2 Kronika
Solomon a tungór tipächchem(1 King 3:1-15)
1 Solomon nöün King David we mwän a pwisin önüküchchara an nemenem lón mwüün, pün ewe SAMOL an we Kot a fiti i o föri pwe epwe fókkun tekiatä.
2Iwe, Solomon a köörifengeni chón Israel meinisin - iir ekkewe meilapen ngöröw me meilapen pwükü mwiichen sounfiu, pwal ekkewe souköpwüng me ekkewe móngómalen mwüü me einang meinisin lón Israel. 3Mwirin, Solomon a emmwenaló unusen ewe mwiichen aramas ngeni ewe chukuchukutä lón Kibeon ia än Kot we Imwenfel mangaku a nóm ie. Iei ewe Imwenfel mangaku Moses, nöün ewe SAMOL we chón angang a föri me lón ewe fönüpöön. 4David a fen uweätä än Kot we Pwórofel seni Kiriat-jearim o anómwu lón ew imw mangaku i a fen amollätä fänitan me lón Jerusalem. 5Nge ewe róngen asór mi för seni piraas Bezalel nöün Uri we mwän nge Uri nöün Hur a föri, a chüen nóm lón Kibeon mwen än ewe SAMOL we Imwenfel mangaku. Iei minne, Solomon me ewe mwiichen aramas ra mwiich fengen mwen ei Imwenfel mangaku pwe repwe angei öüröürer meren ewe SAMOL. 6Iwe, Solomon a feittä ngeni ewe róngen asór mi för seni piraas mi nóm mwen ewe Imwenfel mangaku fän mesen ewe SAMOL o a ääni asór engöröw mönün asóren keek wón ewe róngen asór.
7Iwe, lón ewe pwinin, Kot a pwää ngeni Solomon lón ew tan o apasa ngeni i, “Meet ka mochen? Kopwe tungór, iwe, ngang üpwe fang ngenuk.”
8Iwe, Solomon a apasa ngeni Kot, “En ka pwääri óm tong enlet me kirekiröch ngeni David semei we. Iwe, iei en ka pwal atolongaei pwe üpwe king lón leenian. 9Iwe iei, SAMOL Kot, kose mochen kopwe öpwönüwetä óm we pwon ngeni David semei we, pün en ka atolongaei pwe üpwe king wón ew mwiichen aramas mi chómmóng usun pwül mworomworen fönüfan. 10Kopwe fang ngeniei tipächchem me silelap, pwe üpwe tongeni nemeniöchchüw ei mwiichen aramas, pün iö epwe tongeni nemeni óm ei mwüü mi lapalaap?”
11Iwe, Kot a apasa ngeni Solomon, “Pwokiten iei óm mochen mi lapalaap pwe kopwe älisi nöüm kewe aramas, nge kosap tungór fäniten óm kopwe pisekisek ika wöw ika iteföüló, ika fäniten än chókewe mi opwutók repwe mäló, kosap mwo nge pwal tungór fäniten óm kopwe manawattam - nge ka tungór fäniten tipächchem me silelap, pwe kopwe tongeni nemeniöchchüw neii kewe aramas ngang üwa atolongók pwe en kopwe king wóór, 12iei minne, ngang üpwe fókkun fang ngenuk óm tipächchem me silelap en ka tungór. Iwe, ngang üpwe pwal fang ngenuk wöw me pisekisek me iteföüló, esap wor pwal emön king mi akkomw mwom a ääni, esap pwal wor emön me mwirum epwe ääni.”
13Mwirin, Solomon a liwinsäfäl ngeni Jerusalem seni ewe Imwenfel mangaku mi nóm wón ewe chukuchukutä lón Kibeon. Iwe, a nemenem wón Israel.
14Iwe, Solomon a förätä ew mwiichen sounfiu mi fókkun wätte, mi pacholong üküükün engöröw föpwükü wóóken me engol me ruu ngöröw óris. A anómwu chómmóng me leiir lón ekkewe telinimwen wóóken, nge a anómwu ekkóch pwe repwe arap ngeni lón Jerusalem. 15Lupwen fansoun än Solomon nemenem, silifer me kolt ra chómmóng lón Jerusalem usun chök faaw. A pwal wor chómmóng mwüüch seni ewe irä sedar ra chök öüchcheangaw usun chök mwüchün ewe irä sikamor mi määr fäätiwen ekkewe chukuchukutän Judah. 16Nöün Solomon kewe óris ra kamööto seni Egypt me seni Kue (ika Cilicia), pün nöün ewe king kewe chón kamö ra mööniir seni Kue wón üküükün ewe liiwin lón ewe fansoun. 17Lón ena fansoun, emön a tongeni mööni efóch wóókenin Egypt mi tiitito ngeni Jerusalem wón üküükün wonopwükü shekel silifer, nge emön óris wón üküükün ipwkü lime shekel silifer. Iwe, nöün ewe king kewe chón amöömö ra pwal amöömösäfäliló chómmóng me leiin ekkewe wóóken me óris ngeni ekkewe kingen Hit me Aram.
Angangen amollätä fäniten köwüütän ewe Imwenfel(1 King 5:15-18)
2Iwe iei, Solomon a öpwüngaló lón an ekiek pwe iei a tori fansoun an epwe le öüüwetä ew Imwenfel fäniten iten ewe SAMOL me ew imwen king pwisin fänitan. 2Solomon a etteri üküükün 70,000 mwän pwe repwe chón chök angang, pwal 80,000 chón falafal faaw me lón ewe fönü mi chukuchukutä, pwal 3,600 mwän pwe repwe souemmwenin angang mi nemeniir.
3Solomon a pwal tiinaló ei poraus ren King Hairam (ika Huram) lón Tayer o apasa:
“Kopwe tiitito reei sópwun irä seni sedar usun ekkewe en ka awora ngeni David semei we lupwen i a öüüwetä imwan we imwen king. 4Nengeni, ngang iei üpwe le öüüwetä ew Imwenfel pwe üpwe afóna iten ewe SAMOL äi we Kot. Ei Imwenfel epwe ew leeni mi käimwüló pwe leenien äm keni appach mi pwokus me ekkewe nofitin mwöngö mi pwokkus me fän mesen Kot. Epwe ew leeni ia aipwe pwääraló ie ewe pilawan asór wón ewe cheepel. Ei leeni epwe pwal fäniten ia äm aipwe ääni ie ekkewe asóren keek iteiten lesossor me iteiten lekunniól pwal lón ewe ränin Sabbat me ewe chuulapen popun maram, pwal lón ótun ekkewe pwal ekkóch fansoun chuulap mi kefilitä fäniten ewe SAMOL äm we Kot. I a öllük ngeni chón Israel pwe repwe föri ekkeei mettóch tori feilfeilló chök.
5Ei Imwenfel ngang üpwe öüüwetä epwe fókkun mesemesekis lingan, pwokiten äm we Kot i emön Kot mi fókkun uren amwaraar o lapalaap seni ekkewe kot meinisin. 6Nge iö epwe tongeni wesewesen öüüwetä fänitan ew imwenfel mi fich ngeni? Pün ewe mwo läng mi fókkun tekia nge i esap kuch lón. Iwe, ngang iö pwe üpwe ekiekietä äi üpwe öüüwetä ew Imwenfel fänitan, chiilón chök ika epwe ew leeni ia äm aipwe keni ekkewe mönün asór ngeni i me ie?
7Iei minne, kopwe tiinato reei emön chón angangen wón paaw mi silelap le angang ngeni kolt, silifer, piraas me mächä, pwal emön mi silelap le türüni mangaku mi parachól me parapar me arawaraw, pwal emön chón chipw mi mesenipöüfich mi tongeni angang fiti ekkewe chón angangen wón paaw seni Judah me Jerusalem, David semei we a fen filiiretä.
8Kopwe pwal tiinato reei ekkewe irä sedar me saipres me alkum (ika almuk) seni Lebanon, pün ngang üwa silei pwe esap wor emön a pweri noum kewe chón angang lón ar silelap le pöküpök irä lón Lebanon. Iwe, ngang üpwe tiinawow neii kewe chón angang pwe repwe älisi nöum kewe chón angang. 9Ngang üpwe osun chómmóng chómmóng irä, pün ewe Imwenfel ngang üpwe öüüwetä epwe fókkun wätte o mesemesekis lingan. 10Iwe, ngang üpwe liwini ngeni noum kewe chón angang, ekkewe chón pöküpök irä üküükün arap ngeni 3,600 ton föün wiit mi kata, 3,000 ton parli, 120,000 kalon wain me 120,000 kalon apüra mi för seni föün olif.”
11Iwe, King Hairam seni Tayer a tiinaló echö taropwe ngeni Solomon pwe pölüwen an we tungór ngeni. Iei masowen ewe taropwe:
“Pwokiten ewe SAMOL a echeni nöün kewe aramas, iei popun i a atolongók pwe en kopwe ar king 12Ngang üpwe mwareiti ewe SAMOL, ewe Koten Israel, mi föri läng me fönüfan. Pün i a ngeni King David emön nöün mwän mi tipächchem, mi wor an tüfichin silelap me weweöch, pwe i epwe öüüwetä ew Imwenfel fäniten ewe SAMOL me ew imwen king pwisin fänitan.
13Iwe, ngang üpwe tiinawow reemw emön chón angangen wón paaw mi sipeöch itan Huram-Abi. I emön mwän mi lipwäköch, 14nöün emön fefin seni ewe einangen Dan lón Israel, nge saman emön mwän seni Tayer. Ätei emön mi mesenipöüfich le föri ekkewe mettóch mi för seni kolt, silifer, piraas me mächä. I a pwal silei meinisin usun an epwe angang ngeni faaw me irä me töör. I emön mi sipeöch le önüwa mangaku mi parachól me arawaraw, pwal mangaku mi pwechepwech me parapar. Pwal i emön chón chipw a tongeni appirüw le chipweei ese lifilifil meet lioos emön a ngeni. Ätei epwe angang fiti noum kewe chón angangen wón paaw me chókewe mi kefilitä meren äi we samol David semom we.
15Iei minne, kopwe tiinato reem äm noum keei chón angang, ekkewe wiit, parli, apüra seni föün olif me wain en äi samol ka kapas usun. 16Nge äm aipwe pöküw ese lifilifil meet sókkun irä en ka osupwangan seni wón ekkewe chukun Lebanon. Iwe, aipwe apasatiw ekkewe sópwun irä wón ääräi arossetin ewe Matawen Mediteranea tori Joppa. Iwe, seni ikenan, en kopwap tongeni uwealó ekkewe sópwun irä ngeni Jerusalem.”
17Mwirin, Solomon a älleani iteiten ekkewe chón ekis meinisin mi nóm lón ewe fönü Israel, usun chök ewe ällean iteiten aramas David seman we a fen föri me lóóm. Iwe, a pwä pwe a wor üküükün 153,600 chón ekis. 18Iwe, Solomon a etteri üküükün 70,000 me leiir pwe repwe chón chök angang, 80,000 repwe chón falafal faaw lón ewe fönü mi chukuchukutä, pwal 3,600 repwe chón nemeni ekkewe chón angang.
Solomon a öüüwetä ewe Imwenfel
3 Iwe, Solomon a poputä le öüüwetä än ewe SAMOL we Imwenfel lón Jerusalem wón ewe chuuk Moriah, ia ewe SAMOL a pwää ngeni me ie King David seman we. Ewe Imwenfel a köüütä wón ewe leenien wichiwich umwun wiit än Arauna (ika Ornan) ewe re Jebus, iei ewe leeni David a fen filätä. 2Ewe angangen köüütän ewe Imwenfel a poputä lón ewe oruuwen ränin ewe oruuwen maram, lón örüwänüwen ierin än Solomon nemenem.
3Iwe, iei üküükün lóngólóngun ewe Imwenfelin Kot, Solomon a öüüwetä: Wone mwalü langattaman, rüwe mwalü chöölapan.
4Üküükün chöölapen ewe kengkang mi nóm mesen ewe Imwenfel, rüwe mwalü, mi löllöfengen chök me chöölapen ewe Imwenfel. Ekkewe etippen lón ewe kengkang me tenchón ra cheech ngeni kolt mi mwirinnö. Tekian ewe kengkang tori ósun, ipwükü rüwe mwalü.
5Ewe ruum mi wätte lón ewe Imwenfel a etiip ngeni paap seni ewe irä saipres o cheech wóór ngeni kolt mi mwirinnö. A pwal ofout wóór ren lioos mi chipw liossun ewe irä palm me sein. 6Ekkewe etiip lón ewe Imwenfel ra ofout ngeni faaw öüchchea mi ling me kolt mi mwirinnö seni ewe fönü Parvaim. 7Meinisin ekkewe etiip me ekkewe irälap me ekkewe asam me ekkewe üren penkasam lón unusen ewe Imwenfel ra cheech ngeni kolt. A pwal wór uluulun kerop ra chipwetä wón ekkewe etiip.
8Üküükün ewe Leeni mi Unusen Pin, rüwe mwalü chöölapan, a löllöfengen chök me chöölapen ewe Imwenfel, nge üküükün langattaman pwal rüwe mwalü. Lón ei Leeni mi Unusen Pin a cheech ngeni üküükün wonopwükü talent kolt mi mwirinnö. 9Ra aea chüüföl mi för seni kolt üküükün choun efóch, lime shekel kolt. Etippen ekkewe rumwen asan ra pwal cheech ngeni kolt mi mwirinnö.
10Iwe, Solomon a föri ruu uluulun lapalapen kerop o cheniir ngeni kolt. Iwe, a eleenia ekkeei uluulun kerop lón ewe Leeni mi Unusen Pin. 11Üküükün unusen langattamen meresilón pöükässin ekkewe kerop ar üütä emön leepekin emön, rüwe mwalü. Üküükün langattamen efóch pöükässin ewe äemönün uluulun kerop limu mwalü, a itiló o attapa epeek etippen ewe ruumw. Nge üküükün langattamen ewe pwal efóch pöükääs pwal limu mwalü, a itiló o attapa ülüülen efóch pöükässin ewe örüwömönün uluulun kerop. 12Iwe, pwal iei chök usun, pün ewe örüwömönün uluulun kerop a wor efóch pöükässin üküükün limu mwalü langattaman, a itiló o attapa etippen ewe ruumw me epeek, nge ewe pwal efóch pöükääs pwal limu mwalü langattaman, a itiló o attapa ülüülen pöükässin ewe pwal emön uluulun kerop. 13Iei minne, üküükün langattamen meresilón pöükässin ekkeei uluulun kerop me rüwömön, rüwe mwalü. Iir me rüwömön ekkewe uluulun kerop ra üütä wón pecheer o säpewu ngeni ewe ruum mi wätte lón ewe Imwenfel.
14Solomon a eitiwätä echö refiref mangaku mi wätte o äpengesiló lón ewe leenien tolong ngeni ewe Leeni mi Unusen Pin. Ei refiref a för seni mangaku mi pwechepwech me suwain mi arawaraw me parachól me parapar. Iwe, a wor liossun kerop ra chüütä wón.
15Fäniten fän mesen ewe Imwenfel, Solomon a föri rüwofóch üür, üküükün tekiar iliik me limu mwalü. A wor ew leetol wón efóch me efóch kewe üür, nge üküükün tekian ew me ew kewe leetol, limu mwalü. 16A nuti ekkóch sein o äänir le ofouta ngeni wón ungen ekkewe üür. A pwal föri ipwükü ofout uluulun föün ewe irä itan pómekränet o apacheretä wón ekkewe sein mi nut. 17Mwirin, a öüüwetä ekkewe rüwofóch üür ren ewe leenien tolong lón ewe Imwenfel. A anómwu efóch peliöörün ewe leenien tolong ngeni imwenfel, nge ewe pwal efóch a anómwu peliefengin. A eita ngeni ewe üür mi nóm peliöör, Jakin, nge ewe efóch üür mi nóm peliefeng, a eita ngeni Boaz.
Ekkewe pisekin lón ewe Imwenfel(1 King 7:23-51)
4 Iwe, Solomon a pwal föri ew róngen asór seni piraas, üküükün langattaman rüwe mwalü, üküükün chöölapan rüwe mwalü, nge üküükün tekian engol mwalü. 2Mwirin, a föri ew sepien kólik seni piraas mi fókkun wätte o kukkumos a iteni ewe Mataw. Üküükün chöölapan seni epeek aaman tori pwal ewe epeek engol mwalü. Üküükün tekian limu mwalü, nge üküükün pwellin ünükkün, iliik mwalü. 3Iwe, a wor uluulun ätemwänin kowu ra nóm pwellin ünükkün fän aamen ewe sepien kólik, ew mwalü nge engol uluulun. Ekkewe uluulun ätemwänin kowu ra ketel o för lón ruu tettel nge ra förunus fengen me ewe sepien kólik mi iteni ewe Mataw.
4Ewe sepien kólik a nóm wón engol me rüwömön uluulun ätemwänin kowu, nge iir meinisin ra säpewu seni ewe sepi. Ülümön ra säpe ngeni efeng, ülümön ra säpe ngeni lotow, ülümön ra säpe ngeni öör, nge ülümön ra säpe ngeni öötiw. Ewe Mataw a nóm wón ekkewe uluulun ätemwänin kowu, nge wäänüküür meinisin ra sorolong fan. 5Üküükün malüülün ewe sepi, eang, nge aaman a feriwu usun lapalapen aamen ew kap, a wewe ngeni epö pöön kiop mi mmas. Iwe, üküükün masowen ewe sepi ina epwe üküükün engol me walüw ngöröw kalon kólik.
6A pwal föri engol sepien kólik fäniten limelimen ekkewe asór. A anómwu limu peliöörün ewe Mataw, nge limu a anómwu peliefengin. Ekkewe souasór ra aea ekkewe engol sepien kólik le chiiri ekkewe mettóch repwe ääni asór fäniten ekkewe asóren keek. Nge ra aea ewe Mataw le limetiir me mwen ar repwe ääni ekkewe asór.
7Mwirin, Solomon a ouluulu engol leenien etittin seni kolt. A chök appirüw ewe lioos mi fen kawor fäniten ekkewe leenien etittin. Iwe, a anómwur lón ewe Imwenfel. A anómwu limu kükkü ngeni peliöörün etippen lón ewe Imwenfel, a pwal anómwu limu kükkü ngeni ewe etippen peliefeng me lón.
8A pwal föri engol cheepel o anómwur lón ewe Imwenfel. Limu ra nóm peliöörün lón ewe Imwenfel nge limu ra nóm peliefengin lón ewe Imwenfel. Mwirin, a ouluulu ipwükü sepi seni kolt.
9Solomon a pwal föri ew leeni mi tittiló fäniten ekkewe souasór me ew leeni mi tittiló o wätte lükün ewe Imwenfel. A pwal föri ekkewe asam fäniten ekkewe leenien tolong lón ewe leeni mi tittiló. Iwe, a cheni ekkeei asam ngeni piraas. 10Iwe, a anómwu ewe sepien kólik mi fókkun wätte itan Mataw peliifichin ewe Imwenfel äwenewenen öötiwöörün.
11Mwirin, Huram-abi a pwal föri ekkewe nape me ekkewe söföl me ekkewe sepi. Iei usun än Huram-abi a äwesi le föri ekkewe angang meinisin King Solomon a ewiisa ngeni pwe epwe föri fäniten än ewe SAMOL we Imwenfel.
12Ikkeei meet Huram a föri: Ekkewe rüwofóch üür, ekkewe ruu leetol mi usun lapalapen sepi mi nóm wón ungen ekkewe rüwofóch üür, ekkewe rüwapa sein mi nut o ofout ngeni ekkewe ruu leetol usun lapalapen sepi mi nóm wón ungen ekkewe üür,
13ekkewe föpwükü uluulun föün ewe irä pómekränet mi ittiwetiw seni ekkewe rüwapa sein mi nut wón ekkewe leetol (ruu telin uluulun pómekränet wón epa seni mi nut ra ittitwetiw wón pwellin ekkewe ruu leetol wón ungen ekkewe üür),
14ekkewe wäänifót mi wor kürümaar me ekkewe sepien kólik mi nóm wóór,
15ewe sepien kólik mi fókkun wätte itan Mataw me ekkewe engol me rüwömön uluulun ätemwänin kowu mi nóm fan,
16pwal ekkewe nape, söföl, fóók fäniten chüün fituk me ekkewe pwal ekkóch sókkun pisek. Huram-abi a föri ekkeei mettóch meinisin seni piraas mi misimis fäniten än ewe SAMOL we Imwenfel usun chök minne King Solomon a tüngór ngeni pwe epwe föri. 17Fän alon ewe king, ekkewe chón angang ra föri ekkeei pisek me lón ewe leenien ketel me för pisek seni mächä lón leenien ouluul mi för seni pwülüpar mi nóm lón ewe leemólun Jordan lefiilen Sukkotth me Zeredah (ika Zarethan).
18Ra aea chómmóng piraas iei popun esap wor emön a tongeni silei ika ifa üküükün choun ewe piraas.
19Iei usun ekkewe pisek meinisin fäniten lón ewe Imwenfelin Kot ra för fän alon Solomon:
ewe róngen asór mi för seni kolt, ekkewe cheepel fäniten ewe pilawa mi pin,
20ekkewe leenien etittin mi för seni kolt mi mwirinnö fiti ekkewe laamp mi nóm wóór, repwe keek lón lapalapen pwüngün öllükün me fän mesen ewe Leeni mi Unusen Pin,
21ekkewe pisekin ofout uluulun pöön irä, ekkewe laamp me ekkewe äächipw mi för seni kolt mi mwirinnö
22ekkewe fich, ekkewe sepi fäniten äsupwu chcha, ekkewe sepi fäniten appach mi pwokkus me ekkewe sepi fäniten mwoli. Ekkeei pisek meinisin ra för seni kolt mi fókkun mwirinnö. Pwal ekkewe asamen ewe Leeni mi Unusen Pin me ekkewe asamen ewe Leeni mi Pin ra cheech ngeni kolt.
5 Lupwen Solomon a äwesi ekkewe angang meinisin fäniten än ewe SAMOL we Imwenfel, a uweato ekkewe liffang meinisin saman we, ewe King David, a fen epiniireló: ewe silifer me ewe kolt me ekkewe sakkopaaten pisek meinisin. Iwe, a isenirelong lón ekkewe leenien iseis pisek mi öüchchea lón ewe Imwenfelin Kot.
Ewe Pwórofel a katolong lón ewe Imwenfel(1 King 8:1-9)
2Mwirin, Solomon a tiiti ekkewe móngómalen ekkewe einangen me familien Israel meinisin pwe repwe mwiichfengen lón Jerusalem fäniten ar repwe uweatä än ewe SAMOL we pwórun pwon seni lón leenian we lón ewe Telinimwen David, iei Zion ngeni leenian we mi fö lón ewe Imwenfel.
3Iei minne, iir meinisin ra mwiicheto fän mesen ewe king lón ewe ótun Chuulapen Imw Likachooch mi fiffis iteiten ier lón ewe efisuwen maram.
4Iwe, lupwen ekkewe móngómalen Israel meinisin ra war, ekkewe mwän seni ewe einangen Levi ra ömwökütü ewe Pwórofel, 5o ra mwäreetä fiti fengen me ewe imwenfel mangaku me ekkewe pisek mi pin meinisin mi nóm lón ewe imwenfel mangaku. Iwe, ekkewe souasór seni ewe einangen Levi ra wiisen mwäreeretä meinisin tori ewe Imwenfel. 6Iwe, King Solomon me unusen ewe mwiichen chón Israel meinisin mi mwiichfengen ren, ra ääni asór me mwen ewe Pwórofel chómmóng siip me ätemwänin kowu resap tongeni repwe lea än emön epwe tongeni makkeetiw iteiter.
7Mwirin, ekkewe souasór ra mwäreelong än ewe SAMOL we pwórun pwon ngeni leenian we me lón ewe Imwenfel, iei ewe Leeni mi Unusen Pin. Iwe, ra anómwu fän pöükässin ekkewe uluulun kerop. 8Ekkewe uluulun kerop ra emeresawu pöükässir kewe asen ewe Pwórofel o eimweimwaló ewe Pwórofel me ämmwärin kewe. 9Ekkewe ämmwär ra langattam, ina minne, leesópwur kewe ra süküwu seni ewe pwórofel. Iwe, emön a tongeni küna leesópwur kewe ika epwe üütä soolongen ewe ewe leenien tolong ngeni ewe Leeni mi Pin, nge esap tongeni küneer seni lükün. Iwe, ekkewe ämmwär ra chüen nóm ikenan tori ei rän. 10Iwe, esap wor och mettóch a nóm lón ewe Pwórofel, chiilón chök ekkewe rüwepeek faaw mi chööpöp Moses a isenirelong lón me órun ewe chuuk Horeb (ika Sinai), lupwen ewe SAMOL a ääni ew pwon ngeni ekkewe aramasen Israel, mwirin ar ra toowu seni ewe fönü Egypt. 11Mwirin, ekkewe souasór ra toowu seni ewe Leeni mi Unusen Pin. Ekkewe souasór meinisin mi nóm ikenan ra fen epiniireló, ese lifilifil ika menni mwiich ra chóóni. 12Iwe, ekkewe mwän seni ewe einangen Levi iir ekkewe chón kööl - Asaf, Heman, Jeduthun fiti nöüür kewe mwän meinisin me pwiir kewe ra üföüf üüf mi pwechepwech o ra üütä leesópwun ewe róngen asór me peliöötiw, nge ra ettiki nöüür kewe pisekin likettik iter simbal, harp me laer. Iwe, a pwal wor üküükün ipwükü rüwe souasór mi ettiki rappwa ra fitiir. 13Ekkewe chón ettiki rappwa me ekkewe chón kööl ra chufengen lón ew chök ngiingi pwe repwe mwareiti me kilisou ngeni ewe SAMOL. Ra leüommóng le mwareiti ewe SAMOL o kööl fiti tikin rappwa, simbal me pwal ekkóch pisekin likettik. Ra apasa:
“Kot a kirekiröch! An tong enlet a nónnóm tori feilfeilló chök!”
Iwe, lón ena fansoun, ew kuchu a ouraló lón än ewe SAMOL we Imwenfel. 14Ina minne, ekkewe souasór resap chüen tongeni sópweló le föri ar angang, pwokiten lingen än ewe SAMOL nóm ikenan a ouraló ewe Imwenfelin Kot.
Solomon a efeiöchüw ekkewe aramas(1 King 8:12-66)
6Mwirin, Solomon a iótek o apasa: “Äi SAMOL, en ka fen apasa pwe kopwe nónnóm lón ew kuchu mi rochopwaak. 2Nge ngang üwa öüüwetä ew Imwenfel mi ling fänitom, ia ka tongeni nónnóm ie tori feilfeilló chök.”
3Mwirin, ewe king a säp säfäl ngeni unusen ewe mwiichen chón Israel mi üütä fän mesan o a apasa ei kapasen efeiöch:
4“Üpwe mwareiti ewe SAMOL, ewe Koten Israel mi öpwönüwetä ewe pwon i a ääni ngeni David semei we. Pün i a üreni semei we, 5‘Seni ewe ränin ngang üwa emmwenawu neii kewe aramasen Israel seni Egypt, ngang üsap mwo filätä ew telinimw me leiin telinimwen ekkewe einangen Israel pwe epwe ina ewe leeni ia ew imwenfel epwe köüütä ie, pwe epwe afóna itei. Ngang üsap pwal filätä emön king pwe epwe emmweni neii kewe aramasen Israel. 6Nge iei ngang üwa filätä Jerusalem pwe epwe ina ewe telinimw üpwe afóna itei ie. Iwe, ngang üwa pwal filätä David pwe i epwe ena king.’ ”
7Mwirin, Solomon a apasa, “David semei we a mochen pwe epwe öüüwetä ei Imwenfel pwe epwe afóna iten ewe SAMOL, ewe Koten Israel. 8Nge ewe SAMOL a üreni semei we, ‘Mi pwüng ngenuk óm mochen pwe kopwe öüüwetä ewe Imwenfel pwe kopwe afóna itei, 9nge sap en ewe emön kopwe öüüwetä ewe Imwenfel. Emön leiin noum kewe mwän epwe öüüwetä ewe Imwenfel fäniten itei.’
10Iwe, iei ewe SAMOL a föri meet i a ääni pwon, pün ngang üwa tolong lón leenien David semei we o móót wón ewe leenien móótun king lón Israel. Iwe, ngang üwa öüüwetä ei Imwenfel pwe üpwe afóna iten ewe SAMOL, ewe Koten Israel.
11Iwe, ngang üwa eleenia lón ewe Imwenfel ewe Pwórofel o isenalong lón ewe Pwórofel än ewe SAMOL we pwon i a ääni ngeni ekkewe aramasen Israel.”
Än Solomon iótekin efeiöch
12Mwirin, Solomon a üütä o a eitiewu pöün mwen än ewe SAMOL we róngen asór me fän mesen unusen ewe mwiichen chón Israel. 13(Solomon a fen föri ew leenien üütä seni piraas, üküükün langattaman limu mwalü, chöölapan limu mwalü, nge tekian ülüngät mwalü. Iwe, a anómwu lukalapen ewe leeni mi tittiló o kinewu seni lükün ewe Imwenfel. Iwe, a üütä wón ewe leenien üütä me fän mesen unusen ewe mwiichen chón Israel, nge mwirin, a fótópwäsukitiw o eitietä pöün ngeni läng). 14Iwe, a iótek o apasa:
“Äi SAMOL, ewe Koten Israel, ese wor emön Kot a wewe ngenuk lón unusen läng me wón fönüfan. En ka öpwönüwetä óm pwon o pwääri óm tong ese mwüch ngeni meinisin mi älleasochisik o mochen pwe repwe föri letipom. 15En ka öpwönüwetä óm pwon ngeni noum we chón angang David semei we. En ka apasa ewe pwon ren pwisin awom. Iwe, ikenäi en ka öpwönüwetä óm we pwon ren pwisin pöum.
16Iwe iei, äi SAMOL ewe Koten Israel, kopwe pwal sópweló le öpwönüwetä óm we pwon ngeni noum we chón angang David semei we. Pün en ka apasa ngeni i, ‘Are mwirimwirum kana repwe tümwünüöchchüw föfförün manawer o älleasochisi kewe öllük usun en ka föri, iwe, esap fókkun mwääl seni an epwe chök wor emön mwirimwirum epwe móót fän mesei wón ewe leenien móótun king o nemenem wón Israel.’ 17Iwe, iei äi SAMOL ewe Koten Israel, kopwe öpwönüwetä ei pwon, en ka fen pwon ngeni noum we chón angang David.
18Nge ifa usun, mi enlet pwe Kot epwe tongeni imweimw wón fönüfan leiin aramas? Nengeni, en kosap kuch lón läng me ewe läng mi fókkun tekia. Iwe, epwe ifa usun óm kopwe fen kuch lón ei Imwenfel ngang üwa öüüwetä! 19Äi SAMOL me äi Kot, inamwo nge kose mochen kopwe öüseling ngeni äi iótek me äi tungor, ngang noum ei chón angang. Kopwe öüseling ngeni äi siö me iótek ngang noum ei chón angang üwa ääni me fän mesom. 20Amwo kopwe mammasa ei Imwenfel lerän me lepwin, ei leeni ia en ka apasa pwe kopwe anómwu itom ie. Amwo fansoun meinisin en kopwe rongorong ekkewe iótek ngang noum chón angang üpwe ääni ngenuk le säpe ngeni ei leeni. 21Amwo kopwe rongorong ekkewe tungór seniei ngang noum ei chón angang pwal seni noum kewe aramasen Israel lupwen äm aipwe iótek ngenuk le säpe ngeni ei leeni. Ewer, kopwe öüseling ngeni keem seni läng ia en ka nónnóm ie, nge lupwen kopwe rongorong, kopwe omwusaló äm tipis.
