, i a eppetiir seni ar ei ekiek. Iwe, a öllük ngeniir pwe chókana mi tongeni ar repwe ää, repwe le akkomw le tur seni ewe waa o äälong ünifönü. 44Nge ekkewe lussun, repwe tapwelong wón ekkewe paap me ekkewe ekkóch mwüchün ewe siip. Iwe, iei usun porausan pwe iir meinisin ra manaw ngeni fönü.

Paul me Luke ra iteüöch me wón ewe fönü Malta

28 Iwe, lupwen aia manaw ngeni ünifönü, aipwap silei pwe aia nóm wón ewe fönü Malta. 2A fókkun selüküló än aramasen ewe fönü kirekiröch ngeni keem. Pwokiten a püng üüt o patapat, iei popun ra soonätä och ekkei wón ewe piepi o etiwa keem meinisin pwe aipwe epwichikara keem. 3Nge lupwen Paul a rusaato epinük mwüüch o sooniretä wón ewe ekkei, emön serepenit a toowu me leiir, pwokiten pwichikkaren ewe ekkei; iwe, a likäfiitiló wón pöün Paul o küüw. 4Iwe, lupwen chón ewe fönü ra küna ewe maan an a likemeittiweló wón pöün Paul, ra kapas fengen lefiiler o apasa: “Ese mwäl, ei mwän i emön chón nii aramas. Iwe, inamwo ika a manaweto seni lemataw, nge minne mi pwüng esap mwüüt ngeni an epwe manaw.” 5Nge Paul a wichikalóng ewe serepenit lón ewe ekkei, nge esap feiengaw ren. 6Iwe, ekkewe aramas ra chök ösüküsükü än pöün Paul we epwe pwootä ika i epwe mwittir turuló o mäló. Nge mwirin ar ra nennengeni i lón fansoun langattam o küna pwe esap wor och feiengaw a tori, ra siwili ar ekiek o apasa pwe i emön kot.

7Arapakkan ngeni arosset, ikeweia ra fanatä ie, mi wor ekkóch äpär, äpärin emön mwän itan Publius, emön nöüwisen Rom wón ei fönü. Ätei a ääni awasöölaöch le etiwakeem o amwöngöni keem lón ülüngät rän. 8Nge a fis pwe lón ei ótun, semen Publius we a samaw pün a üri feiiseni me pwichikkar. Iwe, Paul a tolong ren ätei pwe epwe chuuri. Mwirin a iótek wón. Iwe, a isettä pöün wón ätei o echikaratä. 9Mwirin an fis ei, ekkewe lussun chón samwaw meinisin me wón ewe fönü ra pwal feitto ren Paul o ra chikaratä. 10Iwe, pwokiten ei, ra pwääri ngeni keem chómmóng esissilen ar osuufölöch. Iwe, lupwen a tori fansoun äm äipwe le sääi, ekkewe aramas ra efeiemweni keem ren ekkewe mettóch mi lamwot fäniten äm sääi.

Paul a tori Rom

11Ülüngät maram mwirin äm waata, äm aia sääi wón efóch siip sein Alexandria mi wor liossun ekkewe Pwiipwi Lippwe kot ra nóm lesopwun me mwan. Ei siip a nóm órun ewe fönü lón ewe fansoun leefen. 12Aia akkomwen ileiti Syrakius o nónnóm ikenan ülüngät rän. 13Mwirin, äm aia su seni ikenan o pwellitä o tori Rhekium. Ew rän mwirin, ewe äsäpwääl a poputä le enito seni öör. Iwe, lón ewe rän mwirin, aia sääitä arosset tori ewe leeni Puteoli. 14Me ikenan, äm aia küna ekkóch pwiipwi chón lükü. Iwe, ra kööri keem pwe äipwe nónnóm reer lón ükükün fisu rän. Mwirin, aia feilló ngeni Rom. 15Nge lupwen ekkewe pwiipwi chón lükü lón Rom ra rong pwe aia war, ra feitto pwe repwe souni keem ren ewe Market lón Apius wón ewe Alen Apius. Nge ekkewe ekkóch ra chuuri keem meren ewe Ülüngät Imwen Wasööla. Lupwen Paul a küneer, a kilisou ngeni Kot o a pöchökkületä letipan. 16Iwe, lupwen aia tori Rom, ewe meilapen ipwükü sounfiu a atolonga ekkewe chón kalapwuus fän tümwünüen ewe meilapen chón mas, nge a mwüümwütä ngeni Paul pwe epwe chök imwuló lón leenian fän tümwünüen emön sounfiu pwe epwe wisen mammasa.

