Amos
1 Ikkeei ekkewe kapas Kot a ngeni Amos, emön me leiin ekkewe chón fóól siip seni Tekoa. Iei meet i a küna lón künäan fänäsengesin Israel, ruu ier me mwen ewe chechchechin fönü, lupwen Uzziah a kingen Judah, nge Jeroboam nöün Jehoash we mwän a kingen Israel.
2Iwe, Amos a apasa:
“Ewe SAMOL a wörüwör seni wón ewe chuuk Zion o aronga mwelian usun chopwulap seni Jerusalem.
Iwe, ekkewe leeni mi maasies ia fetil a määr ie fäniten ekkewe chón fóól siip ra pwasatä. Fetilin wón ewe chuuk Karmel meinisin ra aiolool.”
Än Kot köpwüng ngeni ekkewe mwüü ünükkün Israel
3Iei meet ewe SAMOL a apasa:
“Chón Damaskos ra chök sópweló le föri tipis fän ülüngät ika fen fän rüwänü, iei minne ngang üsap kul seni äi üpwe öpwüngüür, pwokiten iir ra wichi chón Kilead ren pisekin wichiwich mi ken mi för seni mächä, usun emön a wichi umwun wiit.
4Nge ngang üpwe tiinaló ew ekkei lón imwen King Hazael pwe epwe kenaló ekkewe leeni mi pöchökkül tittiir än King Ben Hadad.
5Ngang üpwe pwal ataetiw ekkewe asamalapen tittin ewe telinimw Damaskos; üpwe niieló ewe king mi nóm lón ewe leemólun Aven, pwal ewe emön mi kömwöch ewe wókun king lón Beth Eden. Iwe, ekkewe aramasen Syria repwe ooló Kir,” ewe SAMOL a apasa.
6Iei meet ewe SAMOL a apasa:
“Chón Kaza ra chök sópweló le föri tipis fän ülüngät ika fen fän rüwänü, iei minne ngang üsap kul seni äi üpwe öpwüngüür, pwokiten iir ra uwealó unusen aramasen ew mwüü pwe repwe ooló o ra amöömöreló ngeni chón Edom pwe repwe nöüniir amanaw.
7Ina minne, ngang üpwe tiinaló ekkei wón ekkewe tittin Kaza pwe epwe kenaló ekkewe imwen maun mi pöchökkül lón Kaza.
8Iwe, ngang üpwe niieló ewe emön mi móót wón ewe leenien móótun king lón Ashdod. Ngang üpwe niieló ewe king mi kömwöch ewe wókun king lón Ashkelon. Ngang üpwe öpwüngü ekkewe aramasen Ekron. Mwirin, ekkewe lussun chón Filistia mi chüen manaw repwe mäló,” ewe SAMOL KOT a apasa.
9Iei meet ewe SAMOL a apasa:
“Chón Tayer ra chök sópweló le föri tipis fän ülüngät ika fen fän rüwänü, iei minne ngang üsap kul seni äi üpwe öpwüngüür, pwokiten iir ra liäpeni unusen aramasen ew mwüü o amöömöreló ngeni chón Edom pwe repwe nöüniir amanaw. Iir resap chechchemeni ewe pwon ra ääni ngeni pwiir kewe chón Israel.
10Ina minne ngang üpwe tiinaló ekkei wón ekkewe tittin Tayer pwe epwe kenaló ekkewe imwen maun mi pöchökkül lón Tayer.”
11Iei meet ewe SAMOL a apasa:
“Chón Edom ra chök sópweló le föri tipis fän ülüngät ika fen fän rüwänü, iei minne ngang üsap kul seni äi üpwe öpwüngüür, pwokiten iir ra tapweri pwiir kewe chón Israel fän ketilas o resap ääni kirekiröch ngeniir. Iir ra chök sópweló le soong ngeni chón Israel o ömwöchüfóchei ar lingeringer.
12Iei minne, ngang üpwe tiinaló ekkei lón Teman pwe epwe kenaló ekkewe imwen maun mi pöchökkül lón Bozrah.”
13Iei meet ewe SAMOL a apasa:
“Chón Ammon ra chök sópweló le föri tipis fän ülüngät ika fen fän rüwänü, iei minne ngang üsap kul seni äi üpwe öpwüngüür, pwokiten ra tileni luuken ekkewe fefin mi pwoopwo me lón Kilead. Ekkewe chón Ammon ra föri ei pwe repwe tongeni angei ewe fönü o alapaló kianin fönüwer.
14Iei minne, ngang üpwe öküüw ew ekkei wón ewe tittin Rabbah pwe epwe kenaló ekkewe imwen maun mi pöchökkül lón Rabbah. Epwe wor arükak lón ewe ränin maun, osukosuk epwe toriir usun äsäpwäälin ew mölümöl mi pöchökkül.
15Mwirin, ar we king epwe ooló, i me nöün kewe nöüwiis repwe ooló ppök,” ewe SAMOL a apasa.
2 Iei meet ewe SAMOL a apasa:
“Chón Moab ra chök sópweló le föri tipis fän ülüngät ika fen fän rüwänü, iei minne ngang üsap kul seni äi üpwe öpwüngüür, pwokiten iir ra kenaló chüün ewe kingen Edom tori ra wiliti falang.
2Iei minne ngang üpwe tiinaló ekkei wón Moab pwe epwe kenaló ekkewe imwen maun mi pöchökkül lón Kerioth. Ekkewe chón Moab repwe mäló lupwen epwe fis ökürangen maun, lupwen ekkewe sounfiu repwe arükak o ettiki rappwa.