22Lupwen emön aramas epwe ettipisi chón arun nge epwe emmwenato i ngeni óm ei róngen asór lón ei imwenfel pwe epwe ääni ew pwon fän ökköpöl pwe i esap tipis, 23mwirin, kopwe öüseling seni läng o öpwüngü meet mi fis lefiilen noum kewe rüwömön chón angang - ewe chón ettipisi me ätewe i a ettipisi. Mwirin, kopwe ettipisi ewe mi tipis ren óm kopwe awarato wón möküran chappen meet i a föri, nge kopwe omwusaló ewe emön esap wor an tipis ren óm kopwe liwini ngeni i wón üküükün an pwüng.
24Lupwen noum kewe aramasen Israel repwe kuf ren chón opwuter pwokiten ra tipis ngenuk, nge are repwe kul ngenuk o kökkööri itom o iótek ngenuk me ikeei lón ei Imwenfel, 25mwirin, kopwe öüseling seni läng o omwusaló ar tipis. Iwe, kopwe eliwinisäfälireto ngeni ei fönü en ka fen ngeni ar kewe leewo.
26Lupwen fän läng epwe kesipeló o esap püng üüt pwokiten noum kewe aramas ra tipis ngenuk, nge mwirin, lupwen repwe iótek ngenuk le säpe ngeni ei Imwenfel o pwärätä itom o kul seni ar kana tipis pwokiten en ka öpwüngür, 27mwirin, kopwe öüseling seni läng o omwusaló tipisin noum kewe chón angang, iir noum kewe aramasen Israel. Iwe, kopwe äiti ngeniir ar repwe föri meet mi pwüng. Iwe, kopwe tiinato üüt wón fönüwom ei en ka fen ngeni noum kewe aramas pwe fönüwer.
28Lupwen epwe tori ei fönü ew lengita ika määlap ika samwawün fótar irä ika feiengawen liffichimas ika muun ika pwal lupwen chón opwuten noum kewe aramas repwe tolong lón ei fönü o pwellieló ew leiin ar kewe telinimw fän pisekin maun - ese lifilifil ika meet sókkun feiengaw ika samwaw epwe toriir - 29iwe, are noum kewe aramas repwe ääni ew iótek fänäsengesin ar kewe osukosuk ika riäfföü o eitietä pöüür ngeni ei Imwenfel, 30mwirin, kopwe öüseling seni läng ia en ka nónnóm ie o omwusaló ar tipis. Kopwe liwini ngeni emön me emön üküükün an föfför, pün en ka silei leluker, ewer, en echök ka silei leluken aramass meinisin. 31Mwirin, iir repwe nuokkusituk o fätäl lón óm kewe aal lón üküükün langattamen fansoun ar manaw lón ewe fönü en ka ngeni äm kewe leewo.
32Iwe, lupwen ekkewe chón ekis repwe rongorong usun pingepingom me óm kewe manaman mi lapalaap o repwe feitto seni ekkewe fönü toowaw pwe repwe fel ngeni itom mi lapalaap o iótek ngeni ei Imwenfel, 33mwirin, kopwe öüseling seni läng ia en ka nónnóm ie. Iwe, kopwe mwüüt ngeniir meet ra tungórek. Mwirin, ekkewe aramasen fönüfan meinisin repwe silei itom o nuokkusituk, usun chök minne pwisin noum kewe aramasen Israel ra föri. Iwe, pwal iir repwe silei pwe ei Imwenfel ngang üwa öüüwetä a föü itom wón.
34Lupwen noum kewe aramas repwe feilló fän óm öllük ngeniir pwe repwe maun ngeni chón opwuter kewe, nge lupwen repwe iótek ngenuk o säpe ngeni ei telinimw en ka filätä me ei Imwenfel ngang üwa öüüwetä fäniten itom, 35mwirin, kopwe öüselinga ar kewe iótek me ar tungór seni läng o älisiretä.
36Lupwen repwe tipis ngenuk (pün esap wor emön aramas esap föri tipis), en kopwe soong ngeniir o mwüüt ngeni chón opwuter kana pwe repwe okkufur o uweireló ngeni ew fönüen ekis mi toowaw ika arap. 37Nge lupwen repwe memmeef lón leluker me lón ewe fönü ia ra ooló ie, iwe, repwe kulsäfäl ngenuk lón ar äier, repwe iótek ngenuk o apasa, ‘Äm aia tipis, äm aia föri föfför minne mi mwääl o föri föfför mi ngaw.’ 38Mwirin, iir repwe kulsäfäl ngenuk ren unusen leluker pwal ren unusen ngünür me lón ewe fönüwen chón opwuter ia iir ra ooló ie. Iwe, repwe iótek ngenuk le säpe ngeni ewe fönü en ka ngeni ar kewe leewo, ngeni ei telinimw en ka filätä, pwal ngeni ewe Imwenfel ngang üwa öüüwetä fäniten itom, 39mwirin, kopwe öüselinga ar iótek me ar tungor seni läng ia en ka nónnóm ie. Iwe, kopwe älisiir o omwusaló noum kewe aramas mi tipis ngenuk.
40O äi Kot, ngang üwa iótek ngenuk, kose mochen kopwe suuki mesom o mwüüt ngeni selingom epwe öüseling ngeni ei iótek üwa ääni me lón ei leeni.
41Iwe, äi SAMOL Kot, kopwe üütä iei o tolong lón óm ei leenien asöösö ia óm we Pwórofel mi unusen ling a nóm ie. Äi SAMOL Kot, kopwe mwüüt ngeni noum kewe souasór pwe repwe üföüf ewe üfen küna manaw, kopwe mwüüt ngeni noum kewe chón pin pwe repwe meseik lón óm kirekiröch.
42Äi SAMOL Kot kosap äsepa wón mesom seni noum we emön mi kepit. Kopwe chechchemeni ewe tong ese mwüch en ka pwon ngeni noum we chón angang David.”
Efinüünen ewe Imwenfel
7 Iwe, lupwen Solomon a wes le iótek, ekkei a ngetetiw seni läng o a kenaló ekkewe asóren keek me ekkewe sakkopaaten asór. Iwe, lingen ewe SAMOL a ouraló ewe Imwenfel. 2Iwe, ekkewe souasór resap mwo nge tongeni ar repwe tolong lón än ewe SAMOL we Imwenfel, pwokiten lingen än ewe SAMOL nónnóm a ouraló ewe Imwenfel. 3Lupwen ekkewe aramasen Israel meinisin ra küna ewe ekkei a ngetetiw seni läng me lingen än ewe SAMOL nónnóm a ouraló lón ewe Imwenfel, ra chappetiw leppwül. Iwe, ra fel o kilisou ngeni ewe SAMOL. Iwe, ra köölüw ei kööl,
“Ewe SAMOL a kirekiröch! An tong mi ölükülük epwe nónnóm tori feilfeilló chök.”
4Mwirin, ewe king me ekkewe aramas meinisin ra ääni ar kewe asór ngeni ewe SAMOL. 5King Solomon a ääni asór üküükün rüwe me ruu ngöröw ätemwänin kowu me ipwükü rüwe ngöröw siip. Iei usun än ewe king me ekkewe aramas meinisin ra efinüüna ewe Imwenfelin Kot. 6Iwe, ekkewe souasór ra üütä o mollotä pwe repwe föri ar angang iir mi kefilitä ngeni. Pwal ekkewe mwän seni ewe einangen Levi ra üütä fän ekkewe pisekin likettik pwe repwe ettikiir le kööl ngeni ewe SAMOL. King David a föri ekkeei pisekin likettik fäniten an epwe nöünöü le köölün kilisou ngeni ewe SAMOL. Iwe, ekkewe souasór me ekkewe mwän seni ewe einangen Levi ra köölüw ei kööl: “Sipwe mwareiti ewe SAMOL, pwokiten an tong mi ölükülük epwe nónnóm tori feilfeilló chök.” Ekkewe souasór ra ettiki nöüür kewe rappwa lupwen ra üütä äwenewenen ekkewe mwän seni ewe einangen Levi. Nge ekkewe chón Israel meinisin ra chök üütäló.
7Mwirin, Solomon a pwal epinaló lukalapen ewe leeni mi tittiló fän mesen än ewe SAMOL we Imwenfel pwe repwe tongeni ääni ekkewe asóren keek me kirissin ekkewe mönün asóren kinamwe ikenan. I a föri ei pwokiten ekkewe asóren keek meinisin me ekkewe asóren mwöngö me ekkewe asór kiriis resap tongeni kuchchutä wón ewe róngen asór mi för seni piraas i a föri.
8Lón ena fansoun, Solomon me ekkewe chón Israel meinisin ra föri ächechchemen ewe Chuulapen Likachooch lón üküükün fisu rän. Iwe, a wor ew mwiichen aramas mi chómmóng ra feitto seni ekkewe einangen Israel meinisin. Ra feitto seni Lebo Hamath mi nóm efeng, pwal seni ewe öüwöön Egypt mi nóm öör.
9Iwe, lón ewe awalüwen rän ra efisi ew kósópwólón mwiich mi pin, pün ra föri efinüünen ewe róngen asór lón üküükün fisu rän me ächechchemen ewe Chuulapen Likachooch lón üküükün fisu rän. 10Mwirin, lón ewe rüwe me ülüngätin ränin ewe efisuwen maram, iei ömwüchchülón ewe fansoun apwapwa, Solomon a äfeillói ekkewe aramas ngeni leenier. Ra feilló fän ar chengel me pwapwa lón leluker pwokiten ekkewe mettóch mi mwirinnö ewe SAMOL a föri fäniten David, pwal fäniten Solomon me fäniten nöün kewe aramasen Israel.
Än ewe SAMOL pölüwen ngeni Solomon(1 King 9:1-9)
11Iei usun Solomon a äwesi köüütän än ewe SAMOL we Imwenfel me ewe imwen king. Solomon a äwesöchchüweló le öpwönüwetä ekkewe mettóch meinisin i a ekieki pwe epwe föri. 12Mwirin, lón ew pwinin, ewe SAMOL a pwää ngeni Solomon o apasa ngeni,
“Ngang üwa rongorong óm iótek o üwa filätä ei Imwenfel pwe epwe ewe leeni fäniten asór.
13Lón ekkóch fansoun ngang üpwe esipaló läng pwe esap wor üüt epwe püngütiw, ika ngang üpwe öllük ngeni ekkewe liffichimas pwe repwe enaló fótämi irä, ika ngang üpwe tiinato määlap leiin neii kewe aramas. 14Mwirin, are neii kewe aramas mi föü itei wóór repwe pwisin etekisóner o iótek ngeniei o küttaei, are repwe pwal kul seni ar kewe föfför mi ngaw; ngang üpwe öüseling seni läng. Iwe, ngang üpwe omwusaló ar kewe tipis o echikarasäfäli fönüwer. 15Mesei repwe suuk pwal selingei repwe öüseling ngeni iteiten iótek mi fis me lón ei leeni. 16Pün ngang üwa filätä ei Imwenfel o epinaló pwe epwe iei imwei tori feilfeilló chök. Iwe mesei me lelukei repwe nónnóm ikeei fansoun meinisin.
17Nge en, are kopwe tapweto mwiri usun David semom we a föri, o kopwe älleasochisi äi kewe öllük me pwüüng me kapasen öüröür, 18mwirin, ngang üsap mwüüt ngeni emön epwe angealó senuk óm we leenien móótun king. Iei chök pwal ewe pwon ngang üwa pwon ngeni David semom we lupwen üwa apasa, ‘Esap fókkun mwääl seni an epwe chök wor emön mwirimwirum epwe chón nemenem lón Israel.’
19Nge are kopwe likitieiló o älleasoolap ngeni äi kewe pwüüng me öllük ngang üwa ngenuk, pwal are kopwe feilló o fel ngeni pwal ekkóch kot, 20mwirin, ngang üpwe wiietä ekkewe aramasen Israel seni fönüwei ei ngang üwa fen ngeniir. Iwe, ngang üpwe pöütaló ei Imwenfel ngang üwa fen epinaló pwe epwe afóna itei. Iwe, ngang üpwe föri pwe epwe och minen turunufas me ren chón ekkewe mwüü. 21Iwe, inamwo are ei Imwenfel a fókkun amwaraar iei, nge epwe wiliti och mettóch mi ämäirü ngeni mesen aramas meinisin mi pwereto lükün. Iwe, repwe eiis, ‘Pwata ewe SAMOL a föri ei sókkun föfför mi fókkun ngaw ngeni fönüan ei me an ei Imwenfel?’ 22Iwe, epwe iei pölüwan, ‘Pwokiten nöün ewe SAMOL kewe aramas ra likitaló i, ewe Kot än ar kewe leewo mi emmweniirewu seni ewe fönü Egypt. Iwe, ra etiwa pwal ekkóch kot, ra fel ngeniir o angang ngeniir. Iei popun Kot a awarato wóór ekkeei feiengaw meinisin.’ ”
Än Solomon kewe pwal ekkóch föfför(1 King 9:10-28)
8 Iwe iei, a üküükün rüwe ier seni ewe fansoun Solomon a tolong lón ewe wiisen king me an äwesaló le öüüwetä än ewe SAMOL we Imwenfel me pwisin imwan we imwen king. 2Iwe, Solomon a äsepa an ekiek ngeni an epwe öüüwsäfälietä ekkewe telinimw King Hairam a fang ngeni, o a atolonga ekkewe aramasen Israel lóór. 3Iwe, pwal lón ei fansoun Solomon a feilló maun ngeni ewe telinimw Hamath Zobah o a liäpeni. 4A öüüwsäfälietä Tadmor mi nóm lón ewe fönüpöön o öüüwetä ekkóch telinimw mi nóm lón kinikinin Hamath pwe epwe an leenien iseis pisek. 5A öpöchökküla ekkewe telinimw Beth Horon sootä me Beth Horon sootiw ren an öüüwsäfälietä tittiir o försäfäli asamalapen ekkewe tiit me lókkuur. 6A pwal öüüwsäfälietä Baalath me ekkewe pwal ekkóch telinimw leenien iseis pisek lón ei fansoun. A öüüwetä ekkóch telinimw ia waan kewe wóóken me nöün kewe óris repwe tongeni nóm ie. Solomon a öüüwetä ese lifilifil meet ia mochen epwe öüüwetä lón Jerusalem, lón Lebanon me leemelen unusen ewe fönü i a nemeni.
7Nge mi chüen chök wor ekkóch aramas mi nónnóm lón ewe fönü sap iir chón Israel pün iir chón Hit, chón Amor, chón Periz, chón Hiv me chón Jebus. 8Ikkeiir mwirimwirin chón ekkewe mwüü ekkewe chón Israel resap unusen arosereló. Iei minne, Solomon a eriäniir fäniten an epwe nöüniir chón kinrosi, usun a fis tori ikenäi. 9Nge Solomon esap eriäni emön me leiin ekkewe chón Israel pwe epwe chón kinrosi fäniten an kewe angang. Nge a ewiiser pwe repwe sounfiu, meilapen nöün mwiichen sounfiu, meilapen waan kewe wóóken me chón waawa wóóken. 10Iwe, King Solomon a pwal filätä rüwöpwükü lime me leiin ekkewe chón Israel pwe repwe wiisen chón nemeni an kewe sakkopaaten angang. 11Iwe, Solomon a ömwökütaló pwülüwan we, nöün Farao we fefin, seni ewe telinimwen David ngeni ewe imwen king mi fö i a öüüwetä fänitan. Pün a apasa, “Pwülüwei ei esap nónnóm lón imwen King David ei imwen king, pün än ewe SAMOL we Pwórofel a fen piin nóm ikenan, iei popun a ew leeni mi pin.”
12Mwirin, Solomon a ääni asóren keek ngeni ewe SAMOL wón än ewe SAMOL we róngen asór i a förätä me mwen kengkangen ewe Imwenfel. 13Üküükün iteiten ekkewe asór Solomon a ääni ra sakkofesen seni ew rän tori ew rän, alóngólóng wón ekkewe öllük Moses a ngeniir. Repwe lapaló ekkewe asór epwe ääni lón ekkewe ränin Sabbat, lón ekkewe chuulapen popun maram me lón ekkewe ülüngät chuulap mi fis iteiten ier: ewe ächechchemen Pasofer, iei ewe chuulapen mwöngö pilawa ese wor iis lón, ewe Chuulapen Kinikin Uwään irä (ika Chuulapen Wiik) me ewe Chuulapen Likachooch. 14Lupwen Solomon a ewiisa ekkewe tettelin kinikinin mwiichen souasór ngeni ar kewe angang, a fiti öllükün ewe tettel David saman we a fen öpwüngaló. A pwal ewiisa ngeni ekkewe mwän seni ewe einangen Levi pwe repwe emmweni ekkewe aramas lón ar angangen mwareiti Kot o repwe pwal atama ekkewe souasór lón ar kewe angang ra wiisen föri iteiten rän. A pwal ewiisa ekkewe chón mammasa ekkewe asamalapen ewe imwenfel ngeni äwenewener kewe asam lón ar kewe kinikin, nge a fiti pwüngün ekkewe öllük än David, ewe mwän mi wor ökkünöön meren Kot. 15Solomon esap tókkóló lón och lapalap seni än David kewe öllük fänäsengesin ekkewe souasór me ekkewe mwän seni ewe einangen Levi me ekkewe leenien iseis pisek mi öüchchea.
16Iei usun än Solomon a tümwünüfichi pwe ekkewe angang meinisin mi sooso ngeni köüütän än ewe SAMOL we Imwenfel epwe pwönüwetä, seni ewe rän lóngólóngun ewe Imwenfel a poputä le för tori ewe rän a wesöchchüló ewe Imwenfel. Iei usun, meinisin tichchikin angangen imwen ewe SAMOL we a taweöchchüló.
17Mwirin, Solomon a feilló Ezion Keber (iei Elath) ew leenien ilen siip órun ewe fönü Edom, arossetin ewe Setipar. 18Iwe, Hairam a tiinaló ren Solomon ekkóch siip fän nemenien pwisin nöün kewe meilap me ekkewe sääló mi mwokos le sääi lemataw. Ekkeei siip ra sääiló Ofir fiti nöün Solomon kewe chón angang o ra uweeisäfälieto ren King Solomon ina epwe üküükün föpwükü lime talent kolt.
Ewe Kiwiinen Sheba a chuuto ren Solomon
9Lupwen ewe kiwiinen Sheba a rongorong usun iteföülón Solomon, iwe, a feittó Jerusalem pwe epwe sótuni Solomon ren kapas eiis mi weires. Iwe, neminnei a wareló fän ew mwiichen chón angang mi chómmóng me kamel mi uwoow nofitin mwöngö mi pwokkus, kolt mi chómmóng me faaw öüchchea. 2Iwe, lupwen neminnei a chuuri Solomon, ra kapas usun iteiten ekkewe mettóch meinisin mi nóm lón an ekiek. Iwe, Solomon a pölüweni än neminnewe kewe kapas eiis meinisin. Esap wor och epwe weires ngeni Solomon an epwe äwewei ngeni neminnewe. 3Iwe, lupwen ewe kiwiinen Sheba a küna usun än Solomon tipächchem pwal lupwen a küna lingen ewe imwen king i a öüüwetä, 4iwe, a fókkun mwaar. Neminnewe a pwal mwaar lupwen a küna ekkewe mwöngö mi nóm wón än Solomon cheepel, pwal lupwen a küna nöün kewe nöüwiis ra mwiich fengen me lingeöchchün üfeer. A pwal mwaar lupwen a küna angangöchchün ekkewe chón saapis me lingen üfeer, ekkewe chón amollätä ünüman me üfeer, pwal lupwen a küna ekkewe asóren keek Solomon a ääni me lón än ewe SAMOL we Imwenfel.
5Mwirin, neminnewe a apasa ngeni ewe king, “Meinisin minne ngang üwa rongorong me lón pwisin fönüwei usun óm kewe föfför me óm tipächchem, a let. 6Nge ngang üsap mochen lükü meet üwa rong tori ngang üwa wareiti ikeei o küna ren pwisin mesei. Iwe, enletin, ngang üwa chök rongorong esópwun porausen óm tipächchem. Òm tipächchem a fókkun lap seni meet ngang üwa rong. 7A ifa me pwapwan noum kewe aramas! A ifa me feiöchün noum kewe nöüwiis mi chök nónnóm reemw iteiten fansoun o öüseling ngeni óm tipächchem! 8Mi fókkun enlet pwe ewe SAMOL óm we Kot a lapalaap. I a pwapwaituk o eleeniók wón ewe leenien móótun king pwe kopwe king o nemenem fänitan. Pwokiten Kot a fókkun echeni chón Israel o mochen pwe ei mwüü epwe nóm tori feilfeilló chök, iei minne i a filuketä pwe en kopwe king, pwe kopwe nemenem fän wenechchar me pwüng.”
9Mwirin, neminnewe a ngeni ewe king ew liffang ina epwe üküükün ipwükü rüwe talent kolt, nofitin mwöngö mi somwoló me faaw mi öüchchea. Esap fän ew mwo me mwan an epwe wor nofitin mwöngö mi mwirinnö repwe usun ekkeei, ewe kiwiinen Sheba a ngeni King Solomon.
10(Lupwen chón wään Hairam kewe siip me nöün Solomon kewe chón angang ra uwaato kolt seni Ofir, ra pwal uweato chómmóng ewe sókkun irä itan alkum me faaw öüchchea. 11Iwe, ewe king a aea mwüchün ewe irä alkum le föri natöön än ewe SAMOL we Imwenfel me ewe imwen king. A pwal aea le föri ekkewe pisekin likettik iter harp me laer fäniten ekkewe soukööl. Esap fän ew mwo me mwan an epwe wor ekkeei sókkun pisekin likettik mi ling me lón ewe fönü Judah.)
12Iwe, King Solomon a ngeni ewe kiwiinen Sheba ese lifilifil meet i a tungór. Solomon a ngeni neminnewe chómmóng liffang mi lapaló öüchchean seni ekkewe liffang neminnewe a uweato ren. Mwirin, neminnewe me nöün kewe chón angang meinisin ra feilló o liwinsäfäl ngeni pwisin fönüwer.
Wöwün Solomon me lingan(1 King 10:14-25)
13Iwe, iteiten ier, Solomon a etiwa ina epwe üküükün wonopwükü wone me wonuw talent kolt. 14Ei esap pacholong ewe takises i a angei seni ekkewe chón amöömö me chón kamö pisek. Iwe, ekkewe kingen Arabia meinisin me ekkewe kepinan ewe fönü ra pwal uwowto kolt me silifer ren Solomon.
15Iwe, King Solomon a föri rüwöpwükü pisekin eppet lón maun mi wätte seni kolt mi lechelech. A aea ina epwe üküükün wonopwükü shekel kolt mi lechelech wón ew me ew kewe pisekin eppet lón maun. 16I a pwal föri ülüpwükü pisekin eppet lón maun mi kükkün seni kolt mi lechelech. A aea ina epwe üküükün ülüpwükü bekah kolt (ika fisu esóp paun kolt mi lechelech) wón ew me ew kewe pisekin eppet lón maun mi kükkün. Iwe, ewe king a iseni ekkewe pisekin eppet lón maun lón ewe imwen king itan Imwen Wöllapen Lebanon.
17Mwirin, ewe king a föri ew leenien móótun king mi wätte. A föri seni niin älefan o cheni ngeni kolt mi mwirinnö. 18Iwe, a wor wonuw natöön ewe leenien móótun king nge a wor ew leenien pwuun peche mi för seni kolt mi chök pach ngeni ewe leenien móótun king. Mi pwal wor leenien alóngätä paaw leepekin ewe leenien móót me rüwepeek, nge a wor uluulun äkkäemön laion mi üütä epeek me epeek ewe leenien móótun king. 19Solomon a föri pwal engol me rüwömön uluulun laion ra nóm leesópwun ekkewe natö. Äkkäemön uluulun laion a üütä wón iteiten leesópwun ew me ew kewe wonu natö. Esap fókkun wor pwal ew leenien móótun king me lón unusen fönüfan epwe tongeni wewe ngeni ei. 20Än King Solomon kewe kapen wün meinisin ra för seni kolt, pwal usun chök ekkewe sepi meinisin mi nóm lón ewe Imwen Wöllapen Lebanon. Esap wor ew me leiir a för seni silifer, pwokiten silifer a kükkün öüchchean lón ótun Solomon. 21A wor än ewe king pööisei sein amöömö me kamö pisek ekkewe sääló Hairam a tiinireto ra wiisen chóóniir. Fän ew iteiten ülüngät ier, ekkewe siip sein amöömö me kamö pisek ra liwinsäfälito nge ra masow ren uwoser kolt, silifer, niin älefan, monki me ewe machchang itan piikók.
22Iei usun an a lapaló än King Solomon wöw me an tipächchem seni ekkewe king wón fönüfan meinisin. 23Iwe, ekkewe king seni iteiten ekkewe mwüü ra feitto pwe repwe chuuri Solomon o öüseling ngeni ewe tipächchem Kot a fang ngeni i. 24Iteiten ier, emön me emön mi feitto pwe epwe chuuri i, a uweato an liffang silifer me kolt, üüf, pisekin maun, nofitin mwöngö, óris me dongki upwun wón óris.
25A wor üküükün rüwänü ngöröw än Solomon leeni fäniten nöün kewe órisin wóóken me engol me ruu ngöröw nöün óris. I a anómwu chómmóng me leiir lón ekkewe telinimw fäniten wóóken, nge ekkóch me leiir a anómwur arap ngeni lón Jerusalem. 26Solomon a nemeni ekkewe king meinisin, seni ewe chaanpwuupwu Eufreitis tori ewe fönüwen chón Filistia atoraló ngeni ewe kiänin Egypt. 27Ewe king a föri pwe silifer epwe chómmóng lón Jerusalem usun chök faaw. Iwe, mwüchün ewe irä sedar mi öüchchea a chök usun öüchcheangawen mwüchün ewe irä sikamor mi määr fäätiwen ekkewe chukuchukutän Judah. 28Iwe, nöün Solomon kewe óris, ra kamööto seni Egypt me pwal ekkóch fönü mi chómmóng.
Solomon a mäló(1 King 11:41-43)
29Iwe, lussun porausen ekkewe pwal ekkóch mettóch mi fis lupwen än Solomon nemenem, seni lepoputän tori lesópwólón, ra makkelong lón Ewe Pwuken Uruwo nöün ewe Soufós Nathan, pwal lón Ewe Pwuken Oosuni nöün Ahijah seni Shilo, pwal lón Ewe Pwuken Künäen ewe Souwo Iddo fänäsengesin Jeroboam nöün Nebat we mwän. 30Solomon a nóm lón Jerusalem o nemenem wón unusen Israel lón üküükün fääik ier. 31Lupwen Solomon a mäló, a peias o asöösö lón ewe telinimw än David saman we. Mwirin, nöün we mwän itan Rehoboam a tapw mwirin le wiiseni ewe wiisen king.
Ekkewe einangen Israel mi nóm efeng ra üüngeni Rehoboam(1 King 12:1-19)
10 Iwe, Rehoboam a feilló Shekem, ia ekkewe chón Israel meinisin ra chufengen ie pwe repwe seikätä i pwe epwe king. 2Nge lupwen Jeroboam nöün Nebat we mwän a rong porausen än Solomon a mäló, a liwinsäfälito seni Egypt (pün äteei a chüen nóm Egypt, ewe ia i a süüló ie seni King Solomon). 3Ekkewe souemmwenin Israel ra tiiti Jeroboam, nge unusen ewe mwiichen chón Israel ra feilló pwe repwe kapas ngeni Rehoboam. 4Iwe, ra apasa ngeni Rehoboam, “Semom we i emön masta mi nemenem pöchökkül, usun chök nge a anómwu wóóm efóch öwüafar mi chow. Nge iei en kopwe le äppäla ngeni keem ewe angang mi weires mi wewe ngeni efóch öwüafar mi chou me ewe takises mi wätte semom we a eriääni seni keem pwe aipwe püngütiw. Mwirin, äm aipwe chón nóm fän óm nemenem mi ölükülük ngenuk.”
5Iwe, Rehoboam a pölüweni o apasa, “Öüpwe feilló o ngeniei ülüngät rän pwe üpwe ekieki usun ämi ei tungór. Mwirin, öüpwe liwinsäfälito reei pwe üpwe ngeni kemi äi pölüwen.” Iei minne, ekkewe aramas ra feilló.
6Mwirin, King Rehoboam a feilló pwe epwe pwüngüpwüng ngeni ekkewe chinlap mwän usun ei mettóch, iir ekkewe mwän mi piin öüröüra Solomon saman we lupwen fansoun an manaw. Iwe, Rehoboam a eisiniir, “Meet ämi öüröür? Epwe ifa usun äi üpwe pölüweni ngeni ekeei aramas?”
7Iwe, ekkewe souöüröür mi chinlap ra pölüweni o apasa, “Are ka mochen pwe en kopwe emön chón angang ngeni ekkeei aramas ikenäi o ngeniir ew pölüwen ar tungór mi älillisöch ngeniir, iwe, iir repwe chón nóm fän óm nemenem fansoun meinisin.”
8Nge Rehoboam a pöütaló ewe kapasen öüröür än ekkewe ikemwän, nge a eisini ekkewe ölüwöl meefier, ikkeiir ekkewe ölüwöl i a fitiir le mämmääritä pwal iei iir ra nöün chón öüröür. 9Rehoboam a eisiniir, “Meet ämi öüröür? Epwe ifa usun äi üpwe pölüweni ngeni ekkeei aramas mi mochen pwe ngang üpwe äppälatä ekkewe mettóch mi chow mi wewe ngeni efóch öwüafar mi chow, semei we a eriääni ngeniir pwe repwe föri?”
10Iwe, ekkewe ölüwöl mi fiti i le mämmääritä ra pölüweni o apasa, “Iei meet en kopwe üreni ekkana aramas mi tunopwel, ‘Öütükisi a öüwätte seni wäänüükün semei we. Are öüwa ekieki pwe semei we a eweiresi kemi, iwe, öüpwe witiwit o küna meet ngang üpwe föri! 11Ewer, semei we a aweiresi kemi, usun chök nge a anómwu wóómi efóch öwüafar mi chou, nge ngang üpwe fen alapaló äi üpwe aweiresi kemi o föri pwe epwe fen chou seni. Semei we a wókuwók wókun wichiwiich le wichii kemi, nge ngang üpwe nöünöü inen mönnükam le wichii kemi.’ ”
12Ülüngät rän mwirin, Jeroboam me ekkewe aramas meinisin ra liwinsäfälito pwe repwe rongorong minne Rehoboam a filätä, usun minne i ewe king a apasa ngeniir pwe repwe liwinsäfälito ren mwirin ülüngät rän. 13Nge ewe king a arochongaw le kapas ngeni ekkewe aramas, pün i a pöütaló ewe öüröür ekkewe ikemwän ra öüröüra ngeni, 14nge a tapwei ewe öüröür än nöün kewe chón öüröür ölüwöl. Iwe, a üreni ekkewe aramas “Semei we a aweiresi kemi, usun chök nge a föri pwe ämi öüwafar epwe chou, nge ngang üpwe fen alapaló äi aweiresi kemi o föri pwe epwe chou seni. Semei we a wókuwók wókun wichiwich le wichii kemi, nge ngang üpwe nöünöü inen mönnükam le wichii kemi.” 15Iei usun än ewe king esap öüseling ngeni minne ekkewe aramas ra mochen. Kullun ei mettóch mi fis, a iei letipen ewe SAMOL, pün ei föfför a öpwönüwetä än ewe SAMOL we poraus ngeni ewe soufós Ahijah seni Shilo fäniten Jeroboam nöün Nebat we mwän.