Paul a pwärätä Kraist ngeni ekkewe chón Sus mi nóm Rom

17Mwirin ülüngät rän, Paul a köörifengeni ekkewe souemwenin chón Sus lón Rom. Iwe, lupwen ra mwichfengen, Paul a apasa ngeniir: “Ämi pwii keei mwän, ngang üwa arees me lón Jerusalem o katoolong lepöün chón ewe mwüün Rom, inamwo ika ngang üsap föri och mi üüngeni aramasach kewe are öörünien ach kewe leewo. 18Iwe, ekkewe chón Rom ra choosaniei o ra mochen pwe repwe omwusaeiló, pwokiten resap küna och popun pwe üpwe ninniiló. 19Nge lupwen ekkewe souemmwenin chón Sus ra wiipinitä ar resap tipeew ngeni minne a köpwüngüló, ngang üwa asópwisek le tungór pwe äi köpwüng epwe ämmwet ngeni Siisär, esap wewen pwe ngang üwa oturu aramasei pwe ra föri och mettóch mi mwääl. 20Iei popun, ngang üwa kööri kemi pün üwa mochen chuuri kemi o kapas ngeni kemi. Pün ina pwata ngang üwa föötek ngeni ei sein pwokiten ngang üwa lükü pwe än chón Israel we apilükülük - ewe Messiah - a fen war.”

21Mwirin, ra üreni Paul: “Äm äisap rong och kapasen üüngenuk. Esap pwal wor taropwe a tori keem seni Judea fänäsengesum, esap pwal wor emön me leiin ekkewe pwiipwi chón lükü mi feitto epwe repottei ika apasa och mi ngaw usumw. 22Nge äm aia mochen rong senuk meet en ka lükü. Pün äm aia silei pwe ekis meinisin aramas ra kapasen üüngeni ei lamalam mi fö.”

23Ina minne, Paul me ekkewe chón Sus ra filätä ew rän repwe chufengen lón. Iwe, lón ena ränin, chómmóng chón Sus ra feitto ren Paul lón ewe leeni ia a nóm ie. Iwe, Paul a aporausa ngeniir usun ewe mwüün Kot o afalafala ngeniir usun Jesus seni lón ekkewe taropwe mi pin - seni ekkewe limu pwuken Moses me ekkewe pwuken soufós. A poputä le kapas seni lesossor o sópwósópwóló tori lekuniólupwin. 24Iwe, ekkóch me leiir ra lükü meet Paul a apasa, nge ekkóch resap lükü. 25Iwe, mwirin ar äniini fengen lefiiler, ra poputä le lóófesen mwirin än Paul a wes le apasa ei ömwüchchülón kapas: “A pwüng minne ewe Ngüünmifel a apasa ngeni ach kewe leewo meren ewe soufós Isaiah.

26A apasa: “ ‘Kopwe feilló ren ei mwichen aramas o apasa: “Öüwa rong me rong, nge öüsap weweiti. Öüwa pwal küna me küna, nge öüsap memmef.”

27Pün letipen ei mwichen aramas a föüló, selinger a pineló, nge ra ömmöüraló meser. Ina pwata meser esap tongeni küna, selinger esap tongeni rong, nge letiper esap tongeni weweiti. Iwe resap tongeni kulsäfäl ngeniei o mwüüt ngeniei pwe üpwe echikarasäfälir.’a

28“Iei minne, ngang üwa mochen ämi ekkewe chón Sus öüpwe silei, pwe ei alen küna manaw seni Kot a pwal suuk ngeni ekkewe Sentail, nge iir repwe etiwa!” 29Iwe, lupwen a wes le apasatä ekkeei kapas, ekkewe chón Sus ra feilló, nge ra fókkun äniini fengen lefiiler.

30Iwe, Paul a nónnóm lón üküükün ruu ier lón pwisin imwan we pwisin i a mömmöönätiw. I a etiwa meinisin chón chuuto ren, 31o a aronga ngeniir usun ewe mwüün Kot o esikuula ekkewe mettóch usun ewe Samol Jesus Kraist fän pwora. Iwe, esap wor emön a sótuni pwe epwe öükaló i.