3Iwe, ngang üpwe niieló ewe chón nemenem me lón Moab, üpwe pwal niieló nöüwiisen ewe fönü meinisin,” ewe SAMOL a apasa.
4Iei meet ewe SAMOL a apasa:
“Chón Judah ra chök sópweló le föri tipis fän ülüngät ika fen fän rüwänü, iei minne ngang üsap kul seni äi üpwe öpwüngüür, pwokiten iir resap mochen älleasochis ngeni äi kewe käit, resap pwal mochen tümwünü äi kewe öllük, pwokiten ra tókkóló ngeni ekkewe kot mi chofona, ikkeiir ekkewe kot ar kewe leewo ra tapweló mwiriir.
5Iei minne, ngang üpwe tiinato ekkei wón Judah pwe epwe kenaló ekkewe imwen maun mi pöchökkül lón Jerusalem.”
Än Kot öpwüng ngeni Israel
6Iei meet ewe SAMOL a apasa:
“Chón Israel ra chök sópweló le föri tipis fän ülüngät ika fen fän rüwänü, iei minne ngang üsap kul seni äi üpwe öpwüngüür, pwokiten iir ra amöömöló ekkewe chón pwüng fäniten mooni pwe aramas repwe nöüniir amanaw, iir ra pwal amöömöló ekkewe chón mweleele ren ew pean sandal.
7Iir ra pwuurätiw möküren ekkewe chón wöwingaw usun emön a pwuutiw wón pwül, ra pwal atókka seni ekkewe chón riäfföü pwüngün ar köpwüng. Emön saam me nöün mwän ra kóón ren emön chök fefin. Iei usun ra epiningawa itei.
8Iir ra angei seni ekkewe chón wöwingaw
mangaku pwe ölükülükün pwonen ar liwinimang, nge mwirin ra móót lón ekkewe mangaku lupwen ra fel ünükkün ar kewe róngen asór. Iir ra angei seni aramas pakkingin ar liwinimang o ra nöüni ewe mooni le kamö ünümer wain pwe repwe wün me lón ewe imwenfel än ar we kot.
9Nge resap ekieki usun meinisin minne ngang üwa föri fäniten neii kewe aramas. Ngang ewe mi arosaló ekkewe chón Amor me mwen än neii kewe aramas repwe tolong lón ewe fönü. Ekkewe chón Amor ra langattam usun ekkewe irä sedar, ra pwal pöchökkül usun ekkewe irä ook, nge ngang üwa ataeló uwaar me asan o tuuwetä wareer me fan.
10Ngang ewe emön mi emmwenikemiiwu seni ewe fönü Egypt. Lón üküükün fääik ier ngang üwa emmweni kemi lón ewe fönüpöön. Ngang üwa älisikemi pwe öüpwe fönüweni fönüwen ekkewe chón Amor.
11Ngang üwa filätä ekkóch me leiin nöümi kewe mwän pwe repwe soufós, pwal ekkóch me leiin nöümi kewe ölüwöl pwe repwe chóni ewe mwiichen Nasir. Ämi aramasen Israel, ifa usun, esap let ei?” ewe SAMOL a osomänetiw.
12“Nge ämi öüwa öünü ekkewe chón Nasir wain o öllük ngeni ekkewe soufós pwe resap apasa kapasen oosuni.
13Nengeni, iei ngang üpwe chounikemiitiw pwe öüpwe usun efóch wóóken mi choutiw lupwen a ur ren wosan pinükün wiit.
14Esap wor emön epwe tongeni süüló, sap mwo nge emön chón ssä mi mwittir. Ekkewe chón pöchökkül esap naf ar pöchökkül. Ekkewe sounfiu resap tongeni pwisin amanawer.
15Ekkewe aramas mi wor nöüür esefich me föün esefich resap manaw. Ekkewe chón ssä mi mwittir resap tongeni sü. Ekkewe aramas mi waawa óris resap tongeni sü pwe repwe manaw.
16Lón ena fansoun, ekkewe mwo sounfiu mi fókkun pwora nge repwe süüló, resap mwo nge kofichin tawe ngeni ar repwe üföüfolong üfeer,” ewe SAMOL a osomänetiw.
Chón pwärätä ra kökkööto pwe repwe ettipisi Israel
3 Öüpwe rongorong ei poraus, ämi aramasen Israel, iei ewe poraus ewe SAMOL a ettipisi kemi wón - ämi ekkewe famili meinisin i a emmwenikemiiwu seni ewe fönü Egypt:
2“Ämi chök ewe ngang üwa filikemiitä seni leiin ekkewe familien fönüfan meinisin; nge ämi öüwa kul o üüngeniei, iei minne ngang üpwe öpwüngü kemi fäniten ämi kewe tipis meinisin.”
3Ifa usun, rüwömön aramas repwe tongeni mwinemwin le fätäl ika iir resap fen tipeew fengen pwe repwe mwinemwin?
4Ifa usun, emön laion epwe wörüwör me leiin wöllap ika esap wor liapan? Ifa usun, emön liälifföön laion epwe ngüüngü me lón pwangan ika esap liäpeni och?
5Ifa usun, emön machchang epwe tupw lón ew ssär mi nóm wón pwül are esap wor paa lón? Ifa usun, ew likäppich epwe ppich are esap wor minne a tupw lón?
6Lupwen ew rappwa a tik me lón ew telinimw, ifa usun, ekkewe aramas resap nuokkus? Lupwen feiengaw epwe tori ew telinimw, ifa usun, ewe SAMOL esap popuw?