16Iwe, lupwen ekkewe chón Israel meinisin ra küna pwe ewe king esap öüseling ngeni ar we tungór, ra pölüweni o apasa:
“Meet popun ach sipwe chiechi ngeni David? Meet inetich meren nöün Jesse we mwän? Öüsipwe liwiniti leeniach öükich chón Israel! Iwe, kole pwisin tümwünü chón leimwom, en David!”
Iei minne, ekkewe chón Israel ra liwinsäfäl ngeni en me leenian. 17Nge Rehoboam a sópósópwóló le nemeni ekkewe chök chón Israel mi nónnóm lón ekkewe telinimwen Judah.
18Mwirin, King Rehoboam a tiinaló Adoniram ätewe mi wiisen nemeni ewe mwiichen chón angangen kinrosi pwe epwe fis akkóótöch säfäl, nge ekkewe chón Israel meinisin ra mónei ngeni faaw tori a mäló. Lupwen ei poraus a tori King Rehoboam, a mwittir töötä wón waan we wóóken o süü ngeni Jerusalem. 19Iei minne, ekkewe einangen Israel mi nóm efeng, resap mochen pwe emön mwirimwirin David epwe nemeniir seni ewe ränin tori ei rän.
Än Shemaiah kapasen oosuni
11Lupwen Rehoboam a wareiti Jerusalem, a ochufengeni ekkewe mwiichen sounfiun Judah me Benjamin - üküükün ipwükü waliik ngöröw sounfiu mi kefil - pwe epwe maun ngeni ewe mwiichen sounfiun Israel o angeisäfäli ewe mwüü fänitan i Rehoboam nöün Solomon we mwän.
2Nge Kot a apasa ngeni Shemaiah, ewe mwän mi wor ökkünöön meren Kot, 3“Kopwe apasa ngeni Rehoboam nöün Solomon we mwän ewe kingen Judah, pwal ngeni ekkewe aramasen Judah me Benjamin meinisin, 4‘Iei meet ewe SAMOL a apasa: Öüsap maun ngeni märäärimi kewe, ekkewe chón Israel. Öüpwe liwinsäfäl ngeni leeniemi, emön me emön leiimi, pün ngang üwa föri meet ei a fis.’ ” Iei minne, ra älleasochisi än ewe SAMOL we poraus o resap maun ngeni Jeroboam.
Rehoboam a öpöchökküla tittin an kewe telinimw
5Iwe, Rehoboam a nómwóló lón Jerusalem o a öpöchökküla tittin ekkóch telinimw fäniten tümwünün Judah. 6A öpöchökküla tittin Bethlehem, Etam, Tekoa, 7Beth Zur, Sokoh, Adullam, 8Kath, Mareshah, Zif, 9Adoraim, Lakish, Azekah, 10Zorah, Aijalon me Hebron. Ikkeei ekkewe telinimw mi pöchökkül tittiir ra wiliti telinimwen Judah me Benjamin. 11Rehoboam a öpöchökküla ekkewe imwen maun lón ekkeei telinimw o anómwu meilapen sounfiu lóór. A pwal iseis mwöngö, apüra seni föün olif me wain lón ew me ew leiir. 12A pwal iseni ekkewe pisekin eppet lón maun me siles lón ekkeei telinimw meinisin fäniten sópwósópwun angangen tümwünür seni feiengaw. Iei usun, chón ekkewe einangen Judah me Benjamin chök ra nómwóló fän an nemenem.
13Nge ekkewe souasór meinisin me ekkewe mwän seni ewe einangen Levi mi nónnóm leein ekkewe einangen Israel mi nóm efeng ra likitaló leenier kewe meinisin o feitto pwe repwe nóm wón peekin Rehoboam. 14Ekkewe mwän seni ewe einangen Levi ra mwo nge likitaló imweer me fönüwer o mwökütüló ngeni Judah me Jerusalem, pwokiten Jeroboam me nöün kewe mwän resap mwüüt ngeniir pwe repwe angang ngeni ewe SAMOL lón ewe wiisen souasór. 15Iwe, Jeroboam a filätä pwisin nöün souasór pwe repwe angang lón ekkewe leenien fel ngeni uluulun önümwäl, ia ra fel ngeni ie ekkewe uluulun kuuch me ekkewe uluulun kowu i a föriir. 16Seni lón unusen Israel, chókana mi enletin mochen pwe repwe fel ngeni ewe SAMOL, ewe Koten Israel, ra tapweló mwirin ekkewe mwän seni ewe einangen Levi o feilló ngeni Jerusalem, ia repwe tongeni ääni ar kewe asór ie ngeni ewe SAMOL, ewe Kot än ar kewe leewo. 17Ei a öpöchökküla ewe mwüün Judah. Iwe, lón üküükün ülüngät ier ra älisätä Rehoboam nöün Solomon we mwän o achoocho ngeni le kütta ar repwe älleasochisi ewe SAMOL usun minne ra fen föri lón ótun än David me Solomon nemenem.
Än Rehoboam family
18Rehoboam a pwülüweni tettelin mongean we itan Mahalath. Iei usun tettelin: David a nöünöü nöüni Jerimoth. Jerimoth a nöünöü nöüni neminnei Mahalath me wón Abihail. Neminei Abihail i nöün Eliab fefin. Nge Eliab i emön leiin pwiin David kewe. Eliab i nöün Jesse mwän. 19Iwe, a wor ülümön nöün Mahalath kewe mwän me wón Rehoboam, iter: Jeush, Shamariah me Zaham. 20Me mwirin, Rehoboam a pwülüweni pwal emön tettelin mongean itan Maakah nöün Absalom we fefin. Iwe, Maakah a nöüni me wón Rehoboam: Abijah, Attai, Ziza me Shelomith. 21Rehoboam a koon echeni Maakah nöün Absalom we fefin lap seni pwülüwan kewe pwal ekkóch me ülüpwülüwan kewe. Iwe, a wor üküükün engol me walümön pwülüwen Rehoboam me wone ülüpwülüwan. Iwe, a wor rüwe me walümön nöün mwän me wone nöün fefin.
22Iwe, Rehoboam a filätä Abijah nöün we me wón Maakah, pwe i epwe samol me leiin pwiin kewe nöün king o affata ngeniir pwe ätei epwe tapw mwirin le wiiseni ewe wiisen king. 23Rehoboam a tipächchem lón an föfför, pün a ngeni nöün kewe pwal ekkóch mwän wiiser o anómwür lón ekkewe telinimw mi pöchökkül tittiir leemelen ekkewe fönü Judah me Benjamin. Iwe, a awora ngeniir chómmóng mwöngö o akkóóta fäniten emön me emön leiir pwe epwe wor fitemön pwülüweer.
Egypt a maun ngeni Judah(1 King 14:25-28)
12Nge lupwen Rehoboam a nukuchcar o pöchökkül lón mwüün, a likitaló än ewe SAMOL kewe öllük o chón Israel meinisin ra tapweló mwirin lón ei tipis. 2Iwe, pwokiten resap ölükülük ngeni ewe SAMOL, King Shishak seni Egypt a feittä maun ngeni Jerusalem lón ewe elimuen ierin än King Rehoboam nemenem. 3Shishak a feitto fän engöröw rüwöpwükü wóóken me wone ngöröw chón waawa óris, pwal ew mwiichen sounfiu mi fätäl resap lea ren chómmóngur iir chón Libya, chón Sukki me chón Ethiopia ra fitato ätei seni Egypt. 4Iwe, Shishak a liäpeni ekkewe telinimwen Judah mi pöchökkül tittiir. Mwirin, a feilló pwe epwe maun ngeni Jerusalem.
5Mwirin, ewe soufós Shemaiah a feitto pwe epwe chuuri Rehoboam me ekkewe móngómalen Judah iir mi süü ngeni Jerusalem, pwokiten ra nuokkusiti Shishak. Iwe, a apasa ngeniir, “Iei meet ewe SAMOL a apasa: ‘Ämi öüwa pöütieiló, iei minne, ngang üwa pöütikemiiló ngeni Shishak.”
6Iwe, ewe king me ekkewe móngómalen Israel ra etekisóner o apasa, “Ewe SAMOL a pwüng ren an föri ei ngeni kich.”
7Iwe, lupwen ewe SAMOL a küna pwe a ekkesiiwil leluker, a ngeni Shemaiah ei poraus o apasa, “Pwokiten ekkewe aramas ra etekisóner, iei minne, ngang üsap unusen arosereló, nge ngang üpwe mwittir mwüüt ngeniir pwe repwe chök ekis ngasaló. Ngang üsap nöünöü Shishak le niinätiw äi soong wón Jerusalem. 8Nge iir repwe le chök nóm fän än Shishak nemenem, pwe repwe tongeni käeö ika ifa üküükün mwirinnöön ar repwe angang ngeniei lap seni ar repwe angang ngeni ekkewe samolun fönüfan.”
9Iei minne, King Shishak seni Egypt a feittä maun ngeni Jerusalem o liäpeni. Iwe, a uwealó meinisin ekkewe pisek öüchchean lón än ewe SAMOL we Imwenfel me lón ewe imwen king, pwal pacholong ekkewe pisekin eppet lón maun mi för seni kolt Solomon a föriir. 10Me mwirin, King Rehoboam a föri ekkóch pisekin eppet lón maun seni piraas pwe ekkesiwiliir. Iwe, a atolonger fän tümwünüen ewe meilapen nöün kewe chón mammasa inisin. 11Iwe, iteiten fansoun, lupwen ewe king a feilló lón än ewe SAMOL we Imwenfel, ekkewe chón mas ra fiti i le feilló nge ra mwärei ekkewe pisekin eppet lón maun, nge mwirin ra pwal eliwiniireló ngeni ewe ruumwen chón mas.
12Pwokiten Rehoboam a etekisóna, än ewe SAMOL soong a kul seni, iei minne, i esap unusen efeiengawa. Iwe, a chüen chök wor minne mi mwirinnö me lón ewe fönü Judah.
Mallapen porausen mwüün Rehoboam
13Iwe King Rehoboam a önüküchchara mwüün lón Jerusalem o sópweló le nemenem lón wiisan wiisen king. Rehoboam a fääik me ew ierin lupwen i a tolong lón wiisan wiisen king. A nemenem lón üküükün engol me fisuw ier lón Jerusalem, iei ewe telinimw ewe SAMOL a filätä me leiin telinimwen ekkewe einangen Israel meinisin pwe epwe iei ewe leeni epwe afóna itan ie. Iten inen Rehoboam we, Naamah, emön fefin seni Amon. 14Nge Rehoboam emön king mi föfföringaw, pün i esap kütta ewe SAMOL ren unusen lelukan.
15Iwe, lussun porausen ekkewe pwal ekkóch mettóch mi fis lupwen än Rehoboam nemenem, seni lepoputän tori lesópwólón, ra makketiw lón Ewe Pwuken Uruwo nöün ewe Soufós Shemaiah me lón Ewe Pwuken Uruwo nöün ewe Souwo Iddo, ikkeei kinikinin ewe uruwon tettelin pilóón aramas. Iwe, Rehoboam me Jeroboam ra chök sópweló le pwisin maun fengen lefiiler. 16Iwe, lupwen Rehoboam a mäló, a peias lón ewe Telinimwen David ren an kewe leewo. Mwirin, nöün we mwän itan Abijah a tapw mwirin le wiiseni ewe wiisen king.
Än Abijah maun ngeni Jeroboam(1 King 15:1-8)
13 Abijah a poputä le nemenem wón Judah lón ewe engol me walüwen ierin än Jeroboam nemenem lón Israel. 2Ätei a nóm lón Jerusalem o nemenem lón üküükün ülüngät ier. Iten inan we, Mikaia (ika Maakah) nöün Uriel we fefin seni Kibeah.
Mwirin, a fis maun lefiilen Abijah me Jeroboam. 3Abijah a emmwenaló ew mwiichen sounfiu mi pwora, üküükün föpwükü ngöröw mwän mi kefil. Iwe, Jeroboam a pwal etetteli nöün mwiichen sounfiu, pwe repwe maun ngeni Abijah, üküükün walüpwükü ngöröw mwän mi kefil, iir mwän mi fókkun pwora.
4Lupwen ewe mwiichen sounfiun Judah ra wareiti wón chukuchukutän ewe fönü Efraim, Abijah a üütä wón ewe chuuk Zemaraim o kökkööló ren Jeroboam me ewe mwiichen sounfiun Israel, “Öüpwe öüselingaei, Jeroboam me chón Israel meinisin: 5Ifa usun, öüsap silei pwe ewe SAMOL, ewe Koten Israel a fen ääni ew pwonen salt ngeni David, iei ew pwon esap tongeni epwe ta, pwe epwe ngeni i me mwirimwirin kana ewe leenien móótun king lón Israel tori feilfeilló chök? 6Nge Jeroboam nöün Nebat we mwän, i chök emön chón angang nöün nöün David we mwän itan Solomon. Jeroboam i emön chón afangamäi an we samol. 7Mwirin, unusen ewe mwiichen aramas mi kirikiringaw esap wor lamwoter ra chiechi ngeni i o ra üüngeni Rehoboam nöün Solomon we mwän, lupwen i a chüen chök emön ölüwöl o esap mwo reepi. Iwe, esap wor an pöchökkül pwe epwe tongeni üüngeniir.
8Ifa usun, öüwa wesewesen ekieki pwe öüpwe tongeni üüngeni ewe mwüü mwüün ewe SAMOL mi nóm fän emmwenien ekkewe mwirimwirin David? Mi enlet pwe nöümi mwiichen sounfiu ra fókkun chómmóng, nge ra pwal nóm reemi ekkewe uluulun ätemwänin kowu mi för seni kolt Jeroboam a föriir pwe ämi kot. 9Iwe, öüwa ösüüweló nöün ewe SAMOL kewe souasór, ekkewe mwirimwirin Aaron, me ekkewe mwän seni ewe einangen Levi, o öüwa filätä pwisin nöümi souasór usun chök minne chón ekkewe pwal ekkóch mwüü ra föri. Öüwa mwüütätä ngeni ese lifilifil ika iö epwe emön souasór lón ekkeei rän! Ese lifilifil ika iö chök a feitto fän emön liälifföön ätemwänin kowu ika fän füümön ätemwänin siip pwe epwe epinipiniló, a tongeni an epwe emön souasór fäniten nöümi kewe uluulun önümwäl öüwa eita ngeniir kot.
10Nge reem, ewe SAMOL i äm we Kot, iwe, äm aisap likitaló i. Ekkewe mwirimwirin Aaron chök repwe angang ngeni ewe SAMOL lón ewe wiisen souasór, pwal ekkewe mwän seni ewe einangen Levi chök repwe tongeni älisi ekkewe souasór lón ar angang. 11Iir repwe ääni ekkewe asóren keek o keni ekkewe appach mi pwokkus ngeni ewe SAMOL iteiten lesossor me lekkuniól. Iir repwe pwal isenätä wón ewe cheepel mi pin ekkewe pilawa mi esissilätä än Kot nóm. Pwal iir repwe keni ekkewe laamp wón ewe leenien etittin mi för seni kolt iteiteiten lekkuniól. Pün äm aia öpwönüwetä ekkewe kapasen öüröür än ewe SAMOL äm we Kot, nge ämi öüwa pöütaló i. 12Iei minne, öüwa küna pwe Kot a fitikeem. I äm souemmwen. Nöün kewe souasór ra ettiki nöüür kewe rappwa o emmweni keem lón äm maun ngeni kemi. Ämi aramasen Israel, öüsap maun ngeni ewe SAMOL, ewe Kot än ämi kewe leewo, pün öüsap tongeni wiil.”
13Nge lón ei ótun, Jeroboam a tiinaló lemwónómwón ew kinikin seni an mwiichen sounfiu pwe repwe pwelliló lükisökürün ekkewe re Judah pwe repwe operiir o maun ngeniir. 14Iwe, lupwen ekkewe chón Judah ra küna pwe a wor chón maunoto me mwer pwal me lükisökürür, ra siö ngeni ewe SAMOL pwe epwe älisiir. Mwirin, ekkewe souasór ra ettiki ekkewe rappwa, 15nge ekkewe sounfiun Judah ra poputä le arükak. Iwe, lupwen än ekkewe sounfiun Judah ra arükaken maun, Kot a okkufu Jeroboam me ekkewe sounfiun Israel meinisin. Iwe, Kot a cheereló me mwen Abijah me ekkewe sounfiun Judah. 16Iwe, ekkewe sounfiun Israel ra sü me mwen ekkewe chón Judah, pün Kot a okkufur ren ekkewe chón Judah. 17Abijah me nöün kewe sounfiu ra okkufur ren ew ninni mi wätte, pün ra niieló üküükün limöpwükü ngöröw me leiin nöün chón Israel kewe sounfiu mi kefil lón ewe ränin. 18Iei usun än ekkewe chón Judah ra okkufu ekkewe chón Israel lón ena fansoun, pwokiten ra anómwu ar apilükülük wón ewe SAMOL, ewe Kot än ar kewe leewo.
19Abijah me än we mwiichen sounfiu ra tapweri än Jeroboam we mwiichen sounfiu o ra liäpeni ekkóch me leiin an kewe telinimw iter Bethel, Jeshanah me Efron fiti ekkewe sóópw mi nóm pwellin ünükküür. 20Iei minne, Jeroboam esap angeisäfäli an pöchökkül lupwen lemanawen Ahijah. Iwe, ömwüchchülón, ewe SAMOL a nii Jeroboam o a mäló.
21Nge Abijah seni Judah a feffeitä lón an pöchökkül. Iwe, a wor engol me füümön pwülüwen ätei o a wor rüwe me rüwömön nöün mwän me engol me wonomön nöün fefin.
22Iwe, lussun porausen ekkewe pwal ekkóch mettóch mi fis lupwen än Abijah nemenem, pwal pacholong an kewe kapas me an kewe föfför, ra makketiw lón Ewe Pwuken Äwewe nöün ewe Soufós Iddo.
Lepoputän ierin än Asa nemenem
14Lupwen Abijah a mäló, a peias lón ewe Telinimwen David o asöösö ren an kewe leewo. Mwirin, nöün we mwän itan Asa a tapw mwirin le wiiseni ewe wiisen king. A wor kinamwe lón ewe fönü lón üküükün engol ier,
2pün Asa a föri minne mi mwirinnö o pwüng me fän mesen ewe SAMOL an we Kot. 3I a ataeló ekkewe róngen asór fäniten ekkewe koten ekis me ekkewe leenien fel ngeni uluulun önümwäl. A pwal ataatakisi ekkewe üür faaw mi pin o pökükisietiw ekkewe üür uluulun ewe önü fefin Asherah. 4Iwe, Asa a öllük ngeni ekkewe aramasen Judah pwe repwe kütta ewe SAMOL, ewe Kot än ar kewe leewo o repwe älleasochisi an kewe öllük me an kewe pwüüng. 5Asa a pwal ataeló ekkewe leenien fel ngeni uluulun önümwäl me ekkewe róngen asóren ötüöt seni lón iteiten ew me ew ekkewe telinimwen Judah meinisin. Iei minne, mwüün Asa a ääni pwapwan ew fansoun kinamwe. 6Iwe, lón ekkana ierin kinamwe, i a tongeni öüüwetä ekkóch telinimw mi pöchökkül tittiir leemelen Judah. Esap wor emön a sótuni pwe epwe maun ngeni i lón ekkana ier, pün ewe SAMOL a fang ngeni i kinamwe meren ekkewe chón opwut i.
7Iwe, Asa a üreni ekkewe aramasen Judah, “Öüsipwe köüütä telinimw o öpöchökküler ren ach sipwe awora tiit pwellin ünükküür me ekkewe imw mi tekia lóór. Sipwe pwal föri asamalaper me lókkur. Ei fönü fönüwach pwokiten sia kütta ewe SAMOL ach we Kot. Ewer, sia kütta i; iwe, i a fang ngeni kich ach sipwe kinamwe meren chón opwutach kewe.” Iei minne, ra öüüwetä ekkewe telinimw tori ra äwesöchchüreló.
8Iwe, a wor ew än Asa mwiichen sounfiu seni ewe einangen Judah, üküükün ülüpwükü ngöröw mwän mi pwora mi uwoow pisekin eppet lón maun me siles. A pwal wor ew an mwiichen sounfiu seni ewe einangen Benjamin üküükün rüwöpwükü waliik ngöröw mwän mi pwora mi uwoow pisekin eppet lón maun me nöünöü esefich. Ekkeei ruu mwiichen sounfiu iir sounfiu mi fókkun pwora.
9Fän ew, emön re Ethiopia itan Zerah a feitto maun ngeni Judah fän ew an mwiichen sounfiu üküükün ew milion mwän me ülüpwükü wóóken. Ra feitto tori Mareshah. 10Iei minne, Asa a etelawu nöün kewe sounfiu pwe repwe maun lón ewe leemólun Zefathah efengin Mareshah.
11Mwirin, Asa a siö ngeni ewe SAMOL an we Kot o apasa, “Äi SAMOL, esap wor emön nge i en chök ka tongeni älisi ewe chón apwangapwang pwe epwe maun ngeni ewe chón pöchökkül. O SAMOL äm Kot, kose mochen kopwe älisi keem, pün äm aia anómwu äm apilükülük wóóm echök. Iwe, lón itom äm aia feitto maun ngeni ei mwiichen sounfiu mi fókkun chómmóng. O SAMOL, en äm Kot. Kosap mwüüt ngeni aramas epwe okkufuk!”
12Iei minne, ewe SAMOL a okkufu ekkewe sounfiun Ethiopia me fän mesen Asa me ewe mwiichen sounfiun Judah. Iwe, ekkewe sounfiun Ethiopia ra sü. 13Iwe, Asa me an we mwiichen sounfiu ra tapweriir tori Kerar. Iwe, chómmóng chómmóng sounfiun Ethiopia ra mäló, iei popun resap chüen tongeni ochusäfäliir ar repwe maun, pün ra kuf ren ewe SAMOL me an mwiichen sounfiu. Iwe, ewe mwiichen sounfiun Judah ra uwealó chómmóng choon wókur. 14Lupwen ra nóm lón Kerar, ra maun ngeni ekkewe telinimw meinisin mi nóm lón ena kinikinin leeni. Iwe, och nuokkus mi fókkun wätte seni ewe SAMOL a feitto wón ekkewe aramas ikenan. Ren ei popun, ekkewe chón Judah ra angei chómmóng choon wókur seni pwal lón ekkeei telinimw pün a wor chómmóng pisek lóór. 15Ra pwal maun ngeni ekkewe leenien chón fóól maan o liäpenaló chómmóng pwiin siip me kuuch me kamel me mwen ar ra liwinsäfäl ngeni Jerusalem.
Än Asa angangen akkóótsäfäl
15Mwirin, ewe Ngünün Kot a feittiw wón Azariah nöün Oded we mwän. 2Iwe, a feilliwu pwe epwe souni King Asa lupwen a liwinsäfälito seni maun. Iwe, a kökkö o apasa, “Kopwe öüseling ngeniei, Asa! Öüpwe öüseling, ämi meinisin aramasen Judah me Benjamin! Ewe SAMOL epwe fiti kemi lón üküükün langattamen fansoun ämi fiti i. Lupwen öüpwe kütta i, ämi öüpwe küna i. Nge are öüpwe likitaló i, i epwe likitikemiiló. 3Pün lón fansoun langattam esap wor än Israel wesewesen enletin Kot, esap wor emön souasór epwe afalafaler, esap pwal wor reer än Kot öllük. 4Nge iteiten fansoun lupwen öüwa nóm lón riäfföü o kul ngeni ewe SAMOL, ewe Koten Israel o kütta i, iwe, öüwa küna i. 5Lón ekkana fansoun rochopwaak, esap wor emön a tongeni sääi lón kinamwe. A wor osukosuk lón ekkewe mwüü meinisin. 6Ew mwüü a maun ngeni pwal ew mwüü, ew telinimw a maun ngeni pwal ew telinimw. Ei a fis, pün Kot a eweiresi kemi ren sakkopaaten riäfföü. 7Iwe iei, ämi re Judah, öüpwe pöchökkül o tipepwora, pün epwe wor liwinin ämi angang.”
8Iwe, lupwen Asa a rongorong ei poraus seni ewe soufós Azariah nöün Oded we mwän, a pöchökkületä lón letipan. Iwe, a ataeló ekkewe uluulun önümwäl meinisin mi enniopwut seni unusen ewe fönü Judah me Benjamin, pwal seni lón ekkewe telinimw i a liäpeni me wón chukuchukutän ewe fönü Efraim. Iwe, a försäfäli än ewe SAMOL we róngen asór mi üütä mwen kengkangen än ewe SAMOL we Imwenfel.
9Mwirin, Asa a kööri fengeni ekkewe aramasen Judah me Benjamin meinisin fiti ekkewe aramasen Efraim, Manassah me Simeon mi relefönüweló leiir. Chómmóng me leiir ra mwöküt seni Israel o feitto Judah lón ótun än Asa nemenem, lupwen ra küna pwe ewe SAMOL an we Kot a nóm ren.
10Iwe, ekkewe aramas ra mwiich fengen lón Jerusalem lón ewe öülüngätin maramen ewe engol me limuwen ierin än Asa nemenem.
11Lón ena ränin, ra ääni asór ngeni ewe SAMOL ekkóch ekkewe maan ra angei pwe liäpeer lón ewe maun - üküükün füüpwükü ätemwänin kowu me fisuw ngöröw siip me kuuch. 12Mwirin, ra tipeew fengen le ääni ew pwon, pwe repwe kütta ewe SAMOL, ewe Kot än ar kewe leewo ren unusen leluker me unusen ngünüür. 13Iir ra tipeew fengen pwe iö esap mochen kütta ewe SAMOL, ewe Koten Israel, epwe ninniiló, ese lifilifil ika i emön säräfö ika emön chinlap, emön mwän ika emön fefin. 14Iwe, ra leüommóng le apasawu ar we pwonen uolükülük ngeni ewe SAMOL fän ökköpöl fiti tikin rappwa me tikin ewe sókkun rappwa mi för seni mächän ätemwänin siip. 15Iir meinisin ra pwapwa ren ei pwon pün ra ääni fän ökköpöl ren unusen leluker. Ra kütta Kot ren enletin mochenin letiper, iwe, ra küna i. Iwe, ewe SAMOL a etiweer o fang ngeniir ar repwe kinamwe seni chón opwuter kewe mi nóm ünükküür.
16King Asa a mwo nge äwesi Maakah inelapen saman we seni wiisan wiisen kiwiin inelapen king, pwokiten neminnei a föri och üür uluulun ewe önü fefin Asherah mi fókkun enniopwut. Asa a pöküwetiw ei uluulun önümwäl o ataatakisi. Iwe, a kenaló me lón ewe leemólun Kidron. 17Iwe, inamwo are ekkewe leenien fel ngeni uluulun önümwäl resap unusen kataaló seni lón Israel, nge Asa mi chök nómwóló lón an unusen ölükülük ngeni ewe SAMOL lón ränin manawan meinisin. 18Asa a uwealong lón ewe Imwenfelin Kot ewe silifer me kolt me ekkewe pisek i me saman we ra epiniireló fäniten Kot.
19Iei usun, esap chüen wor maun tori ewe iliik me limuwen ierin än Asa nemenem.
Ekkewe ömwüchchülón ierin än Asa nemenem(1 King 15:17-22)
16Iwe, lón ewe iliik me wonuen ierin än Asa nemenem, King Baasha seni Israel a feittä maun ngeni Judah o a öpöchökküla tittin ewe telinimw Ramah pwe epwe eppeti seni emön aramas an epwe toowu seni ika tolong lón kinikinin ewe fönü Judah leenien ewe King Asa.
2Nge Asa a pölüweni ei föfför ren an angei ekkewe silifer me kolt meinisin mi chüen nóm lón ewe leenien iseis pisek öüchchea lón än ewe SAMOL we Imwenfel me ekkewe mi nóm lón pwisin imwan we imwen king. Iwe, ätei a tiinaló ekkóch nöün kewe nöüwiis pwe repwe uwealó ekkeei mettóch ren Ben-Hadad nöün Tabrimmon we mwän, nge Tabrimmon nöün Hezion, ewe kingen Aram mi nemenem lón Damaskos. Asa a pwal tiinaló ei poraus o apasa, 3“Sipwe asööfösäfäli ewe pwonen etipeew a fen fis lefiilen semei we me semom we. Nengeni, ngang üwa tiinawow reemw ew liffang silifer me kolt. Iei minne, kopwe atai óm pwonen etipeew ngeni Baasha ewe kingen Israel, pwe i me nöün kewe sounfiu repwe likitieiló.”
4Iwe, Ben-Hadad a tipeew ngeni än King Asa we tungór o a tiinaló nöün kewe mwiichen sounfiu pwe repwe maun ngeni Israel. Iwe, ra liäpeni ekkewe telinimw iter Ijon, Dan, Abel Beth Maakah me ekkewe telinimwen iseis pisek lón ewe fönü Naftali. 5Iwe, lón chök ewe ótun King Baasha seni Israel a rongorong meet a fis. Iwe, a likitaló an we angangen öpöchökküla tittin ewe telinimw Ramah. 6Mwirin, King Asa a köörawu ekkewe re Judah meinisin pwe repwe epiieló ekkewe föün köwü imw me ekkewe irä Baasha a aea le öpöchökküla ngeni tittin ewe telinimw Ramah. Iwe, King Asa a aea ekkewe faaw me irä le öpöchökküla ngeni tiitin ekkewe telinimw Keba me Mizpah.
7Lón ena fansoun, ewe soufós Hanania a feitto ren King Asa ewe kingen Judah o apasa ngeni i: “Pwokiten en ka anómwu óm apilükülük wón ewe kingen Aram, nge kosap anómwu óm apilükülük wón ewe SAMOL óm we Kot, iei minne, ka sipelük me lükün óm we fansoun fich pwe kopwe niieló än ewe kingen Aram we mwiichen sounfiu. 8Ifa usun, kosap chechchemeni meet a fis ngeni ekkewe chón Ethiopia me chón Libya me ar kewe mwiichen sounfiu mi chómmóng fiti waar kewe wóóken me ekkewe chón waawa óris? Lón ewe fansoun, en ka anómwu óm apilükülük wón ewe SAMOL, iwe, i a atolonger lepöum. 9Mesen ewe SAMOL a sacheei unusen fönüfan, pwe epwe öpöchökküla chókana leluker a unusen ölükülük ngeni i. En emön mi umwes! Seni iei feilló, epwe le chök fiffis maun ngenuk.
10Iwe, Asa a fókkun soong ngeni ewe soufós Hanani ren an apasa ei kapas, ina minne a oturalong i lón kalapwuus. Iwe, lón ena fansoun, Asa a pwal poputä le eriäfföwü ekkóch me leiin nöün kewe aramas.