7Enlet ewe SAMOL KOT esap föri och mettóch are i esap akkomwen pwääri an akkóót ngeni nöün kewe chón angang ekkewe soufós.
8Lupwen emön laion a wörüwör - iö esap nuokkus? Lupwen ewe SAMOL a kapas - iö esap tongeni apasatä kapasen oosuni?
9Öüpwe feilló o arongafeili ei poraus me lón ewe imw mi tekia lón Ashdod me ewe imw mi tekia lón Egypt: “Öüpwe feitto ngeni ekkewe chukun Samaria o mwiichfengen; me ikenan öüpwe chón pwärätä le katol unusen än Israel fitikoko mi wätte me ewe föfförün eriäfföw me leiin ekkewe aramas”
10“Pün neii kewe aramas resap silei usun ar repwe manaweni manawen pwüng,” ewe SAMOL a osomänetiw, “pün iir ra angei mettóch fän pöchökkül seni pwal ekkóch aramas o aopeer lón ar kewe imw mi tekia. Ar kewe leenien iseis pisek mi öüchchea ra ur ren ekkewe mettóch ra angei fän soolä me föfförün mwänesol.”
11Iei minne, iei meet ewe SAMOL KOT a apasa,
“Chón opwutemi repwe tolong lón fönüwemi, repwe ataetiw ämi kewe imwen maun mi pöchökkül. Repwe angealó ekkewe mettóch ämi öüwa aopaló lón ämi kewe imw mi tekia.”
12Iei meet ewe SAMOL a apasa:
“Usun emön chón fóól siip a sótuni an epwe chimanüw emön siip seni lón awen emön laion nge a chök tongeni urusawu rüwofóch chök chüün pecheen ewe siip ika och chök kinikinin ew selingan, iwe, epwe iei usun pwe ekkóch chök chón Israel repwe küna manaw me leein chókewe mi nóm lón Samaria me Damaskos, iir chókewe mi öörüni ar repwe móót wón ar leenien móót mi pweteete lupwen fansoun ar kametip.
13Iei meet ewe SAMOL KOT, ewe Kot mi Unusen Manaman a apasa:
“Öüpwe rongorong ei poraus o awora kapasen esilesilen fön ngeni ekkewe mwirimwirin Jakob usun ekkeei mettóch.
14Lón ena fansoun, ngang üpwe öpwüngü chón Israel pwokiten ra tipis. Ngang üpwe ataeló ekkewe róngen asór lón Bethel. Iwe, mächään ekkewe róngen asór repwe kup o turutiw leppwül.
15Ngang üpwe ataeló imweer kewe imweimwen lón fansoun patapat me imweer kewe imweimwen lón fansoun pwichikkar. Ekkewe imw mi fout ngeni niin älefan repwe taatiw, pwal ekkewe imw mi wätte repwe taaló,” ewe SAMOL a osomänetiw.
Chón Israel resap mochen liwinsäfäl ngeni Kot
4 Öüpwe rongorong ei kapas, ämi ekkewe liäfefinin kowun Bashan mi nóm wón chukun Samaria, ämi ekkewe fefin mi eriäfföwü ekkewe chón wöwingaw o pwuurätiw chókewe mi mweleele. Öüwa üreni pwülüwemi kewe, “Öüpwe uwato ünümach sakaw.”
2Ewe SAMOL KOT a fen ääni ew pwon fän ökköpöl, a öpölü an pin o apasa:
“Epwe war ew fansoun, lupwen aramas repwe kakiani lón pwöötumi o lukeikemiiló toowaw pwe öüpwe chón kalapwuus. Repwe pwal lukealó nöümi kana usun emön a efii iik wón efóch öö.
3Ämi we telinimw epwe taaló. Ämi ekkewe fefin öüpwe koturuwu me lón pwangen tittin ewe telinimw. Repwe oturawu soomän emön me emön leiimi seni chök lón menni pwaang mi arap o ochukuchukukemiitä lón ew pwangen leenien pii,” ewe SAMOL a osomänetiw.
4“Öüpwe feilló Bethel o föri tipis ren ämi ääni ekkewe asór ngeni ekkewe uluulun önümwäl; öüpwe feilló Kilkal o alapaló ämi tipis. Öüpwe uwato ämi kewe asór iteiten lesossor. Öüpwe uwato ämi kewe naengolun uwään fótäämi irä iteiten ülüngät rän.
5Iwe, öüpwe keni pilawa mi wor iis lón pwe ämi asóren kilisou. Öüpwe eingeing wón ämi kewe asór öüwa uwato seni pwisin mochenin letipemi. Öüpwe eingeing wór, ämi chón Israel, pün iei meet ämi öüwa efich pwe öüpwe föri,” ewe SAMOL a osomänetiw.
6“Ngang üwa awarato echik ngeni iteiten telinimw pwal lengita ngeni iteiten sóóp. Iei mwo nge ämi öüsap liwinsäfäl ngeniei,” ewe SAMOL KOT a osomänetiw.
7“Ngang üwa pwal öükaló üüt pwe esap püng, ülüngät chök maram me mwen fansoun rääs, iei ewe fansoun ämi öüwa osun epwe püng üüt. Iwe, esap wor och fótäämi irä a määr. Mwirin, ngang üwa öpüngätiw üüt wón ew telinimw, nge üsap öpüngätiw wón pwal ew telinimw. Üüt a püngütiw wón ew kinikinin ewe fönü, nge wón pwal ew kinikinin ewe fönü a pwasapwas.