Sópwólón än Asa nemenem
11Iwe, lussun porausen ekkewe pwal ekkóch mettóch mi fis lupwen än Asa nemenem, seni lepoputän tori lesópwólón, ra makketiw lón Ewe Pwuken Uruwon Ekkewe Kingen Judah me Israel. 12Iwe, lón ewe iliik me tiuwen ierin än Asa nemenem, och samwaw mi wätte a üri pachapachan. Lupwen mwo a wor ei samwaw mi fókkun efeiengaw ngeni manawan, nge i esap kütta an älillis seni ewe SAMOL,pün i a fen kütta an älillis seni chök nöün kewe sousäfei. 13Iei minne, Asa a mäló lón ewe fääik me ewin ierin an nemenem o a asöösö ren an kewe leewo. 14Iwe, a peias lón ewe peias, i a tuuw pwisin fänitan me lón ewe Telinimwen David. Inisin a iseis wón ew peet mi apwokkus ngeni sakkopaaten irä mi pwokkus me löö pwokkus mi nofit. Iwe, lón ótun an peias, ekkewe aramas ra öküüw ew ekkei mi fókkun wätte fäniten esissilen ar asamolu i.
Jehoshafat a nemenem lón Judah
17 Mwirin, nöün Asa we mwän itan Jehoshafat a tapw mwirin le wiiseni ewe wiisen king. Ätei a öpöchökküla Judah pwe epwe tongeni üüngeni Israel an epwe maun ngeni. 2Iwe, a anómwu sounfiu lón ekkewe telinimwen Judah meinisin mi pöchökkül tittiir. A eleenia pwal ekkóch mwiichen sounfiu lón ewe fönü Judah me ekkewe telinimwen Efraim, Asa saman we a fen liäpeniir.
3Iwe, ewe SAMOL a fiti Jehoshafat, pwokiten lepoputän an nemenem, i a appirüw föfförün saman we, nge esap fel ngeni ekkewe uluulun Baal. 4I a kütta än saman we Kot o älleasochisi an kewe öllük, nge esap appirüw föfförün chón ewe mwüün Israel. 5Iei minne, ewe SAMOL a önüküchchara än Jehoshafat nemenem wón ewe mwüün Judah. Iwe, ekkewe aramasen Judah meinisin ra uwealó ar liffang ngeni Jehoshafat, ina minne, i a fókkun pisekisek me itetekia. 6Leluken ätei a pwapwaiti än ewe SAMOL kewe aal. Nge lapalón, ätei a ataetiw ekkewe leenien fel ngeni uluulun önümwäl o ataeló ekkewe üür uluulun ewe önü fefin Asherah me lón Judah.
7Iwe, lón ewe öülüngätin ierin än Jehoshafat nemenem, a tiinifeili nöün kewe nöüwiis pwe repwe esikuul lón ekkewe telinimwen Judah meinisin. Ikkeei iten ekkewe nöüwiis: Ben-Hail, Obadiah, Zekariah, Nethanel me Mikaiah. 8Nge a pwal tiinaló ekkóch mwän seni ewe einangen Levi pwe repwe fitiir. Ikkeei iter: Shemaiah, Nethaniah, Zebadiah, Asahel, Shemiramoth, Jehonathan, Adonijah, Tobijah me Tobadonijah. A pwal tiinaló ekkeei souasór iter Elishama me Jehoram. 9Iwe, ra uwei kapiin än ewe SAMOL we Pwuken Öllük pwe repwe nöünöü le esikuul leemelen ewe fönü Judah. Iwe, ra sääifeil lón ekkewe telinimwen Judah meinisin o esikuula ekkewe aramas.
10Mwirin, nuokkusun ewe SAMOL a püngütiw wón ekkewe mwüü meinisin mi nóm ünükkün Judah, iei popun esap wor ew me leiir epwe maun ngeni Jehoshafat. 11Ekkóch me leiin ekkewe chón Filistia ra uweato ren Jehoshafat ar liffang me silifer pwe ar takises. Ekkewe chón Arabia ra pwal uweato ren Jehoshafat üküükün 7,700 ätemwänin siip me 7,700 ätemwänin kuuch.
12Iei minne, a fen lallapaló än Jehoshafat pöchökkülen nemenem. Iwe, a öüüwetä imwen op lón maun me telinimw fäniten leenien iseis pisek leemelen Judah.
13A iseni chómmóng pisek lón ekkeei telinimwen Judah o anómwu ew mwiichen sounfiu mi fókkun pwora lón Jerusalem. 14An ei mwiichen sounfiu ra makkeelong iteiter alóngólóng wón einangen ar kewe eterenges.
Seni ewe einangen Judah, a wor ekkewe meilapen sounfiu mi nemenem wón 1,000 sounfiu. Adnah a meilapen sounfiu a nemeni 300,000 sounfiu.
15Jehohanan ewe meilapen sounfiu a tapw mwirin ätei, a nemeni üküükün 280,000 sounfiu.
16Amasiah nöün Zikri we mwän a tapw mwirin ätei. I a pwisin filätä seni mochenin letipan pwe epwe angang ngeni ewe SAMOL. I a nemeni üküükün 200,000 sounfiu.
17Seni ewe einangen Benjamin:
Eliada, emön sounfiu mi pwora, a nemeni üküükün 200,000 sounfiu fän nöüür esefich me ar pisekin eppet lón maun.
18Jehozabad ewe meilapen sounfiu a tapw mwirin ätei. I a nemeni üküükün 180,000 mwän mi mollotä fäniten maun.
19Ikkeiir ekkewe mwän mi nóm lón Jerusalem pwe repwe angang ngeni ewe king me lükün chókewe Jehoshafat a anómwur lón ekkewe telinimw mi pöchökkül tittiir leemelen Judah.
Jehoshafat me Ahab(1 King 22:1-35)
18 Iwe, Jehoshafat a ääni pwapwan an a fókkun pisekisekiló o iteföüló. Iwe, a äileil ngeni King Ahab seni Israel ren an öpwüpwülüwa nöün we mwän ngeni nöün Ahab we fefin. 2Iwe, ekkóch ier me mwirin, Jehoshafat a feittiw Samaria pwe epwe chuuri Ahab. Iwe, Ahab a amollätä ew kametip mi fókkun wätte fäniten Jehoshafat me nöün kewe nöüwiis. Ra niieló chómmóng siip me kowu fäniten ewe kametip. Mwirin, Ahab a etipetipätä Jehoshafat pwe repwe ochufengeni nöüür mwiichen sounfiu pwe repwe maun ngeni Ramoth Kilead.
3Iwe, Ahab ewe kingen Israel a eisini Jehoshafat ewe kingen Judah, “Ifa usun, kopwe fitiei le feittä o maun ngeni Ramoth Kilead?”
Iwe, Jeshoshafat a pölüweni o apasa, “Ewer. En me ngang kich pwiipwi. Iwe, neii sounfiu ra nóm fän óm nemenem. Äm aipwe chuungenuk lón ewe maun.” 4Mwirin, Jehoshafat a pwal sópweló le apasa ngeni ewe kingen Israel, “Nge akkomwan, sipwe kütta meet ewe SAMOL epwe apasa.”
5Iei minne, King Ahab seni Israel a tiiti nöün kewe soufós, iir üküükün föpwükü, o a eisiniir, “Ifa usun, sipwe feilló maun ngeni Ramoth Kilead ika sisap?”
Iwe, iir meinisin ra pölüweni o apasa, “Kopwe feittä o maun ngeni ewe telinimw, pün Kot epwe ngenuk ew wiil mi lapalaap!”
6Nge Jehoshafat a eiis, “Ifa usun, esap wor emön nöün ewe SAMOL soufós mi pwal nóm ikeei? Ngang üwa saani äi üpwe eisini i ei chök pwal kapas eiis.”
7Iwe, King Ahab seni Israel a pölüweni o apasa ngeni Jehoshafat, “Mi chüen wor emön nöün ewe SAMOL soufós, nge ngang üwa opwut i, pwokiten esap fän ew mwo an epwe oosuni och mettóch mi mwirinnö fänäsengesi, pün iteiten fansoun, poraus mi ngaw chök. Iten ätei Mikaiah nöün Imlah we mwän.”
Iwe, Jehoshafat a apasa, “King, kosap apasa ena sókkun kapas. Sipwe rongorong ngeni meet i epwe apasa.”
8Iei minne, ewe kingen Israel a köörato emön leiin nöün kewe nöüwiis o apasa, “Kopwe mwittir feilló o emmwenato Mikaiah nöün Imlah we mwän.”
9Iwe, King Ahab seni Israel me King Jehoshafat seni Judah ra üföüfoló üfeer kewe üfen king o ra móót wón ar kewe leenien móótun king lón ewe leenien wichiwich umwun wiit arap ngeni asamalapen ewe tittin Samaria. Iwe, me ikenan nöün Ahab kewe soufós meinisin ra apasatä kapasen oosuni me mweer. 10Iwe, emön me leiir itan Zedekiah nöün Kenaanah we mwän a fen föri pwisin fänitan ekkóch uluulun mächään maan seni mächä o apasa, “Iei meet ewe SAMOL a apasa: ‘Kopwe pwureei ekkewe chón Aram ren ekkeei mächä tori repwe mäló.’ ”
11Iwe, pwal ekkewe soufós meinisin ra tipeew ngeni. Ra apasa, “Ewer, kopwe feittä maun ngeni Ramoth Kilead o kopwe wiil, pün ewe SAMOL epwe ngenuk ew wiil mi amwaraar.”
12Nge lón ewe chök pwal ótun, ewe chón künö mi feilló kööri Mikaiah a apasa ngeni Mikaiah, “Nengeni, ekkewe soufós meinisin ra pwon ngeni ewe king pwe epwe wiil. Iwe, en kopwe förfichi pwe óm kapas epwe tipeew fengen me ar o kopwe apasa minne a mwirinnö.”
13Nge Mikaiah a pölüweni o apasa, “Mwo manawen ewe SAMOL, ngang üpwe üreni meet chök äi we Kot epwe üreniei pwe üpwe apasa.”
14Iwe, lupwen Mikaiah a wareló fän mesen ewe King Ahab, King Ahab a eisini, “Mikaiah, ifa usun, aipwe feilló maun ngeni Ramoth Kilead, ika aisap feilló?” Iwe, Mikaiah a pölüweni o apasa, “Kopwe feilló maun pwe kopwe wiil, pün chón ewe telinimw repwe oolong lepöum.”
15Nge ewe king a ekkeni an pölüweni ngeni ätewe o apasa, “Fän fitu ngang üpwe öllük ngenuk pwe kopwe pwon fän ökköpöl pwe kosap üreniei och me lükün chök minne mi let lupwen kopwe kapas fäniten ewe SAMOL?”
16Iei minne, Mikaiah a pölüweni o üreni, “Lón ew künäei, ngang üwa küna ekkewe aramasen Israel meinisin ra taropasfeil wón ekkewe chuuk usun ekkena siip esap wor emön chón fóóleniir. Iwe, ewe SAMOL a apasa, ‘Ar we samol a fen ninniiló. Kopwe tiinireló ngeni leenier fän kinamwe.’ ”
17Iwe, Ahab ewe kingen Israel a apasa ngeni Jehoshafat, “Ifa usun, ngang üsap ürenuk pwe iei meet ätei a föri iteiten fansoun? Esap fän ew mwo an epwe oosuni och mettóch mi mwirinnö fänäsengesi, nge i poraus mi ngaw chök.”
18Mwirin, Mikaiah a sópweló le apasa, “Kopwe öüseling ngeni meet ewe SAMOL a apasa. Ngang üwa küna ewe SAMOL pwe a móót wón an leenien móótun king, nge meinisin ekkewe sounfiun läng ra üütä peliifich me peliimöngün. 19Iwe, ewe SAMOL a apasa, ‘Iö epwe otupwätä King Ahab seni Israel pwe epwe feittä maun ngeni Ramoth Kilead, pün i epwe tongeni ninniiló me ikenan?’ Iwe, a wor chómmóng memmeef, pün emön a meefätä och nge pwal emön a meefätä pwal och.
20Mwirin, emön ngüün a feitto, a üütä fän mesen ewe SAMOL o apasa,
‘Ngang üpwe tongeni otupwätä Ahab.’ Nge ewe SAMOL a eiis, ‘Epwe ifa usun óm kopwe föri ei?’
21Iwe, ewe ngüün a pölüweni o apasa, ‘Ngang üpwe feilló o etipetipätä nöün Ahab kewe soufós meinisin pwe repwe kapas chofona.’ Iwe, ewe SAMOL a apasa, ‘En epwe fisiöch óm angangen paani Ahab. Kopwe feilló o föri iei usun.’
22Iei minne, kopwe nengeni, pün ewe SAMOL a fen atolonga emön ngüün mi chofona lón awen noum keei soufós. Pün ewe SAMOL a fen öpwüngaló feiengaw fänitom.”
23Mwirin, Zedekiah nöün Kenaanah we mwän a fätäl ngeni Mikaiah o pöösapei wón mesan. Iwe, a eisini, “Ineet Ngünün ewe SAMOL a toowu seniei pwe epwe kapas ngenuk?”
24Iwe, Mikaiah a pölüweni o apasa, “Enlet, ina kopwap mwittir küna lupwen kopwe feilló pwe kopwe op lón ew ruumw mi mwónómwón!”
25Mwirin, King Ahab seni Israel a öllük ngeni emön nöün kewe nöüwiis, “Kopwe aressini Mikaiah o eliwinaló i ren Amon ewe ätiisowun ewe telinimw, pwal ren Joash neii we mwän. 26Iwe, kopwe ngeniir ei öllük seniei ngang ewe king: ‘Öüpwe oturalong ei mwän lón kalapwuus. Iwe, öüsap amwöngöni ngeni och mettóch me lükün chök pilawa me kólik, tori ngang üpwe liwinsäfälito fän kinamwe seni ewe maun.”
27Nge Mikaiah a apasa, “Are kopwe liwinsäfäl fän kinamwe, iwe, ewe SAMOL esap kapas mereei.” Mwirin, a pwal apasa, ngeni chókewe mi üütäfeil ünükkün, “Ämi öüpwe chechchemeni meet keei ngang üwa apasa.”
Än Ahab mäló
28Iei minne, King Ahab seni Israel me King Jehoshafat seni Judah ra emmwenätä nöüür kewe mwiichen sounfiu pwe repwe maun ngeni Ramoth Kilead. 29Iwe iei, King Ahab seni Israel a apasa ngeni Jeshoshafat, “Lupwen sipwe tolong lón maun, ngang üpwe asókkaló üfei pwe esap wor emön epwe silleniei, nge en kopwe üföüf üfom üfen king.” Iei minne, Ahab a asókkaló üfan o ra feilló lón ewe maun.
30Nge ewe kingen Aram a fen atoowu ekkeei öllük ngeni nöün kewe chón waawa wóóken o apasa, “Öüsap maun ngeni emön aramas mi kis ika emön aramas mi lap, nge öüpwe chök maun ngeni ewe kingen Israel.” 31Iei minne, lupwen ekkewe chón Aram chón waawa wóóken ra küna Jehoshafat fän üfan kewe üfen king, ra sääló mwirin. Iwe, ra pwuchöör o apasa, “Inan i ewe kingen Israel!” Nge Jehoshafat a siö ngeni ewe SAMOL pwe epwe älisi i. Iwe, Kot a älisi i ren an a erikiireló seni Jehoshafat. 32Iwe, lón chök ewe ótun ekkewe chón waawa wóóken ra küna pwe ätewe sap ina i ewe kingen Israel, ra köüüló le tapweei.
33Iwe, emön sounfiun Aram a chök äsesser le likäppichieló eföw föün esefich ngeni ekkewe sounfiun Israel, nge ewe föün esefich a küüw ewe kingen Israel, lefichefichen üfan we üföüfen maun. Iwe, Ahab a ngüüngü o apasa ngeni ewe chón uweei waan we wóóken, “Kopwe kulsäfäl o ösüüeiwu seni ikeei. Pün ngang üwa kinasangaw.” 34Ewe maun a chök sópwósópwóló lón unusen ewe rän, nge Ahab a öünnätä leföön waan we wóóken o säpe ngeni ekkewe chón Aram tori lekkuniól. Nge lupwen chök ewe akkar a tupwutiw, ätei a mäló.
Jehoshafat a filätä souköpwüng
19Iwe, lupwen King Jehoshafat seni Judah a liwinsäfäl ngeni imwan we lón Jerusalem fän kinamwe, 2ewe soufós Jehu nöün Hanani we mwän a feilló pwe epwe souni. Iwe, a apasa ngeni King Jehoshafat, “Ifa usun, a pwüng óm kopwe älisi ekkewe aramasingaw me echeni chókewe mi opwut ewe SAMOL? Meet en ka föri a awarato än ewe SAMOL soong wóóm. 3Iwe, inamwo nge mi chök wor ekkana föfför mi mwirinnö ra pwä me lón manawom, pün en ka ataeló ekkewe üür uluulun ewe önü fefin Asherah seni lón ewe fönü o ka anómwu lón letipom pwe kopwe kütta Kot.”
4Iwe, Jehoshafat a nónnóm lón Jerusalem, nge a pwal feilló leiin ekkewe aramas. A sääi seni Beersheba tori wón ekkewe chukuchukutän ewe fönü Efraim o peseei ekkewe aramas pwe repwe liwinsäfäl ngeni ewe SAMOL, ewe Kot än ar kewe leewo. 5Iwe, a filätä souköpwüng lón iteiten ew me ew kewe telinimw mi pöchökkül tittiir me lón ewe fönü Judah. 6Iwe, a ngeni ekkewe souköpwüng ekkeei kapasen öüröür, “Iteiten fansoun meinisin öüpwe ekieki fichi lupwen öüpwe atoowu pwüngün köpwüng. Öüpwe chechchemeni pwe öüpwe föri ämi angangen köpwüng sap fäniten ämi öüpwe kütta letipen aramas nge i fäniten ämi öüpwe kütta letipen Kot. I epwe nóm reemi lupwen öüpwe atoowu pwüngün köpwüng lón iteiten köpwüng mi nóm mwemi. 7Iei minne, öüpwe mwüüt ngeni nuokkusun ewe SAMOL epwe nóm wóómi. Öüpwe föröchchüw pwüngün ämi köpwüng, pün ewe SAMOL ach we Kot esap tipeew ngeni an epwe mwüütätä än emön epwe sorei minne mi pwüng ika epwe lifilifil aramas ika angei liffangen emichimich.”
8Iwe, Jehoshafat a filätä ekkóch mwän seni leiin chón ewe einangen Levi me ekkewe souasór me ekkewe souemmwenin eterenges me lón Israel pwe repwe föri ewe angangen wiisen souköpwüng me lón Jerusalem fäniten ekkewe köpwüng mi weneiti än aramas pwuurätiw an ewe SAMOL kewe öllük ika osukosuken lefiilen aramas. 9Iwe, ikkeei än Jehoshafat kewe kapasen öüröür ngeniir: “Öüpwe fókkun föri ämi angang fansoun meinisin lón nuokkusun ewe SAMOL, fän wenechchar me leluk esap tipekinikin. 10Iteiten fansoun, lupwen ew osukosuk a feitto mwemi seni pwiimi kewe chón Israel mi imweimw lón ekkewe telinimw, ese lifilifil ika osukosuken niimanaw ika pwal ekkóch sókkun föfförün atóra pwüngün än Kot kewe kapasen öüröür, öllük, pwüüng ika osomän, ämi öüpwe fönöör pwe resap tipis ngeni ewe SAMOL, pwe an soong esap feittiw wóómi me iir. Öüpwe föri ei pwe öüsap tipis.
11Amariah ewe souasór mi lap epwe wiisen atoowu ömwüchchülón pwüngün ekkewe osukosuk meinisin mi weneiti ewe SAMOL. Zebadiah nöün Ishmael we mwän, emön souemmwen seni ewe einangen Judah, epwe wiisen otoowu ömwüchchülón pwüngün ekkewe osukosuken lefiilen aramas. Ekkewe mwän seni ewe einangen Levi repwe atama kemi le förfichi pwe epwe pwönüwetä angangen pwüng me wenechchar. Öüpwe föri ämi angang fän tipepwora. Iwe, ewe SAMOL epwe fiti chókana mi föri meet a pwüng.”
Maun ngeni chón Moab, Ammon me Edom
20 Mwirin ei, ekkewe mwiichen sounfiun Moab, Ammon me ekkóch sounfiun Meun ra feitto pwe repwe maun ngeni Jehoshafat.
2Iwe, ekkóch chón künö ra feitto o üreni Jehoshafat, “Ew mwiichen sounfiu mi fókkun chómmóng seni Edom ra telito seni peekilón ewe Setin Mäló pwe repwe maun ngenuk. Nge nengeni, iei ra fen nóm lón Hazazon Tamar.” (Iei pwal ew iten En Kedi.) 3Iwe, Jehoshafat a nuokkus ren ei poraus o a ekiekietä pwe epwe kütta ewe SAMOL pwe epwe angei öüröüran meren. A pwal öllük pwe iteiten emön me emön leemelen Judah epwe awora an fansoun öchüün. 4Iei minne, aramas seni ekkewe telinimwen Judah meinisin ra feitto Jerusalem pwe repwe kütta ar älillis meren ewe SAMOL.
5Iwe, Jehoshafat a üütä mwen ekkewe aramasen Judah me Jerusalem mi chufengen mwen ewe leeni mi fö o tittiló ren än ewe SAMOL we Imwenfel.
6Iwe, a iótek o apasa,
“O SAMOL, än äm kewe leewo we Kot, en chök ewe Kot mi nóm lón läng. En chón nemeni ekkewe mwüün fönüfan meinisin. En ka manaman o pöchökkül, esap wor emön a tongeni üü ngenuk? 7O äm Kot, ifa usun, kosap ösüüwewu chókewe mi nónnóm lón ei fönü lupwen noum kewe aramas ra war? Ifa usun, kosap ngeni ekkewe mwirimwirin Abraham chiechiom we ei fönü pwe fönüwer tori feilfeilló chök? 8Noum kewe aramas ra relefönüweló ikeei o ra öüüwetä ei Imwenfel fänitom. 9Iwe, ra apasa, ‘Iteiten fansoun lupwen äm aipwe chuuri feiengaw usun maun ika samwaw ika lengita, äm aipwe üütä fän mesom me mwen ei Imwenfel ia itom a fón me ie. Iwe, äm aia tongeni siö ngenuk pwe kopwe amanawa keem, nge en kopwe öüseling ngeni keem o chimanü keem.’
10Iwe iei, kopwe nengeni meet ekkewe mwiichen sounfiun Ammon me Moab me ewe chuuk Seir ra föri. En kosap mwüüt ngeni äm kewe leewo pwe repwe tööki ekkana mwüü lupwen Israel a feitto seni Egypt. Iei minne, äm kewe leewo ra pwelliló ünükküür nge resap atareló. 11Iei, kopwe nengeni usun minne ra liwini ngeni keem! Pün ra feitto pwe repwe oturukeemiwu seni fönüwom ei en ka ngeni keem pwe aipwe fönüweni. 12O äm Kot, ifa usun, kosap öüküretiw? Pün esap wor äm pöchökkül pwe aipwe maun ngeni ei mwiichen sounfiu mi pöchökkül repwe le maun ngeni keem. Äm aisap silei meet aipwe föri, nge äm aia nennengenuk pwe kopwe älisi keem.”
13Iwe, lupwen ekkewe re Judah meinisin ra üütä fän mesen ewe SAMOL fiti nöüür kewe kükkün me pwülüwer kewe me ekkewe semiriit,
14Ngünün ewe SAMOL a feittiw wón emön leiin ekkewe mwän mi üütä lukalapen ewe mwiichen aramas. Iten ei mwän Jahaziel nöün Zekariah we mwän, nge Zekariah nöün Benaiah, Benaiah nöün Jeiel, Jeiel nöün Mattaniah, emön mwän seni ewe einangen Levi, i emön mwirimwirin Asaf.
15Iwe, ätei a apasa, “Kopwe öüseling, en King Jehoshafat! Öüpwe öüseling, ämi ekkewe aramasen Judah me Jerusalem meinisin! Iei meet ewe SAMOL a apasa ngeni kemi: Öüsap nuokkus! Öüsap apilükingaw ren ei mwiichen sounfiu mi fókkun pöchökkül. Pün ewe maun sap ämi, nge i än Kot. 16Lesor öüpwe telitiw pwe öüpwe maun ngeniir. Öüpwe küneer pwe ina repwe töötä me wón ewe paletän Ziz me leesópwun ewe leemól säpewu lón ewe fönüpöönün Jeruel. 17Nge ämi öüsap fiu lón ei maun. Öüpwe tetteliló. Mwirin, öüpwe chök üütäló o katol än ewe SAMOL föfförün pwora me wiil. I a nóm reemi, ämi aramasen Judah me Jerusalem. Öüsap nuokkus ika apilükingaw. Lesor, öüpwe feilló maun ngeniir, pün ewe SAMOL a fiti kemi.”
18Mwirin, King Jehoshafat a chappetiw leppwül. Iwe, ekkewe aramasen Judah me Jerusalem meinisin ra pwal chappetiw o fel ngeni ewe SAMOL. 19Mwirin, ekkóch mwän seni ewe einangen Levi seni ekkewe eterengesin Kohat me Korah ra üütä pwe repwe köölün mwareiti ewe SAMOL, ewe Koten Israel fän leüommóng.
20Lesossorusichin chök ewe rän mwirin, ekkewe sounfiun Judah ra pwäätä o feilliwu lón ewe fönüpöönün Tekoa. Iwe, Jehoshafat a köüüló me wón ewe aal o apasa, “Öüpwe öüseling ngeniei ämi meinisin aramasen Judah me Jerusalem. Öüpwe lükü ewe SAMOL ämi we Kot, pwe öüpwe tongeni nüküchchar le üütä. Öüpwe pwal lükü minne nöün kewe soufós ra üreni kemi pwe öüpwe wiil.” 21Iwe, mwirin än Jehoshafat a wes le pwüngüpwüng ngeni ekkewe chón emmweni ekkewe aramas, a filätä ekkóch chón kööl pwe repwe akkomw le fätäl mwen ewe mwiichen sounfiu. Repwe kööl ngeni ewe SAMOL o mwareiti i fäniten amwaraaren an ling mi pin. Iwe, iei meet ra ääni kööl:
“Öüsipwe kilisou ngeni ewe SAMOL, pün an tong mi ölükülük a nónnóm tori feilfeilló chök.”
22Lón ewe chök ótun ra poputä le kööl o mwareiti Kot, ewe SAMOL a popuw ngeni ekkewe mwiichen sounfiun Ammon me Moab me ewe chuuk Seir pwe repwe poputä le fiu fengen pwisin lefiiler. 23Ekkewe sounfiun Ammon me Moab ra säpe ngeni pelier kewe seni ewe chuuk Seir o niieló iteiten emön me emön leiir. Mwirin ar ra wes le arosaló ekkewe sounfiun Seir, ra pwisin säpe fengen o niifengeniir.
24Iei minne, lupwen ekkewe sounfiun Judah ra wareiti ewe leeni ia ra netiw wón mi nóm lón ewe fönüpöön, ra chök küna soomä mi itifengen wón ewe pwül ekis meinisin üküükün toowawen ia ra tongeni küna. Esap wor emön me leiin chón opwuter kewe a süüló. 25Iwe, Jehoshafat me nöün kewe sounfiu ra feilló pwe repwe ioi liäpeer. Iwe, ra künökün chómmóng pisek me üüf me pwal ekkóch pisek mi öüchchea me wón inisin ekkewe soomä. Iwe, ra angei ekkewe pisek pwisin fäniter, tori resap chüen tongeni uweei och pün ra koon chómmóng. A fókkun wor chómmóng liäper, ina minne ra ääni üküükün ülüngät rän le ionifengeniir meinisin. 26Iwe, lón ewe örüwänüwen rän, ra mwiich fengen lón ewe leemólun Berakah (ika Leemólun Feiöch). Ei leeni a angei itan ei lón ewe ränin, pwokiten ekkewe aramas ra mwareiti o kilisou ngeni ewe SAMOL me ikenan. Iwe, ei leeni a chüen iteni Leemólun Feiöch tori ikenäi.
27Iwe, ra liwinsäfäl ngeni Jerusalem, nge Jehoshafat a emmweniir fän ar uren pwapwa pün ewe SAMOL a ngeniir popun ar repwe pwapwa ren an okkufu ekkewe chón opwut iir. 28Iwe, ra telilong lón Jerusalem fän tikin ekkewe pisekin likettik iter harp me laer me rappwa o ra teliló ngeni än ewe SAMOL we Imwenfel.
29Lupwen chón ekkewe mwüü meinisin mi nóm ünükküür ra rongorong pwe pwisin ewe SAMOL a maun ngeni ekkewe chón opwut Israel, iwe, nuokkusun Kot a feittiw wóór. 30Iei minne, mwüün Jehoshafat a kinamwe, pün an we Kot a fang ngeni i kinamwe pwellin ünükkün meinisin.
Sópwólón än Jehoshafat nemenem(1 King 22:41-50)
31Iei usun än Jehoshafat a nemenem lón ewe fönü Judah. I a iliik me limu ierin lupwen a tolong lón wiisan wiisen king. A nóm lón Jerusalem o nemeni Judah lón üküükün rüwe me limu ier. Iten inan we, Azubah nöün Shilhi we fefin. 32Jehoshafat i emön king mi mwirinnö, pün a appirüw föfförün Asa saman we. I a föri meet mi pwüng me fän mesen ewe SAMOL. 33Nge lupwen an nemenem, i esap ataeló meinisin ekkewe leenien fel ngeni uluulun önümwäl. Iwe, ekkewe aramas resap fókkun unusen fangolong manawer ngeni ar repwe tapweló mwirin ewe Kot än ar kewe leewo.
34Iwe, lussun porausen ekkewe pwal ekkóch mettóch mi fis lupwen än Jehoshafat nemenem, seni lepoputän tori lesópwólón, ra makkelong lón Ewe Pwuken Uruwon Jehu nöün Hanani we Mwän mi kapacholong lón Ewe Pwuken Uruwon Ekkewe Kingen Israel.
35Nge arapakkan ngeni lesópwólón manawen King Jehoshafat seni Judah, a äileil ngeni King Ahaziah seni Israel, emön mwän mi fókkun föfföringaw. 36Iir me rüwömön ra tipeew fengen pwe repwe föri ew pööisei sein kamö me amöömö pisek pwe repwe feilló Tarshish. Iwe, ra falei ekkewe siip lón Ezion Keber. 37Mwirin, Eliezer nöün Dodavahu we mwän seni Mareshah a oosuni ngawei Jehoshafat. A apasa, “Pwokiten en ka äileil ngeni King Ahaziah, ewe SAMOL epwe ataeló meet en ka fen föri.” Iei minne, ekkewe siip ra taaló. Esap fän ew mwo ar repwe sääi ngeni Tarshish pwe repwe kamö me amöömö pisek.