8Iei minne aramas seni ruu ika ülüngät telinimw ra feilló ngeni pwal ew telinimw fän ar kaaka pwe repwe küüt ünümeer kólik, nge ewe kólik esap naf ngeniir. Iei mwo nge ämi öüsap liwinito reei pwe üpwe älisi kemi,” ewe SAMOL a osomänetiw.
9“Fän chómmóng ngang üwa efeiengawa ämi kewe atake me tännipin irän wain. Ngang üwa efeiengawer ren mwooi me mesenipik. Ekkewe liffichimas ra enaló ämi kewe irä fiik me irä olif. Iei mwo nge ämi öüsap liwinito reei,” ewe SAMOL a osomänetiw.
10“Ngang üwa tiinato määlap leiimi, usun ngang üwa föri me lón Egypt. Ngang üwa niieló nöümi kewe mwän ren ketilas lón maun, pwal nöümi kewe óris ra ooló. Ngang üwa föri pwe pwöötümi epwe ur ren pwomachen ekkewe soomä me lón leeniemi kewe. Iei mwo nge ämi öüsap liwinito reei,” ewe SAMOL a osomänetiw.
11“Ngang üwa niieló ekkóch me leiimi usun äi niieló ekkewe chón Sodom me Komora. Iwe, chókewe mi chüen manaw me leiimi ra usun esóp sópwun mwüüch emön a angeawu seni lón ekkei. Iei mwo nge ämi öüsap liwinito reei,” ewe SAMOL a osomänetiw.
12“Iei minne, iei usun meet ngang üpwe föri ngenuk, en Israel, iwe, pwokiten ngang üpwe föri ngenuk ei, en Israel, iwe, kopwe amollóketä pwe kopwe chuuri óm we Kot.”
13Pün nengeni, Kot i ewe mi alapalapa ekkewe chuuk o föri äsäpwääl, a pwääri ngeni aramas meet an ekiek, i a siwili rochopwaak ngeni mallen rän, i a fätäl wón ekkewe chukun fönüfan - itan ewe SAMOL, ewe Kot mi Unusen Manaman.
Letipeta me kökköön äier
5 Öüpwe rongorong ngeni kapasen ei kööl, ämi chón Israel, ngang üpwe köölüw ei köölün wón mi mä fänäsengesimi:
2“Ewe föpwül Israel a turuló, esap chüen üütäsäfäl, i a koturuló lón pwisin fönüwan, nge esap wor emön epwe öütääi.”
3Iei meet ewe SAMOL KOT a apasa ngenuk Israel:
“Lupwen ew me leiin óm kewe telinimw epwe tiinaló engöröw sounfiu pwe repwe maun, ipwükü chök repwe liwinsäfäl. Lupwen ew sóóp epwe tiinaló ipwükü sounfiu, engol chök repwe manaw le liwinsäfäl.”
4Pün iei meet ewe SAMOL a apasa ngeni chón ewe mwüün Israel:
“Öüpwe küttaei pwe öüpwe manaw.
5Nge öüsap küttaei lón Bethel. Öüsap feilló Kilkal. Öüsap sääi ngeni Beersheba. Pün chón Kilkal repwe ooló, nge Bethel esap chüen wor.”
6Öüpwe kütta ewe SAMOL pwe öüpwe manaw. Are öüsap kütta i, i epwe nget usun ew ekkei me lón imwen Josef, nge esap wor emön me lón Bethel epwe tongeni kunuweló.
7Ämi ekkewe mi sorei minne a pwüngüöch o pwurätiw minne a pwüng,
8öüpwe kütta ewe SAMOL i ewe mi föri ekkewe füü iter mweriker me ölüöl. I a siwili rochopwaak ngeni saramen lesossor, i a siwili rän ngeni pwiin, i ewe mi köörätä ekkewe kólikin lemataw o niiniiretiw wón fönüfan - itan ewe SAMOL.
9I ewe mi awarato feiengaw wón ewe leeni mi pöchökkül o ataatakisi ewe telinimw mi pöchökkül tittin.
10A wor chókana mi opwut ekkewe souköpwüng mi wenechchar o opwut aramas mi ääni kapas mi let.
11Ämi öüwa rikirik lupwen öüwa angei seni ekkewe mi wöwingaw ar takises o eriäni seniir pwe repwe ngeni kemi ar kewe wiit. Iei minne, inamwo ika öüwa öüüwetä imwemi mi ling mi för seni faaw mi fal, nge öüsap nónnóm lóór. Inamwo ika öüwa fótuki tännipin irän wain mi fókkun mwirinnö, nge öüsap wün wain seniir.
12Ei epwe fis pün ngang üwa silei usun ämi kewe föfföringaw mi chómmóng me ämi kewe tipis mi lapalaap. A wor chókana mi eriäfföwü ekkewe aramas esap wor tipisir o angei liffangen emichimich pwe repwe eppeti ekkewe chón mweleele pwe resap angei minne a wenechchar me lón köpwüng.
13Iei minne, iö mi miriit epwe fanafanaló lón ei sókkun fansoun, pün epwe ew fansoun mi ngaw.
14Öüpwe föri meet mi mwirinnö o süü seni minne mi ngaw pwe öüpwe manaw. Mwirin, ewe SAMOL ämi we Kot mi Unusen Manaman epwe nóm reemi, usun chök minne ämi öüwa apasa pwe i a nóm reemi.