Jehoram a nemenem lón Judah(2 King 8:17-24)
21Iwe, lupwen Jehoshafat a mäló, a peias o asöösö ren an kewe leewo lón ewe Telinimwen David. Mwirin, nöün we mwän itan Jehoram a tapw mwirin le wiiseni ewe wiisen king. 2Iwe, ikkeiir pwiin Jehoram kewe, iir nöün Jehoshafat kewe pwal ekkóch mwän: Azariah, Jehiel, Zekariah, Azariahu, Mikael me Shefatiah. Meinisin ekkeei mwän iir nöün Jehoshafat ewe kingen Israel. 3Semer we a ngeni emön me emön leiir ekkóch liffang mi öüchchea: silifer, kolt me pisek mi möömmóng. A pwal ngeni emön me emön leiir äkkäew kewe telinimw mi pöchökkül tittiir lón Judah. Nge Jehoram a king pwokiten i ewe mwännichi.
4Nge lupwen Jehoram a nüküchchar lón ewe wiisen king, a niieló pwiin kewe meinisin me ekkóch kewe móngómalen Israel. 5Jehoram a iliik me ruu ierin lupwen a tolong lón wiisan wiisen king. Iwe, a nóm lón Jerusalem o nemenem lón üküükün walüw ier. 6Nge Jehoram a appirüw föfförün ekkewe kingen Israel o a föfföringaw usun chök King Ahab, pün i a pwülüweni emön nöün Ahab kewe fefin. Iei minne, Jehoram a föri meet mi ngaw me fän mesen ewe SAMOL. 7Nge ewe SAMOL esap mochen arosaló ewe mwüün familien David, pün i a ääni ew pwon ngeni David o pwon pwe mwirimwirin David kana repwe wewe ngeni ew laamp mi chök tittin pün repwe sópwósópwóló le nemenem tori feilfeilló chök.
8Iwe, lón fansoun än Jehoram nemenem, ekkewe chón Edom ra üüngeni Judah o ra seikätä emön pwisin ar king. 9Iei minne, Jehoram a feilló fän unusen nöün mwiichen sounfiu me waan kewe wóóken meinisin pwe epwe maun ngeni Edom. Iwe, ekkewe chón Edom ra pwellieló Jehoram me nöün kewe chón waawa wóóken, nge i a pwäätä lepwin o ra süüló lón kirochen ewe pwiin. 10Iwe, Edom a üütä wón mwüün seni fän nemenien Judah tori ei rän. Pwal lón ena chök fansoun, Libnah a pwal üüngeni än Jehoram nemenem, pwokiten i a likitaló ewe SAMOL, ewe Kot än an kewe leewo. 11Nge lapalón, Jehoram a föri ekkewe leenien fel ngeni ekkewe uluulun önümwäl wón ewe fönü mi chukuchukutä lón Judah o a emmweni ekkewe aramasen Jerusalem me Judah pwe repwe fangaló inisiir ngeni ekkewe koten ekis.
12Mwirin, ewe soufós Elijah a makkei ngeni Jehoram ei taropwe o apasa:
“Iei meet ewe SAMOL, ewe Kot än ämi we leewo David a apasa: ‘En kosap appirüw ekkewe föfför mi mwirinnö, föfförün Jehoshafat semom we ika föfförün semen semom we, King Asa seni Judah. 13Nge en ka fen föfföringaw usun chök ekkewe kingen Israel. En ka emmweni ekkewe aramasen Judah me Jerusalem pwe repwe fel ngeni uluulun önümwäl mi wewe ngeni föfförün lisowu, usun chök minne King Ahab a föri me lón Israel. Iwe, en ka mwo nge niieló pwisin pwiimw kewe, pwisin chón óm famili, iir ekkewe mwän mi mwirinnö lap senuk. 14Iei minne, iei ewe SAMOL epwe le efeiengawók me noum kewe aramas, noum kewe semiriit me pwülüwom kewe pwal meinisin minne en ka ääni. 15Nge en wón inisum epwe üruk och samwaw mi fókkun weires ren samwawün affom. Òm samwaw epwe chök ngawaló rän me rän; iwe, feil feil affom repwe seliseliwu.”
16Iwe, ewe SAMOL a etipetipätä ekkewe chón Filistia me chón Arabia mi nóm arap ngeni ekkewe chón Ethiopia pwe repwe maun ngeni Jehoram. 17Iei minne, ra tööki Judah o maun ngeni. Iwe, ra ataetiw eppetin kewe o uwealó mettóch meinisin mi wor öüchchear me lón ewe imwen king. Ra pwal uwealó nöün ewe king kewe mwän me pwülüwan kewe. Esap wor emön nöün mwän a chüen nóm ren, chiilón chök Ahaziah nöün we mwän mi kükkün fóchófóch.
18Mwirin an fis ekkeei meinisin, ewe SAMOL a efeiengawa Jehoram ren ew samwawün lón affan esap tongeni epwe mó. 19Iwe, feil feil, lesópwólón ruu ier, ewe samwaw a efisätä pwe affen Jehoram ra seliseliwu. Iwe, a mäló lón wätten an metek. Nöün kewe aramas resap öküüw och ekkei mi wätte lón ótun an peias ren esissilen ar suuföl, usun ra piin föfföri fäniten an kewe leewo.
20Jehoram a iliik me ruu ierin lupwen a tolong lón wiisan wiisen king. A nóm lón Jerusalem o nemenem lón üküükün walüw ier. Eap wor emön a letipeta lupwen i a mäló. Iwe, a peias lón ewe Telinimwen David, nge sap lón ewe leenien peiasen king.
Ahaziah a nemenem lón Judah(2 King 8:25-29; 9:21-28)
22 Iwe, ekkewe aramasen Jerusalem ra seikätä Ahaziah nöün Jehoram we setipwütür pwe epwe ar king mi tapw mwirin saman we, pwokiten ekkewe chón Arabia iir chón maun äserengaw mi küüt liäper fän pöchökkül ra tolong lón leenien ekkewe chón Judah o niieló nöün Jehoram kewe mwän mi wätte meinisin. Iei minne, Ahaziah nöün Jehoram we mwän a nemenem lón ewe wiisen king lón Judah.
2Ahaziah a fääik me ruu ierin lupwen a tolong lón wiisan wiisen king. I a nóm lón Jerusalem o nemenem lón üküükün ew ier. Iten inan we Athaliah, i nöün Ahab fefin nge Ahab i nöün King Omri seni Israel.
3Ahaziah a pwal appirüw ekkewe föfför mi ngaw, föfförün än King Ahab famili, pün inan we a peseei ngeni pwe epwe föri minne mi ngaw. 4Iei minne, ätei a föri minne mi ngaw me fän mesen ewe SAMOL, usun chök minne Ahab a föri. Pün mwirin än saman we a mäló, chón än Ahab we famili ra fisitiw pwe nöün ätei chón öüröür. Iwe, ra emmweni ätei ngeni feiengaw. 5Ahaziah a pwal tapweló mwirin ar öüröür mi ngaw ngeni o a äileil ngeni King Joram (ika Jehoram) nöün King Ahab we mwän seni Israel. Iwe, ra feilló pwe repwe maun ngeni King Hazael seni Aram me lón Ramoth Kilead. Nge ekkewe sounfiun Aram ra ekinasa Joram me lón ewe maun. 6Iwe, Joram a liwinsäfäl ngeni Jezreel pwe epwe anósón ren ellan kewe meren ekkewe sounfiun Aram lupwen a maun ngeni Hazael ewe kingen Aram.
Mwirin, Ahaziah (ika Azariah) nöün Jehoram we mwän seni Judah a feittiw Jezreel pwe epwe äämwa Joram nöün Ahab we mwän pwokiten a samwaw ren kinasan kewe.
7Nge än Ahaziah feilló pwe epwe äämwa Joram a wiliti ew föfför mi mwääl, pün Kot a filätä pwe epwe iei fansoun epwe öpwüngü Ahaziah. Pün a fis lón ei ótun pwe Ahaziah a fiti Joram pwe repwe feilló chuuri Jehu nöün Nimshi we mwän, iei i ätewe ewe SAMOL a filätä pwe epwe ämwüchchaló ewe mwüün familien Ahab. 8Iwe, lupwen Jehu a öpwönüwetä än Kot köpwüng ngeni chón ewe familien Ahab, a sereni ekkóch kewe nöüwiisen Judah me määrärin Ahaziah kewe mi angang ngeni Ahaziah. Iwe, Jehu a niireló meinisin. 9Mwirin, chienen Jehu kewe mwän ra kuttäfeili Ahaziah. Iwe, ra küna i pwe a op lón ewe telinimw Samaria. Iwe, ra emmwenato Ahaziah ren Jehu, nge i a niieló ätei. Mwirin, ra föröchchüw ar peiaseni ätei, pün ra apasa, “Ätei i nöün nöün Jehoshafat, emön mwän mi kütta ewe SAMOL ren unusen lelukan.” Iwe, esap wor emön me leiin chón än Ahaziah famili a tüfichin epwe sópweló le nemeni ewe mwüü.
Athaliah a nemenem lón Judah
10Iwe, lupwen Athaliah inen King Ahaziah we seni Judah a silei pwe nöün we mwän a mäló, a kütta an epwe arosaló meinisin lussun chón ewe familien king lón Judah. 11Nge fefinen Ahaziah we itan Jehoshabeath (ika Jehosheba), nöün King Jehoram we fefin a angei nöün Ahaziah we mönükól äät itan Joash o süüló fän seni leiin nöün ewe king kewe mwän repwe le ninniiló. Iwe, neminnewe a anómwu ewe äät Joash me nöün we chón tümwün lón ew ruumwen möür. Iei lapalapen än Jehoshabeath, pwülüwen ewe souasór Jehoiada we, a aopa ewe mönükól pwe Ataliah esap tongeni niieló i. 12Iwe, Joash a chök nómwóló lón ewe Imwenfelin Kot o op lón üküükün wonuw ier, lupwen Athaliah a nemeni ewe fönü.
Üngeni Athaliah
23 Iwe, lón ewe efisuwen ierin än Athaliah nemenem, ewe souasór Jehoiada a ekiekietä pwe epwe föri och. Iwe, a pwisin öpöchökkülätä lón letipan o föri ew pwonen etipeew ngeni ekkeei limmön meilapen sounfiu: Azariah nöün Jeroham we mwän, Ishmael nöün Jehohanan we mwän, Azariah nöün Obed we mwän, Maaseiah nöün Adaiah we mwän me Elishafat nöün Zikri we mwän. 2Iwe, ekkeei mwän ra sääifeil lemwónómwón leemelen ewe fönü Judah o esile ngeni chón ewe einangen Levi me ekkewe souemmwenin eterenges lón ekkewe telinimwen Judah meinisin pwe repwe feitto Jerusalem. 3Iwe, iir meinisin ra mwiich fengen ren ewe Imwenfelin Kot, ia ra föri ie ew pwonen etipeew fiti Joash, ewe ölüwöl king.
Iwe, Jehoiada a apasa ngeniir, “Iei a tori fansoun pwe nöün ewe king ei mwän epwe le nemenem. Ewe SAMOL a fen pwon pwe emön mwirimwirin David epwe ach king. 4Iwe, iei meet ämi öüpwe fókkun föri: Lupwen ekkewe souasór me ekkewe mwän seni ewe einangen Levi repwe feitto föri angangen wiiser lón ewe ränin Sabbat, ew na ülüngät me leiir repwe ääni ewe angangen chón mammasa ekkewe asamalapen ewe Imwenfel. 5Nge ewe pwal ew na ülüngät repwe feilló o mammasa ewe imwen king. Iwe, ewe ew na ülüngät repwe nóm ren ewe Asamalapen Lóngólóng. Iwe, ekkewe lussun repwe nóm lón ewe leeni mi tittiló lükün än ewe SAMOL we Imwenfel. 6Nge öüpwe chechchemeni pwe ekkewe chök souasór me ekkewe mwän seni ewe einangen Levi repwe tongeni tolong lón än ewe SAMOL we Imwenfel, pün iir chök ra käimwüüló pwe ra pin. Nge ekkewe lussun aramas repwe fókkun älleasochisi än ewe SAMOL we kapasen öüröür o resap tolong. 7Iwe, ämi ekkewe mwän seni ewe einangen Levi öüpwe förätä ew mwiichen chón tümwünü ewe king o kömwöch ämi pisekin maun lón pöümi. Emön aramas mi tolong lón ewe Imwenfel nge esap mwüümwütä ngeni an epwe tolong, epwe ninniiló. Öüpwe chök nóm ünükkün ewe king fansoun meinisin.”
8Iei mine, ekkewe mwän seni ewe einangen Levi me ekkewe aramasen Judah ra föri iteiten ekkewe mettóch meinisin usun chök minne ewe souasór Jehoiada a öllük ngeniir. Emön me emön meilap a emmwenato ekkewe aramas mi nóm fän an nemenem, chókewe repwe popuetä ar angang lón ewe ränin Sabbat me chókewe ra wes le föri ar angang. Pün ewe souasór Jehoiada esap mwüüt ngeni ew me leiin ekkewe kinikinin mwiichen chón angang pwe repwe feilló ngeni leenier mwirin an a mwüch ótun ar angang. 9Mwirin, ewe souasór Jehoiada a atoowu ngeni ekkewe meilapen mwiichen ipwükü sounfiu ekkewe siles me ekkewe pisekin eppet lón maun mi wätte me ekkewe mi kükkün piin än King David mi iseis lón ewe Imwenfelin Kot. 10Iwe, a etetteli ekkewe chón mas pwellin ünükkün ewe king o ra mollotä fän ar pisekin maun. Ra föri ew tettel seni peliöörün ewe Imwenfel o pwelilló tori peliefengin. Iwe, ra pwal pwellieló unusen ünükkün ewe róngen asór.
11Mwirin, Jehoiada me nöün kewe mwän ra emmwenawu Joash, nöün ewe king we äät o ra isettä ewe mwärin king wón möküran. Iwe, ra ngeni Joash ew kapiin än Kot kewe öllük o ra arongawu pwe i a king. Mwirin, ra epiti i o ra leüommóng le kökkö o apasa, “Ewe king epwe manawattam!”
Athaliah a mäló
12Iwe, lupwen Athaliah a rongorong ökürangen än ekkewe aramas ra sässä o mweiren mwareiti ewe king, a mwittir feilló ren än ewe SAMOL we Imwenfel pwe epwe nengeni meet a fis. 13Iwe, neminnewe a nennefeil o a küna ewe king mi fö a üütä lón leenian we leenien nemenem ren ewe üür órun asamalapen ewe Imwenfel. Iwe, ekkewe nöüwiis me ekkewe chón ettik rappwa ra pwellieló ünükkün ewe king, nge aramas seni unusen ewe fönü ra pwapwa o ettik rappwa. Iwe, ekkewe chón kööl fän pisekin likettik ra emmweni ekkewe aramas lón ewe apwapwa mi lapalaap. Iwe, lupwen Athaliah a küna meet a fis, a kamwei üfan ren an letipengaw o pwuchöör, “A fis föfförün üüngeni mwüü, a fis föfförün üüngeni mwüü!”
14Mwirin, ewe souasór Jehoiada a öllük ngeni ekkewe meilapen mwiichen pwükü sounfiu mi wiisen nemeni ekkewe mwiichen sounfiu o apasa ngeniir, “Öüpwe emmwenawu neminnewe seni lón ewe Imwenfel lefiilen ekkewe chón mas mi tettel. Iwe, öüpwe niieló ren ketilas iö mi sótuni pwe epwe chimanüw i.” Pün ewe souasór a apasa, “Öüsap niieló neminnewe ikeei lón än ewe SAMOL we Imwenfel.” 15Iei minne, ra turufi neminnewe o emmwenawu i lükün ngeni ewe asamalap ia ekkewe óris ra tolong me ie ren ewe imwen king. Iwe, ra niieló neminnewe me ikenan.
Än Jehoiada angangen ekkesiwil
16Mwirin, Jehoiada a föri ew pwon lefiilen pwisin i me ewe king me ekkewe aramas pwe iir repwe nöün ewe SAMOL aramas. 17Iwe, ekkewe aramas meinisin ra feilló lón ewe imwenfel än ewe önü Baal o ra ataetiw. Ra ataatakisi ekkewe róngen asór o ömökkü ekkewe uluulun önümwäl. Iwe, ra niieló Mattan ewe souasór nöün ewe önü Baal me mwen ekkewe róngen asór.
18Iwe iei, Jehoiada a atolonga ekkewe souasór seni ewe einangen Levi pwe repwe nemenemen wón än ewe SAMOL we Imwenfel iir chókewe David a fen ewiisa ngeniir pwe repwe föri anganagen lón ewe Imwenfel. I a pwal öllük ngeniir pwe repwe ääni ekkewe asóren keek ngeni ewe SAMOL, usun a fen mak lón än Moses kewe öllük. Iwe, repwe kööl o pwapwa, usun David a fen öüröüra ngeniir. 19Jehoiada a pwal anómwu ekkewe chón masen asam ren asamalapen än ewe SAMOL we Imwenfel pwe resap mwüüt ngeni chókewe mi nóm lón tettelin chón limengaw ar repwe tolong.
20Mwirin, ekkewe meilapen ipwükü sounfiu, ekkewe aramas tekia me ekkewe samol me ekkewe aramasen ewe fönü meinisin ra emmwenätiw ewe king seni lón än ewe SAMOL we Imwenfel. Iwe, ra pwerelong o pwerewu me lón ewe Asamalapen Asan o ra tolong lón ewe imwen king. Iwe, ra amóóta ewe king wón ewe leenien móótun king. 21Iei usun än ekkewe aramasen ewe fönü meinisin ra pwapwa o ewe telinimw a uren kinamwe, pwokiten Athaliah a ninniiló ren ketilas.
Joash a försäfäli ewe Imwenfel(2 King 12:1-16)
24 Iwe, Joash a fisuw ierin lupwen a tolong lón ewe wiisen king. I a nóm lón Jerusalem o nemenem lón üküükün fääik ier. Iten inan we, Zibiah seni Beersheba. 2Joash a föri meet mi pwüng me fän mesen ewe SAMOL lón unusen ierin manawen ewe souasór Jehoiada. 3Jehoiada a filätä fäniten Joash rüwömön pwülüwan. Iwe, a wor nöün Joash mwän me fefin.
4Iwe, ekkóch fansoun me mwirin, Joash a ekiekietä pwe epwe försäfäli minne a ta me wón än ewe SAMOL we Imwenfel. 5Iwe, a tiiti ekkewe souasór me ekkewe mwän seni ewe einangen Levi o ngeniir ekkeei kapasen öüröür, “Öüpwe mwittir feilló lón ekkewe telinimwen Judah o ioni seni chón Israel meinisin ewe mooni mi wenengeni an epwe kawor iteiteiten ier, pwe sipwe tongeni nöünöü le försäfäli ewe Imwenfel än ämi we SAMOL. Öüpwe pii pwe öüpwe mwittir le föri ewe angang.” Nge ekkewe mwän seni ewe einangen Levi resap atapwaner le föri och.
6Iei minne, ewe king a tiiti ewe souasór mi lap Jehioada o eisini, “Pwata kosap peseei ngeni ekkewe mwän seni ewe einangen Levi pwe repwe feilló o ioni ewe takisesin Imwenfel seni chón ekkewe telinimwen Judah me Jerusalem? Moses nöün ewe SAMOL we chón angang a angei ei takises seni ewe mwiichen aramasen Israel fäniten ewe Imwenfel mangaku ia ekkewe öllük ra nóm ie.”
7Pün lón ekkewe ier, ekkewe chón tapweló mwirin Athaliah ewe fefin mi ngaw, ra chök töömwälilong lón ewe Imwenfelin Kot o ra ääni ekkewe mettóch mi pin meinisin seni lón ewe SAMOL we Imwenfel fäniten ar fel ngeni ekkewe uluulun Baal.
8Iei minne, iei Joash a atoowu an keei kapasen öüröür fäniten an epwe för ew pwóór o iseis lükün ewe asamalap mi suuk ngeni än ewe SAMOL we Imwenfel. 9Iwe, ew kapasen esilesil a tiitifeil leemelen Judah me Jerusalem epwe esile ngeni ekkewe aramas pwe repwe uweato ren ewe SAMOL ewe takises Moses nöün Kot we chón angang a öpwüngaló me lón ewe fönüpöön pwe chón Israel repwe püngütiw. 10Ei kapas a apwapwai letipen ekkewe souemmwen me ekkewe aramas meinisin, iei minne, ra pwapwa le uweato ar kewe takises o isenirelong lón ewe pwóór tori a uretä. 11Iwe, iteiten fansoun lupwen ewe pwóór a ur, ekkewe mwän seni ewe einangen Levi ra uwealó ewe pwóór ren nöün ewe king kewe nöüwiis. Mwirin, nöün ewe king kewe seketeri me ewe emön nöüwiis mi wiisen tupwuni ewe souasór mi lap ra feitto o älleani ewe mooni. Iwe, ra angei ewe pwóór o eliwinisäfälieló ngeni ewe Imwenfel. Ra föri iei usun iteiten rän. Iwe, ra ioni fengeni och öüküükün mooni mi wätte. 12Iwe, ewe king me Jehoiada ra ngeni chókewe mi nemeni ewe angang ewe mooni pwe repwe nöünöü fäniten än ewe SAMOL we Imwenfel. Nge iir ra mööni ngeni ekkewe chón sees faaw me ekkewe täikü pwe repwe föörsäfäli än ewe SAMOL we Imwenfel. Ra pwal mööni ngeni ekkewe chón angang ngeni mächä, iir ekkewe mi föri ekkewe pisek seni mächä me piraas fäniten än ewe SAMOL we Imwenfel.
13Iei usun än ekkewe mwän mi wiisen nemeni ewe angang ra fókkun achoocho, iei minne, a fätälöch ewe angangen försäfälin ewe Imwenfel fän ar emmwen. Ra försäfäli ewe Imwenfelin Kot alóngólóng wón lapalapen liossun we chök me mwan o ra öpöchökküla. 14Nge lupwen ewe angangen försäfäl meinisin a tawe, ra eliwinato ewe lussun mooni ren ewe king me Jehoiada. Iwe, ra nöünöü ei mooni le föri ekkewe pisekin angangen atawe fäniten än ewe SAMOL we Imwenfel - ekkewe pisekin atawe fäniten angangen fel me ekkewe asóren keek, pacholong ekkewe sepi me ekkewe pwal ekkóch pisek mi för seni kolt me silifer. Lón unusen fänsoun ränin manawen Jehoiada, ra chök sópweló le ääni ewe asóren keek me lón än ewe SAMOL we Imwenfel.
15Iwe, Jehoiada a manaw tori an a fókkun chinlapeló. Iwe, a mäló lupwen a ipwükü iliik ierin. 16Iwe, a peias leiin ekkewe king lón ewe Telinimwen David, pwokiten i a föri chómmóng mettóch mi mwirinnö me lón Israel fäniten Kot me an we Imwenfel.
Än Joash föfför mi ngaw
17Nge mwirin än Jehoiada a mäló, ekkewe móngómalen Judah ra feitto o chappetiw fän mesen King Joash. Iwe, ra peseei pwe epwe öüseling ngeni ar öüröür. Mwirin, ewe king a öüseling ngeniir. 18Iir ra ekiekietä pwe repwe likitaló ewe Imwenfel än ewe SAMOL, ewe Kot än ar kewe leewo nge ra fel ngeni ekkewe üür uluulun ewe önü fefin Asherah me ekkewe uluulun önümwäl. Mwirin, än Kot soong a feitto wón chón Judah me Jerusalem pwokiten ar ei tipis. 19Inamwo än ewe SAMOL a tiinaló soufós ren ekkewe aramas pwe repwe eliwinisäfälireto ren, pwal ina mwo än ekkewe soufós ra awora ar kapasen esilesil usun feiengaw, nge ekkewe aramas resap mochen öüseling.
20Mwirin, ewe Ngünün Kot a feittiw wón Zekariah nöün ewe souasór Jehoiada we mwän. Ätei a üütä fän mesen ekkewe aramas o apasa, “Iei meet Kot a apasa: ‘Pwata öüwa älleasolap ngeni än ewe SAMOL kewe öllük, ina minne öüsap tongeni feiöch? Ämi öüwa likitaló ewe SAMOL, iwe iei, i a likitikemiiló.’ ”
21Mwirin, ekkewe souemmwen ra raweei pwe repwe niieló Zekariah. Iwe, fän pwisin än King Joash öllük, ra mónei ngeni Zekariah faaw tori a mäló lón ewe leeni mi tittiló lükün än ewe SAMOL we Imwenfel.
22Ina usun än King Joash a liwinisäfäli ngeni Jehoiada fäniten an tong me uolükülük ngeni. Esap chechchemeni än Jehoiada semen Zekariah we kirekiröch ngeni, nge a fen niieló nöün we mwän. Än Zekariah ömwüchchülón kapas lupwen a mäló, a apasa, “Ewe SAMOL a küna meet ka föri, o i epwe ngenuk chappan!”
Sópwólón än Joash nemenem
23Iwe, lepoputän ewe ier, ewe mwiichen sounfiun Aram ra feitto pwe repwe maun ngeni Joash. Ra tööki Judah me Jerusalem o niieló ekkewe móngómalen ewe mwüü meinisin. Mwirin, ra angei chómmóng liäpeer o tiiniireló ren ar we king lón Damaskos. 24Inamwo ika ewe mwiichen sounfiun Aram ra chök chóókükkün, nge ewe SAMOL a älisiir pwe repwe okkufu ewe mwiichen sounfiun Judah mi chómmóng seniir. Pwokiten ekkewe chón Judah ra likitaló ewe SAMOL, ewe Kot än ar kewe leewo, iei minne i a nöünöü ewe mwiichen sounfiu Aram pwe epwe öpwüngü Joash. 25Iwe, ekkewe sounfiun Aram ra liwinsäfäl, nge ra likitaló Joash lón weiresin an kinas. Nge pwisin nöün kewe nöüwiis ra rawangawei pwe repwe niieló fäniten an niimanawei nöün ewe souasór Jehoiada we mwän. Iwe, ra niieló Joash lupwen a kóón wón an we peet. Mwirin, a peias lón ewe Telinimwen David, nge sap lón ewe leenien peiasen ekkewe king.
26Ikkeei iten chókewe mi rawangawei Joash o niieló i: Zabad (ika Jozakar) nöün emön fiin Ammon itan Shimeath me Jehozabad nöün emön fiin Moab itan Shimrith (ika Shomer). 27Iwe, unusen porausen nöün Joash kewe mwän, pwal ekkewe kapasen oosuni fänitan me porausen an försäfäli minne mi ta me wón ewe Imwenfelin Kot, ra makketiw lón Ewe Pwuken Äwewen Uruwon Ekkewe King. Lupwen Joash a mäló, nöün we mwän itan Amaziah a siwili lón wiisan wiisen king.
Amaziah a nemenem lón Judah(2 King 14:2-20)
25 Iwe, Amaziah a rüwe me limu ierin lupwen a tolong lón wiisan wiisen king. I a nóm lón Jerusalem o nemenem lón üküükün rüwe me tiuw ier. Iten inan we, Jehoaddan (ika Jehoaddin) seni Jerusalem. 2Amaziah a föri meet mi pwüng me fän mesen ewe SAMOL, nge sap chök ren unusen lelukan. 3Lupwen Amaziah a nüküchchar lón wiisan wiisen king, i a niieló ekkewe nöüwiis mi niimanawei saman we ewe King Joash. 4Nge Amaziah esap chök niieló nöün chókewe mi niieló saman we, pün i a älleasochisi ewe öllük än ewe SAMOL mi makketiw lón ewe Pwuken Öllük nöün Moses mi apasa: “Ekkewe saam me iin resap ninniiló fäniten än nöüür tipis, pwal ekkewe naaw resap ninniiló fäniten än semer me iner tipis. Chókana mi fich ngeni ar repwe mäló, repwe ninniiló fäniten pwisin ar föri tipis.”
5Iwe, pwal iei och mettóch Amaziah a föri. A ochufengeni ewe mwiichen sounfiun Judah o kiniiretiw lón kinikinin än semer kewe eterenges. Iwe, a ewiisa ekkewe meilapen ngöröw sounfiu me meilapen pwükü sounfiu pwe repwe nemeni ew me ew eterenges seni Judah me Benjamin. Mwirin, a föri ew ällean iteiten aramas. Iwe, a küna pwe i a ääni ew mwiichen sounfiu üküükün 300,000 mwän mi tori rüwe ieriir ika lap seni, iir meinisin ra fen käeö ngeni wókuwókun siles me aean pisekin eppet lón maun. 6Amaziah a pwal mööni 100,000 sounfiu mi mwokos seni Israel wón ina epwe üküükün 100 talent silifer.
7Nge emön mwän mi wor ökkünöön meren Kot a feitto ren King Amaziah o apasa, “O king, kosap mööni ewe mwiichen sounfiu seni Israel pwe repwe fituk, pün ewe SAMOL esap fiti chón Israel. I esap älisi ekkana aramasen Efraim. 8Are kopwe mwüüt ngeniir pwe repwe fiti noum mwiichen sounfiu le feilló maun, en kopwe chök kuf, ese lifiliifil ika ifa usun üküükün angangöchchum le maun. Kot epwe okkufuk me fän mesen chón opwutom, pün a wor an manaman an epwe älisi emön ika eppeti än emön epwe wiil.”
9Iwe, Amaziah a eisini ewe mwän mi wor ökkünöön meren Kot, “Nge meet chök ngang üpwe föri ren ewe 100 talen silifer üwa fen luus le möönätiw pwe liwinin ekkeei sounfiun Israel?”
Iwe, ewe mwän mi wor ökkünöön meren Kot a pölüweni o apasa, “Ewe SAMOL a tongeni fang ngenuk chómmóng lap seni ena.”
10Iei minne, Amaziah a atoowu ekkewe sounfiu mi kamö ra feitto ren seni Efraim. Iwe, a tiinsäfälireló ngeni Efraim. Ei a föri pwe ekkewe re Efraim repwe soong ren ekkewe chón Judah. Iwe, ra liwiniti leenier lón ar lingeringer.
11Mwirin, Amaziah a pwisin apworai letipan o emmwenaló an we mwiichen sounfiu ngeni ewe leemólun Salt, ia ra niieló me ie 10,000 sounfiun Edom seni Seir. 12Iwe, ewe mwiichen sounfiun Judah ra liäpeni pwal 10,000 sounfiu nge ra amanawer. Mwirin, ra emmweniiretä wón ungen ew föümwüüló o otururetiw, ina minne, inisiir meinisin ra taatakis wón ekkewe achaw faan.
13Nge lón ei fansoun, ewe mwiichen sounfiun Israel mi kamö Amaziah a fen tiinisäfälireló ngeni leenier pün esap mwüüt ngeniir pwe repwe fiti le maun, ra äserengawa le maun ngeni ekkewe telinimwen Judah lefiilen Samaria me Beth Horon. Iwe, ra niieló üküükün 3,000 aramas o uwealó chómmóng liäper.
14Iwe, lupwen Amaziah a liwinsäfäl seni an okkufu ekkewe chón Edom, a liwinito nge a uweei ekkewe uluulun önümwäl i a angei seni ekkewe aramasen Seir. Iwe, a öüüretä pwe repwe pwisin an kot. A chappetiw mweer o ääni asór ngeniir. 15Ei a föri pwe ewe SAMOL a fókkun soong ngeni Amaziah. Iwe, Kot a tiinaló emön sounfós ren pwe epwe eisini, “Pwata ka fel ngeni ekkoch kot resap mwo nge tongeni amanawa pwisin nöüür kewe aramas seni lepöum?”