15Öüpwe opwut minne a ngaw nge öüpwe efich minne a pwüng. Öüpwe öpwönüwetä minne a wenechchar lón köpwüng. Eli ewe SAMOL ewe Kot mi Unusen Manaman epwe ümöümöch ngeni chókewe mi chüen manaw me leiin ekkewe mwirimwirin Josef.
16Iei minne, iei meet ewe SAMOL, ewe Kot mi Unusen Manaman, ewe Samol a apasa: “Aramas repwe ngüüngüres me lón ekkewe leenien emwiicheichen aramas repwe pwal kechiw me lón ekkewe aal. Iir repwe kööri ekkewe soutännipi pwe repwe fitiir le kechiw o repwe kööri ekkewe chón kechiw mi angei liwiniir pwe repwe ääni ekkewe köölün kechiw.
17Aramas repwe kechiw me lón ekkewe tännipin irän wain, pwokiten ngang üpwe feitto leiimi o öpwüngü kemi,” ewe SAMOL a apasa.
Ewe Ränin ewe SAMOL
18Feiengawemi ämi ekkewe mi ösüküsükü ränin ewe SAMOL o apasa,
“Amwo itä a war ränin ewe SAMOL! Pün ewe SAMOL epwe amanawa kich seni ekkewe chón opwuta kich.” Nge ämi öüsap silei meet öüwa äneänei. Ena rän esap awarato saram me feiöch, nge i epwe ew ränin rochopwaak me feiengaw.
19Lón ena rän, öüpwe usun chök emön aramas mi süü seni emön laion, nge a chuuri emön bear. Nge mwirin an süü seni ewe bear o süülong lón imwan, a itetä wón etippan, nge i emön serepenit a küüw.
20Ränin ewe SAMOL epwe ew ränin rochopwaak, nge esap ränin saram, epwe ew ränin rochokkich esap wor och likaütüütün tinen saram.
21“Ngang üwa opwut ämi kewe fansoun chuulap. Ngang üsap pwapwaiti ämi kewe emwiicheich mi pin.
22Ika mwo öüpwe ääni asóren keek me asóren mwöngö ngeniei, ngang üsap etiweer. Ngang üsap mwo nge nengeni ekkewe maan mi kitinnup ämi öüwa fangaló pwe ämi asóren kinamwe.
23Öüpwe atoowawaló seniei ämi kewe kööl mi ökürang. Ngang üsap mochen öüseling ngeni ekkewe kööl ämi öüwa ettiki wón nöümi kewe pisekin likettik.
24Nge ngang üwa mochen pwe wenechchar epwe pwuupwu usun ew chaanpwuupwu, pwal pwüng epwe pwuupwu usun ew öüwö esap tongeni pwasatä.
25Ämi chón Israel, ifa usun, ämi öüwa uwato fänitei ekkewe asór me liffang lón ekkewe fääik ier me lón ewe fönüpöön?
26Apwi! Ämi öüwa chök ekieki usun ämi kewe uluulun önümwäl - ewe uluulun Sakkuth i ämi we king kot me ewe uluulun Kaiwan i ämi we kot füü - ekkewe uluulun ämi öüwa pwisin föriir.
27Iei minne, ngang üpwe tiinikemiiló peekilón Damaskos pwe öüpwe chón ooló,” alon ewe SAMOL itan Kot ewe mi Unusen Manaman.
Feiengaw ngeni chón Tunaló
6 Feiengawemi ämi ekkewe öüwa ekieki pwe öüwa nónnómöch lón Zion me ämi ekkewe öüwa ekieki pwe öüwa kinamwe pün öüwa anómwu ämi apilükülük wón chukun Samaria, ämi ekkewe souemmwen mi pwisin apasa pwe ämi mi iteföüló, öüwa nóm lón ewe mwüü öüwa pwisin apasa pwe mi äkkäewin iteföüló, ämi chókewe ekkewe aramasen Israel ra feitto reemi pwe repwe kütta ar älillis seni kemi.
2Öüpwe feilló ngeni ewe telinimw Kalneh o katol; öüpwe feilló seni ikenan o feilló ngeni Hamath ewe telinimw mi wätte, mwirin, öüpwe feittiw Kath ewe telinimwen Filistia. Ifa usun, ekkeei mwüü ra mwirinnö lap seni mwüümi kewe ruu mwüün Judah me Israel? Ifa usun, fönüwer ra wätte seni fönüwemi?
3Ämi öüwa ürüweló ekiekin ewe ränin feiengaw, nge ren ämi föfför öüwa chök emwittirato ewe rän mi eniwokkus.
4Feiengawemi ämi ekkewe mi kóón wón peet mi fout ngeni niin älefan o asöösö wón leenien móót mi pweteete. Öüwa ochooch fituken liälifföön siip me fituken liälifföön kowu mi kitinnup.
5Öüwa apwaapwa kemi le kööl fän ekkewe pisekin likettik itan harp o pwisin eingakemiitä pwe öüwa silelap kööl usun David.
6Öüwa wün wain lón kap mi ling o epitikemi löö mi fókkun pwokkus, nge öüsap letipeta ren än ekkewe mwirimwirin Josef ra feiengaw.
7Iei minne, ämi öüpwe nóm leiin chókewe repwe akkomwen ooló; ämi kewe kametip me fansoun pwapwa repwe ükütiw.
Ewe SAMOL a öpwut än Israel lamalamtekia
8Ewe SAMOL KOT a ääni ökköpöl pwisin i - ewe SAMOL KOT mi Unusen Manaman a osomänetiw:
“Ngang üwa opwut än Jakob lamalamtekia, ngang üwa opwut imwan kewe mi wätte o ling; iei minne, ngang üpwe atolonga ewe telinimw me mettóch meinisin mi nóm lón lepöün ewe chón opwutan.”