16Nge ewe king öükätiw än ätewe kapas o apasa, “Ineet ngang üwa eisinuk pwe kopwe öüröüraei? Kopwe ükütiw! Kopwe fanafanaló iei chök pwe kose ninniiló.”
Iei minne, ewe soufós a feilló nge a apasa, “Ngang üwa silei pwe Kot a fen öpwüngaló pwe epwe niikeló, pwokiten en ka föri ei, nge kosap öüseling ngeni äi kapasen öüröür ngenuk.”
17Mwirin än Amaziah ewe kingen Judah a angei öüröüran seni nöün kewe chón öüröür, a tiinaló ei kapasen eppwis ren Jehoash ewe kingen Israel. ( Jehoash i nöün Jehoahaz we mwän, nge Jehoahaz nöün Jehu). A apasa: “Kopwe feitto pwe sipwe küna fengeni kich lón maun.”
18Nge King Jehoash seni Israel a pölüweni King Amaziah seni Judah ren ei tuutulap: “Mi wor efóch irä fölüföl a nóm wón ekkewe chukun Lebanon a tiinaló ew poraus ren efóch irä sedar mi fókkun wätte o apasa: ‘Kopwe ngeniei noum we fefin pwe neii we mwän epwe pwülüweni.’ Nge lón chök ewe ótun, emön maan mwachon Lebanon a pwereto o pwuurätiw ewe irä fölüföl fän pachapachan o apachchätiw. 19En ka fókkun sikesik ren óm ka okkufu Edom. Iwe, iei en ka sikesik o lamalam tekia. Nge iei äi öüröür ngenuk pwe kopwe chök nómwetiw lón leeniom. Pwata kopwe efisätä osukosuk epwe awarato feiengaw wóóm me ekkewe aramasen Judah.”
20Nge Amaziah esap mochen öüseling, pün Kot a akkóóta pwe epwe niieló i fäniten an fel ngeni ekkewe koten Edom. 21Iei minne, King Jehoash seni Israel a ochufengeni an we mwiichen sounfiu pwe epwe maun ngeni King Amaziah seni Judah. Iwe, nöün Jehoash kewe sounfiu me nöün Amaziah kewe sounfiu ra küna fengeniir me lón Beth Shemesh lón ewe fönü Judah. 22Iwe, ekkewe sounfiun Judah ra kuf ren ewe mwiichen sounfiun Israel. Iwe, ekkewe sounfiun Judah ra toropasfesen o süüló ngeni en me leenian. 23Iwe, King Jehoash seni Israel a liäpeni King Amaziah seni Judah me lón Beth Shemesh. Iwe, Jehoash a emmwenisäfälieto Amaziah ngeni Jerusalem. Mwirin, Jehoash a öllük ngeni nöün kewe sounfiu pwe repwe ataetiw üküükün föpwükü mwalü tittin ewe telinimw Jerusalem seni ewe Asamalapen Efraim tori ewe Asamalapen Lepwokuuku. 24Iwe, Jehoash a uwealó ekkewe kolt me silifer meinisin, pwal ekkewe sepi meinisin mi nóm lón ewe Imwenfelin Kot ra piin nóm fän tümwünüwen Obed-Edom. A pwal angei ekkewe pisek öüchean lón ewe imwen king me ekkewe aramas mi ooló. Mwirin, a liwin säfäl ngeni Samaria.
25King Amaziah nöün Joash we mwän seni Judah a manaw lón üküükün engol me limuw ier me mwirin mälóón King Jehoash nöün Jehoahaz we mwän seni Israel. 26Iwe, lussun porausen ekkewe pwal ekkóch mettóch mi fis lupwen än Amaziah nemenem, seni lepoputän tori lesópwólón, ra makketiw lón Ewe Pwuken Uruwon Ekkewe Kingen Judah me Israel. 27Mwirin ewe fansoun Amaziah a kul seni ewe SAMOL, a wor ew föfförün rawangaw ngeni manawan me lón Jerusalem. Iwe, a süü ngeni Lakish. Nge chón opwutan kewe ra tiinaló mwirin ekkóch chón ninni ngeni Lakish. Iwe, ra niieló i me ikenan. 28Mwirin, ra uweisäfälieto inisin wón óris ngeni Jerusalem. Iwe, a peias ren an kewe leewo lón ewe Telinimwen Judah, iei ewe Telinimwen David.
Uzziah a nemenem lón Judah(2 King 14:21-22; 15:1-7)
26 Mwirin, ekkewe aramasen Judah meinisin ra ämwärämwära nöün Amaziah we mwän itan Uzziah, engol me wonu ierin, pwe epwe ar king lón leenien saman we. 2Mwirin än semen Uzziah we a mäló, i a öüüwsäfälietä ewe telinimw Elath o eliwinisäfäli ngeni fän nemenien Judah.
3Uzziah a engol me wonuw ierin lupwen i a tolong lón wiisan wiisen king. A nóm lón Jerusalem o nemenem lón üküükün lime me ruu ier. Iten inan we, Jekoliah seni Jerusalem. 4Iwe, ätei a föri meet mi pwüng me fän mesen ewe SAMOL, usun chök minne Amaziah saman we a föri. 5Uzziah a kütta Kot lón fansoun ränin manawen Zekariah ewe mi äiti ngeni ätei an epwe nuokkusiti Kot. Lón öüküükün fansoun än Uzziah kütta ewe SAMOL, ewe SAMOL a fang ngeni i an feiöch.
6Iwe, ätei a feilló maun ngeni ekkewe chón Filistia o a ataetiw tittin ekkewe telinimw Kath, Jabneh me Ashdod. Mwirin, ätei a öüüwetä ekkóch telinimw mi fö lón Ashdod me lón pwal ekkóch kinikinin Filistia. 7Kot a älisi Uzziah sap chök lón an kewe maun ngeni ekkewe chón Filistia, nge a pwal älisi lón an kewe maun ngeni ekkewe chón Arabia mi nóm lón Kur Baal me an kewe maun ngeni ekkewe chón Meun. 8Iwe, ekkewe chón Ammon ra püngütiw ar takises ngeni Uzziah iteiten ier. Iwe, an iteföüló a chööwfeil pwal mwo nge tori ewe kiänin Egypt, pün a fókkun pöchökküleló an nemenem.
9Uzziah a öüüwetä ekkewe imw tekia mi pöchökkül lón Jerusalem órun ewe Asamalapen Lepwokuuku, órun ewe Asamalapen Leemól me órun pwokuuku lón ewe tiit. 10Ätei a pwal öüüwetä ekkóch leeni mi tittiló o pöchökkül lón ewe fönüpöön. A tuuw chómmóng chönüttu fäätiwen ekkewe chukutekisón lón Judah, pwal lón ekkewe maasies pwokiten a wor chómmóng nöün pwiin maan. Ätei pwal i emön mwän mi saani pwül, iei popun a wor chómmóng nöün chón angang ra tümwünü an kewe tännipi me tännipin irän wain mi nóm wón ekkewe palapalatä me lón ekkewe leemól mi pwülüöch.
11A pwal wor än Uzziah mwiichen sounfiu iir soumaun mi sipeöch, ra mollotä pwe repwe feilló maun lón ew me ew kinikin. Ei mwiichen sounfiu mi wätte ra fen piin kökkööto o kochufengen meren Jeiel ewe seketerin ewe mwiichen sounfiu me ewe kisitoon fan itan Maaseiah. Ätekeei ra nóm fän emmwenien Hananiah, emön leiin nöün ewe king kewe nöüwiis. 12Ekkeei kinikinin mwiichen sounfiu mi sipeöch ra nóm fän emmwenien 2,600 souemmwenin eterenges. 13A wor üküükün 307,500 mwän lón ewe mwiichen sounfiu fän än ätekeei nemenem, iir meinisin sounfiu mi fókkun sipeöch. Iir ra mollotä pwe repwe älisi ewe king le maun ngeni chón opwutan kewe. 14Iwe, Uzziah a awora fäniten unusen ewe mwiichen sounfiu ekkewe pisekin eppet lón maun, ekkewe siles, ekkewe akkawen maun, ekkewe sekiten maun mi för seni mächä, ekkewe esefich me ekkewe öül pwe repwe aea le öüla faaw. 15A pwal föri ekkóch sókkun pisekin maun o anómwur wón ekkewe tittin Jerusalem. Ekkeei sókkun pisekin maun efisien ekkewe mwän mi tipächchem le ekiekietä mettóch mi fö fäniten ar repwe nöünöü le pekki föün esefich me móneei ekkewe faaw mi wätte seni wón ekkewe leeni mi tekia me ekkewe pwokuukun ewe tiit. Än Uzziah iteföüló a meresfeil ekis meinisin, pün ewe SAMOL a älisi i tori a fókkun pöchökküleló an nemenem.
16Nge lupwen Uzziah a pöchökküleló lón an nemenem, a pwal lamalamtekia. Iei meet a emmweni ngeni an epwe mwittir tur seni iteüöchchün me an pöchökkülen nemenem. Pün i a tipis ngeni ewe SAMOL an we Kot ren an tolong lón ewe leeni mi pin, lón än ewe SAMOL we Imwenfel o a pwisin keni appach mi pwokkus me wón ewe róngen asóren ötüöt. 17Iwe, ewe souasór Azariah a tapwelong mwirin Uzziah fiti pwal waliik nöün ewe SAMOL souasór, iir meinisin mwän mi pworachcho. 18Ra chiewenewen ngeni King Uzziah o apasa ngeni, “Esap wiisom Uzziah pwe kopwe keni appach mi pwokkus ngeni ewe SAMOL. Iei ewe angang än ekkewe souasór chök, iir ekkewe mwirimwirin Aaron mi fen epinipiniló fäniten ei angang. Kopwe toowu seni ei leeni mi pin, pün en ka tipis. En kosap iteüöch meren ewe SAMOL Kot ren óm föri ei lapalap.”
19Iwe, Uzziah a fókkun soong o esap mochen epwe isettiw ewe sepien asóren ötüöti i mi chök kömwöch lón pöün pün a mollotä pwe epwe keni ewe appach mi pwokkus. Nge lupwen an a chüen chök üütä ikenan ren ekkewe souasór mwen ewe róngen asóren ötüöt mi nóm lón än ewe SAMOL we Imwenfel, och kiningaw a mwittir pwüküwu me wón eten mesan. 20Iwe, lupwen Azariah ewe souasór mi lap me ekkewe pwal ekkóch souasór ra küna ewe kiningaw wón eten mesan, ra mwittir ösüwewu i lükün. Iwe, pwal pwisin ewe king a mochen epwe mwittir toowu, pwokiten ewe SAMOL a efeiengawa i.
21Iei minne, ei kiningaw a üri King Uzziah tori ewe rän i a mäló. I a nóm lón ew imw mi imwuló, pwokiten a üri ewe kiningaw o a eppet seni an epwe töösäfälilong lón än ewe SAMOL we Imwenfel. Iwe, nöün we mwän itan Jotham a wiisen tümwünü ewe imwen king o i a nemeni ekkewe aramasen ewe fönü.
22Iwe, lussun porausen ekkewe pwal ekkóch mettóch mi fis lupwen än Uzziah nemenem, seni lepoputän tori lesópwólón, ra makkelong lón ew pwuk meren ewe soufós Isaiah nöün Amoz we mwän. 23Iei usun än Uzziah a mäló. Pwokiten a üri ewe kiningaw, i a chök peias lón ew leenien peias arap ngeni peiasen ekkewe king nge esap peias lón ewe leenien peias än ekkewe king, pün ekkewe aramas ra apasa, “Ätei a kiningaw.” Mwirin, nöün we mwän itan Jotham a tapw mwirin lón wiisan wiisen king.
Jotham a nemenem lón Judah(2 King 15:32-38)
27 Jotham a rüwe me limu ierin lupwen a tolong lón wiisan wiisen king. Iwe, a nóm lón Jerusalem o nemenem lón üküükün engol me wonuw ier. Iten inan we, Jerusha nöün Zadok we fefin. 2Jotham a föri meet mi pwüng me fän mesen ewe SAMOL, usun chök minne Uzziah saman we a föri. Nge Jotham esap chök usun saman we pün esap tolong lón än ewe SAMOL we Imwenfel. Iwe, iei mwo nge ekkewe aramas ra chök sópweló ar kewe föfför mi ngaw. 3Iwe, Jotham a försäfäli ewe Asamalapen Asan, asamen ewe leeni mi tittiló lükün än ewe SAMOL we Imwenfel me peliefeng. A pwal föri wätten angang wón ewe tiit ren ewe palapalatän Ofel. 4A pwal köüütä telinimw lón ewe fönü mi chukuchukutä lón Judah o öüüwetä imw mi pöchökkül tittiir me imw mi tekia lón ekkewe leeni mi wöllap.
5Jotham a maun ngeni ewe kingen Ammon me nöün kewe sounfiu o a okkufur. Lón üküükün ülüngät ier me mwirin, i a angei seni ekkewe chón Ammon ar takises iteiten ier, ina epwe üküükün 100 talent silifer, 10,000 öüküükün choun wiit (mi arap ngeni 1,500 ton) me 10,000 öüküükün choun barli (mi arap ngeni 1,500 ton). Ekkewe chón Ammon ra uweato ren Jotham pwal ei chök öüküükün lón ewe oruuen me öülüngätin ier.
6King Jotham a feffeitä lón an pöchökkülen nemenem, pwokiten i a tümwünüfichi le manaweni manawen älleasochis ngeni ewe SAMOL an we Kot, nge esap wiliwilikkis.
7Iwe, lussun porausen ekkewe pwal ekkóch mettóch mi fis lupwen än Jotham nemenem, pwal pacholong porausen an kewe maun meinisin me ekkewe pwal ekkóch mettóch i a föri, ra mak lón Ewe Pwuken Uruwon Ekkewe Kingen Israel me Judah. 8Jotham a rüwe me limu ierin lupwen a tolong lón wiisan wiisen king. Iwe, a nóm lón Jerusalem o nemenem lón üküükün engol me wonuw ier. 9Iwe, lupwen a mäló, a peias lón ewe Telinimwen David. Iwe, nöün we mwän itan Ahaz a tapw mwirin le wiiseni ewe wiisen king.
Ahaz a nemenem lón Judah(2 King 16:1-4)
28 Ahaz a rüwe ierin lupwen a tolong lón wiisan wiisen king. Iwe, a nóm lón Jerusalem o nemenem lón üküükün engol me wonuw ier. Ahaz esap esap föri meet mi pwüng me fän mesen ewe SAMOL, pün esap föri usun minne David an we leewo a föri. 2Nge i a appirüw föfförün ekkewe kingen Israel o föri uluulun önümwäl seni mächä fäniten ekkewe önü Baal pwe epwe fel ngeniir. 3Ätei a keni appach mi pwokkus lón ewe leemólun Ben Hinnom. Iwe, a mwo nge ääni asór nöün kewe äät wón ekkei. A appirüw ekkewe föfför mi enniopwut än chón ekkewe mwüü ewe SAMOL a ösüüreló seni ewe fönü me mwen ekkewe aramasen Israel. 4Ätei a ääni asór me keni appach mi pwokkus lón ekkewe leenien fel ngeni uluulun önümwäl pwal wón ekkewe chukuchukutä me fän iteiten irä mi toomworaak.
5Ina pwata ewe SAMOL an we Kot a mwüüt ngeni ewe kingen Aram pwe epwe okkufu Ahaz o uwealó chómmóng nöün kewe aramas ngeni Damaskos pwe repwe chón kalapwuus. Iwe, ekkewe sounfiun Israel ra pwal okkufu Ahaz o niieló chómmóng me lón an we mwiichen sounfiu. 6Lón ew chök rän, Pekah nöün Remaliah we mwän, ewe kingen Israel, a niieló üküükün 120,000 sounfiun Judah, iir mwän mi fókkun pwora, pwokiten chón Judah ra likitaló ewe SAMOL, ewe Kot än ar kewe leewo. 7Mwirin, Zikri, emön sounfiu seni Efraim a niieló Maaseiah nöün ewe king we mwän me Azrikam ewe meilapen chón tümwünü ewe imwen king, pwal Elkanah ewe kisin fän ewe king. 8Iwe, ekkewe sounfiun Israel ra liäpeni üküükün 200,000 fefin, äät me nengngin seni Judah. Ra pwal angei chómmóng choon wókur o uweireló ngeni Samaria.
9Nge mi wor emön nöün ewe SAMOL soufós itan Oded a nóm Samaria lupwen ewe mwiichen sounfiun Israel ra liwiniti leenier. Ätei a toowu lükün ewe telinimw pwe epwe souniir. Iwe, a apasa ngeniir, “Ewe SAMOL, ewe Kot än ämi kewe leewo a soong ngeni chón Judah o mwüüt ngeni kemi pwe öüpwe okkufur. Nge ämi öüwa esselükaló ämi niireló o öüsap ääni tong. Iwe, unusen läng a osukosuk ren ngawen ämi ei föfför. 10Iwe, iei ämi öüwa ekieki pwe öüpwe nöüni amanaw ekkeei aramasen Judah me Jerusalem. Nge ifa usun, ämi öüsap pwal pwisin tipis ngeni ewe SAMOL ämi we Kot? 11Iei öüpwe öüseling ngeniei. Öüpwe eliwinisäfäli ekkeei chón ooló ämi öüwa angeiir, pün iir määrärimi. Iwe, öüpwe tümwünü kemi, pwokiten iei än ewe SAMOL soong a fen säpe ngeni kemi.”
12Mwirin, ekkóch me leiin ekkewe móngómalen Israel seni ewe einangen Efraim iter Azariah nöün Jehohanan we mwän, Berekiah nöün Meshillemoth we mwän, Jehizkiah nöün Shallum we mwän me Amasa nöün Hadlai we mwän ra tipeew ngeni ei kapas. Iwe, ra chiewenewen ngeni chókewe mi wareto seni ewe maun o apasa, 13“Öüsap fókkun uweato ekkana chón ooló ikeei, pün sia fen asoonga ewe SAMOL. Esap pwääk ngeni kich ach sipwe sópwei le apacha ngeni ach kana tipis me pwuupwungaw. Pün ach tipis a fen fókkun lapalaap o än ewe SAMOL lingeringer a fen säpe ngeni Israel.”
14Iei minne, ekkewe sounfiu ra epichaló ekkewe chón ooló o fangatäni choon wókuur kewe me fän mesen ekkewe móngómal me unusen ewe mwiichen aramas meinisin. 15Mwirin, ekkewe fömön mwän a fen föü iter ra angei ekkewe üüf seni liäper kewe o eineti ngeni ekkewe chón ooló mi seleló me leiir. Ra awora ngeniir üfeer me ipweer sandal, eneer me ünümeer o ra säfeeni kinaser kewe ren noppwuk seni föün olif. Nge ra amóóta chókewe meinisin mi apwangapwang wón ekkewe dongki. Iwe, ra eliwinisäfälieló ekkewe chón ooló meinisin ngeni aramaser kewe lón Jeriko, ewe Telinimwen irä Palm usun nüü. Mwirin, ekkewe chón Israel ra liwinsäfäl ngeni Samaria.
Ahaz a esipaló ewe Imwenfel
16Lón ena fansoun, King Ahaz seni Judah a tungórei ewe kingen Assyria pwe epwe älisi le maun ngeni chón opwutan kewe. 17Pün ekkewe sounfiun Edom ra pwal töökisäfäli Judah o uwealó aramasan pwe repwe chón ooló. 18Iwe, ekkewe chón Filistia ra tolong lón ekkewe telinimw mi nóm fäätiwen ekkewe chukutekisón lón Judah o ra äserengawer le maun ngeniir o angei seniir pisekir fän pöchökkül. Ra fen liäpeni Beth Shemesh, Aijalon, Kederoth, Sokoh fiti wiisópwósópwun kewe, Timnah fiti wiisópwósopwun kewe me Kimzo fiti wiisópwósópwun kewe. Iwe, ekkewe chón Filistia ra amasowa ekkeei telinimw. 19Pün ewe SAMOL a etekisónätiw Judah fänäsengesin King Ahaz seni Israel, pün i a öpöchökküla ngeni nöün kewe aramas pwe repwe tipis, a pwal fókkun kirikiringaw ngeni ewe SAMOL. 20Iei minne, lupwen King Tiklath-Pileser seni Assyria a wareto, i a fen eriäfföwü King Ahaz nge esap älisi. 21Iwe, Ahaz a angei ekkóch ekkewe mettóch mi öüchchea seni lón än ewe SAMOL we Imwenfel, seni lón ewe imwen king pwal seni lón imwen nöün kewe nöüwiis o ngeni ewe kingen Assyria pwe an takises. Nge iei mwo an föri ei, nge ätewe esap pwal älisi Ahaz.
22Iwe, lupwen King Ahaz a nóm lón an osukosuk, a fen alapaló an kirikiringaw ngeni ewe SAMOL. 23I a ääni asór ngeni ekkewe koten Damaskos mi okkufu i, pün a ekieki, “Ekkeei kot ra älisi ekkewe kingen Aram, iei minne, iir repwe pwal älisiei, are ngang üpwe asór ngeniir.” Nge a fen sossor, pün iir ra emmweni ngeni i an feiengaw me feiengawen chón Israel meinisin.
24Iwe, King Ahaz a angei ekkewe pisekin lón ewe Imwenfelin Kot o ataatakisiretiw. A pwal esipaló ekkewe asamen än ewe SAMOL we Imwenfel pwe esap wor emön epwe tongeni fel ikenan. Mwirin, a senätä ekkóch róngen asór ngeni ekkewe koten ekis lón iteiten pwokuukun Jerusalem. 25Iwe, a föri ekkewe leenien fel ngeni uluulun önümwäl lón ekkewe telinimwen Judah meinisin, pwe epwe keni appach mi pwokkus ngeni pwal ekkóch kot. Ren ei lapalap, i a asoongätä ewe SAMOL, ewe Kot än an kewe leewo.
26Iwe, lussun porausen ekkewe pwal ekkóch mettóch mi fis lupwen än Ahaz nemenem me an kewe föfför meinisin, seni lepoputän tori lesópwólón, ra makkelong lón Ewe Pwuken Uruwon Ekkewe Kingen Judah me Israel. 27Iwe, King Ahaz a mäló o asöösö ren an kewe leewo. A peias lón ewe telinimw Jerusalem, nge esap peias lón ewe leenien peiasen ekkewe kingen Israel. Mwirin, nöün we mwän itan Hezekiah a tapw mwirin le wiiseni ewe wiisen king.
Hezekiah a nemenem lón Judah(2 King 18:1-3)
29 Hezekiah a rüwe me limuw ierin lupwen a tolong lón wiisan wiisen king. I a nóm lón Jerusalem o nemenem lón üküükün rüwe me tiuw ier. Iten inan we, Abijah nöün Zekariah we fefin. 2Ätei a föri meet mi pwüng me fän mesen ewe SAMOL, usun chök minne an we leewo David a föri.
Hezekiah a sukisäfäli ewe Imwenfel
3Iwe, lón ewe wesewesen äewin maramen ewe äewin ierin än Hezekiah nemenem, i a suuki ekkewe asamen än ewe SAMOL we Imwenfel o försäfäliir. 4I a tiiti ekkewe souasór me ekkewe mwän seni ewe einangen Levi pwe repwe chuuri i me lón ewe leeni mi tittiló lükün ewe Imwenfel me peliöötiwan. 5Iwe, a apasa ngeniir: “Öüpwe öüseling ngeniei, ämi ekkewe mwän seni ewe einangen Levi! Öüpwe limeti kemi o öüpwe pwal limeti ewe Imwenfel än ewe SAMOL, ewe Kot än ämi kewe leewo. Öüpwe atoowu ekkewe mettóch mi limengaw meinisin seni ewe imw mi pin. 6Pün ach kewe leewo ra kirikiringaw o föri meet mi ngaw me fän mesen ewe SAMOL ach we Kot. Ra likitaló ewe SAMOL me än ei Imwenfel ia i a imweimw ie o ra äsepa sökürür ngeni i. 7Ra pwal esipaló ekkewe asamen kengkangen ewe Imwenfel o ra kunuweló ekkewe laamp. Ra ükütiw le keni appach mi pwokkus ika ääni ekkewe asóren keek ngeni ewe Koten Israel me lón ewe leeni mi pin. 8Ina pwata, än ewe SAMOL soong a püngütiw wón chón Judah me chón Jerusalem. A föri pwe kich sipwe och minen eniweniw me eniwokkus me turunufas, usun öüwa tongeni küna ren pwisin mesemi. 9Iei popun pwe ach kewe leewo ra ninniiló ren ketilas lón maun, pwal iei popun pwe nöüch kewe mwän me fefin, pwal pwülüwach kewe ra ooló. 10Nge iei ngang üwa ekieki pwe üpwe ääni ew pwon ngeni ewe SAMOL, ewe Koten Israel, pwe an lingeringer epwe kulluló seni kich. 11Ämi ekkana mwän mi ächengicheng seni ewe einagen Levi, öüsap chüen tümwününgaw ngeni angangen wiisemi. Pün ewe SAMOL a fen filikemi pwe öüpwe üütä fän mesan pwe öüpwe angang ngeni i o öüpwe emmweni ekkewe aramas lón ar fel me ääni ekkewe asór ngeni i.”
12Mwirin, ekkeei mwän seni ewe einangen Levi ra üütä o föri ar angang:
Seni ewe eterengesin Kohat:
Mahath nöün Amasai we mwän me Joel nöün Azariah we mwän.
Seni ewe eterengesin Merari:
Kish nöün Abdi we mwän me Azariah nöün Jehallelel we mwän.
Seni ewe eterengesin Kershon:
Joah nöün Zimmah we mwän me Eden nöün Joah we mwän.
13Seni ewe familien Elizafan:
Shimri me Jeiel.
Seni ewe familien Asaf:
Zekariah me Mattaniah.
14Seni ewe familien Heman:
Jehiel me Shimei.
Seni ewe familien Jeduthun:
Shemaiah me Uzziel.
15Iwe, ekkeei mwän ra köörifengeni chiechier kewe mwän seni ewe einangen Levi o ra pwisin elimelimer. Mwirin, ra poputä le elimelima än ewe SAMOL we Imwenfel, usun chök minne ewe king a öllük ngeniir. Iwe, ra fókkun tümwünüfichi le fiti pwüngün än ewe SAMOL kewe kapasen öüröür lón ar angang. 16Ekkewe souasór ra tolong lón ewe leeni mi unusen pin me lón än ewe SAMOL we Imwenfel pwe repwe limeti. Iwe, ra uweawu lón ewe leeni mi tittiló lükün än ewe SAMOL we Imwenfel ekkewe mettóch mi limengaw ra küneer me lón. Iwe, ekkewe mwän seni ewe einangen Levi ra angei ekkewe mettóch mi limengaw seni ikenan o uweiirewu meinisin wón pisekin uwoow mi wor kürümaar ngeni ewe leemólun Kidron. 17Ewe angangen limelim a poputä lón ewe äewin ränin ewe äewin maram, nge lón ewe awalüwen ränin ewe chök pwal maram ra tori kengkangen än ewe SAMOL we Imwenfel. Mwirin, ra pwal nöüni üküükün walüw rän le limeti ewe chök ioolapen än ewe SAMOL we Imwenfel. Iei minne, unusen ewe angang a wesiló lón engol me wonu rän.
18Mwirin, ekkewe mwän seni ewe einangen Levi ra feilló ren King Hezekiah o ngeni i ei repoot, “Äm aia elimelima unusen än ewe SAMOL we Imwenfel, ewe róngen asóren keek fiti fengen me ekkewe pisekin atawen angangen wón meinisin me ewe cheepel fäniten ewe pilawa mi pin fiti fengen me ekkewe pisekin atawen angangen wón meinisin. 19Äm aia pwal angeisäfäli o limeti ekkewe pisek meinisin King Ahaz a angeiir lupwen a kirikiringaw o esipaló ewe Imwenfel. Iwe, iei ekkewe pisek ra nómw mwen än ewe SAMOL we róngen asór. Ra limelimöch o mollotä fäniten ar repwe aea.”
20Iwe, lesossorusichin chök ewe rän mwirin, King Hezekiah a pwäätä o emwiichafengeni ekkewe nöüwiisen ewe telinimw o ra feittä ren än ewe SAMOL we Imwenfel. 21Ra uweei füümön ätemwänin kowu, füümön ätemwänin siip, füümön laam, pwal füümön ätemwänin kuuch pwe ew asóren tipis fäniten ewe mwüü, fäniten ewe Imwenfel pwal fäniten chón Judah. Iwe, ewe king a öllük ngeni ekkewe souasór, iir ekkewe mwirimwirin Aaron, pwe repwe ääni asór ekkeei maan wón än ewe SAMOL we róngen asór. 22Iei minne, ekkewe souasór ra niieló ekkewe ätemwänin kowu, ra angei ewe chcha o äsupwu ngeni wón ewe róngen asór. Mwirin, ra niieló ekkewe ätemwänin siip o äsupwu chaar ngeni wón ewe róngen asór. Ömwüchchülón, ra niieló ekkewe laam o äsupwu chaar ngeni wón ewe róngen asór. 23Mwirin, ra emmwenato ekkewe ätemwänin kuuch fäniten ewe asóren tipis fän mesen ewe king me ewe mwiichen aramas. Iwe, ra isenätä pöüür wón ekkewe ätemwänin kuuch. 24Mwirin, ekkewe souasór ra niieló ekkewe ätemwänin kuuch pwe ew asóren tipis o äsupwu chaar ngeni wón ewe róngen asór, pwe repwe föri asóren omwusomwusen tipis fäniten tipisin chón Israel meinisin. Pün ewe king a fen öllük pwe ei asóren keek me asóren tipis repwe fäniten chón Israel meinisin.
25Mwirin, ewe King Hezekiah a eleenia ekkewe mwän seni ewe einangen Levi lón än ewe SAMOL we Imwenfel fän nöüür kewe pisekin likettik iter simbal, harp me laer. I a älleasochis ngeni ekkewe öllük meinisin ewe SAMOL a ngeni David meren Kad nöün ewe king we souwo, pwal ewe soufós Nathan. Pün iei meet ekkewe soufós ra öllük fän alon ewe SAMOL. 26Iei minne, ekkewe mwän seni ewe einangen Levi ra tetteliló pwellin ünükkün ewe Imwenfel o mollotä fän nöün David kewe pisekin likettik. Iwe, ekkewe souasór ra tetteliló fän nöüür kewe rappwa.
27Mwirin, Hezekiah a atoowu ewe öllük pwe ewe asóren keek epwe iseisetä wón ewe róngen asór. Iwe, lupwen ra popuetä le ääni ewe asóren keek, ekkewe aramas ra poputä le köölün mwareiti ngeni ewe SAMOL fiti tikin rappwa me ekkewe pisekin likettik nöün David ewe kingen Israel. 28Iwe, unusen ewe mwiichen aramas ra chappetiw o fel ngeni ewe SAMOL, lupwen ekkewe chón kööl ra kööl, nge ekkewe chón ettik rappwa ra ettik. Ekkeei meinisin ra sópwósópwóló tori ekkewe asóren keek meinisin ra wesiló.
29Iwe, lupwen ra wes le ääni ewe asór, ewe king me ekkewe aramas meinisin mi nóm ren ra fótópwäsukutiw o fel ngeni Kot. 30Iwe, King Hezekiah me nöün kewe nöüwiis ra öllük ngeni ekkewe mwän seni ewe einangen Levi pwe repwe mwareiti ewe SAMOL ren ekkewe kööl förien David me ewe souwo Asaf. Iei minne, ra köölün mwareiti Kot fän pwapwa o ra chappetiw o fel ngeni Kot.