9Iwe, lón ena fansoun, ika itä mi wor engol aramas ra chüen manaw me lón ew kewe imwen samol, iir meinisin repwe mäló. 10Nge ika emön me leiin määrärin ekkewe mi mäló a feitto o tolong lón ewe imw pwe epwe angeawu ekkewe soomä pün ewe chón keek epwe keniir, nge ika ätewe epwe kökköölong ren ewe emön mi op lón ewe imw o apasa, “Ifa usun, mi wor emön a nóm reemw lón ena imw?” nge ätewe epwe pölüweni o apasa, “Apw,” mwirin, ewe emön epwe ürälong ren o apasa, “Kopwe chök fanafanaló! Sisap fókkun föüni iten ewe SAMOL.”
11Pün ewe SAMOL a fen atoowu an öllük, iwe, i epwe ataatakisi ekkewe imw mi wätte me ekkewe imw mi kükkün.
12Ifa usun, ekkewe óris ra tongeni ssä wón ekkewe achaw mi föüföü? Ifa usun, emön aramas a tongeni nöünöü ekkewe ätemwänin kowu le tuuw achaw? Ekkeei kapas eiis ra umwes, nge ina usun umwesimi lupwen öüwa sorei minne a pwüngüöch ngeni poison o öüwa pwal sorei uwään pwüng ngeni maras.
13Öüwa meseik pün öüwa liäpeni ewe telinimw Lo Debar, öüwa tunosikesik o apasa, “Ifa usun, kich sisap liäpeni Karnaim ren pwisin ach pöchökkül?”
14Pün ewe SAMOL Kot mi Unusen Manaman a osomänetiw, “Ngang üpwe awarato chón ew mwüü pwe repwe maun ngeni kemi, ämi chón Israel, iir repwe uwato osukosuk ngeni unusen fönüwemi, seni Lebo Hamath mi nóm efeng tori ewe öüwön Arabah mi nóm öör.”
Liffichimas, Ekkei me Selin äwenewen
7 Iwe, iei meet ewe SAMOL KOT a pwääri ngeniei lón künäei: Ngang üwa küna pwe i a amollätä an epwe tiinato epwi pwiin liffichimas wón ewe fönü. Ei a fis mwirin chök inetin ewe king fetil a pöküpök, nge ewe oruuwen tettelin irä mi fót ra chök kärään pwükütä. 2Nge me mwen än ekkewe liffichimas repwe enaló ekkewe fetil meinisin me lón ewe fönü, ngang üwa siö o apasa, “Äi SAMOL KOT, üwa tungór ngenuk pwe kopwe omwusaló än noum kewe aramas tipis. Epwe ifa usun än Jakob epwe tongeni manaw? I a fókkun ew kükkün mwüü.
3Mwirin, ewe SAMOL a siwili an ekiek. “Minne en ka küna esap fis,”
ewe SAMOL a apasa.
4Iwe, iei meet ewe SAMOL KOT a pwääri ngeniei: Nengeni, ngang üwa küna ewe SAMOL KOT pwe a amollätä pwe epwe öpwüngü nöün kewe aramas ren ekkei; iwe, ewe ekkei a appwasatä ewe mataw mi alóllóól o a poputä le kenaló ewe fönü. 5Nge ngang üwa apasa, “Äi SAMOL KOT, üwa tungór negnuk, kose mochen kopwe ükütiw le föri ei. Epwe ifa usun än Jakob epwe tongeni manaw? I a fókkun ew kükkün mwüü.”
6Iei minne, ewe SAMOL a siwili an ekiek usun ei. “Minne en ka küna esap pwal fis,” ewe SAMOL KOT a apasa.
7Iwe, iei meet ewe SAMOL a pwal pwääri ngeniei: Üwa küna pwe i a üütä ünükkün ew tiit nge i a kömwöch lón pöün efóch selin äwenewen pwe epwe cheki ika mi wenechchar ewe tiit emön a fen senätä nge a nöünöü efóch selin äwenewen le äwena. 8Iwe, ewe SAMOL a apasa ngeniei, “Amos, meet ka küna?”
Nge ngang üwa pölüweni o apasa, “Ngang üwa küna efóch selin äwenewen.” Mwirin, ewe SAMOL a apasa ngeniei, “Nengeni, ngang üpwe öürätiw efóch selin äwenewen leiin neii kewe aramasen Israel, pün ra wewe ngeni ew tiit mi kopäi. Iwe, ngang üsap chüen amanawer.
9Ekkewe leenien fel wón ekkewe leeni mi tekiä än ekkewe mwirimwirin Isaak repwe taaló, pwal ekkewe leeni mi pin lón Israel repwe taatakisitiw. Ngang üpwe üüngeni chón leimwen Jeroboam fän neii ketilas.”
Amos me Amaziah
10Mwirin, Amaziah ewe souasór mi nóm lón Bethel a rong meet Amos a apasa, iwe, i a mwittir tiinaló ew poraus ren Jeroboam ewe kingen Israel o apasa: “Amos a rawangaweek leiin ekkewe chón Israel. An kewe kapas epwe efisätä och fitikooko leemelen ewe fönü. 11Pün iei meet Amos a apasa:
‘Jeroboam epwe mäló ren ketilas lón maun, nge chón Israel repwe fókkun ooló toowaweló seni poputän fönüwer.’ ”
12Mwirin, Amaziah a apasa ngeni Amos, “Kopwe süüló seni ikeei, en enan soufós. Kopwe liwinsäfäl ngeni ewe fönü Judah. Kopwe küüt onom mwöngö ikenan o föri óm angangen afalafal ikenan. 13Nge kosap chüen ääni kapasen oosuni me lón Bethel, pün ikeei a nóm än ewe king leenien fel me än ewe mwüü imwenfel.”