31Mwirin, Hezekiah a apasa, “Iei a tori sópwólón ei angangen epinipin ren ämi öüwa pwisin epini kemi fäniten ewe SAMOL. Iwe, iei öüpwe le uweato ämi kewe asór me asóren kilisou lón än ewe SAMOL we Imwenfel.” Iei minne, ekkewe aramas ra uweato ar kewe asór me asóren kilisou, nge chókewe meinisin mi mochen seni unusen letiper, ra uweato maan fäniten pwal asóren keek.
32Ekkewe aramas ra uweato ngeni ewe SAMOL üküükün 70 ätemwänin kowu, 100 ätemwänin siip me 200 laam, meinisin fäniten asóren keek. 33Ra pwal uweato 600 ätemwänin kowu me 3,000 siip me kuuch pwe ar asór. 34Nge ekkewe souasór ra chóókükkün ar repwe tongeni äsäraló ünüchchen ekkewe mönün asóren keek meinisin, iei minne määräriir kewe mwän seni ewe einangen Levi ra älisiiir tori ewe angang a wesiló, pwal tori än ekkewe pwal ekkóch souasór ra wes le limelim. Pün ekkewe mwän seni ewe einangen Levi ra men tichchik usun ar repwe pwisin limetiir lap seni ekkewe souasór. 35Iwe, a wor chómmóng asóren keek fiti fengen me ekkewe asóren wün. A pwal wor chómmóng kiriis seni ekkewe mönün asóren kinamwe mi chómmóng. Iei usun, angangen lón än ewe SAMOL we Imwenfel a fissäfäl.
36Iwe, Hezekiah me ekkewe aramas meinisin ra pwapwa chapwür pwokiten meet Kot a föri fäniten nöün kewe aramas, fäniten ekkewe mettóch meinisin ra mwittir le pwönüwetä.
Amollätä fäniten ewe Pasofer
30 Iwe iei, Hezekiah a tiinaló kapas ngeni chón Israel me Judah meinisin, a pwal makkeló taropwen akökkö ngeni chón Efraim me Manassah. A tungór ngeni iteiten emön me emön pwe epwe feitto ren än ewe SAMOL we Imwenfel lón Jerusalem pwe repwe efisi ächechchemen ewe Pasofer än ewe SAMOL, ewe Koten Israel. 2Ewe king me nöün kewe nöüwiis me unusen ewe mwiichen aramasen Jerusalem ra ekiekietä pwe repwe efisi ächechchemen ewe Pasofer lón ewe oruuwen maram. 3Ächechchemen ei Pasofer ekan soun fis lón ewe äewin maram. Nge pwokiten esap mwo naf iteiten ekkewe souasór mi limelim lón ena fansoun, pwal ekkewe aramas resap mwo mwiichfengen lón Jerusalem, ie popun repwe le efisi lón ewe oruuwen maram. 4Iwe, ei akkóót fäniten ar repwe efisi ewe Pasofer lón ewe oruuwen maram a pwüng meren ewe king pwal meren ekkewe aramas meinisin. 5Iei minne, ra föri ew öllük pwe repwe esilefeili leemelen unusen Israel, seni Beersheba mi nóm öör tori Dan mi nóm efeng, o köörato iteiten emön me emön aramas repwe feitto Jerusalem pwe repwe efisi ächechchemen ewe Pasofer, än ewe SAMOL, ewe Koten Israel. Pün a fansoun langattam än ekkewe aramas resap efisi ächechchemen ei Pasofer lón ei sókkun lapalap alóngólóng wón meet mi makketiw lón ewe öllük.
6Iwe, fän än ewe king öllük, ekkewe chón esilesil ra tiitiló leemelen Israel me Judah fän ekkewe taropwe seni ewe king pwal seni nöün kewe nöüwiis. Iei meet a mak:
“Ämi aramasen Israel, öüpwe liwinsäfäl ngeni ewe SAMOL, ewe Kot än Abraham, Isaak me Israel, pwe i epwe liwinsäfäl ngeni kich, öükich ekkewe lussun mi chüen manaw, mi tiwewu seni än ekkewe kingen Assyria maun ngeni kich. 7Öüsap usun ämi kewe leewo me määrärimi kewe chón Israel mi likitaló ewe SAMOL, ewe Kot än ar kewe leewo, o ra wiliti och minen turunufas, usun ämi öüwa tongeni pwisin küna ikenäi. 8Öüsap tipeförea usun ämi kewe leewo, nge öüpwe anómwu kemi fän än ewe SAMOL nemenem. Öüpwe feitto ren an we Imwenfel i a äimwüeló pwe epwe pin tori feilfeilló chök. Öüpwe fel ngeni ewe SAMOL ämi we Kot, pwe an lingeringer epwe kul seni kemi. 9Pün are öüpwe liwinsäfäl ngeni ewe SAMOL, määrärimi kewe chón Israel me nöümi repwe küna ümöümöch meren ekkewe chón liäpeniir. Iwe, repwe tongeni liwinsäfäl ngeni ei fönü. Pün ewe SAMOL ämi we Kot a ümöümöch o kirekiröch. Are öüpwe liwinsäfäl ngeni Kot, i esap sópweló le äsepa wón mesan seni kemi.”
10Iwe, ekkewe chón esilesil ra feilló seni ew telinimw tori pwal ew telinimw lón fönüwen chón ekkewe einangen Efraim me Manassah, pwal tori fönüwen chón ewe einangen Zebulun. Nge chómmóng me leiin ekkewe aramas ra chök takiri ekkewe chón esilesil o turunufaser. 11Iei mwo nge mi wor ekkóch seni chón ekkewe einangen Asher, Manassah me Zebulun ra etekisóner o feilló Jerusalem. 12Iwe, lón pwal ei chök fansoun, pöün Kot a nóm wón ekkewe aramas lón ewe fönü Judah o a ngeniir ew mochen mi pöchökkül pwe repwe ääni ew chök ekiek le älleasochisi ewe öllük än ewe king me nöün kewe nöüwiis mi fiti pwüngün ewe kapas seni ewe SAMOL.
13Iei minne, ew mwiichen aramas mi wätte ra mwiich fengen lón Jerusalem lón ewe oruuwen maram pwe repwe efisi ächechchemen ewe Pasofer me ewe Chuulapen Mwöngö Pilawa esap wor iis lón. 14Iwe, ra poputä le angang o atoowu ekkewe róngen asór fäniten angangen fel ngeni önümwäl seni lón Jerusalem. Ra pwal angei ekkewe róngen asóren ötüöt meinisin o oturuurolong lón ewe leemólun Kidron.
15Iwe, lón ewe engol me rüwänüwen ränin ewe oruuwen maram, ekkewe aramas ra niieló ar kewe laam fäniten ewe Pasofer. Mwirin, ekkewe souasór me ekkewe mwän seni ewe einangen Levi resap mwo pwisin limetiir ra sääw, iei minne ra pwisin limetiir o ra uweato ekkewe asóren keek ren än ewe SAMOL we Imwenfel. 16Mwirin, ra üütä lón leenier lón pwüngün ekkewe öllük mi nóm lón ewe öllük än Moses, ewe mwän mi wor ökkünöön meren Kot. Iwe, ekkewe mwän seni ewe einangen Levi ra uweato chaan ekkewe mönün asór ren ekkewe souasór. Iwe, ekkewe souasór ra äsupwu ewe chcha ngeni wón ewe róngen asór. 17Nge pwokiten mi wor chómmóng aramas me lón ewe mwiich resap mwo föri ewe angangen limelim pwisin fäniter, iei popun resap tongeni niieló ar kewe laamen Pasofer. Iei minne ekkewe mwän seni ewe einangen Levi ra wiisen niieló ar kewe laamen Pasofer fäniter o epiniir fäniten ewe SAMOL. 18Pün lap ngeni leiin ekkewe aramas, chómmóng me leiir mi feitto seni ekkewe einangen Efraim, Manassah, Issakar me Zebulun, resap föri ewe angangen limelim pwisin fäniter, nge ra mwöngö ewe mwöngön Pasofer lükün pwüngün akkóótun. Pün King Hezekiah a fen iótek fäniter o apasa, “Amwo ewe SAMOL mi kirekiröch epwe omwusaló tipisin emön me emön, 19mi filätä seni lón letipan pwe epwe kütta Kot, ewe SAMOL, ewe Kot än ar kewe leewo, inamwo ika esap pwüngüöch angangen an limelim pün esap fiti pwüngün öllükün ewe leeni mi pin.” 20Iwe, ewe SAMOL a öüseling ngeni än Hezekiah iótek o a echikara ekkewe aramas.
21Iei minne, ekkewe aramasen Israel mi nóm lón Jerusalem ra efisi ächechchemen ewe Chuulapen Mwöngö Pilawa esap wor iis lón fän pwapwa lón üküükün fisu rän. Iteiten rän, ekkewe mwän seni ewe einangen Levi me ekkewe souasór ra kööl ngeni ewe SAMOL fiti tikin pisekin likettik mi leüommóng.
22Iwe, Hezekiah a kapasen öpöchökkülätä letipen ekkewe mwän seni ewe einangen Levi meinisin fäniten ar lipwäköch ra pwääraló lupwen ra angang ngeni ewe SAMOL. Iwe, ekkewe aramas ra sópwósópwóló le efisi ar apwapwa lón üküükün fisu rän. Ra mwöngö wiiser mwöngö seni ekkewe asór o ääni ekkewe asóren kinamwe, ra pwal pwärätä ar kana tipis ngeni ewe SAMOL, ewe Kot än ar kewe leewo.
23Mwirin, unusen ewe mwiichen aramas ra ekiekietä pwe repwe sópweló le efisi ächechchemen ei chuulap lón pwal üküükün fisu rän. Iei minne, ra efisi ei chuulap fän pwapwa lón üküükün pwal fisu rän. 24Iwe, King Hezekiah seni Israel a ngeni ekkewe aramas üküükün 1,000 ätemwänin kowu me 7,000 siip me kuuch pwe ar asór. Iwe, nöün kewe nöüwiis ra tupwuni pwal üküükün 1,000 ätemwänin kowu me 10,000 siip me kuuch. Nge lón ei fansoun, a pwal wor chómmóng souasór ra pwisin limetiir. 25Unusen ewe mwiichen chón Judah ra pwapwa, pwal pacholong ekkewe souasór me ekkewe mwän seni ewe einangen Levi me meinisin ekkewe aramas mi feitto seni ewe fönü Israel me ekkewe chón ekis mi feitto fiti ewe chuulap, pwal chókewe meinisin mi nónnóm lón Judah. 26Iwe, a wor pwapwa wätte lón ewe telinimw Jerusalem, pün esap fis mwo ew fansoun apwapwa usun ei lón ei telinimw seni ewe fansoun mwüün Solomon nöün King David we mwän. 27Mwirin, ekkewe souasór seni ewe einangen Levi ra üütä o efeiöchüw ekkewe aramas. Iwe, Kot a öüseling ngeniir seni leenian we mi pin lón läng.
Än Hezekiah angangen siiwilsäfäl
31Iwe, lupwen ewe chuulap a sópw, ekkewe chón Israel mi fiti ewe chuulap ra feilló ngeni meinisin ekkewe telinimwen Judah, Benjamin, Efraim me Manassa. Iwe, ra ataetiw ekkewe üür mi pin o pöküwetiw ekkewe üür uluulun ewe önü fefin Asherah. Ra ataeló ekkewe leenien fel ngeni uluulun önümwäl me ekkewe róngen asór leemelen Judah me Benjamin, pwal lón Efraim me Manassah. Mwirin ei, ekkewe chón Israel ra liwinsäfäl ngeni pwisin ar kewe telinimw me leenier.
2Mwirin, Hezekiah a föri tettelin ekkewe souasór me ekkewe mwän seni ewe einangen Levi lón tettelin ar kewe kinikin, emön me emön alóngólóng wón meet an angang, pwe repwe ääni ekkewe asóren keek me asóren kinamwe. Iwe, repwe fel o awora kapasen kilisou me mwareiti ewe SAMOL me lón ekkewe asamalapen ewe Imwenfel. 3Ewe king a pwal awora pwisin tupwun maan seni pwisin nöün pwiin maan fäniten ekkewe asóren keek mi fiffis iteiten lesossor me lekkuniól, pwal fäniten ekkewe asóren keek lón ekkewe chuulapen Sabbat mi fis iteiten wiik me ekkewe chuulapen popun maram, pwal fäniten ekkewe pwal ekkóch chuulap mi fis iteiten ier, usun a fen pwüngüló me lón än ewe SAMOL we öllük. 4Pwal kapachetä, Hezekiah a öllük pwe ekkewe aramas mi imweimw lón Jerusalem repwe uwato ewe kinikin seni ar mooni tolong mi affat lón öllük o repwe ngeni ekkewe souasór me ekkewe mwän seni ewe einangen Levi pwe ina inetiir, pwe repwe tongeni fangaló unusen ar fansoun ngeni än ewe SAMOL we Öllük. 5Iwe, ekkewe aramas ra mwittir mwöküt lón chök ewe ótun än ewe king we öllük a toowu, o ra fangafangöch le fangaló chómmóng mwen uwään ar irä me wiit, wain mi fö, apüra seni föün olif, chönün chunen, pwal meinisin uwään ar kewe tännipi. Iwe, ra uwato ew naengolun meinisin minne ra ääni. 6Iwe, ekkewe aramas mi fen mwöküt ngeni Judah seni Israel me ekkewe pwisin aramasen Judah ra uwato ekkewe naengol seni nöüür pwiin kowu me siip me ew naengolun ekkewe mettóch ra fen epinaló ngeni ewe SAMOL ar we Kot. Iwe, ra ochukuchukuretä. 7Ra poputä le uwato ewe akkomwen leiin ekkeei naengol lón ewe öülüngätin maram o ochukuchukuretä. Iwe, ra äwesaló le uweireto lón ewe efisuwen maram. 8Lupwen Hezekiah me nöün kewe nöüwiis ra feitto o küna ekkewe naengol mi chukuchuktä, ra kilisou ngeni ewe SAMOL me nöün kewe aramasen Israel.
9Iwe, Hezekiah a eisini ekkewe souasór me ekkewe mwän seni ewe einangen Levi, “Ia ekkeei mettóch ra feitto me ie?” 10Iwe, ewe souasór mi lap Azaria seni ewe familien Zadok a pölüweni o apasa, “Seni ewe fansoun ekkewe aramas ra popuetä le uweato ar kewe liffang lón än ewe SAMOL we Imwenfel, a fókkun nannaafeló eneem mwöngö, a pwal wor chómmóng lussun, pwokiten ewe SAMOL a efeiöchüw nöün kewe aramas. Iwe, iei ei lussun mi chüen wätte a nóm reem.”
11Mwirin, Hezekiah a ekiekietä pwe epwe awora ekkóch leenien iseis repwe mollotä me lón än ewe SAMOL we Imwenfel. Iwe, iei meet ra föri. 12Mwirin, ekkewe aramas ra ölükülük le uweato lón ewe Imwenfel ekkewe liffang meinisin, ekkewe naengol me ekkewe mettóch ra epinaló. Iwe, Konaniah, emön mwän seni ewe einangen Levi i ewe meilapen chón tümwünü ekkeei mettóch, nge Shimei pwiin we a wiisen atama. 13Iwe, ikkeiir ekkewe chón tümwünü ewe angang mi nóm fän än Konaniah me Shimei pwiin we nemenem: Jehiel, Azaziah, Nahath, Asahel, Jerimoth, Jozabad, Eliel, Ismakiah, Mahath me Benaiah. Ätekeei meinisin ra kefilitä seni King Hezekiah me Azariah ewe nöüwiis mi lap me lón ewe Imwenfelin Kot.
14Kore nöün Imnah we mwän seni ewe einangen Levi ewe chón mammasa ewe asamalap mi nóm öötiw, a wiisen tümwünü angangen einetin ekkewe asór aramas ra fang ngeni Kot seni mochenin letiper. I a pwal wiisen inetii ekkewe liffang me ekkewe mettóch mi fen epinipiniló aramas ra uwato ngeni ewe SAMOL. 15Iwe, ikkeiir nöün Kore kewe chón atamatam mi ölükülük: Eden, Miniamin, Jeshua, Shemaiah, Amariah me Shekaniah. Ra eineti ekkewe liffang mi pin leiin ekkewe familien souasór lón ar kewe telinimw alóngólóng wón ar kewe kinikin. Ra inetii ekkewe liffang o alöllöfengeni chök inetin ekkewe chinlap me inetin ekkewe ölüwöl.
16Ra pwal eineti ekkewe liffang ngeni mwän meinisin ülüngät ierir ika lap seni, nge rese pwal ekieki leenier lón tettelin uruwor - meinisin mi feitto iteiten rän ren än ewe SAMOL we Imwenfel pwe repwe föri ar angang lón äwenewenen en me wiisan, alóngólóng wón meet ar angang me ar kinikin. 17Iwe, ra eineti ekkeei liffang ngeni ekkewe souasór mi makkelong iteiter lón tettelin uruwon ar kewe famili. Pwal ina chök usun minne ra föri ren ekkewe mwän seni ewe einangen Levi mi tori rüwe ierir ika lap seni, mi makketiw iteer alóngólóng wón ar angang me ar kinikin. 18Einetin mwöngö a pwal kawor ngeni ekkewe famili meinisin mi makkelong lón ekkewe pwuken uruwo pacholong ekkewe kükkün mönükól, pwülüwer kewe pwal nöüür kewe mwän me nöüür kewe fefin. Pün iir meinisin ra ölükülük lón ar angang o pwisin limetiir.
19Nge ren ekkewe souasór, ekkewe mwirimwirin Aaron mi imweimw lón ekkewe fönüwen tännipi pwellin ünükkün ar kewe telinimw ika pwal lón ekkóch telinimw, a wor ekkóch mwän ra kefilitä mi affat iter pwe repwe wiisen eineti ewe mwöngö ngeni iteiten emön me emön mwän leiin ekkewe souasór, pwal ngeni meinisin iö mi makkelong lón tettelin chón ewe einangen Levi.
20Lón ei lapalap, Hezekiah a föri ewe angangen einet leemelen Judah, o a föri meet mi mwirinnö o pwüng me ölükülük me fän mesen ewe SAMOL an we Kot. 21Hezekiah a kütta an we Kot ren unusen lelukan lón ekkewe mettóch meinisin i a föri lón an angang ngeni ewe Imwenfelin Kot pwal lón an achoocho le föri pwüngün ewe öllük me ekkewe pwüüng. Pwokiten ei, i a fókkun feffeitä.
Assyria a tööki Judah(2 King 18:13-37; 19:14-19,35-37; Isaiah 36:1-22; 37:8-38)
32 Mwirin än Hezekiah a ölükülük le föri ekkeei angang meinisin, Sennakerib ewe kingen Assyria a feitto o tööki Judah. A pwellieló ekkewe telinimw mi pöchökkül tittiir fän pisekin maun, pün i a ekieki pwe epwe liäpeni ekkeei telinimw pwisin fänitan. Iwe, a öllük ngeni nöün mwiichen sounfiu pwe repwe ataelong tittin ekkewe telinimw. 2Iwe, lupwen Hezekiah a küna pwe Sennakerib a fen feitto o a pwal ekiekin maun ngeni Jerusalem, 3a pwüngüpwüng ngeni nöün kewe nöüwiis me nöün kewe chón öüröür lón peekin maun. Iwe, ra ekiekietä pwe repwe pineeló ewe kólik mi pwuuto seni ekkewe pwuachchen kólik lükün ewe telinimw. 4Iwe, ra ochufengeni ew mwiichen chón angang mi chómmóng pwe repwe pineeló pwuupwun ekkewe pwuachchen kólik o öükaló ewe öüwö mi pwuulong lón ekkewe mälämäl lukalapen ewe fönü. Pün ra apasa, “Pwata ekkewe kingen Assyria repwe feitto ikeei o küna chómmóng kólik?” 5Mwirin, Hezekiah a pwal sópweló le öpöchökküla eppetin ren an senisäfälietä ekkewe kinikin meinisin mi ta me wón ewe tiit pwal ren an öüüwetä imw mi tekia wón ewe tiit. A senätä pwal ew oruuen tiit ünükkün ewe äewin. A pwal öpöchökküla ewe leeni mi ammasow peliöötiwen ewe Telinimwen David o föri chómmóng pisekin maun me pisekin eppet lón maun.
6Iwe, a filätä ekkewe meilapen sounfiu pwe repwe nemeni ekkewe aramas o üreniir pwe repwe mwiichfengen fän mesan lón ewe leenien chuulapen aramas órun asamalapen ewe telinimw. Iwe, a öpöchökküla ngeni letiper ekkeei kapas: 7“Öüpwe pöchökkül o tipepwora. Öüsap nuokkus ika epilükingaw, pwokiten ewe kingen Assyria ika nöün mwiichen sounfiu mi chómmóng mi fiti i, pün mi wor emön mi lapalaap an manaman a nóm wón ach peekin. 8A tongeni wor än Sennakerib mwiichen sounfiu mi chómmóng, nge iir aramas chök. Nge kich, a nóm reech ewe SAMOL ach we Kot pwe i epwe älisi kich o ääni ach ei maun fänitach.” Iwe, ekkewe aramas ra fókkun apilüköch ren ekkeei kapas Hezekiah ewe kingen Judah a apasa.
9Iwe, lupwen King Sennakerib seni Assyria me nöün mwiichen sounfiu meinisin ra chüen pwellieló ewe telinimw Lakish fän ar pisekin maun, a tiinaló ekkóch nöüwiis Jerusalem fiti ei poraus fäniten Hezekiah ewe kingen Judah me ekkewe aramasen Judah meinisin mi nóm lón ewe telinimw:
10“Iei meet ngang King Sennakerib seni Assyria üwa apasa: Meet ämi öüwa anómwu ämi apilükülük wón iei öüwa ekieki pwe öüwa tongeni manaw, nge iei ngang üwa pwellieló Jerusalem fän pisekin maun? 11Hezekiah a apasa: ‘Ewe SAMOL ach we Kot epwe chimanüw kich seni ewe kingen Assyria.’ Enlet Hezekiah a emmweningawa kemi o öpwüngaló pwe öüpwe mälö ren ämi echik me kaaka. 12Ifa usun, öüsap silei pwe iei i Hezekiah ätewe mi ataeló än ewe SAMOL kewe leenien fel wón ekkewe leeni mi tekia me ekkewe róngen asór? Iwe, i a öllük pwe chón Judah me Jerusalem repwe fel mwen ewe chök ew róngen asór ren ewe Imwenfel o ääni ar kewe asór wón ei chök róngen asór. 13Ifa usun, öüsap silei meet ngang me äi kewe leewo ekkewe kingen Assyria mi akkomw mwei aia föri ngeni aramasen fönüfan meinisin? Ifa usun, mi wor emön me leiin ekkewe koten ekkana mwüü a tongeni chimanüw nöüür aramas seni lepeii? 14Öüpwe apasätä ew chök fansoun lupwen emön kot, ese lifilifil me ia, a tongeni epwe chimanüw nöün aramas seniei! Meet öüwa ekieki ren pwe ämi we Kot a tongeni epwe chimanüw kemi seni lepeii? 15Öüsap mwüüt ngeni Hezekiah epwe oumwesi kemi. Öüsap mwüüt ngeni an epwe iei usun an otuppwu kemi. Öüsap lükü i, pün esap wor emön koten ew fönü ika ew mwüü a tongeni epwe chimanüw nöün aramas seniei ika seni ekkewe king mi akkomw mwei. Iwe, epwe fen ifa usun än ämi we Kot epwe chimanüw kemi seni lepeii?”
16Iwe, nöün Sennakerib kewe nöüwiis ra sópweló ar kapasen turunufasei ewe SAMOL Kot me nöün we chón angang Hezekiah. Ra essechukätä ar kapasen eitengaw. 17Ewe kingen Assyria a pwal tiinato ekkóch taropwe pwe epwe turunufasei ewe SAMOL, ewe Koten Israel. A makkeei ekkeei itiitin kapas mi ngaw fäniten Kot: “Usun chök än ekkewe koten ekkewe pwal ekkóch mwüü ra lipwäkingaw ar repwe chimanüw nöüür aramas seni lepeii, epwe pwal iei chök usun än Hezekiah we Kot epwe pwal lipwäkingaw le chimanüw nöün aramas seni lepeii.” 18Ekkewe nöüwiisen Assyria mi uweato ekkewe taropwe ra leüommóng le kökkö lón än chón Judah kapas ngeni ekkewe aramasen Jerusalem mi chufengen wón ekkewe tiitin ewe telinimw pün ra sótuni ar repwe eniwer o föri minne repwe nuokkus ren pwe epwe mecheres ar repwe liäpeni ewe telinimw. 19Ekkeei nöüwiis ra kapas usun ewe Koten Jerusalem usun chök itä nge i emön leiin ekkewe kot än chón ekkewe pwal ekkóch mwüü, ekkewe uluulun kot förien pöün aramas.
20Mwirin, King Hezekiah me ewe soufós Isaiah nöün Amoz we mwän ra siö lón ar iótek ngeni Kot lón läng fäniten ei lapalap. 21Iwe, ewe SAMOL a tiinaló emön chón läng lón ewe leeni ia nöün ewe kingen Assyria kewe sounfiu ra nóm ie. Iwe, a niieló ewe mwiichen sounfiun Assyria fiti ekkewe meilapen sounfiu me ekkewe souemmwen. Iei minne, Sennakerib a liwiniti leenian ngeni pwisin fönüwan lón an sääw. Iwe, lupwen a tolong lón ewe imwenfel än an we kot, ekkóch me leiin pwisin nöün kewe mwän ra niieló i me ikenan ren ketilas.
22Ina usun än ewe SAMOL a chimanüw Hezekiah me ekkewe aramasen Jerusalem seni King Sennakerib ewe kingen Assyria, pwal seni ekkewe pwal ekkóch chón opwuter mi eniwokkusur. Iei minne, a kärään wor kinamwe leemelen ewe fönü, pün Kot a tümwünü Hezekiah me ekkewe aramasen Jerusalem. 23Seni ena fansoun feilló, Hezekiah a iteföüló me leiin chón ekkewe mwüü meinisin mi nóm pwellin ünükküür. Iwe, chómmóng aramas ra feitto Jerusalem o uweato ar liffang fäniten ewe SAMOL me ar liffang mi öüchchea fäniten pwal King Hezekiah seni Judah.
Än Hezekiah samwaw me an chikarsäfäl(2 King 20:1-3; Isaiah 38:1-3; 39:1-8)
24Lón ena fansoun, Hezekiah a samwaw o arap ngeni epwe mäló. Iwe, a iótek ngeni ewe SAMOL nge i a pölüweni o ngeni ew esissil mi manaman. 25Nge Hezekiah esap kilisou ren ewe kirekiröch Kot a pwääri ngeni i pwe a fen lamalamtekia. Iei minne, än ewe SAMOL soong a feittiw wón Hezekiah me wón chón Judah me chón Jerusalem. 26Mwirin, Hezekiah a äier seni an lamalamtekia o ekkewe aramasen Jerusalem ra pwisin etekisóner. Iei minne, än ewe SAMOL soong esap feittiw wór lupwen fansoun manawen Hezekiah.
27Iwe, Hezekiah a fókkun pisekisekiló o iteföüló. Iwe, a öüüwetä ekkóch an leenien iseis fäniten nöün silifer, kolt, faaw mi öüchchea me nofitin mwöngö, pwal fäniten än kewe pisekin eppet lón maun me pwal ekkóch pisek mi möömóng.
28A pwal öüüwetä chómmóng imwen iseis fäniten leenien an föün wiit, wain mi fö me apüra seni föün olif. Iwe, a pwal öüüwetä leenien maan fäniten nöün pwiin kowu me tiit fäniten nöün pwiin siip me kuuch. 29I a öüüwetä chómmóng telinimw fänitan o achómmóngaló nöün pwiin sip me pwiin kowu, pün Kot a fang ngeni i wöwün mi somwoló.
30Ei mwän Hezekiah ewe a pineei ewe kólik mi michchitä asan lón Kihon o a okusätiw ewe kólik lón ew warawar ngeni pelilotowun ewe Telinimwen David. Iwe, iei usun än ätei a feffeitä lón meinisin minne i a föri. 31Nge lupwen ekkewe chón künö ra wareto seni Babylon pwe repwe eisini usun ekkewe mettóch mi amwaraar ra fis lón ewe fönü, Kot a märeseni Hezekiah pwe epwe sótuni i pwe epwe küna meet a wesewesen nóm lón lelukan.
Porausen än Hezekiah nemenem(2 King 20:20-21)
32Iwe, lussun porausen ekkewe pwal ekkóch mettóch mi fis lupwen än Hezekiah nemenem me an kewe föfförün achoocho, ra makkelong lón Ewe Pwuken Künäen ewe Soufós Isaiah Nöün Amoz we Mwän, mi pacholong lón Ewe Pwuken Uruwon Ekkewe Kingen Judah me Israel. 33Iwe, lupwen Hezekiah a mäló, a peias o asöösö ren an kewe leewo lón ewe leeni asen ewe leenien peiasen king ia peiasen ekkewe mwirimwirin David ra nóm ie. Iwe, chón Judah me Jerusalem ra pwärätä ar asamolu i lupwen a mäló. Mwirin, nöün we mwän itan Manassah a tapw mwirin le wiiseni wiisen king.
Manassah a nemenem lón Judah(2 King 21:1-9)
33 Manassah a engol me ruu ierin lupwen a tolong lón wiisan wiisen king. A nóm lón Jerusalem o nemeni Judah lón üküükün lime me limuw ier. 2Ätei a föri minne mi ngaw me fän mesen ewe SAMOL ren an öppirüw ekkewe föfför mi enniopwut än chón ekkewe mwüü ewe SAMOL a fen ösüüreló seni ewe fönü me mwen ekkewe chón Israel. 3Ätei a öüüwsäfälietä ekkewe leenien fel ngeni uluulun önümwäl, Hezekiah saman we a fen ataareló. Ätei a pwal senätä ekkewe róngen asór fäniten ekkewe uluulun ewe önü Baal o öüüwetä ekkewe üür uluulun ewe önü fefin Asherah. Ätei a pwal chappetiw ngeni ekkewe füün läng meinisin o fel ngeniir. 4Ätei a mwo nge senätä ekkóch róngen asór än chón lükün lón än ewe SAMOL we Imwenfel, iei ewe leeni ewe SAMOL a kapas usun pwe itan epwe fón me ie lón Jerusalem tori feilfeilló chök. 5Manassah a senätä ekkeei róngen asór fäniten ekkewe füün läng lón ekkewe leeni mi tittiló me ruu mi nóm lükün än ewe SAMOL we Imwenfel. 6Manassah a mwo nge ääni asór pwisin nöün kewe äät lón ekkei me lón ewe leemólun Ben Hinnom. Ätei a pwal föri angangen roong, pwee me pöüt o kütta öüröüran meren ekkewe souawarawar me wäänanü. Ätei a föri chómmóng föfför mi ngaw me fän mesen ewe SAMOL o äppeätä an soong.