14Mwirin, Amos a pölüweni Amaziah o apasa, “Sap ngang emön soufós, sap pwal ngang emön nöün soufós. Ngang chök emön chón fóól siip me emön chón tümwünü ekkewe irä sikamwor. 15Nge ewe SAMOL a angeiei seni äi wiisen tümwünü pwiin siip o a üreniei, ‘Kopwe feilló o ääni kapasen oosuni ngeni neii kewe aramasen Israel.’ 16Iwe, iei en kopwe rongorong minne ewe SAMOL a apasa. En ka üreniei,
“ ‘Kosap oosuni minne a ngaw fäniten chón Israel, kopwe pwal ükütiw le afalafala minne a ngaw ngeni chón leimwen Isaak.’
17“Iei minne, iei meet ewe SAMOL a apasa fänitom: “ ‘Pwülüwom we epwe wiliti emön fefin mi ääni amöömö inisin fäniten lisowu me lón ei telinimw, nge noum kewe mwän me fefin repwe mäló ren ketilas lón maun. Ekkóch aramas repwe öükü fönüwom o ineti lefiiler, nge en kopwe mäló lón ew fönü mi toowaw. Iwe, ekkewe aramasen Israel repwe wesewesen ooló, toowaw seni poputän fönüwer.’ ”
Ew chükün föün irän leres mi nup
8 Iwe, iei meet ewe SAMOL KOT a pwääri ngeniei: Ngang üwa küna ew chükün föün irän leres mi nup. 2Iwe, ewe SAMOL a eisiniei, “Amos, meet ka küna?”
Nge ngang üwa pölüweni o apasa, “Ngang üwa küna ew chükün föün irän leres mi nup.”
Mwirin, ewe SAMOL a apasa ngeniei, “Iei a tori sópwólón fäniten neii kewe aramasen Israel; ngang üsap chüen amanawer.
3“Lón ena fansoun,” ewe SAMOL KOT a osomänetiw, “ar kewe kööl me lón ewe imwenfel repwe wiliti köölün wón mi mä, pün epwe wor soomä ekis meinisin. Ekkewe aramas repwe angei ekkewe soomä o otururewu lükün, nge esap wor emön epwe kapas.”
4Öüpwe rongorong ei kapas, ämi chókana mi pwuurätiw ekkewe chón mweleele o niieló ekkewe chón wöwingaw me lón ei fönü.
5Ämi ekkana chón amöömö öüwa apasa, “Ineet epwe wes ewe chuulapen popun maram, pwe sipwe tongeni amöömö föün wiit? Ineet epwe wes ewe ränin Sabbat pwe sipwe tongeni poputä le amöömö? Sia tongeni alapaatä ewe liiwin, nge ekisätiw ewe öüküük. Sia tongeni otupwu aramas ren ach ämmwälaló ekkewe kilo.
6Ekkewe chón wöwingaw resap tongeni möönätiw ar liwinimang, ina minne sipwe mööniir pwe sipwe nöüniir amanaw. Sipwe mööni ekkewe chón mweleele ren üküükün liwinin ew pea sandal. Sia pwal tongeni amöömöló ewe föün wiit sia pirumweetä seni wón pwül.”
7Iwe, ewe SAMOL a pwon fän ökköpöl, a öpölü itan ewe Lingen Jakob o apasa, “Enlet, ngang üsap fókkun möllükaló och me leiin ekkewe föfför mi ngaw iir ra föri.
8Ifa usun, ewe fönü esap chechcheech pwokiten ei föfför, nge chókana meinisin mi nóm lón resap letipeta? Ewer, unusen ewe fönü epwe chechcheech, epwe pwootä o mórotiw usun kólikin ewe chaanpwuupwu Nail lón Egypt.
9“Lón ena fansoun,” ewe SAMOL KOT a osomänetiw, “ngang üpwe föri pwe ewe akkar epwe tupwutiw leólówas o ewe fönü epwe rocholó lerän.
10Ngang üpwe ewili ämi kewe fansoun chuulap ngeni ränin letipeta. Ämi kewe köölün pwapwa repwe wiliti köölün kechiw. Ngang üpwe föri pwe ämi meinisin öüpwe üföüf üüf mi för seni tuuk o räisööló meeten möküremi. Ngang üpwe föri ena fansoun pwe epwe ew fansoun letipeta, usun än emön a letipta ren nöün älämön mi mäló. Sópwólón ei fansoun epwe fókkun maras.
11“Nengeni, epwe war ewe fansoun,’ ewe SAMOL KOT a osomänetiw, “lupwen ngang üpwe tiinato lengita wón ewe fönü - ekkewe aramas resap echiken mwöngö ika kaakan kólik, nge i ekkewe aramas repwe echiken ar mochen repwe rong än ewe SAMOL kewe kapas.
12Aramas repwe sääifeil seni mataw tori mataw pwal seni efeng tori öötiw, repwe ekkeliwinfeil le kütta än ewe SAMOL we kapas, nge resap fókkun küna.