7Manassah a mwo nge angei ewe uluulun önümwäl i a föri o öüüwetä lón än Kot we Imwenfel, wesewesen iei ewe leeni ia Kot a fen üreni David me nöün we mwän Solomon usun pwe: “Ngang üpwe anómwu itei tori feilfeilló chök lón ei Imwenfel me lón Jerusalem ewe telinimw ngang üwa filätä me leiin ekkewe pwal ekkóch telinimwen ekkewe einangen Israel. 8Are ekkewe chón Israel repwe älleasochisi äi kewe öllük - meinisin ekkewe kapasen öüröür, ekkewe öllük me ekkewe pwüüng ngang üwa ngeniir meren Moses - iwe, ngang üsap tiiniireló pwe repwe ooló seni ei fönü ngang üwa ngeni ar kewe leewo.” 9Nge Manassah a emmweni ekkewe aramasen Judah me Jerusalem o atókeereló pwe repwe föri chómmóng föfför mi ngaw lap seni chón ekkewe mwüü ewe SAMOL a arosereló me mwen än ekkewe chón Israel tolong lón ewe fönü.
10Ewe SAMOL a kapas ngeni Manassah me nöün kewe aramas, nge iir resap mochen öüseling ngeni an kewe kapasen fön meinisin. 11Iei minne, ewe SAMOL a tiinato ekkewe mwiichen sounfiun Assyria pwe repwe maun ngeni Judah. Iwe, ra liäpeni Manassah o akköseki lón pwöötün. Ra pwal fööti ngeni pöün me pecheen sääl mi för seni piraas o uwealó i ngeni Babylon. 12Nge lupwen Manassah a nóm lón alóllóólun riäfföü, a kütta ewe SAMOL an we Kot pwe epwe ümöümöch ngeni. Iwe, a fókkun etekisónätiw o siö ngeni ewe Kot än an kewe leewo. 13Iwe, lupwen a iótek, ewe SAMOL a öüseling ngeni i o a mwöküt ren an tungór fäniten an epwe älisi i. Iei minne, ewe SAMOL a mwüüt ngeni Manassah pwe epwe liwinsäfäl ngeni Jerusalem me ngeni mwüün we. Iwe, Manassah a kärään meefi pwe ewe SAMOL i chök Kot.
14Iwe, ekkóch fansoun me mwirin an fis ei, Manassah a senisäfälietä ewe tiit lükün ewe Telinimwen David, seni lotowun ewe kólik mi pwuachchetä lón Kihon, lón ewe leemólun Kidron tori ewe Asamalapen Iik. Iwe, a sópweló o pwelliló lükün ewe chukutekisónen Ofel ia ewe tiit a tekiatä me ie. Iwe, a anómwu nöün kewe meilapen sounfiu lón ekkewe telinimwen Judah meinisin mi pöchökkül tittiir.
15Manassah a ömwökütaló ekkewe uluulun koten lükün seni wón ekkewe chukuchukutä me ekkewe uluulun önümwäl seni lón än ewe SAMOL we Imwenfel. A pwal ataeló ekkewe róngen asór meinisin i a seniiretä wón ewe chukuchukutä ia ewe Imwenfel a köüütä ie; a pwal ataeló ekkewe róngen asór meinisin mi nóm lón Jerusalem. Iwe, a oturureló meinisin lükün ewe telinimw. 16Mwirin, i a förisäfälietä än ewe SAMOL we róngen asór o ääni asóren kinamwe me asóren kilisou wón. Iwe, a pwal peseei ekkewe aramasen Judah pwe repwe fel ngeni ewe SAMOL, ewe Koten Israel. 17Iwe, inamwo än ekkewe aramas ra chüen chök sópweló le ääni asór lón ekkewe leenien fel wón ekkewe leeni mi tekia, nge ra chök asór ngeni ewe SAMOL ar we Kot.
18Iwe, lussun porausen ekkewe pwal ekkóch mettóch mi fis lupwen än Manassah nemenem, pacholong an iótek ngeni Kot me ekkewe kapas ekkewe souwo ra apasa ngeni i lón iten ewe SAMOL, ewe Koten Israel, ra makketiw lón Ewe Pwuken Uruwon Ekkewe Kingen Israel.
19Än Manassah iótek me tichchikin porausen lapalapen än Kot pölüweni an tungór pwal tichchikin porausen an kewe tipis meinisin me an kirikiringaw, ra makketiw lón Ewe Pwuken Uruwon Ekkewe Soufós. A pwal pacholong porausen ekkewe leeni ia a öüüwetä ie ekkewe leenien fel ngeni uluulun önümwäl me porausen an öüüwetä ekkewe üür uluulun ewe önü fefin Asherah me ekkewe uluulun önümwäl mwen an etekisónätiw o äier. 20Iwe, lupwen Manassah a mäló, a peias o asöösö ren an kewe leewo lükün imwan we imwen king. Mwirin, nöün we mwän itan Amon a tapw mwirin le wiiseni ewe wiisen king.
Amon a nemenem lón Judah(2 King 21:19-26)
21Amon a rüwe me ruu ierin lupwen a tolong lón wiisan wiisen king. I a nóm lón Jerusalem o nemeni Judah lón üküükün ruu ier. 22Amon a föri meet mi ngaw me fän mesen ewe SAMOL, usun chök minne Manassah saman we a föri. Amon a fel o asór ngeni ekkewe uluulun önümwäl meinisin Manassah saman we a föriir. 23Nge esap chök usun Manassah saman we, pün i esap pwisin etekisónätiw me fän mesen ewe SAMOL. Nge Amon a fen alapaló an tipis.
24Iwe, lesópwólón, pwisin nöün Amon kewe nöüwiis ra rawangawei o niieló i me lón imwan we imwen king. 25Nge ekkewe aramasen ewe fönü Judah ra niieló chókewe meinisin mi rawangawei King Amon. Iwe, ra atolonga Josiah nöün we mwän pwe epwe tapw mwirin le wiiseni ewe wiisen king.
Josiah a nemenem lón Judah(2 King 22:1-2)
34 Josiah a walüw ierin lupwen a tolong lón wiisan wiisen king. I a nóm lón Jerusalem o nemeni Judah lón üküükün iliik me ew ier. 2Ätei a föri meet mi pwüng me fän mesen ewe SAMOL o appirüw föfförün David an we leewo. Ätei esap kul seni an föri meet mi pwüng.
3Pün lón awalüwen ierin än Josiah nemenem, lupwen i a chüen ölükäät, a popuetä le kütta ewe Kot än David an we leewo. Mwirin, lón ewe engol me ruuwen ierin mwüün, a popuetä le limeti Judah me Jerusalem ren an ataeló ekkewe leenien fel ngeni uluulun önümwäl meinisin, ekkewe üür uluulun ewe önüfefin Asherah me ekkewe uluulun önümwäl mi fal me för seni mächä. 4Josiah a piipifichi pwe ekkewe róngen asór ia aramas ra ääni asór ngeni ewe önü Baal ie me ar kewe róngen asóren ötüöt repwe kataaló. A pwal tümwünüfichi pwe ekkewe üür uluulun ewe önüfefin Asherah me ekkewe uluulun önümwäl mi fal me ekkewe uluulun önümwäl mi för seni mächä repwe ataatakisitiw usun chök pwül mworomwor o repwe atoropasfeil wón peiasen chókewe mi asór ngeniir. 5Mwirin, Josiah a kenaló chüün ekkewe souasór mi angang ngeni ewe önü Baal wón pwisin ar kewe róngen asór. Iei usun an a limeti Judah me Jerusalem. 6Josiah a pwal föri ei chök pwal föfför lón ekkewe telinimwen Manassah, Efraim me Simeon, pwal mwo nge tori Naftali me ekkewe leeni mi taaló arap ngeni ekkeei telinimw. 7Josiah a ataetiw ekkewe róngen asór fäniten önümwäl me ekkewe üür uluulun ewe önüfefin Asherah. Iwe, a ataatakisi ekkewe uluulun önümwäl tori ra usun chök pwül mworomwor. Iwe, a ataetiw ekkewe róngen asóren ötüöt meinisin leemelen ewe fönü Israel. Mwirin, a liwinsäfäl ngeni Jerusalem.
8Iwe, lón ewe engol me walüwen ierin än Josiah nemenem, mwirin an a wes le limeti ewe fönü me ewe Imwenfel, a filätä Shafan nöün Azaliah we mwän me Maaseiah ewe ätiisoun ewe telinimw Jerusalem me Joah nöün Joahaz we mwän nöün ewe king chón makkeei uruwo, pwe repwe försäfäli minne a ta me wón ewe Imwenfel än ewe SAMOL an we Kot.
9Iwe, ra feilló ren Hilkiah ewe souasór mi lap o ngeni i ewe mooni aramas ra uweato lón ewe Imwenfelin Kot. Iei ewe mooni ekkewe mwän seni ewe einangen Levi iir ekkewe chón mammasa asamalapen ewe Imwenfel ra ionifengeni seni ekkewe aramasen chón ewe einangen Manassah, Efraim pwal seni ekkewe lussun aramas meinisin mi chüen nómwetiw lón Israel, pwal seni meinisin chón ekkewe einangen Judah me Benjamin me ekkewe aramasen Jerusalem. 10Iwe, Hilkiah a lüküwelong ewe mooni ngeni fän tümwünüwen ekkewe mwän mi kefilitä pwe repwe nemeni ewe angangen försäfälin än ewe SAMOL we Imwenfel. Mwirin, ekkeei mwän ra peiofei ekkewe chón angang mi föri ewe angangen försäfäli minne a ta me wón ewe Imwenfel o önükünüküsäfäli. 11Ra pwal nöünöü ei mooni le möön ngeni ekkewe täikü me ekkewe chón sees faaw o kamö faaw mi fal fäniten ekkewe etiip me paap fäniten ekkewe neta me irälap. Iwe, ra försäfäli meet ekkewe kingen Judah me mwan ra chök fanengeni pwe repwe taaló.
12Iwe, ekkewe chón angang ra ölükülük le föri ar angang fän emmwenien me öpöüwen Jahath me Obadiah iir ekkewe mwän seni ewe einangen Levi, seni ewe eterengesin Merari, pwal Zekariah me Meshullam, iir ekkewe mwän seni ewe einangen Levi seni ewe eterengesin Kohat. A wor ekkewe pwal ekkóch mwän seni ewe einangen Levi - iir meinisin ra sipeöch le ettik pisekin likettik, 13ra nemeni ekkewe chón angang mi sakkopaat ar angang. Nge pwal ekkóch me leiin ekkewe mwän seni ewe einangen Levi ra atamatam lón wiisen seketeri, nöüwiis me chón masa ekkewe asamalap.
Hilkiah a seretä wón ewe pwuken öllük
14Iwe, ekkewe mwän seni ewe einangen Levi ra uweato ewe mooni ra ionifengeni me lón än ewe SAMOL we Imwenfel. Iwe, lupwen Hilkiah ewe souasór mi lap a makkeetiw üküükün ewe mooni, a küna än ewe SAMOL we Pwuken Öllük, ikkeei ekkewe öllük Kot a ngeni Moses. 15Iwe, Hilkiah a apasa ngeni Shafan nöün ewe king we seketeri, “Ngang üwa küna ewe Pwuken Öllük me lón än ewe SAMOL we Imwenfel.” Mwirin, Hilkiah a ngeni Shafan ewe taropwe mi ölüülüló.
16Shafan a angei ewe taropwe mi ölüülüló o uwealó ren ewe king. Iwe, a repotei ngeni ewe king, “Noum kewe nöüwiis ra föri ekkewe mettóch meinisin minne en ka ewiisa ngeniir pwe repwe föri. 17Ra ionifengeni ewe mooni mi nóm lón än ewe SAMOL we Imwenfel o ra atolonga fän tümwünüwen ekkewe chón nemeni ewe angang me ekkewe chón angang.” 18Iwe, Shafan a pwal apasa ngeni ewe king, “Ewe souasór Hilkiah a ngeniei echö taropwe mi ölüülüló.” Iwe, Shafan a älleani ei taropwe ngeni ewe king.
19Lupwen ewe king a rong meet a makketiw lón ewe öllük, a kamwei üfan ren an letipeta. 20Mwirin, ewe king a atoowu ekkeei öllük ngeni Hilkiah, Ahikam nöün Shafan we mwän, Abdon nöün Mikah we mwän, Shafan ewe seketeri me Asaiah nöün ewe king we chón öüröür o apasa: 21“Öüpwe feilló ren ewe Imwenfel o kapas ngeni ewe SAMOL fänitei pwal fäniten ekkewe lussun aramas mi chüen nómwetiw lón Israel me Judah. Öüpwe eisini usun ekkeei kapas mi makketiw lón ei taropwe mi ölüülüló iei a pwä. Pün ina popun a fókkun lapalaap än ewe SAMOL soong a niinätiw wóch, pwokiten ach kewe leewo resap älleasochisi än ewe SAMOL kapas. Kich sisap föri meet ei taropwe mi ölüülüló a apasa pwe sipwe föri.”
22Iei minne, Hilkiah me ekkewe pwal ekkóch mwän ewe king a tiiniireló pwe repwe fiti, ra feilló ngeni ewe kinikin mi fö me lón ewe telinimw Jerusalem pwe repwe kapas ngeni ewe soufós fefin itan Huldah. Neminnei i pwülüwen Shallum nöün Tikvath we mwän, nge Tikvath i nöün Hasrah (ika Harhas) ewe chón tümwünü ekkewe üföüfen lón ewe Imwenfel.
23Iwe, neminnei a apasa ngeniir, “Ewe SAMOL, ewe Koten Israel, a kapas! Öüpwe feilló o üreni ewe mwän mi tiinikemiito reei, 24‘Iei meet ewe SAMOL a apasa: Ngang üpwe fókkun ataeló ei telinimw o niieló aramasan. Ekkewe önümamaw meinisin mi makketiw lón ewe taropwe ämi öüwa älleani repwe pwönüwetä. 25Pün ekkewe aramasen Judah ra likitieiló o ra fel ngeni pwal ekkóch kot. Iwe, ngang üwa fókkun soong reer fäniten ekkewe mettóch meinisin iir ra föri. Iei minne, äi soong epwe niinitiw wón ei leeni, nge esap wor och mettóch epwe tongeni öükätiw.’ 26Nge öüpwe feilló ren ewe kingen Judah mi tiinikemiito pwe öüpwe küttä ewe SAMOL, iwe, öüpwe üreni, ‘Iei meet ewe SAMOL, ewe Koten Israel a apasa fänäsengesin ekkewe poraus en ka chök kärään rongorong: 27En ka liamaam o pwisin etekisónók me fän mesei lupwen ka rong meet üwa apasa ren äi üpwe efeiengawa ei leeni me aramasan. En ka etekisónók me fän mesei o kamwei üfom ren óm letipeta o kechiw me fän mesei lón óm ekieksäfäl. Iei minne, ngang üwa wesewesen rongorong ngenuk, aloi ngang ewe SAMOL. 28Iei minne, ngang üsap tiinato ewe feiengaw ngeni ei telinimw me aramasan usun üwa pwon tori mwirin óm kopwe mäló o kopwe peias lón kinamwe. Pün en kosap küna ekkewe feiengaw ngang üpwe awarato wón ei leeni me wón chókewe mi nóm ikeei.’ ”
Iei minne, ekkewe mwän ra liwinsäfäl o uwealó än neminnewe we poraus ngeni ewe king.
Än Josiah angangen ekkesiwil säfäl
29Mwirin, ewe king a tiiti ekkewe móngómalen Judah me Jerusalem meinisin. 30Iwe, ewe king a feittä ngeni än ewe SAMOL we Imwenfel fiti ekkewe aramasen Judah me Jerusalem meinisin, pwal ekkewe souasór me ekkewe mwän seni ewe einangen Levi - meinisin ekkewe aramas seni ekkewe mi kis tori ekkewe mi lap. Iwe, me ikenan, ewe king a älleani ngeniir unusen ewe Pwuken Pwon a pwä me lón än ewe SAMOL we Imwenfel pwe repwe rongorong. 31Ewe king a üütä lón leenian leenien nemenem ünükkün ewe üür o asöfösäfäli ewe pwon me fän mesen ewe SAMOL. I a pwon pwe epwe älleasochisi ewe SAMOL ren an epwe öpwönüwetä meinisin an kewe öllük, pwüüng me öüröür ren unusen lelukan me unusen ngünün. I a pwon pwe i epwe pwal älleasochisi meinisin kapasen ewe pwon mi makketiw lón ewe taropwe mi ölüülüló.
32Iwe, ewe king a öllük ngeni iteiten emön me emön mi nóm lón Jerusalem me ekkewe aramasen ewe einangen Benjamin pwe repwe ääni pwal ei chök sókkun pwon. Iwe, ekkewe aramasen Jerusalem ra föri ei. Iwe, lupwen ekkewe aramasen Jerusalem ra föri ei, ra asöfösäfäli ar pwon ngeni Kot, ewe Kot än ar kewe leewo.
33Iei usun än Josiah a ataeló ekkewe uluulun önümwäl mi enniopwut meinisin seni lón unusen ewe fönü Israel o öllük pwe meinisin mi nóm lón Israel repwe fel ngeni ewe SAMOL ar we Kot. Iwe, lón unusen lussun ränin manawen Josiah, ekkewe aramas resap kul seni ewe SAMOL, ewe Kot än ar kewe leewo.
Josiah a föri ächechchemen ewe Pasofer(2 King 23: 21-23)
35 Mwirin, Josiah a esilefeili pwe epwe fis ächechchemen än ewe SAMOL we Pasofer me lón Jerusalem lón ewe rän mi kefilitä lón ewe engol me rüwänüwen ränin ewe äewin maram. Ekkewe laam mönün Pasofer repwe ninniiló leefäfin lón ena rän. 2Iwe, Josiah a ewiisa ngeni ekkewe souasór ar angang o peseer le öpöchökkülätä leluker ngeni ar angang lón än ewe SAMOL we Imwenfel. 3Iwe, a atoowu ei öllük ngeni ekkewe mwän seni ewe einangen Levi mi käimwüló pwe repwe angang ngeni ewe SAMOL me chón esikula ngeni chón Israel meinisin än Kot kapas: “Pwokiten ewe Pwórofel iei a nóm lón öüüwen Solomon we Imwenfel, o öüsap chüen osun ämi öüpwe mwäreifeili wón afaremi, iei minne, öüpwe le fangaló ämi fansoun le angang ngeni ewe SAMOL ämi we Kot me nöün kewe aramasen Israel. 4Öüpwe repoot ngeni ämi angang alóngólóng wón kinikinin ekkewe familien ämi kewe leewo, nge öüpwe fiti pwüngün ekkewe öüröür mi makketiw meren David ewe kingen Israel me ekkewe öüröür meren Solomon nöün we mwän.
5Mwirin, öüpwe üütä lón leeniemi kewe mi pin mi kefilitä fiti ew mwiich seni chón ewe einangen Levi fäniten ew me ew kewe kinikin familien aramasemi kewe chón Israel, pwe öüpwe älisiir lupwen repwe uweato ar kewe asór lón ewe Imwenfel. 6Iwe, öüpwe niieló ekkewe laam mönün Pasofer, öüpwe pwisin limeti kemi o mollotä pwe öüpwe älisi aramasemi kewe chón Israel mi feitto. Öüpwe chök fiti pwüngün ekkewe kapasen öüröür meinisin Moses a öllük fän alon ewe SAMOL.”
7Mwirin, Josiah a tupwuni seni leiin pwisin nöün maan üküükün 30,000 laam me liäliffön kuuch fäniten än ekkewe aramas mönün asóren Pasofer, a pwal tupwuni 3,000 ätemwänin kowu.
8Pwal nöün ewe king kewe nöüwiis ra mochen seni lón letiper pwe epwe wor tupwur ngeni ekkewe aramas, ekkewe souasór me me ekkewe mwän seni ewe einangen Levi. Iwe, Hilkiah, Zekariah me Jehiel, iir ekkewe nöüwiis mi wiisen tümwünü ewe Imwenfelin Kot, ra ngeni ekkewe souasór üküükün 2,600 laam me liäliffön kuuch pwal 300 ätemwänin kowu pwe ar mönün asóren Pasofer. 9Pwal Konaniah me pwiin kewe iter Shemaiah me Nethanel pwal Hashabiah, Jeiel me Jozabad, iir ekkewe souemmwenin kewe mwän seni ewe einangen Levi ra fangaló üküükün 5,000 laam me liäliffön kuuch pwal 500 ätemwänin kowu ngeni chón ewe einangen Levi fäniten ar mönün asóren Pasofer.
10Iwe, lupwen ekkewe mettóch meinisin ra wes le mollotä fäniten ächechchemen ewe Pasofer, ekkewe souasór ra üütä lón leenier nge ekkewe mwän seni ewe einangen Levi ra üütä lón tettelin ar kewe kinikin, usun ewe king a fen öllük. 11Mwirin, ra niieló ekkewe laam mönün asóren Pasofer nge ekkewe souasór ra äsupwu ewe chcha ngeni wón ewe róngen asór ra angei seniir, lupwen ekkewe mwän seni ewe einangen Levi ra äsäraló ünüchchen ekkewe mönün asór.
Josiah a mäló lón maun(2 King 23:28-30)
20Mwirin än Josiah a äwesaló försäfälin ewe Imwenfel, King Neko seni Egypt a emmwenätä an mwiichen sounfiu seni Egypt pwe epwe maun lón Karkemish mi nóm órun ewe chaanpwuupwu Eufreitis. Iwe, Josiah me an mwiichen sounfiu ra feilló pwe epwe souni o maun ngeni. 21Nge King Neko a tiinaló ekkóch chón künö ren Josiah fän ei poraus: “Pwal meet pwünum ngeniei, en kingen Judah? Ngang üsap koum ngenuk ikenäi. Ngang üwa chök mochen maun ngeni ewe mwüü mi maun ngeniei. Iwe, Kot a üreniei pwe üpwe mwittir. Iei minne, kosap eppeti Kot ewe mi fitiei, pün are kosap, i epwe niikeló.”
22Iei mwo nge Josiah esap mochen öüseling ngeni Neko, pwüngün pwe i ewe Kot a kapas ngeni. Iwe, esap mochen kulsäfäl. Nge a fen emmwenaló nöün mwiichen sounfiu pwe repwe maun ngeni Neko me lón ewe maasiesin Mekiddo. Iwe, Josiah a pwilitätiw üfan üfen king pwe ekkewe chón opwut i resap silleni.
23Nge ekkewe chón esefich mi maun ngeni ra pekki King Josiah ngeni nöüür kewe föün esefich o ekinasa. Iwe, ewe king a pwuchöör ngeni nöün kewe sounfiu o apasa, “Öüpwe uweieiló seni ei maun, pün ngang üwa ellengaw.” 24Iei minne, nöün Josiah kewe sounfiu ra ekiiewu i seni waan we wóóken o ekiietä wón pwal efóch wóóken. Mwirin, ra uweisäfälieló Josiah ngeni Jerusalem ia a mäló me ie. Ätei a peias ikenan lón ewe leenien peias än ekkewe king. Iwe, chón Judah me Jerusalem meinisin ra kechiweiti ätei.
25Iwe, ewe soufós Jeremiah a äteei ekkóch köölün kechiw fäniten Josiah. Iwe, tori ikenäi, ekkewe chón kööl mwän me fefin meinisin ra chüen köölüw ekkeei köölün letipeta mi ächehchema än Josiah mäló. Iwe, ekkeei köölün letipeta ra wiliti ew öörüni me lón Israel o ra makkelong lón Ewe Pwuken Köölün Kechiw.
26Iwe lussun porausen ekkewe pwal ekkóch mettóch mi fis lupwen än Josiah nemenem me an kewe föfförün achoocho i a föri alóngólóng wón än ewe SAMOL we öllük mi makketiw, 27seni lepoputän tori lesópwólón, ra makkelong lón Ewe Pwuken Uruwon Ekkewe Kingen Israel me Judah.
Jehoahaz a nemenem lón Judah(2 King 23:28-30)
36 Mwirin, ekkewe aramasen ewe fönü ra angei nöün Josiah we mwän itan Jehoahaz o atolonga i pwe epwe tapw le wiiseni ewe wiisen king lón Jerusalem.
2Jehoahaz a rüwe me ülüngät ierin lupwen a tolong lón wiisan wiisen king. I a nóm lón Jerusalem o nemeni Judah lón üküükün ülüngät chök maram. 3Mwirin, Neko ewe kingen Egypt a asapwilätiw Jehoahaz seni wiisan lón Jerusalem o eriäni seni chón Judah ew takises, üküükün 100 talent silifer me ew talent kolt. 4Iwe, ewe kingen Egypt a filätä Eliakim, pwiin Jehoahaz we, pwe i epwe kingen Judah me Jerusalem. Iwe, a siwili iten Eliakim ngeni Jehoiakim. Mwirin, Neko a angei Jehoahaz pwiin Eliakim we o uwealó i ngeni Egypt pwe epwe emön chón kalapwuus.
Jehoiakim a nemenem lón Judah(2 King 23:36-24:7)
5Jehoiakim a rüwe me limuw ierin lupwen a tolong lón wiisan wiisen king. Iwe, a nóm lón Jerusalem o nemeni Judah lón üküükün engol me ew ier. Nge ätei a föri meet mi ngaw me fän mesen ewe SAMOL an we Kot. 6Mwirin, King Nebukadnezzar seni Babylon a feitto maun ngeni Jerusalem o liäpeni. Iwe, a fööti Jehoiakim ngeni sein o uwealó i ngeni Babylon. 7Nebukadnezzar a pwal uwealó ekkóch ekkewe pisek öüchchea seni lón än ewe SAMOL we Imwenfel o anómwuur lón an we imwenfel lón Babylon.
8Iwe, lussun porausen ekkewe pwal ekkóch mettóch mi fis lupwen än Jehoiakim nemenem, pacholong ekkewe föfför mi enniopwut i a föriir me ekkewe mettóch meinisin ra pwä mi üüngeni ätei, ra makkelong lón Ewe Pwuken Uruwon Ekkewe Kingen Israel me Judah. Mwirin, nöün we mwän itan Jehoiachin a tapw mwirin le wiiseni ewe wiisen king.
Jehoiachin a nemenem lón Judah(2 King 24:8-17)
9Jehoiachin a engol me walüw ierin lupwen a tolong lón wiisan wiisen king. Nge ätei a nóm lón Jerusalem o nemeni Judah lón üküükün ülüngät chök maram me engol rän. Jehoiachin a föri meet mi ngaw me fän mesen ewe SAMOL. 10Iwe, lón ewe fansoun mwen rääs lón ewe ier mwirin, King Nebukadnezzar a tiinaló ekkóch chón künö pwe repwe uweato Jehoiachin ngeni Babylon. Chómmóng pisek öüchchea seni lón än ewe SAMOL we Imwenfel ra ló ngeni Babylon lón ei fansoun. Iwe, Nebukadnezzar a filätä Zedekiah pwiin semen Jehoiachin we pwe epwe tapw le kingen Judah me Jerusalem.
Zedekiah a nemenem lón Judah
11Zedekiah a rüwe me ew ierin lupwen a tolong lón wiisan wiisen king. I a nóm lón Jerusalem o nemeni Judah lón üküükün engol me ew ier. 12Ätei a föri meet mi ngaw me fän mesen ewe SAMOL an we Kot o esap mochen pwisin etekisóna i me fän mesen ewe soufós Jeremiah, mi kapas fäniten ewe SAMOL. 13Ätei a pwal üüngeni King Nebukadnezzar mi peseei ngeni pwe epwe ääni ew pwon fän ökköpöl iten Kot pwe epwe ölükülük ngeni. Zedekiah a tipeförea o öpöchökülä letipan o esap mochen kul ngeni ewe SAMOL, ewe Koten Israel. 14Pwal lapalón, ekkewe souemmwenin leiin ekkewe souasór me ekkewe aramas ra alapaló ar kirikiringaw pün ra appirüw ekkewe föfför mi enniopwut meinisin chón ekkewe mwüü mi nóm ünükküür ra föri. Ra pwal atai pinin än ewe SAMOL we Imwenfel i a epini me lón Jerusalem.
15Ewe SAMOL, ewe Kot än ar kewe leewo, a resin le tiinaló nöün kewe soufós pwe repwe esile ngeniir an kapasen fön, pün i a tongei nöün kewe aramas me an we Imwenfel, 16nge ekkewe aramas ra chök turunufasei nöün Kot keei chón künö o ra opwut an kewe kapas. Ra turunufasei ekkewe soufós tori an esap chüen tongeni wor eppetin minne epwe äweesi än ewe SAMOL soong ngeni nöün kewe aramas. 17Iei minne, ewe SAMOL a emmwenätä ewe kingen Babylón pwe epwe maun ngeni ekkewe chón Judah. Iwe, ekkewe chón Babylón ra niieló ekkewe ölüwölün Judah. Ra mwo nge tapweerelong lón ewe Imwenfel fän ketilas. Resap ääni tong ngeni ekkewe aramas, pün ra niieló kükkün me wätte, mwän me fefin, ekkewe mi pöchökkül me ekkewe mi samwaw. Kot a atolonger meinisin lepöün Nebukadnezzar. 18Ewe king a pwal uwealó ngeni leenian lón Babylon meinisin ekkewe pisekin atawe ra aea le föri angangen lón ewe Imwenfelin Kot, ekkewe pisek mi kükkün me wätte. A pwal uwealó ekkewe pisek öüchchea seni lón än ewe SAMOL we Imwenfel pwal seni lón ewe imwen king. A pwal uwealó meinisin nöün ewe king kewe nöüwiis. 19Mwirin, nöün mwiichen sounfiu ra keni ewe Imwenfelin Kot, ra ataetiw ekkewe tittin Jerusalem, ra kenaló ekkewe imwen king meinisin o ataeló ekkewe mettóch meinisin mi öüchchea.
20Iwe, Nebukadnezzar a uwealó ngeni Babylon ekkewe ekkóch lussun aramas mi chüen manaw. Iwe, ra wiliti chón angang ngeni ewe king me nöün kewe mwän mi siwili lón wiisan tori ewe mwüün Persia a nemenem. 21Iei minne, a pwönüwetä än ewe SAMOL we poraus a apasa meren Jeremiah, pün ewe fönü a tolong lón pwapwan an kewe asöösön ierin Sabbat. Pün lón unusen ewe fansoun ewe fönü a pöönüló lón ekkewe fiik ier, a fis än ewe fönü asöösö, usun chök minne ewe soufós Jeremiah a fen apasa fän alon ewe SAMOL.
Sairos (Cyrus) a mwüütätä pwe ekkewe chón Israel mi ooló repwe liwinsäfäl ngeni leenier (Ezra 1:1-3)
22Iwe, lón ewe äewin ierin mwüün Sairos ewe kingen Persia, ewe SAMOL a öpwönüwetä än Jeremiah we kapasen oosuni ren an amwökütü lón leluken Sairos ewe kingen Persia pwe epwe makkeei ei kapasen esilesil o tiinaló leemelen unusen mwüün:
23“Iei meet ngang King Sairos seni Persia üwa apasa: ‘Ewe SAMOL, ewe Koten läng, a fang ngeniei ekkewe mwüün fönüfan meinisin. I a filieitä pwe üpwe öüüwetä fänitan ew Imwenfel lón Jerusalem lón ewe fönü Judah. Ämi meinisin mi iteni nöün ewe SAMOL aramas öüwa tongeni liwinsäfäl ngeni Israel fäniten ei angang. Amwo ewe SAMOL ämi we Kot epwe fiti kemi.”