13“Lón ena fansoun, ekkewe föpwül mi lieöch me ekkewe ölüwöl mi pöchökkül repwe apwangapwaló ren ar kaakaiti än ewe SAMOL kapas.
14Chókana mi ääni ökköpöl ewe önün Samaria o apasa, ‘Mwo manawen óm we kot, en Dan,’ me ‘Mwo manawen ewe koten Beersheba’ - repwe turuló, nge resap fókkun üüsäfälitä.”
Israel epwe taaló
9 Iwe, ngang üwa küna ewe Samol a üütä órun ewe róngen asór o apasa,
“Kopwe pöchökkül le wichii letolen ekkewe üren ewe imwenfel pwe ewe lóngólóng epwe chechcheech. Kopwe tiini ekkewe üür pwe repwe turuló wón möküren ekkewe aramas meinisin mi nóm fan. Nge ren ekkewe lussun mi chüen manaw, ngang üpwe niireló ren ketilas lón maun. Esap fókkun wor emön leiir epwe tongeni süüló, esap fókkun wor emön epwe tiwewu.
2Ikamwo ra pwisin tuuetiw aler ngeni ewe leenien sotup, peii epwe etekiniiretä seni ikenan. Ikamwo ra feittä fän läng, ngang üpwe uweiiretiw seni ikenan.
3Ikamwo ra op wón ungen ewe chuuk Karmel, ngang üpwe kütter ikenan o angeiir seni ena leeni. Ika repwe sótuni ar repwe opoló seniei fäilólun mataw, ngang üpwe öllük ngeni ewe serepenit pwe epwe küür me ikenan.
4Ikamwo ra ooló o chón opwuter ra uweiireló, ngang üpwe öllük ngeni ewe ketilas o epwe niireló me ikenan. Ngang üpwe afóta mesei wóór fäniten äi üpwe awarato feiengaw wór nge sap fäniten äi üpwe älisiir.”
5Ewe Samol, ewe SAMOL mi Unusen Manaman - i epwe attapa fönüfan, nge fönüfan epwe teliló, iwe, ekkewe aramas mi nóm lón ewe fönü repwe letipeta; unusen ewe fönü epwe pwootä usun kólikin ewe chaanpwuupwu Nail, mwirin, epwe mórotiw usun kólikin ewe öüwöön Egypt.
6Ewe Emön mi öüüwetä an ruumwen asan wón ekkewe läng o föri läng pwe pwölüpwölün fönüfan, a kööri ekkewe kólikin lemataw o niiniiretiw wón fönü pwe repwe wiliti üüt - itan ewe SAMOL.
7“Ifa usun, ämi ekkewe chón Israel, öüsap wewefengen chök me ekkewe chón Ethiopia mereei?” ewe SAMOL a osomänetiw. “Ifa usun, sap ngang ewe üwa emmwenawu ekkewe chón Filistia seni Kaftor, pwal ekkewe chón Aramea seni Kir me ämi ekkewe chón Israel seni ewe fönü Egypt?”
8“Enlet, mesen ewe SAMOL KOT mi chök nennengeni ei mwüü mi uren tipis. Iwe, a apasa, “Ngang üpwe tölaawu Israel seni wón fönüfan. Nge ngang üsap chök unusen arosaló ekkewe mwirimwirin Jakob.
9Pün ngang üpwe atoowu äi öllük, o ngang üpwe atoropassafeili ekkewe aramasen Israel leiin chón ekkewe mwüü meinisin, usun emön a moreei föün wiit lón ew leenien moromor, nge esap wor eföü kewe föün epwe mworotiw leppwül.
10Ekkewe chón tipis meinisin me leiin neii kewe aramas repwe mäló ren ketilas, chókana meinisin mi apasa, ‘Esap wor och feiengaw epwe tori kich.’
Israel epwe asöfösäfäl
11“Lón ena fansoun, ngang üpwe öüüwsäfälietä ewe mwüün David mi wewe ngeni ew imw mangaku mi turuló. Ngang üpwe eppinasa pwangan kewe o försäfäli minne a ta me wón. Ngang üpwe öüüwsäfälietä ewe mwüü pwe epwe usun chök lingan me mwan.
12Iwe, Israel epwe nemeni ekkewe lussun aramas mi chüen manaw me lón Edom me chón ekkewe mwüü meinisin mi föü itei wóór,” ewe SAMOL epwe föri ekkeei mettóch a osomänetiw.
13“Nengeni epwe war ewe fansoun,” ewe SAMOL a osomänetiw, “lupwen ewe chón kinikin uwa epwe chüen chök kinikin, nge ewe chón ttu pwül a poputä le ttu, pwal lupwen ewe chón pwuuri ekkewe föün irän wain epwe chüen chök pwuupwu, nge ewe chón fóffót a poputä le fóffót. Wain mi araar epwe sürütiw seni ekkewe chuuk, epwe pwal pwuupwutiw seni wón ekkewe chukutekisón meinisin,
14pün ngang üpwe eliwinisäfäli neii kewe aramasen Israel seni ar ooló. Iir repwe öüüwsäfälietä ar kewe telinimw mi taaló o repwe nónnóm lóór.
Iir repwe fótuki tännipin irän wain o wün wain seniir; iir repwe fótuki ekkewe tännipi o mwöngö seni uwaar.
15Ngang üpwe fótuki neii kewe aramasen Israel lón fönüwer, nge esap wor emön epwe chüen üttisäfäliretä seni lón ewe fönü ngang üwa fen ngeniir,” ewe SAMOL ämi we Kot a osomänetiw.